Μεγέθυνση κειμένου
Καθώς τόσο το υγειονομικό όσο και το οικονομικό τοπίο έχουν αλλάξει δραματικά, είναι η συνταξιοδότηση στα 65 ένας εντελώς μη ρεαλιστικός στόχος σε έναν σύγχρονο κόσμο;
Η στιγμή της συνταξιοδότησης αποτελεί στόχο για τους περισσότερους εργαζόμενους σε όλο τον κόσμο: Η συμπλήρωση των 65 ετών κάποτε άνοιγε μια χρυσή πύλη για τη συνταξιοδότηση. Ωστόσο, ολοένα και περισσότερο, η ιδέα της αποχώρησης από το εργατικό δυναμικό στα 60 δεν φαίνεται πια ρεαλιστική -ή ακόμη και λογική- για πολλούς ανθρώπους, ειδικά τώρα. Ορισμένα μεγάλα οικονομικά στελέχη συμφωνούν, σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ του BBC.
Τον Μάρτιο, η εταιρεία διαχείρισης επενδύσεων BlackRock δημοσίευσε την ετήσια επιστολή της προς τους επενδυτές της εταιρείας. Ο διευθύνων σύμβουλός της Larry Fink απηύθυνε μια προειδοποίηση για τους εργαζόμενους που ελπίζουν να συνταξιοδοτηθούν – άνετα και με οικονομική ασφάλεια – στα 60 τους. Καθώς το παγκόσμιο προσδόκιμο ζωής αυξάνεται, τα δίκτυα κοινωνικής ασφάλειας φθείρονται και το κόστος ζωής αυξάνεται, ο Fink προειδοποίησε ότι η συνταξιοδότηση στην ηλικία των 65 ετών δεν θα είναι εφικτή για πολλούς, ακόμη και για τους περισσότερους, ανθρώπους.
«[Η συνταξιοδότηση] είναι μια πολύ πιο δύσκολη πρόταση από ό,τι ήταν πριν από 30 χρόνια», έγραψε ο Fink. «Και θα είναι μια πολύ πιο δύσκολη πρόταση σε 30 χρόνια από τώρα».
Από το 2000 έως το 2019, το παγκόσμιο προσδόκιμο ζωής αυξήθηκε από τα 67 έτη στα 73 έτη. Μέχρι το 2050, τα Ηνωμένα Έθνη αναμένουν ότι ένας στους έξι ανθρώπους παγκοσμίως θα είναι 65 ετών ή μεγαλύτερος. Και καθώς ο πληθυσμός γερνάει, πολλές χώρες θα φτάσουν σύντομα σε ένα σημείο όπου περισσότεροι άνθρωποι θα αποχωρούν από το εργατικό δυναμικό από όσους θα εισέρχονται σε αυτό: Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το σημείο αυτό μπορεί να έχει επιτευχθεί έως το 2029, στη Βραζιλία έως το 2035, στην Ινδία έως το 2048 και στις ΗΠΑ έως το 2053.
«Το προσδόκιμο ζωής συνεχίζει να αυξάνεται από τα μέσα της δεκαετίας του 1850 στο Ηνωμένο Βασίλειο», λέει η Rebecca Sear, καθηγήτρια πληθυσμού και υγείας στη Σχολή Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου. «Αλλά η ηλικία συνταξιοδότησης δεν έχει αλλάξει τόσο πολύ».
Καθώς τόσο το υγειονομικό όσο και το οικονομικό τοπίο έχουν αλλάξει δραματικά, είναι η συνταξιοδότηση στα 65 ένας εντελώς μη ρεαλιστικός στόχος σε έναν σύγχρονο κόσμο;
Σύνταξη στα 65;
Όχι μόνο η ηλικία-στόχος συνταξιοδότησης δεν έχει αλλάξει σύμφωνα με τις σύγχρονες συνθήκες, αλλά είναι επίσης ασαφές γιατί τα μέσα της δεκαετίας των 60 ετών έγιναν μια τόσο κομβική ηλικία για τη συνταξιοδότηση, λέει ο Gal Wettstein, ανώτερος οικονομολόγος ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας για τη Συνταξιοδότηση στο Boston College. Κατά κάποιον τρόπο, ήταν μια πρόχειρη απόφαση που είχε ως στόχο να οδηγήσει τους ανθρώπους εκτός του εργατικού δυναμικού προς το τέλος της ζωής τους.
Ωστόσο, πολλά κυβερνητικά προγράμματα εξακολουθούν να το χρησιμοποιούν ως πρότυπο. Στις ΗΠΑ, το Medicare, το ομοσπονδιακό πρόγραμμα ασφάλισης υγειονομικής περίθαλψης, είναι επί του παρόντος διαθέσιμο μόνο σε ενήλικες ηλικίας 65 ετών και άνω (υπάρχουν εξαιρέσεις για νεότερα άτομα με αναπηρία). Οι Αμερικανοί αποκτούν δικαίωμα να λάβουν τις πλήρεις παροχές κοινωνικής ασφάλισης στην ηλικία των 67 ετών, περίπου στην ίδια ηλικία που οι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου μπορούν να διεκδικήσουν την καθολική κρατική σύνταξή τους.
Στα μέσα του 20ου αιώνα, όταν θεσπίστηκαν πολλά από αυτά τα προγράμματα, το προσδόκιμο ζωής ήταν σημαντικά μικρότερο: Στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, ήταν περίπου 66 έτη για τους άνδρες και 71 έτη για τις γυναίκες. «Αν το καλοσκεφτείτε, [οι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου] θα ξόδευαν μόνο το 8% ή το 10% της ζωής τους σε μια σύνταξη», λέει ο Chris Parry, κύριος λέκτορας οικονομικών στο Μητροπολιτικό Πανεπιστήμιο του Cardiff.
Τώρα, ωστόσο, «η ζωή μας γίνεται μεγαλύτερη, είμαστε υγιέστεροι περισσότερο στην προχωρημένη μέση ηλικία και στις αρχές της τρίτης ηλικίας», λέει. «Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που περιπλανώνται τώρα στις αρχές και στα μέσα της δεκαετίας των 80 που είναι υγιείς και απολαμβάνουν μια πολύ δραστήρια ζωή – τόσο σωματικά όσο και πνευματικά».
Διαβασε ακομα
Γνωρίζεις άραγε την πραγματική ηλικία σου;Μεταβαλλόμενα πρότυπα πλούτου
Εν ολίγοις, τα κρατικά επιδόματα δεν είχαν σχεδιαστεί για να στηρίζουν τους ανθρώπους στα 80 και 90 τους, και δεν έχουν αναβαθμιστεί για να το κάνουν. Οι πολιτικές που κάποτε θεσπίστηκαν για να στηρίξουν τους συνταξιούχους εργαζόμενους για το υπόλοιπο της ζωής τους δεν είναι πλέον προσαρμοσμένες στις σύγχρονες συνθήκες.
Και ενώ ορισμένοι συμπληρώνουν τις κρατικές παροχές τους με επενδυτικά μέσα που προορίζονται για συνταξιοδοτικές αποταμιεύσεις, πολλοί πρώην εργαζόμενοι δεν έχουν αρκετές -ή καθόλου- προσωπικές αποταμιεύσεις για να στηριχθούν. Επιπλέον, καθώς το κόστος ζωής αυξάνεται σε μια οικονομία πληθωρισμού, οι όποιες συσσωρευμένες αποταμιεύσεις απλά δεν επαρκούν τόσο πολύ.
Επιπλέον, ο πλούτος των γενεών που κάποτε εξασφάλιζε στους νεότερους ανθρώπους ένα οικονομικό μαξιλάρι για αργότερα στη ζωή τους αποτελεί πλέον παρελθόν. «Οι πόροι έχουν ουσιαστικά διαδοθεί από γενιά σε γενιά, από τους παππούδες στους γονείς στα παιδιά», λέει ο Sear. «Τώρα, εκτρέπουμε τους πόρους προς τα πάνω στις γενιές. Για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας, έχουμε ροές πλούτου που πηγαίνουν τώρα από τη γενιά των γονέων μέχρι τη γενιά των παππούδων».
Αυτή η έλλειψη ενός παραδοσιακού διχτυού ασφαλείας αναγκάζει πολλούς εργαζόμενους σε όλο τον κόσμο να παραμείνουν στις δουλειές τους και μετά τα 65 για να δημιουργήσουν αρκετές αποταμιεύσεις για να βγουν στη σύνταξη. Τον Ιούνιο του 2023 στοιχεία της αμερικανικής ασφαλιστικής εταιρείας Northwestern Mutual έδειξαν ότι οι εργαζόμενοι στις ΗΠΑ πιστεύουν ότι ο «μαγικός αριθμός» για τις αποταμιεύσεις στη σύνταξη είναι σχεδόν 1,3 εκατ. δολάρια – πλούτος που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν μπορούν να συσσωρεύσουν μέχρι τα 60 τους.
Για τον Fink της BlackRock, η απάντηση σε μια άνετη σύγχρονη συνταξιοδότηση περιλαμβάνει πιο επιθετικές επενδύσεις που ξεκινούν σε νεαρότερη ηλικία – και εργασία μετά τα 65 έτη. Ορισμένες κυβερνήσεις αναγνωρίζουν ήδη το 65ο έτος ως ξεπερασμένο στόχο– η ηλικία συνταξιοδότησης στο Ηνωμένο Βασίλειο έχει ήδη οριστεί να αυξηθεί από τα 66 στα 67 έτη μεταξύ Μαΐου 2026 και Μαρτίου 2028- μετά το 2044, θα μπορούσε να αυξηθεί στα 68 έτη.
Ορισμένοι εμπειρογνώμονες, συμπεριλαμβανομένου του Parry, συμφωνούν ότι η συνταξιοδότηση στα 60 είναι πλέον περισσότερο όνειρο παρά πραγματικότητα. Όσον αφορά τη συνταξιοδότηση, «νομίζω ότι τα 75 είναι το νέο 65ο έτος», λέει.
Με πληροφορίες από BBC
