Ο εμπνευστής του πρωτοποριακού και εξαιρετικά επιτυχημένου Kidnest μιλά στο Pride.gr για το πώς η γονεϊκότητα είναι ευκαιρία να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι για το παιδί, την κοινωνία και τον ίδιο μας τον εαυτό
Το κλειδί για την ευτυχία των παιδιών είναι η ευτυχία των γονέων: Ο Ιωάννης Γλωσσόπουλος στο Pride.gr
Ο εμπνευστής του πρωτοποριακού και εξαιρετικά επιτυχημένου Kidnest μιλά στο Pride.gr για το πώς η γονεϊκότητα είναι ευκαιρία να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι για το παιδί, την κοινωνία και τον ίδιο μας τον εαυτό
Ο εμπνευστής του πρωτοποριακού και εξαιρετικά επιτυχημένου Kidnest μιλά στο Pride.gr για το πώς η γονεϊκότητα είναι ευκαιρία να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι για το παιδί, την κοινωνία και τον ίδιο μας τον εαυτό
Ο εμπνευστής του πρωτοποριακού και εξαιρετικά επιτυχημένου Kidnest μιλά στο Pride.gr για το πώς η γονεϊκότητα είναι ευκαιρία να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι για το παιδί, την κοινωνία και τον ίδιο μας τον εαυτό
Έχοντας περάσει από όλα τα πόστα της παιδικής ψυχαγωγίας και έχοντας σπουδάσει Παιδοψυχολογία, ο Ιωάννης Γλωσσόπουλος γνωρίζει τα παιδιά καλύτερα από τον καθένα. Μιλώντας στο Pride.gr, αναφέρει πως βρίσκει πολύ πιο εύκολη την επικοινωνία μαζί τους παρά με τους ενήλικες.
«Τα παιδιά έχουν ένα μαγικό τρόπο να σου λένε την αλήθεια. Δεν κουβαλούν κοινωνικά στερεότυπα. Είναι αυθόρμητα», παραδέχεται.
Ο εμπνευστής πίσω από το Kid Nest, επιχειρεί να προσφέρει σε γονείς, εκπαιδευτικούς και όλους όσοι ασχολούνται με παιδιά, κατανοητές και πρακτικές λύσεις μέσα από συμβουλευτική και εκπαιδευτικά σεμινάρια.
Ταυτόχρονα, τα βίντεό του στα social media έχουν χιλιάδες προβολές: Μιλώντας για καίρια ζητήματα που απασχολούν τους γονείς σήμερα, όπως η ευθύνη του να μεγαλώνεις έναν νέο άνθρωπο, η στάση τους απέναντι στην κριτική ματιά της κοινωνίας, η έκθεση των παιδιών στα social media και η έξαρση της βίας στους ανήλικους, ο ίδιος επιχειρεί να κάνει τους ενήλικες να δουν τον κόσμο των παιδιών με μία ριζοσπαστική ματιά.
Τα συναισθηματικά «μπαγκάζια» των ενηλίκων
Οι ενήλικες, σύμφωνα με τον παιδοψυχολόγο, κουβαλάμε τα συναισθηματικά μας μπαγκάζια: Η προσωπική ιστορία του κάθε γονέα είναι μεγάλο κεφάλαιο στη γονεϊκότητα.
«Όταν μπαίνει κάποιος στη διαδικασία να κάνει οικογένεια και να δημιουργήσει έναν νέο άνθρωπο, ξαφνικά έρχεται αντιμέτωπος με πράγματα που δεν περίμενε ποτέ ότι θα αντιμετώπιζε».
Ο ενήλικας χάνει ουσιαστικά την ξεγνοιασιά του, ενώ για πρώτη φορά τίθεται το ζήτημα της υπαρκτής υπευθυνότητας: «Ο γονέας γίνεται ο φάρος της καθοδήγησης του παιδιού και της ανάγκης του να εξερευνήσει τον κόσμο, να πάρει αξίες και ιδανικά, κάτι που αποτελεί τη μεγαλύτερη ευθύνη για έναν άνθρωπο».
Πόσο εύκολα παραδέχεται ο γονέας τα λάθη του ή ζητάει βοήθεια;
Αυτό ισχύει, όχι μόνο για τους γονείς αλλά και για όσους έχουν να κάνουν με παιδιά. Αν απομονώσουμε το κομμάτι διαπαιδαγώγησης, θα δούμε ότι η προσωπική ιστορία του κάθε ενήλικα ορίζει την υπομονή, τη στάση και τις αξίες που μπορεί να έχει ένας γονέας.
«Για παράδειγμα, πόσο εύκολα παραδέχεται ο γονέας τα λάθη του ή πόσο εύκολα ζητάει βοήθεια;»
Συχνά, οι γονείς έρχονται αντιμέτωποι με τραύματα που πολλές φορές αγνοούσαν: «Γιατί το τραύμα είναι μία αρκετά ύπουλη υπόθεση – η οποία κρύβεται και εμφανίζεται ξαφνικά όταν η υπευθυνότητα χτυπά το καμπανάκι».
Όταν η ευθύνη γίνεται ευκαιρία
Η σημερινή κοινωνία και οι ρυθμοί της είναι αποτρεπτικοί για τη δημιουργία ουσιαστικών σχέσεων κυρίως λόγω της ταχύτητας που διέπει την καθημερινότητά μας, αλλά και λόγω της τάσης να καταναλώνουμε τα πάντα όλο και πιο γρήγορα.
Ωστόσο, η παύση-ανάπαυση είναι κομβικής σημασίας κυρίως για τον γονέα. «Το πρώτο που λέω είναι πως οι γονείς πρέπει να σταματούν και να αναπαύονται, από δέκα λεπτά έως και μία μέρα αν είναι δυνατό», αναφέρει ο κ. Γλωσσόπουλος.
Η γονεϊκότητα δεν είναι στασιμότητα αλλά διαρκής εξέλιξη
Δεδομένου ότι πίσω από την ευθύνη κρύβονται ο φόβος και η ευθύνη, «εγώ ζητάω από τους γονείς η ευθύνη να γίνει ευκαιρία: Ευκαιρία να δημιουργήσουν μία ευτυχισμένη οικογένεια και να δώσουν στα παιδιά όσα περισσότερα εφόδια μπορούν», λέει ο κ. Γλωσσόπουλος.
Για τον παιδοψυχολόγο, είναι σημαντικό να αντιλαμβάνεται ο γονέας ότι είναι παράλληλα μία ευκαιρία να δει τι πρέπει να αλλάξει στην καθημερινότητά του για να εξελιχθεί και ο ίδιος.
«Η γονεϊκότητα δεν είναι στασιμότητα – είναι διαρκής εξέλιξη. Το νούμερο ένα για την ευτυχία των παιδιών είναι η ευτυχία των γονέων».
Αφήνοντας «στην ντουλάπα» τις παλιές μας ταυτότητες
Όταν έρχεται ένα παιδί στη ζωή, ο γονέας καλείται να βγάλει κάποιες από τις ταυτότητες που είχε πριν και να τις βάλει για λίγο «στην ντουλάπα».
Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι για κάποιο χρονικό διάστημα ίσως να μην μπορεί να δουλεύει τόσο πολύ ή να κάνει ταξίδια ή τα χόμπι του γιατί οι προτεραιότητες με ένα παιδί αλλάζουν, τουλάχιστον για τα πρώτα δύο χρόνια.
«Μετά από κάποιο καιρό, όλα αυτά που έχουμε αφήσει “στην ντουλάπα” (σ.σ. τις παλιές μας ταυτότητες) είναι καλό να τα ξεσκονίζουμε και να διαλέγουμε πάλι τι θα παραμείνει μέσα και με τι θα ασχοληθούμε ξανά».
Για τον κ. Γλωσόπουλο, αυτό δεν αποτελεί μόνο χρέος απέναντι στο παιδί ή στον εαυτό μας – είναι ένα χρέος απέναντι στην ίδια τη ζωή.
Οι παππούδες και η ευρύτερη οικογένεια
Ένας παππούς ή μία γιαγιά που δεν μπορεί να σεβαστεί, σε καθημερινή βάση, τα όρια ενδεχομένως να προκαλέσει μεγάλη δυσλειτουργία στο ζευγάρι, αλλά και στην ευρύτερη οικογένεια, καθώς οι ρουτίνες του παιδιού και η σταθερότητά του – απ’ όπου πηγάζει η ασφάλεια που παίρνει – θα αρχίσει να συγχύζεται.
Εδώ θα πρέπει να εξετάσουμε δύο πράγματα:
- Το πόσο ανεχόμαστε τα σχόλια των άλλων – γιατί οι άνθρωποι δεν σταματούν ποτέ να σχολιάζουν – οπότε οι γονείς θα πρέπει να φιλτράρουν τα όρια αναπτύσσοντας κάποια «αλεξίσφαιρα γιλέκα».
- Να οριοθετούμε το πλαίσιο για να μπορούμε να ενεργήσουμε καλύτερα. Δηλαδή δεν είναι κακό να πει κάποιος: «Δεν θέλω να το συζητήσω αυτό ή δεν με ενδιαφέρει να το ακούσω τώρα».
Δώσε ένα φιλάκι στη θεία
Είναι εξαιρετικά σημαντικό οι γονείς να δίνουν στα παιδιά την κυριότητα του σώματός τους – που είναι το βασικό κριτήριο της συναίνεσης.
Το κομμάτι της προσωπικής οριοθέτησης και διεκδίκησης του προσωπικού ορίου είναι ζωτικής σημασίας – παρόλο που, συνήθως, πάει κόντρα στην ελληνική κοινωνία και τη συνεξάρτησή της.
H έκφραση αγάπης δεν είναι μόνο οι αγκαλιές και τα φιλιά
Δυστυχώς, έχουμε συνδέσει την έκφραση αγάπης αποκλειστικά με την αγκαλιά και το φιλί – αλλά δεν είναι μόνο αυτά: «Υπάρχει ένα κέικ, ένα δώρο, το “κόλλα πέντε”, ένα παιχνίδι: Όταν ένα παιδί ζητάει από κάποιον να παίξουν μαζί ή να μοιραστεί τα παιχνίδια του, είναι η μέγιστη μορφή αγάπης», αναφέρει ο κ. Γλωσσόπουλος.
Οι αναρτήσεις των γονέων στα social media
Οι φωτογραφίες και τα βίντεο των παιδιών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι πλέον καθημερινό φαινόμενο – παρά τις προειδοποιήσεις των ειδικών.
«Έχει να κάνει με την ανάγκη του γονέα να δείχνει πως είναι καλός». Παρόλο που πρόκειται για έναν μοντέρνο τρόπο επικοινωνίας, ο κ. Γλωσσόπουλος επιμένει: «Μπορείς να ανεβάσεις ό,τι θέλεις από εσένα. Το παιδί, όμως, είναι ένας άλλος οργανισμός, έχει άλλες ανάγκες και δικαιώματα».
Οι γονείς δεν θα πρέπει να ξεχνούν και τον «ηλεκτρονικό λαβύρινθο»: Τα αποτυπώματα που αφήνουν πίσω, τις υποκλοπές φωτογραφιών, αλλά και τον στιγματισμό που ενδεχομένως θα υποστούν τα παιδιά μεγαλώνοντας.
Ένα αστείο ή χαριτωμένο – για τον γονέα – βίντεο με το παιδί όταν είναι δύο ή τριών ετών, αργότερα στα οχτώ και εννέα του χρόνια μπορεί να είναι η αφορμή για να γίνει «περίγελος» της τάξης.
«Οπότε, όταν είσαι κάπου έξω, κοίτα να περνάς όμορφες στιγμές με τα παιδιά σου. Δεν χρειάζεται να ανεβάζεις τις στιγμές αυτές στα social media. Δεν προσφέρει κάτι στο παιδί αυτό», αναφέρει ο παιδοψυχολόγος.
Οι οθόνες στη ζωή ενός παιδιού
Για τον κ. Γλωσσόπουλο, είναι ξεκάθαρο πως δεν πρέπει κανένα παιδί να εκτίθεται σε οθόνες μέχρι τα δύο του έτη. Εξίσου σημαντικό είναι να μην χρησιμοποιεί κάποια ηλεκτρονική συσκευή το βράδυ.
«Ένα παιδί δεν πρέπει να κάθεται μπροστά σε οποιαδήποτε οθόνη δύο ώρες πριν πέσει στο κρεβάτι γιατί επηρεάζεται σημαντικά η ποιότητα του ύπνου του».
Οι οθόνες είναι συμπλήρωμα και δεν θα πρέπει να αντικαθιστούν τη φιγούρα του γονέα
Ωστόσο, ο παιδοψυχολόγος θεωρεί άδικο να κρίνονται οι γονείς που θα δώσουν για λίγο το τάμπλετ ή το κινητό σε ένα παιδί στο εστιατόριο για να πάρουν κι εκείνοι δύο ανάσες.
Το πιο σημαντικό είναι να βάζουν οι γονείς όρια, ώστε τα παιδιά να μην χρησιμοποιούν τις ηλεκτρονικές συσκευές ανεξέλεγκτα.
«Η οθόνη είναι ένα τεχνητό μέσο – δηλαδή ένα παιδί τριών ετών δεν μπορεί να είναι πάνω από 45 λεπτά μπροστά σε μία ηλεκτρονική συσκευή. Χρειάζεται κι άλλα πράγματα, όπως δραστηριότητες, ποιοτικό χρόνο, καλό ύπνο και άσκηση».
Για τον κ. Γλωσσόπουλο, οι οθόνες είναι συμπλήρωμα και δεν θα πρέπει επ’ ουδενί λόγω να αντικαθιστούν τη φιγούρα του γονέα.
Υπάρχουν, μάλιστα, έρευνες που αναφέρουν πως τα παιδιά που έχουν μεγάλη έκθεση σε οθόνες, υστερούν κοινωνικο-συναισθηματικά.
Ταυτόχρονα, γίνονται αρκετά παθητικά σε καταστάσεις που πρέπει να διεκδικήσουν, να πάρουν ρόλο, να δημιουργήσουν και να διατηρήσουν σχέσεις, «οπότε πρέπει να έχουμε στο νου μας την οριοθέτηση χωρίς όμως να δαιμονοποιούμε το μέσο – χρειάζεται απλώς να το διαχειριστούμε».
Προβλήματα στην εστίαση της προσοχής
Η εστίαση της προσοχής έχει αλλάξει σημαντικά. Πλέον είναι πολύ μικρότερη και αυτό έχει να κάνει με το fast pace community, δηλαδή το πόσο γρήγορα κινούνται ο κόσμος και η πληροφορία.
«Οι άνθρωποι γενικά βαριόμαστε πολύ πιο εύκολα και αυτό δημιουργεί σε όλους πρόβλημα στην εστίαση της προσοχής», λέει ο κ. Γλωσσόπουλος.
Πλέον τα παιδιά δεν μπορούν να περιμένουν για να πάρουν
«Δημιουργούνται κέντρα του εγκεφάλου τα οποία δίνουν ντοπαμίνες, δηλαδή ουσίες που δημιουργούν τα λεγόμενα reward systems του εγκεφάλου: Βλέπεις κάτι και μετά θες να δεις και κάτι άλλο και κάτι άλλο».
Πλέον τα παιδιά δεν μπορούν να περιμένουν για να πάρουν. Κοιτούν μόνο το τώρα: Το πώς τώρα θα νιώσουν καλά, πώς τώρα θα πάρουν αυτό που θέλουν «παρά τις θυσίες, τον χρόνο και την προσήλωση που χρειάζονται για να επιτευχθεί ένας στόχος», αναφέρει ο παιδοψυχολόγος.
Αυτά, ωστόσο, είναι σημεία των καιρών μας: Εάν για παράδειγμα πλέον οι μαθητές δυσκολεύονται σημαντικά μέσα στην τάξη γιατί το μάθημα γίνεται με τις παραδοσιακές μεθόδους, τότε η λύση είναι και ο εκσυγχρονισμός της εκπαίδευσης.
Η σημασία του καλού δασκάλου
Ο Κορνήλιος Καστοριάδης συνήθιζε να λέει πως ο δάσκαλος πρέπει να είναι ερωτευμένος με αυτό που κάνει, ώστε να ερωτευθούν και οι μαθητές του αυτό που ο ίδιος βρίσκει όμορφο και θελκτικό στη μάθηση.
«Στην ελληνική εκπαίδευση υπάρχουν πολλές τρύπες και κενά τα οποία χρειάζονται δουλειά. Τα πράγματα φυσικά δεν μπορούν να αλλάξουν μέσα σε μία μέρα. Θα πρέπει να ξεκινήσει κάτι σήμερα και η οποιαδήποτε μεταρρύθμιση να έχει μπροστά της τον κατάλληλο χρόνο για να εφαρμοσθεί και να φέρει αποτελέσματα».
Το σχολείο είναι πνεύμονας κοινωνικός και συναισθηματικός
Σίγουρα, ωστόσο, θα πρέπει να γίνει μία σειρά μεγάλων επιμορφώσεων για να καταλάβουν και οι δάσκαλοι τον ρόλο τους, ο οποίος δεν είναι μόνο γνωστικός.
«Το να βγει απλώς η ύλη δεν θα πρέπει να είναι η μόνη έγνοια των εκπαιδευτικών: Το σχολείο είναι πνεύμονας κοινωνικός και συναισθηματικός», αναφέρει ο παιδοψυχολόγος.
Το παιδί παίρνει πάρα πολλά ερεθίσματα και, σε μεγαλύτερες ηλικίες – από οχτώ ετών και πάνω, δεν δίνει τόσο βάρος στην οικογένεια, αλλά βλέπει προς το σχολείο.
Έτσι, ο δάσκαλος αποτελεί τον πρωτοστάτη των νέων ιδεών, των νέων πραγμάτων, των αξιών, ενώ αυτονόητο είναι πως μπορεί να «γλυτώσει» ένα παιδί από μία δυσλειτουργική οικογένεια.
Αλλαγές στα σχολεία
Έχει αλλάξει πλέον σημαντικά ο ρόλος του δασκάλου αλλά και του σχολείου. «Πριν από 10-15 χρόνια παρακαλούσαμε τους γονείς να συμμετέχουν και να μην αφήνουν απλώς τους δασκάλους να επιβάλλουν την τάξη».
Αυτή τη στιγμή, η εικόνα έχει αντιστραφεί: Υπάρχει τόσο μεγάλη εμπλοκή των γονέων στην εκπαιδευτική διαδικασία που πλέον ο δάσκαλος “πνίγεται” από πιέσεις ανωτέρων, του υπουργείου και της ίδιας της οικογένειας», αναφέρει ο κ. Γλωσσόπουλος.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αμφισβητείται η σημασία που έχει ο δάσκαλος σε μία κοινωνία, αλλά και στη ζωή ενός παιδιού.
Από την άλλη, υπάρχουν και δάσκαλοι που έχουν μείνει αρκετά πίσω όσον αφορά στη διδασκαλία τους. Πολλές φορές ευθύνονται και οι ίδιοι που ακολουθούν την πεπατημένη και δεν τολμούν να κάνουν το μάθημα πιο αποτελεσματικό και ενδιαφέρον.
Για την έξαρση βίας στα παιδιά
Οτιδήποτε το παιδί βλέπει ή βιώνει και οτιδήποτε έχει να περιμένει, του δημιουργούν την καλαισθησία, την κρίση, τη στάση της ζωής του.
Αν δημιουργούμε την εικόνα καθημερινά πως μόνο τα λεφτά θα μας σώσουν και ότι μόνο τα υλικά αγαθά έχουν αξία, τότε το παιδί παίρνει τα λάθος μηνύματα.
«Ερευνητικά, λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα, υπάρχει ένα πρόβλημα το οποίο διογκώνεται», αναφέρει ο κ. Γλωσσόπουλος.
Το bullying, φυσικά, υπήρχε και παλιότερα – απλά τώρα έγινε medicalized όρος. Η λύση βρίσκεται στην πρόληψη, στη βοήθεια που δέχονται οι γονείς και στις κοινωνικές δομές που υπάρχουν για να στηρίζουν τις δυσλειτουργικές οικογένειες.
Τα παιδιά που φτάνουν σε αυτό το ποσοστό βίας, έρχονται συνήθως από προβληματικές οικογένειες. Δύσκολα ένα παιδί που έχει μία οικογένεια όπου όλα πάνε καλά, θα ξυπνήσει ένα πρωί και θα επιτεθεί σε κάποιον συμμαθητή του.
Μπορεί κάποια στιγμή να γίνει ενδεχομένως αλλά στο πλαίσιο του πειράγματος ή του πειραματισμού και όχι συστηματικά και επαναλαμβανόμενα που είναι η συμπεριφορά που περιγράφεται ως bullying. Τα σημάδια προϋπάρχουν.
Διαβασε ακομα
Μην ανέχεσαι το bullying, μίλαΤώρα τελευταία έχουμε το pre-school bullying, δηλαδή εντοπίζουμε τέτοιου είδους περιστατικά στις προσχολικές ηλικίες των 4-6 ετών, όπου εκεί μας δίνονται πάρα πολλά σημάδια για το πώς μπορεί να εξελιχθεί ένα παιδί.
«Αυτά λοιπόν φαίνονται από νωρίς και οφείλουμε ως εκπαιδευτικοί, ως επιστήμονες και ως πολιτεία να κοιτάξουμε γιατί αυτή η οικογένεια είναι έτσι και να προσφέρουμε όση περισσότερη βοήθεια μπορούμε».
