Υπάρχει πολύ πλαστικό κρυμμένο στα ρούχα μας. Κάποιες φορές είναι σε κοινή θέα, όπως ένα παντελόνι από δερματίνη, που τρίζει σε κάθε βήμα σου.

Μερικές φορές είναι κρυμμένο, όπως το λάστιχο, που είναι ραμμένο στη μέση του -κατά τα άλλα- βιολογικού βαμβακερού σορτς σου.

Συχνά είναι αόρατα, όπως τα μικροπλαστικά που αποβάλλονται από τα συνθετικά υλικά, που ενώ μπορεί να μην τα δείτε ποτέ, έχουν βρεθεί στον πυθμένα του ωκεανού, αλλά και στο ανθρώπινο αίμα.

Παρά τη συνειδητοποίηση των κινδύνων του πλαστικού για το περιβάλλον, η βιομηχανία της μόδας δεν έχει καταφέρει να περιορίσει την εξάρτησή της από αυτό.

Μια πρόσφατη έκθεση της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Fibershed για τη βιωσιμότητα, αναφέρει ότι μεταξύ 1980 και 2014, η παραγωγή πολυεστέρα αυξήθηκε κατά σχεδόν 900%.

Δύο κοινά πλαστικά, ο πολυεστέρας και το νάιλον, αντιπροσωπεύουν το 69% όλων των υλικών που χρησιμοποιούνται στα ρούχα παγκοσμίως και ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί στο 75% μέχρι το 2030, σύμφωνα με την Georgia Rae-Taylor, διευθύντρια στρατηγικής βιωσιμότητας της περιβαλλοντικής συμβουλευτικής εταιρείας Eco-age.

Γιατί λοιπόν συνεχίζουμε να χρησιμοποιούμε πλαστικά;

Τα συνθετικά υλικά είναι φθηνά και η παραγωγή τους δεν εξαρτάται από εποχές ή αγροκτήματα που επηρεάζονται από βροχοπτώσεις ή καύσωνες, όπως συμβαίνει με το βαμβάκι και το μαλλί.

Χωρίς αυτά, η βιομηχανία της fast fashion και η πολυτέλεια μαζικής παραγωγής – καθώς και τα απίστευτα απόβλητα που παράγουν – είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα υπήρχαν.

Η προέλευση των υλικών των ρούχων μας έχει σημασία, λέει η Heather Podoll που εργάζεται στο Fibershed. «Η κλωστοϋφαντουργική οικονομία μας που βασίζεται στο πλαστικό έχει οδηγήσει σε μη βιώσιμη υπερπαραγωγή ρούχων που είναι ανθυγιεινή για τις κοινότητές μας και τα οικοσυστήματά μας».

Έτσι, εκτός από τα εξόφθαλμα προφανή, ποιο άλλο πλαστικό κρύβεται στις ντουλάπες μας και πώς μπορούμε να κάνουμε το καλύτερο δυνατό για να το αποφύγουμε ή να ελαχιστοποιήσουμε τη ζημιά του;

Κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα

Φυσικά, τα παντελόνια από πολυεστέρα είναι κατασκευασμένα από πλαστικό, αλλά μερικές φορές οι ετικέτες είναι λιγότερο ξεκάθαρες.

Όταν ελέγχεις τη σύνθεση του υφάσματος ενός ρούχου, δεν είναι ασυνήθιστο να έρχεσαι αντιμέτωπος με έναν κατάλογο επιστημονικών λέξεων.

Για παράδειγμα: τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο (Pet), πολυαμίδιο, πολυουρεθάνη, χλωριούχο πολυβινύλιο (PVC) ή πολυπροπυλένιο. Όλα είναι τύποι πλαστικού.

Μερικά από τα πιο συνηθισμένα, όπως το νάιλον, το ακρυλικό και το ελαστάν, είναι επίσης πλαστικά.

Για να γίνουν τα πράγματα ακόμη πιο μπερδεμένα, μερικές φορές χρησιμοποιούνται στη θέση τους εμπορικά ονόματα, όπως λύκρα ή σπαντέξ που είναι τύποι ελαστάνης.

Ή Econyl και Repreve, τα οποία κατασκευάζονται από πλαστικά απόβλητα και είναι νάιλον και πολυεστέρας αντίστοιχα.

Τα ανακυκλωμένα συνθετικά είναι όλο και πιο συνηθισμένα και ενώ η κατασκευή υφασμάτων από πλαστικά απόβλητα μειώνει την εξάρτηση της βιομηχανίας της μόδας από το αργό πετρέλαιο, δεν είναι χωρίς προβλήματα.

Συμβουλή Να ελέγχεις πάντα την ετικέτα φροντίδας του ενδύματος και να φροντίζεις να αναζητάς στο διαδίκτυο τυχόν ονόματα που δεν σου είναι οικεία. Ή προτίμησε μάρκες που δίνουν προτεραιότητα στα φυσικά υλικά.

Νήματα

Παρόλο που αυτό σπάνια αναφέρεται στις ετικέτες των ενδυμάτων, η κλωστή που χρησιμοποιείται για να ραφτεί το κατά τα άλλα φιλικό προς το περιβάλλον λευκό λινό πουκάμισό σου είναι σχεδόν πάντα συνθετική.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι πλαστικές κλωστές μπορούν να κατασκευαστούν από ένα μακρύ συνεχές νήμα, γεγονός που τις καθιστά ισχυρότερες και λιγότερο πιθανό να σπάσουν σε σύγκριση με τις βαμβακερές κλωστές.

Οι κλωστές που ράβονται τα ρούχα σου είναι συχνά συνθετικές, ενώ τα κουμπιά είναι από πλαστικό
Οι κλωστές που ράβονται τα ρούχα σου είναι συχνά συνθετικές, ενώ τα κουμπιά είναι από πλαστικό / Πηγή: unsplash/Merve Sehirli Nasir

Συμβουλή: Αυτό είναι δύσκολο να το αποφύγεις, επειδή οι εταιρείες σπάνια αποκαλύπτουν από τι κατασκευάζονται οι κλωστές τους.

Οι φίρμες που προωθούν τις συλλογές τους ως κομποστοποιήσιμες, όπως η Stripe and Stare ή η The Very Good Bra, θα πρέπει να έχουν κάνει τη δέουσα προεργασία.

Σημειώστε όμως ότι η δυνατότητα κομποστοποίησης είναι ένα υψηλότερο και διαφορετικό πρότυπο από το βιοδιασπώμενο και δεν έχει ακόμη δημιουργηθεί μια πιστοποίηση από τρίτους σε όλη τη βιομηχανία γι’ αυτό.

Κουμπιά και φερμουάρ

Υπήρχε μια εποχή που τα κουμπιά ήταν περίτεχνα στολίδια σκαλισμένα από κοχύλια και ξύλο ή φτιαγμένα από μέταλλο, κεραμικά και γυαλί, αλλά δυστυχώς αυτό δεν ισχύει πια- τώρα είναι συνήθως κατασκευασμένα από πλαστικό.

Ομοίως, οι περισσότερες αγκράφες όπως αυτές που χρησιμοποιούνται για να κλείνουν τα σουτιέν, είναι επίσης κατασκευασμένες από πλαστικό.

Και ενώ τα δόντια ορισμένων φερμουάρ είναι κατασκευασμένα από μέταλλο, το ύφασμα στο οποίο τοποθετούνται είναι σχεδόν πάντα συνθετικό.

Συμβουλή Ψάξε για φυσικά κουμπιά από ξύλο και για αγκράφες από μέταλλο. Τα φερμουάρ υψηλής ποιότητας θα είναι επίσης κατασκευασμένα από μέταλλο, αλλά δυστυχώς είναι πολύ σπάνιο να βρεις φερμουάρ που δεν είναι τοποθετημένο σε πλαστικό ύφασμα, οπότε το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να αποφεύγεις τα ρούχα με φερμουάρ, όπου είναι δυνατόν.

Τα brands μπορούν να παρακάμψουν τους περιορισμούς των διαθέσιμων υλικών σχεδιάζοντας ρούχα που κουμπώνουν με διαφορετικούς τρόπους.

Ή να σκεφτούν διαφορετικά, για παράδειγμα η σχεδιάστρια με μηδενικές εκπομπές άνθρακα Angel Chang χρησιμοποιεί μια αρχαία τεχνική για να δημιουργήσει κουμπιά από κόμπους βαμβακιού.

Επένδυση, ενίσχυση και ζεστασιά

Ένα άλλο σημείο που κρύβονται τα πλαστικά στα ρούχα μας είναι τα υλικά που παρέχουν σκληρότητα και ενισχύσεις.

Στα σουτιέν, η επένδυση παρέχει δομή και στήριξη. Η ακαμψία είναι επίσης απαραίτητη στα κολάρα, τις μανσέτες και τις ζώνες.

Αυτό επιτυγχάνεται συνήθως με fusing, το οποίο είναι γενικά ένα κομμάτι πολυεστέρα που συνδέεται με το ρούχο με την εφαρμογή κόλλας και θερμότητας.

Η επένδυση στα γιλέκα και τα puffer jackets κατασκευαζόταν παλαιότερα από φτερά πάπιας ή χήνας, αλλά τώρα είναι κυρίως συνθετικό γέμισμα από πολυεστέρα.

Συμβουλή: Όσο πιο απλά είναι κατασκευασμένο ένα ένδυμα, τόσο πιο εύκολο είναι να αποφύγεις το πλαστικό. Αν μπορείς, αναζήτησε σουτιέν χωρίς ενίσχυση ή αυτά που χρησιμοποιούν βαμβάκι ή υλικό με βάση την κυτταρίνη.

Όσον αφορά τα φουσκωτά μπουφάν, υπάρχουν καινοτομίες σε αυτόν τον χώρο που εξερευνούν εναλλακτικές λύσεις με βάση τα φυτά, όπως λουλούδια, μπαμπού και ξύλο, αλλά προς το παρόν εξακολουθούν να βασίζονται σε κάποιο είδος βιοπλαστικού.

Ταμπελάκια και ετικέτες φροντίδας

Σύμφωνα με τη σχεδιάστρια Courtney Holm, μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετώπισε όταν προσπάθησε να αφαιρέσει τα συνθετικά υλικά από τα ρούχα της ήταν οι ετικέτες.

Οι ετικέτες από φυσικά υλικά ήταν τόσο δύσκολο να βρεθούν και να τυπωθούν, λέει, «οπότε αναγκαστήκαμε να συμβιβαστούμε με μια επιλογή ανακυκλωμένου Pet για τις ετικέτες μας τις πρώτες μέρες», πριν τελικά πείσουμε τους προμηθευτές να στραφούν σε μια εναλλακτική λύση βιολογικής βάσης.

Συμβουλή: Η εμπειρία της Holm αποτελεί απόδειξη του τι μπορεί να επιτευχθεί όταν οι σχεδιαστές ζητούν περισσότερα από τους προμηθευτές τους.

Το να κάνεις ερωτήσεις στις αγαπημένες σου μάρκες σχετικά με το από τι κατασκευάζονται οι ταμπέλες και οι ετικέτες φροντίδας τους θα μπορούσε να είναι ένας τρόπος για να επιφέρεις αλλαγές.

Θα μπορούσες ακόμη και να τους οδηγήσεις προς την κατεύθυνση αυτού του οδηγού ανοικτού κώδικα από τη νεοζηλανδική μάρκα Kowtow, ο οποίος μοιράζεται τις γνώσεις που απέκτησαν όταν έκαναν τη μάρκα τους ελεύθερη από πλαστικό.

Επένδυση

Η φόδρα είναι ένα άλλο σημείο όπου τα πλαστικά κρύβονται στα ρούχα μας. Ενώ ο πολυεστέρας και το νάιλον είναι αρκετά λεία ώστε να παρέχουν ένα από τα επιδιωκόμενα οφέλη της επένδυσης – διευκολύνοντας το να περάσετε το χέρι σας μέσα από ένα μανίκι ή να μπείτε σε ένα παντελόνι – επειδή είναι πλαστικά, τελικά κάνουν μεγάλο κακό στα ρούχα.

Σε αντίθεση με το μετάξι ή τη βισκόζη ρεγιόν που αναπνέουν, τα συνθετικά υλικά παγιδεύουν τη θερμότητα και συγκρατούν τις οσμές.

Συμβουλή: Ψάξε για ενδύματα με επένδυση από μετάξι, βαμβάκι ή ένα υλικό κυτταρίνης, όπως βισκόζη, cupro, modal ή lyocell.

Τσέπες

Το υλικό που χρησιμοποιείται για την κατασκευή των τσεπών πρέπει να είναι ανθεκτικό (ώστε να μην σχίζεται κάτω από το βάρος του τηλεφώνου σου) και λεπτό (ώστε να μην διαταράσσει τη γραμμή του ρούχου). Αυτό σημαίνει ότι συχνά κατασκευάζονται από πολυεστέρα ή νάιλον.

Συμβουλή: Ψάξε για ρούχα με τσέπες από βαμβάκι, κάνναβη ή ένα υλικό από κυτταρίνη όπως βισκόζη ρεγιόν, cupro, modal ή lyocell.

Πούλιες, χάντρες και άλλα γυαλιστερά πράγματα

Τα περισσότερα γυαλιστερά στολίδια στα ρούχα είναι κατασκευασμένα από πλαστικό. Κάποτε το ράψιμο μετάλλων, γυάλινων χαντρών και κοσμημάτων στα ρούχα σήμαινε πλούτο, αλλά αυτό δεν ισχύει εδώ και πολύ καιρό.

Οι πλαστικές χάντρες και τα κοσμήματα από βακελίτη, ένα πλαστικό φυτικής προέλευσης, έγιναν δημοφιλή γύρω στο 1910. Ομοίως, οι πούλιες κατασκευάζονται από PVC, πολυεστέρα και νάιλον από τη δεκαετία του 1950.

Συμβουλή: Στην αγορά κυκλοφορούν πούλιες από ανακυκλωμένο Pet, οι οποίες όμως εξακολουθούν να διασπώνται σε μικροπλαστικά.

Και υπάρχουν εναλλακτικές παγιέτες βιολογικής προέλευσης που δοκιμάζονται πιλοτικά από φυτική ύλη και φύκια, αλλά αυτές δεν είναι ακόμη ευρέως διαθέσιμες.

Το καλύτερο πράγμα που μπορείς να κάνεις με οποιοδήποτε ρούχο με πούλιες ή χάντρες στην ντουλάπα σου είναι να το πας σε μια τοπική μοδίστρα ή έναν συντηρητή ενδυμάτων για να το φρεσκάρεις, ώστε να διασφαλίσεις ότι τίποτα δεν κινδυνεύει να πέσει.

Vegan δέρμα και faux γούνα

Το vegan δέρμα που διατίθεται ευρέως σήμερα είναι κατασκευασμένο από έναν συνδυασμό πολυεστέρα, πολυουρεθάνης και περιστασιακά κάποιο είδος φυτικής ύλης.

Δυστυχώς, σχεδόν κάθε δέρμα φυτικής προέλευσης που κυκλοφορεί στην αγορά βασίζεται σε κάποια συνθετικά συστατικά για αντοχή ή ευελιξία.

Παρομοίως, οι περισσότερες από τις διαθέσιμες ψεύτικες γούνες είναι απλώς ένα αμάλγαμα ακρυλικών πολυμερών, πολυεστέρα ή νάιλον.

Συμβουλή: Τα καλά νέα είναι ότι το αληθινό δέρμα είναι ένα απίστευτα ανθεκτικό και επισκευάσιμο υλικό, και όταν φροντίζεται σωστά θα πρέπει να διαρκεί για χρόνια.

Έτσι, υπάρχει πληθώρα vintage δερμάτινων κομματιών που είναι καλύτερα για το περιβάλλον από τα πλαστικά δέρματα.

Αν αποφεύγεις το δέρμα για ηθικούς λόγους, οι καλύτερες εναλλακτικές λύσεις χωρίς πλαστικά είναι το Mirum, ένα πραγματικά φυτικό δέρμα χωρίς πλαστικά, και το TomTex (αν και αυτό δεν είναι αυστηρά vegan, επειδή εκτός από μανιτάρια, είναι φτιαγμένο από απορρίμματα κελυφών θαλασσινών).

Υπάρχουν εταιρείες που εργάζονται πάνω σε φυτικές ψεύτικες γούνες, αλλά οι περισσότερες από αυτές εξακολουθούν να χρησιμοποιούν κάποιο πλαστικό και καθώς είναι απίστευτα πιθανό να αποβάλλουν μικροπλαστικά, είναι καλύτερο να τις αποφεύγετε.

Με πληροφορίες από Guardian

Tags