H Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα ήταν το πρώτο παγκόσμιο σχέδιο δράσης κατά της κλιματικής αλλαγής.

Σήμερα, 8 χρόνια μετά την υπογραφή της, η πιθανότητα να καταλήξει στα σκουπίδια δεν είναι και τόσο μακρινή.

Για πρώτη φορά στα χρονικά, η μέση θερμοκρασία του πλανήτη ήταν πάνω από 1,5 βαθμό Κελσίου θερμότερη από τα προβιομηχανικά επίπεδα για 12 συνεχόμενους μήνες.

Από τον Φεβρουάριο του 2023 έως τον Ιανουάριο του 2024 η μέση θερμοκρασία ήταν κατά 1,52 βαθμούς Κελσίου θερμότερη από ό,τι μεταξύ 1850 και 1900.

Τότε ήταν που ο άνθρωπος άρχισε να προκαλεί αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη με την καύση ορυκτών καυσίμων και την έκλυση αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα.

Φέτος ο πλανήτης βίωσε τον θερμότερο Ιανουάριο που έχει καταγραφεί ποτέ, σύμφωνα με την Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής Copernicus (C3S) της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Πρόκειται για ένα σημαντικό ορόσημο», δήλωσε ο Ματ Πάτερσον, μεταδιδακτορικός ερευνητής στη φυσική του κλίματος στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Το φαινόμενο Ελ Νίνιο που θερμαίνει το κλίμα, ήταν εν μέρει πίσω από την έκρηξη της υπερθέρμανσης.

Διαβασε ακομα

16 εκατομμύρια δολάρια την ώρα: Ζαλίζει το κόστος της κλιματικής κρίσης

Η μέση παγκόσμια θερμοκρασία αναμένεται να πέσει ελαφρώς κάτω από 1,5 C μόλις το Ελ Νίνιο τελειώσει τους προσεχείς μήνες.

Παρόλα αυτά, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από ορυκτά καύσιμα είναι ο κύριος ένοχος για το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης της θερμοκρασίας.

Καταπατήσαμε τη Συμφωνία του Παρισιού;

Όχι ακριβώς, αλλά είμαστε πολύ κοντά σε αυτό, όπως δείχνουν τα στοιχεία.

Το 2015, στη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα στο Παρίσι, σχεδόν όλες οι χώρες που ήταν παρούσες, συμφώνησαν να περιορίσουν τη μέση αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας σε πολύ κάτω από 2 C και να επιδιώξουν αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1,5 C κατ’ ανώτατο όριο. Αυτή η Συμφωνία έμεινε στην ιστορία ως Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα.

Το όριο του 1,5 C επιλέχθηκε ως γραμμή άμυνας για την αποφυγή των πιο ακραίων και μη αναστρέψιμων επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

Η υπέρβαση αυτού του ορίου απειλεί με σοβαρή επιβάρυνση τα πλανητικά συστήματα, τον ανθρώπινο πληθυσμό και το περιβάλλον, καθώς οι καταιγίδες, οι καύσωνες και οι ξηρασίες γίνονται πιο ακραίες.

Η κλιματική κρίση έχει ήδη επιδεινώσει τα ακραία καιρικά φαινόμενα.

Οι επιστήμονες που μελετούν τον καιρό διαπίστωσαν ότι το 2023, η υπερθέρμανση του πλανήτη, κατέστησε πολύ πιο πιθανό το ενδεχόμενο μιας πιο ακραίας περιόδου πυρκαγιών στον Καναδά και επιδείνωσε την άνευ προηγουμένου ξηρασία στο Κέρας της Αφρικής, καθώς και τις καταστροφικές πλημμύρες στη Λιβύη.

Τα θανατηφόρα κύματα καύσωνα στην Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και την Κίνα θα ήταν πρακτικά απίθανα χωρίς την ανθρωπογενή κλιματική κρίση.

Διαβασε ακομα

Πώς η βιομηχανία ορυκτών καυσίμων «ξέπλενε» τους οιωνούς της κλιματικής κρίσης

Αυτή η τελευταία έκθεση της ευρωπαϊκής υπηρεσίας Copernicus δείχνει ότι επί 12 συνεχείς μήνες οι μέσες θερμοκρασίες του πλανήτη, έχουν υπερβεί αυτό το όριο του 1,5 βαθμού.

Όμως η Συμφωνία του Παρισιού αναφέρεται σε μέσες θερμοκρασίες που αφορούν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από τον έναν χρόνο.

Κάποιες χρονιές η θερμοκρασία μπορεί να υπερβεί την αύξηση του 1,5 C, αλλά αν άλλες χρονιές καταγράφεται μικρότερη αύξηση, ο μέσος όρος παραμένει σε ισοροπία.

Τα θανατηφόρα κύματα καύσωνα θα ήταν πρακτικά απίθανα χωρίς την ανθρωπογενή κλιματική κρίση

Το όριο θα θεωρηθεί ότι έχει ξεπεραστεί μόνο όταν φθάσει σε αυτό το επίπεδο, κατά μέσο όρο, σε μια περίοδο 20 ετών, σύμφωνα με τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), το όργανο του ΟΗΕ για το Κλίμα.

Παρόλα αυτά, η πραγματικότητα δείχνει πως ο χρόνος που έχει η ανθρωπότητα για να δράσει, μετράει αντίστροφα.

«Έχοντας φθάσει σε αυτό το επίπεδο για μια τόσο παρατεταμένη περίοδο, και μάλλον απότομα… αυτό απαιτεί περισσότερο από ποτέ δράσεις μετριασμού όσον αφορά τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων», δήλωσε στην Deutsche Welle η Francesca Guglielmo, ανώτερη επιστήμονας του C3S.

Υπάρχει ελπίδα;

Η Επιτροπή του ΟΗΕ για το Κλίμα εκτιμά ότι με τους σημερινούς ρυθμούς, η υπερθέρμανση του πλανήτη είναι πιθανό να φθάσει τους 1,5 C μεταξύ 2030 και 2052.

Αλλά αν η ανθρωπότητα σταματήσει γρήγορα την καύση ορυκτών καυσίμων και μειώσει στο μισό τις εκπομπές μέχρι το 2030, οι στόχοι του Παρισιού θα μπορούσαν ακόμα να επιτευχθούν, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Αυτό θα απαιτούσε μετασχηματισμό των ενεργειακών συστημάτων, των οικονομιών, της γεωργίας και των μεταφορών και διακοπή της αποψίλωσης των δασών.

Θα πρέπει επίσης όλα τα παραπάνω να συνδυαστούν με την προστασία των φυσικών πηγών απορρόφησης διοξειδίου του άνθρακα, όπως είναι τα δάση και οι υγρότοποι, και με τη χρήση τεχνολογιών δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα σε μεγάλη κλίμακα.

«Εάν οι παγκόσμιες εκπομπές δεν μειωθούν επειγόντως στο μηδέν, ο κόσμος θα ξεπεράσει σύντομα τα όρια ασφαλείας που καθορίζονται στη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα», προειδοποιεί ο Joeri Rogelj, καθηγητής κλιματικής επιστήμης στο Imperial College του Λονδίνου.

Ωστόσο, ο κόσμος έχει ήδη σημειώσει μεγάλη πρόοδο προς την κατεύθυνση της επιβράδυνσης της κλιματικής αλλαγής.

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και άλλες πράσινες τεχνολογίες επεκτείνονται με ταχείς ρυθμούς και γίνονται όλο και φθηνότερες.

Και πριν από τη Συμφωνία του Παρισιού, η ανθρωπότητα βρισκόταν σε τροχιά μιας δυνητικά καταστροφικής υπερθέρμανσης του πλανήτη κατά 3,5 C μέχρι το 2100.

Τώρα ο κόσμος βρίσκεται σε τροχιά για αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2,5 C έως 2,9 C μέχρι το τέλος του αιώνα, ως αποτέλεσμα των κυβερνητικών πολιτικών για το κλίμα.

Αλλά πρέπει να γίνουν πολλά περισσότερα για να μείνουμε κάτω από τα όρια του Παρισιού.

Η παραμονή κάτω από τον 1,5 βαθμό δεν σημαίνει ότι η ανθρωπότητα θα αποφύγει όλες τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, όπως τα ακραία καιρικά φαινόμενα και την επισιτιστική κρίση, αλλά δίνει στον πλανήτη πολύ περισσότερες πιθανότητες να αποφύγει τις πιο ακραίες και μη αναστρέψιμες κλιματικές επιπτώσεις που είναι πολύ πιθανές σε υψηλότερα επίπεδα αύξησης της θερμοκρασίας, λένε οι επιστήμονες.

Με πληροφορίες από Deutsche Welle