icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Θα μπορούσαμε να ξεφύγουμε από αυτήν την κατάσταση και να βρει ξανά ο ένας τον άλλον; Μόνο ο χρόνος θα δείξει

Γυναίκες και άνδρες όχι μόνο βρίσκονται σε διάσταση την εποχή που ζούμε, αλλά η απόσταση ανάμεσά τους φαίνεται πως μεγαλώνει.

Φράσεις όπως «η ετεροφυλοφιλία είναι μια φυλακή» έχουν κατακλύσει το X (πρώην Twitter), ενώ όλο και περισσότερες γυναίκες πιστεύουν πως η φράση από την ταινία της Barbie, «αυτή είναι τα πάντα, αυτός είναι απλά ο Κεν», αποτυπώνει τη δυναμική κάθε straight σχέσης που γνωρίζουν.

Μία πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε στους Financial Times, υποστηρίζει πως ο λόγος για τον οποίο οι νέοι άνδρες και οι γυναίκες σε όλον τον κόσμο δυσκολεύονται πλέον να συνδεθούν μεταξύ τους, είναι ο διχασμός στα πολιτικά ζητήματα.

Δεν είναι η πρώτη φορά που στη σχετική συζήτηση εισβάλλει η σημασία που έχουν οι (διαφορετικές) πολιτικές πεποιθήσεις στις σχέσεις. Ωστόσο, όπως τονίζεται και στο αμερικανικό δημοσίευμα, το πολιτικό χάσμα μεταξύ νέων ανδρών και νέων γυναικών, βαθαίνει όλο και περισσότερο.

Τόσο στις ΗΠΑ, όσο και στη Γερμανία, οι γυναίκες ηλικίας 18 έως 30 ετών είναι κατά 30% πιο φιλελεύθερες από τους άνδρες συνομήλικούς τους, ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο η διαφορά αυτή ανέρχεται στο 25%.

Επιπλέον, μία πρόσφατη έρευνα του King’s College στο Λονδίνο διαπίστωσε πως οι νέοι άνδρες είναι πιο συντηρητικοί και από τους boomers. Μάλιστα, το ένα πέμπτο των νέων ανδρών έχει θετική άποψη για τον γνωστό μισογύνη Andrew Tate.

Πλέον το ζήτημα δεν αφορά ζευγάρια που τσακώνονται για θέματα όπως είναι η διακόσμηση του σπιτιού.

Βρισκόμαστε σε μια εποχή που συζητάμε αν οι γυναίκες μπορούν να αναπτύξουν σχέσεις με άνδρες, οι οποίοι είναι αντίθετοι στα δικαιώματά της άμβλωσης και στην ισότητα των φύλων.

Η τραγωδία της ετεροφυλοφιλίας

«Νομίζω ότι υπάρχει πλέον η ευρύτερη παραδοχή ότι ενώ οι ετεροφυλόφιλες σχέσεις είναι σε μεγάλο βαθμό ευεργετικές για τους άνδρες, δεν ισχύει πάντα το ίδιο για τις γυναίκες» εξηγεί η Δρ. Briony Hannell, κοινωνιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Sheffield.

«Πρόκειται γι’ αυτό που η Jane Ward αποκαλεί εύστοχα, τραγωδία της ετεροφυλοφιλίας: Η εμπλοκή της ετεροφυλοφιλίας, του μισογυνισμού και του τοξικού ανδρισμού στις ζωές και τις εμπειρίες των straight γυναικών».

Η Δρ Hannell προσθέτει ότι ενώ «η αυξανόμενη φεμινιστική συνείδηση μεταξύ των νέων γυναικών» έχει κάνει πιο έντονο το αίτημα για «απελευθέρωση της ετεροφυλοφιλίας από τον μισογυνισμό», εντούτοις αυτή η σύγκρουση έχει συμβάλει στο ευρέως διαδεδομένο αίσθημα του «θιγμένου δικαιώματος» μεταξύ των ετερόφυλων λευκών ανδρών. Πρόκειται για «μία κατάσταση που προκύπτει όταν οι άνδρες δεν έχουν λάβει αυτό που περίμεναν ή αισθάνονταν ότι δικαιούνταν».

Οι ανδρικές ανησυχίες γύρω από τη φεμινιστική πρόοδο δεν είναι κάτι καινούργιο, όπως εξηγεί η Δρ. Hannell.

«Σκεφτείτε παλαιότερα μοτίβα φεμινιστικής προόδου που ακολουθούνταν από αντιδράσεις μισογυνισμού, όπως για παράδειγμα η εμφάνιση του lad culture* τη δεκαετία του 1990».

«Όταν τα αγόρια και οι άντρες βιώνουν αναποδιές, όπως η κοινωνική απομόνωση, ο εκφοβισμός ή η ρομαντική απόρριψη, όλα αυτά τα γίνονται αντιληπτά ως αδικίες, σαν μία μορφή ευνουχισμού, τραυματισμού και θλίψης. Ο φεμινισμός συχνά πλαισιώνεται ως η αιτία του εν λόγω τραυματισμού, και έτσι αυτοί οι άνδρες έλκονται από ιδεολογίες μισογυνισμού που εκφράζουν την επιθυμία για, ενίοτε βίαιη, τιμωρία» προσθέτει η κοινωνιολόγος.

Φυσικά, για όλα αυτά δεν φταίει ο φεμινισμός. Για πολλές γυναίκες, κινήματα όπως ήταν το MeToo λειτούργησαν απελευθερωτικά, καθώς ανέδειξαν ζητήματα σεξισμού και ανισότητας των φύλων.

Την ίδια στιγμή, οι νέοι άνδρες έμειναν χωρίς κάποια σαφή εικόνα για το πώς πρέπει να μοιάζει ο υγιής ανδρισμός, αφήνοντας άτομα όπως ο Andrew Tate να καλύψουν αυτό το κενό. Για ορισμένους άνδρες, ο αντιφεμινισμός άνοιξε τον δρόμο και για άλλες συνωμοτικές απόψεις που κυμαίνονται από την κλιματική κρίση μέχρι τη μετανάστευση.

«Τόσο το manosphere** όσο και η ακροδεξιά ενοποιούνται από σεξιστικούς, ρατσιστικούς και αντιμεταναστευτικούς φόβους σχετικά με την υποτιθέμενη θηλυκοποίηση της κοινωνίας, μέσω της αποδυνάμωσης του ανδρισμού, δηλαδή οι άνδρες γίνονται πιο ευαίσθητοι και συναισθηματικά εκφραστικοί» υποστηρίζει η Hannell.

Ο ρόλος των social media

Η κατάσταση γίνεται ακόμα χειρότερη λόγω του τρόπου που λειτουργούν οι αλγόριθμοι στα social media, οι οποίοι ωθούν τους άνδρες και τις γυναίκες σε τελείως διαφορετικούς δρόμους.

Οι αλγόριθμοι σε πλατφόρμες όπως το TikTok είναι ιδιαίτερα επιθετικοί και μπορούν να οδηγήσουν τους άνδρες χρήστες σε περιεχόμενο γεμάτο μισογυνισμό.

«Το TikTok έχει έναν επιθετικό αλγόριθμο που εισάγει πολύ λίγα νέα ή τυχαία είδη περιεχομένου στην τροφοδοσία κάποιου», λέει η Δρ. Genavee Brown, ερευνήτρια κοινωνικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Northumbria. «Αν στην αρχή που μπήκατε στο διαδίκτυο παρακολουθήσατε ένα βίντεο με γάτες μέχρι το τέλος, πιθανότατα θα δείτε πολλά βίντεο με γάτες. Το ίδιο ισχύει και για το συντηρητικό ή το σεξιστικό περιεχόμενο».

«Πολλοί δημιουργοί ξεκινούν με ένα ακίνδυνο μήνυμα για την υγεία, τη γυμναστική, το πώς να αποκτήσετε πλούτο ή συμβουλές για ραντεβού και στη συνέχεια προχωρούν σε πιο επιβλαβή και συντηρητικά μηνύματα» προσθέτει η Brown.

Οι άνδρες θα μπορούσαν να αντισταθούν στις συντηρητικές τάσεις αν ένιωθαν εξαρχής ικανοποιημένοι και ασφαλείς

«Μόλις οι άνδρες γαντζωθούν σε αυτούς τους χώρους, είτε πρόκειται για γυμναστική, είτε για οικονομικές συμβουλές, θα αρχίσουν να βλέπουν όλο και περισσότερο από αυτό το περιεχόμενο με βάση τους αλγόριθμους που χρησιμοποιούν το YouTube, το TikTok και το Instagram για την προβολή περιεχομένου».

Το ίδιο συμβαίνει και με τις γυναίκες, καθώς όπως εξηγεί η ερευνήτρια, αν μία γυναίκα αναζητεί φεμινιστικά βίντεο στο TikTok, τότε ο αλγόριθμος θα της δείξει όλο και περισσότερο από αυτό το υλικό. «Έτσι, άνδρες και γυναίκες οδηγούνται σιγά σιγά σε διαφορετικούς διαδικτυακούς κόσμους με βάση εξαιρετικά έντονα στοχευμένους αλγόριθμους».

Όσον αφορά στις εταιρείες τεχνολογίας, δεν έχουν κανέναν λόγο να αλλάξουν αυτήν την κατάσταση. Όσο πιο θυμωμένοι και αγχωμένοι είναι οι άνθρωποι στο διαδίκτυο, τόσο πιο πιθανό είναι να καταναλώσουν ακόμα περισσότερο περιεχόμενο και άρα οι εμπλεκόμενοι να κερδίσουν περισσότερα χρήματα.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι οι άνδρες θα μπορούσαν να αντισταθούν στις συντηρητικές τάσεις αν ένιωθαν εξαρχής ικανοποιημένοι και ασφαλείς στη ζωή τους. Με στάσιμους μισθούς, εκτόξευση στις τιμές των σπιτιών, ανεξέλεγκτο πληθωρισμό, κρίση ψυχικής υγείας και μειωμένες προοπτικές, πολλοί νέοι άνθρωποι ξεχειλίζουν, όπως είναι λογικό, από θυμό και απογοήτευση.

Η Δρ Hannell εξηγεί ότι η οικονομική εξαθλίωση των νέων ανδρών έχει οδηγήσει σε «απλουστευμένες και αντιδραστικές εξηγήσεις» που μετατρέπουν σε αποδιοπομπαίο τράγο περιθωριοποιημένες ομάδες όπως είναι οι γυναίκες, οι μετανάστριες ή τα τρανς άτομα.

Υπάρχουν ωστόσο λόγοι να ελπίζουμε. Μπορεί να μην είμαστε σε θέση να αναγκάσουμε τους Elon Musk και Mark Zuckerberg να κάνουν κάτι για τους επικίνδυνους και διχαστικούς αλγορίθμούς τους, μπορούμε όμως να περνάμε λιγότερο χρόνο στο διαδίκτυο.

Σύμφωνα με την έρευνα, οι πεποιθήσεις ενός ατόμου καθορίζονται για όλη του τη ζωή από τις εμπειρίες στην εφηβεία και τα πρώτα χρόνια της ενηλικίωσής του. Κάτι τέτοιο σημαίνει πως πιθανόν η Gen Z να βρίσκεται ήδη στον δρόμο του διχασμού. Θα μπορούσαμε λοιπόν να ξεφύγουμε από τους αλγόριθμους του TikTok και να βρει ξανά ο ένας τον άλλον; Μόνο ο χρόνος θα δείξει.

* Ήταν μία υποκουλτούρα που αναπτύχθηκε από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, κυρίως στη Βρετανία και την Ιρλανδία, τη δεκαετία του 1990 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Ο όρος lad culture συνεχίζει να χρησιμοποιείται και σήμερα και αναφέρεται σε συλλογική, άξεστη ή μισογυνική συμπεριφορά από νεαρούς straight άνδρες.

** Αφορά ετερογενείς ομάδες διαδικτυακών κοινοτήτων που περιλαμβάνουν ακτιβιστές για τα δικαιώματα των ανδρών ή άνδρες που «ακολουθούν το δικό τους δρόμο» ή ομάδες για τα δικαιώματα του πατέρα.

Με πληροφορίες από Financial Times