icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Η κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ+ καλωσόρισε το νομοσχέδιο για την ισότητα στον πολιτικό γάμο, ωστόσο εντοπίζει σοβαρά κενά, επισημαίνοντας πως κάποιες διατάξεις χρειάζονται βελτίωση

Τις απόψεις τους για το σχέδιο νόμου για την ισότητα στον πολιτικό γάμο, κατέθεσαν την Τετάρτη (07/02) επιστημονικές ενώσεις, οργανώσεις της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας και διεθνείς και ευρωπαϊκοί φορείς, στο πλαίσιο της διαβούλευσης στις επιτροπές της Βουλής.

Στη συντριπτική τους πλειονότητα οι φορείς καταλήγουν στο ότι το νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο («Ισότητα στον πολιτικό γάμο, τροποποίηση του Αστικού Κώδικα και άλλες διατάξεις») έρχεται ως επιστέγασμα των διεκδικήσεων της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας για νομική ισότητα στις οικογενειακές σχέσεις.

Το δικαίωμα στην ιδιωτική και οικογενειακή ζωή των ομοφύλων προσώπων και η απαγόρευση διακρίσεων, λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού, επικυρώνεται μέσα από τη δυνατότητα του γάμου, η οποία με τη σειρά της οδηγεί στη δυνατότητα αναγνώρισης των οικογενειών τους.

Παρ΄όλα αυτά, το νομοσχέδιο δεν επιτυγχάνει την πλήρη άρση όλων διακρίσεων, κάποιες διατάξεις χρειάζονται βελτίωση, που αν συντελεστεί θα είναι ακόμα πιο συμπεριληπτικό και θα δημιουργήσει ευρύτερο πλαίσιο ισονομίας και ίσης μεταχείρισης.

Από τους φορείς που εκλήθησαν να διατυπώσουν τις θέσεις τους, κατά του νομοσχεδίου τάχθηκε μόνο η Ομοσπονδία Γυναικών Ελλάδος και η Ανώτατη Συνομοσπονδία Πολυτέκνων.

Κρίσιμη παράμετρος της ακρόασης είναι η θέση των επιστημονικών φορέων, που δήλωσαν ότι τα ομόφυλα ζευγάρια μπορούν να μεγαλώσουν ευτυχισμένα παιδιά, ακριβώς όπως και τα ετερόφυλα ζευγάρια.

Επίσης επισήμαναν ότι τα παιδιά των ΛΟΑΤΚΙ δέχονται σήμερα σοβαρές διακρίσεις και δευτερογενές στίγμα, για τον σεξουαλικό προσανατολισμό των γονέων τους, γι΄ αυτό και είναι σημαντικό ότι το σχέδιο νόμου για την ισότητα στο γάμο, δίνει ένα σαφές κοινωνικό μήνυμα για την ισότιμη μεταχείριση, την ισονομία και τη συμπερίληψη.

Ευρύτατη πλειοψηφία

Το νομοσχέδιο εξασφάλισε ευρύτατη πλειοψηφία για την ισότητα στον πολιτικό γάμο, στις επιτροπές της Βουλής. «Ναι» στο νομοσχέδιο, επί της αρχής, δήλωσαν Νέα Δημοκρατία, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, Νέα Αριστερά, Πλεύση Ελευθερίας και «Όχι» τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Διάκριση στην παρένθετη κυοφορία

Από τις πιο ξεχωριστές στιγμές, της διαδικασίας ακρόασης φορέων, ήταν η στιγμή που η Ελένη Μαραβέλια, Ελληνίδα, μέλος του ΔΣ του Ευρωπαϊκού Δικτύου Οργανώσεων ΛΟΑΤΚΙ οικογενειών ΝELFA, που ζει σήμερα στην Ισπανία με την οικογένεια της, τη σύζυγο και τις δύο κόρες τους, συστήθηκε στα μέλη των τριών επιτροπών της Βουλής, στις οποίες εξελίσσεται ο κοινοβουλευτικός διάλογος για τις διατάξεις του νομοσχεδίου για την ισότητα στο γάμο.

«Ζω στην Ισπανία με τη σύζυγό μου και με τις δύο κόρες μας. Είμαι η σύζυγος της Κέιτ, η μαμά της Φραντσέσκας και της Αλεξάνδρας, αλλά είμαι και η κόρη του Κούλη και της Δώρας, είμαι η αδελφή της Έλλης, είμαι η ανιψιά του Τάκη και της Χριστίνας, είμαι η θεία της Δωροθέας και του Κωνσταντίνου. Θα μπορούσα να είμαι δική σας συγγενής ή φίλη σας ή γειτόνισσα σας. Αύριο μεθαύριο μπορεί να γίνω και συμπεθέρα σας. Πώς μπορείτε με το χέρι στην καρδιά, να αρνείστε σε εμένα και την οικογένεια μου ίσα δικαιώματα. Γιατί πρέπει η πατρίδα μου να αντιμετωπίζει εμένα και τα παιδιά μου, ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας», είπε.

Η NEFLA χαιρετίζει το νομοσχέδιο για την ισότητα στο γάμο που δίνει ίσα δικαιώματα σε όλους τους Έλληνες και Ελληνίδες.

«Η Ελλάδα, με την ψήφιση αυτού του νόμου θα γίνει η 21η χώρα, της Ευρώπης και η 37η στον κόσμο, που ο γάμος ομόφυλων ζευγαριών, θα είναι πλήρως αναγνωρισμένος. Η ισότητα στον γάμο για όλους δεν αφαιρεί κανένα δικαίωμα από τα ετερόφυλα ζευγάρια, απλά δίνει τη δυνατότητα σε όσα ομόφυλα ζευγάρια το επιθυμούν να συνάψουν γάμο, ακριβώς όπως και οι συμπολίτες τους. Το νομοσχέδιο διασφαλίζει τα δικαιώματα των οικογενειών του εξωτερικού, οι γάμοι που έχουν τελεστεί στο εξωτερικό αλλά και η σχέση μεταξύ παιδιού και γονέα, όπως έχει αναγνωριστεί στο εξωτερικό, θα αναγνωριστεί και στην Ελλάδα. Με αυτόν τον τρόπο παιδιά Ελλήνων που έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό, θα μπορέσουν να αποκτήσουν την ελληνική ιθαγένεια, και δεν θα χάνουν τους δεσμούς με τους γονείς τους κάθε φορά που επισκέπτονται την πατρίδα τους. Η NEFLA αναγνωρίζει ότι, με αυτόν τον τρόπο, η Ελλάδα κάνει πράξη τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και του δικαστηρίου της ΕΕ», είπε η εκπρόσωπος του Ευρωπαϊκού Δικτύου Οργανώσεων ΛΟΑΤΚΙ οικογενειών ΝELFA.

Η κυρία Μαραβέλια είπε πως αυτή τη στιγμή υπάρχουν στην Ελλάδα παιδιά που μεγαλώνουν με δύο γονείς που τυχαίνει να είναι ΛΟΑΤΚΙ. Αυτά τα παιδιά και τα παιδιά που θα γεννηθούν στο μέλλον, δεν έχουν ίσα δικαιώματα από τους συνομηλίκους τους, είναι παιδιά δεύτερης κατηγορίας, που αυτό το νομοσχέδιο επιτέλους, θα τους δώσει ίσα δικαιώματα.

Όπως τόνισε όμως δυστυχώς, αυτό το νομοσχέδιο δεν επιφέρει καμία αλλαγή όσον αφορά στην πρόσβαση στην ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και τα ομόφυλα ζευγάρια γυναικών και ανδρών, δεν μπορούν να αποκτήσουν παιδί με τη βοήθεια της επιστήμης.

Εξάλλου η Ελλάδα έχει νομοθεσία για την παρένθετη κυοφορία, αλλά κάνει διάκριση, λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και φύλου, όταν αποκλείει τα ζευγάρια ανδρών ή και τους μόνους άνδρες.

Επίσης θα πρέπει στην περίπτωση που τρανς γονέας έχει κάνει φυλομετάβαση, του έχει εκδοθεί νέα ταυτότητα, να διορθώνεται το όνομα του και στο πιστοποιητικό γέννησης του παιδιού του, που είναι και η πιο λογική συνέπεια.

Το νομοσχέδιο δεν καταλαμβάνει όλα τα χαρακτηριστικά των διακρίσεων

Νωρίτερα, ο Ανδρέας Ποττάκης, Συνήγορος του Πολίτη, επισήμανε ότι δεν προηγήθηκε συνεργασία με τον Συνήγορο του Πολίτη, που συνιστά τον εθνικό φορέα για την προάσπιση της ισότητας και της ισονομίας και την προστασία των παιδιών.

Εξαιρετικά σημαντική χαρακτήρισε ο Συνήγορος του Πολίτη, τη διεύρυνση της προστασίας ενάντια στις διακρίσεις, αν και όπως τόνισε το νομοσχέδιο δεν καταλαμβάνει όλα τα χαρακτηριστικά των διακρίσεων.

«Πρόκειται για μια πολιτική απόφαση που επικροτούμε», είπε ο κ. Ποττάκης που επισήμανε ωστόσο ότι δεν καλύπτονται όλα τα κενά, υφιστάμενα και αυτά που θα προκύψουν, και ιδίως ως προς το ζήτημα της επέκτασης του δικαιώματος προσφυγής στην παρένθετη κυοφορία.

Τομή για τα ανθρώπινα δικαιώματα

Ο Σταμάτης Άνθης, μέλος του ΔΣ της Εgalite the LGTBI+staff association of the European Institutions, χαρακτήρισε τομή για τα ανθρώπινα δικαιώματα το νομοσχέδιο.

H Εgalite είναι ο ΛΟΑΤΚΙ οργανισμός των υπαλλήλων των οργάνων της ΕΕ και εκπροσωπεί πάνω από 4.000 υπαλλήλους των οργάνων της Ένωσης, κυρίως στο Βέλγιο και στο Λουξεμβούργο αλλά και σε όλα τα κράτη και τις πρεσβείες της ΕΕ ανά τον κόσμο.

Ο βουλευτής της Πλεύσης Ελευθερίας Σπύρος Μπιμπίλας μιλάει στην Ολομέλεια της Βουλής

Ο κ. Άνθης που είπε πως μαζί με τον σύζυγό του έχουν δύο παιδιά, ένα αγόρι και ένα κορίτσι, ανέφερε πως το νομοσχέδιο δίνει ίσα δικαιώματα σε όλους τους Έλληνες και τις Ελληνίδες και είναι μια τομή στα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ελλάδα, μια νομοθετική πρωτοβουλία που προστατεύει τα πλέον ευάλωτα μέλη της κοινωνίας που είναι τα παιδιά.

Τόνισε ότι δίνονται δικαιώματα σε μια μερίδα πολιτών που τα στερούνταν χρόνια και προστατεύει τα παιδιά τους, ώστε να μεγαλώνουν σε συνθήκες ασφάλειας και οικογενειακής ζωής.

Είπε επίσης ότι το νομοσχέδιο σταματά την κατηγοριοποίηση των παιδιών, σε παιδιά πρώτης και δεύτερης κατηγορίας, εξαιτίας του σεξουαλικού προσανατολισμού των γονέων τους.

Ο κ. Άνθης επισήμανε ωστόσο ζητήματα που δεν ρυθμίζονται, ιδίως ζητήματα που σχετίζονται με την πρόσβαση στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.

«Θα πρέπει να αντικατασταθεί το τεκμήριο πατρότητας με τεκμήριο γονεϊκότητας, για όλα τα ζευγάρια. Το παιδί που θα γεννηθεί εντός γάμου, θα πρέπει αυτομάτως να αναγνωρίζεται ως παιδί και των δύο γονέων, όπως συμβαίνει και στα ετερόφυλα ζευγάρια. Μόνο έτσι διασφαλίζετε πλήρως τα δικαιώματά του και μόνο έτσι το παιδί θα έχει δύο γονείς, από τη γέννησή του. Η έλλειψη αυτή από το νομοσχέδιο, έχει αποτέλεσμα οι γονείς να πρέπει να προβούν σε υιοθεσία από τον μη βιολογικό γονέα, μια διαδικασία που κατά τη γνώμη μας είναι άδικη, κοστοβόρα και χρονοβόρα, και μέχρι να ολοκληρωθεί δημιουργεί περιβάλλον ανασφάλειας για την οικογένεια. Σκεφτείτε τι θα συμβεί αν ο βιολογικός γονέας πεθάνει, μέχρι να ολοκληρωθεί η υιοθεσία», είπε ο κ. Άνθης.

Να αντικατασταθεί ο όρος «ομόφυλα» από τον όρο «ανεξαρτήτως φύλου»

Η Κατερίνα Χαροκόπου, επιστημονική συνεργάτιδα της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα των Ανθρώπων, καλωσόρισε την νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης επισημαίνοντας ότι από το 2004 η εθνική επιτροπή είχε ζητήσει την ισότητα στον γάμο, ανεξάρτητα από φύλο συντρόφων, με στόχο και την προστασία των παιδιών. Η κυρία Χαροκόπου ζήτησε να αντικατασταθεί ο όρος «ομόφυλα» από τον όρο «ανεξαρτήτως φύλου».

Ιερά Σύνοδος

Είναι πάγιο αίτημα της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου η αναγνώριση του δικαιώματος στο γάμο, για όλα τα ζευγάρια, ανεξάρτητα από το φύλο των συντρόφων, με πλήρη δικαιώματα, όπως αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια της ακρόασης φορέων, στις επιτροπές της Βουλής, όπου εξελίσσεται η διαδικασία της συζήτησης του νομοσχεδίου για την ισότητα στο γάμο.

Η Στέλλα Μπελιά, πρόεδρος των οικογενειών Ουράνιο Τόξο, είπε ότι το νομοσχέδιο λύνει πολύ σοβαρά προβλήματα. Παράλληλα όμως αναφέρθηκε εμφατικά στην ανάγκη ισότιμης πρόσβασης στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή και ζήτησε διατάξεις για να προστατεύεται και να μην προσβληθεί η γονική συγγένεια.

Πράξη μερικής διευθέτησης με ημίμετρα και αποκλεισμούς

Το νομοσχέδιο για την ισότητα στο γάμο, δεν αφορά μόνο τις οικογένειες που ήδη υπάρχουν, ούτε μόνο τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα που θέλουν να γίνουν γονείς. Αφορά όλα τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα, γιατί ένα τέτοιο νομοσχέδιο δίνει ένα σαφές μήνυμα, ένα σαφές κοινωνικό στίγμα, σε όλα τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα, ως προς την ιδιότητα του πολίτη, την ισονομία και την ισότητα που απολαμβάνει», είπε η Έλενα Όλγα Χρηστίδη επιστημονική υπεύθυνη του φορέα Orlando (επιστημονικός φορέας εξειδικευμένος στην ψυχική υγεία των ΛΟΑΤΚΙ) .

«Καλωσορίζουμε το νομοσχέδιο για την ισότητα στον γάμο, αν και φέρει διακρίσεις και δημιουργεί πολίτες πρώτης και δεύτερης κατηγορίας», είπε η κυρία Χρηστίδη και προσέθεσε ότι δεν στέλνεται μήνυμα οριζόντιας συμπερίληψης για όλα τα ΛΟΑΤΚΙ άτομα, που είναι τέσσερις φορές πιο πιθανό να προβούν σε απόπειρα αυτοκτονίας, από το μέσο πληθυσμό, έφηβα ΛΟΑΤΚΙ και νεαρά ενήλικα άτομα ΛΟΑΤΚΙ, λόγω των διακρίσεων. Τα ποσοστά ανεβαίνουν περισσότερο στα τρανς άτομα που βιώνουν χειρότερες διακρίσεις, είπε η επιστημονική υπεύθυνη του Orlando.

«Ισότητα σημαίνει ισότητα. Είμαστε υπέρ της αυστηροποίησης του νόμου για την παρένθετη κυοφορία και την παρενθεσία. Είμαστε απολύτως εναντίον κάθε εκμετάλλευσης και κάθε σωματεμπορίας. Το ζήτημα της ελεύθερης πρόσβασης στην παρενθεσία, με αυστηρό κρατικό έλεγχο, είναι ζήτημα που άπτεται της αυτοδιάθεσης», είπε η κυρία Χρηστίδη και προσέθεσε ότι υπάρχουν άτομα, ιδίως τα τρανς άτομα, που αποκλείονται από την πρόσβαση στην παρενθεσία.

«Έχετε ευθύνη να μην υποκύπτετε στον ακροδεξιό λόγο, να εκπαιδεύετε την κοινωνία, να προχωράτε σε πραγματικά συμπεριληπτικές τομές, για την ισότητα και τη δημοκρατία. Αυτό το νομοσχέδιο θα μπορούσε να είναι εμβληματικό για τη ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα και για εμάς μόνο αφορμή γιορτής. Δυστυχώς δεν είναι. Αφορά μια πράξη μερικής διευθέτησης με ημίμετρα και αποκλεισμούς», είπε η κυρία Χρηστίδη.

Η Άννα Απέργη, πρόεδρος του Σωματείου Υποστήριξης Διεμφυλικών, επισήμανε ότι με τιθέμενη διάταξη, ένα τρανς πρόσωπο όταν μεταβάλλει τα στοιχεία του, δεν μεταβάλλονται αυτά τα στοιχεία και στο πιστοποιητικό γέννησης του παιδιού του, ώστε να συνάδουν τα στοιχεία του παιδιού με τα στοιχεία του γονέα, με συνέπεια να μην προστατεύεται η σχέση γονέα και παιδιού.

Ο Βασίλης Μποζίκας από την Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία υπογράμμισε ότι δεν υπάρχει κανένα ταξινομικό σύστημα που να συνδέει τον σεξουαλικό προσανατολισμό με κάποια ψυχιατρική διαταραχή. Όμως το στίγμα και το στρες μπορεί να γίνουν σημαντικοί ψυχοπιεστικοί παράγοντες, άρα η άρση ανισοτήτων που υφίστανται σήμερα, κινείται στην θετική κατεύθυνση.

Η Χριστίνα Σκαλούμπακα, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Γυναικών Ελλάδος, προειδοποίησε ότι το νομοσχέδιο στρώνει τον δρόμο για την εμπορική παρένθετη μητρότητα, για ακραία και βάναυση εκμετάλλευση της γυναίκας, είναι νομοσχέδιο για την κερδοφορία των επιχειρηματικών ομίλων.

«Ενισχύει τα ατομικά-ανθρώπινα δικαιώματα, δεν τα στερεί από κανέναν άλλο»

«Το νομοσχέδιο για την ισότητα στον πολιτικό γάμο ενισχύει τα ατομικά-ανθρώπινα δικαιώματα, δεν τα στερεί από κανέναν άλλο, δεν τα περιορίζει, δεν θίγει τον θεσμό της οικογένειας», ανέφερε από την πλευρά της η εισηγήτρια και γραμματέας της Πολιτικής Επιτροπής της Νέας Δημοκρατίας Μαρία Συρεγγέλα, κατά τη συζήτηση των άρθρων του νομοσχεδίου, στις αρμόδιες κοινοβουλευτικές επιτροπές. 

Ως προς τις επιμέρους διατάξεις, η Μαρία Συρεγγέλα αναφέρθηκε στο άρθρο 3, με το οποίο ορίζεται ότι ο γάμος συνάπτεται μεταξύ δύο προσώπων διαφορετικού ή ίδιου φύλου.

«Έτσι, για πρώτη φορά αναγνωρίζεται στην ελληνική έννομη τάξη η ισότητα στον γάμο. Με την εν λόγω διατύπωση, δεν επέρχεται καμία αλλαγή στους νομικούς όρους των δύο φύλων (άνδρα και γυναίκα), μητέρας και πατέρα, γονέων, όπως ισχύουν μέχρι σήμερα στην εθνική έννομη τάξη», είπε η κα Συρεγγέλα.

Σε σχέση με το άρθρο 4, η βουλευτής της ΝΔ υπογράμμισε ότι «διορθώνεται -όντως καθυστερημένα- μια αναχρονιστική και αντισυνταγματική διάταξη, αντίθετη στην αρχή της ισότητας των φύλων».

«Σε περίπτωση παράλειψης της δήλωσης επωνύμου των τέκνων από τους γονείς, τα τέκνα δεν θα αποκτούν εκείνο του πατέρα, αλλά ένα σύνθετο επώνυμο αποτελούμενο από τα επώνυμα των γονέων τους σε αλφαβητική σειρά. Δεν καταργείται όμως σε καμία περίπτωση η έννοια του πατέρα και της μητέρας. Αντίθετα λοιπόν, διορθώνουμε μια αδικία που επηρεάζει και τον γάμο ετερόφυλων ζευγαριών. Έτσι, στις λίγες περιπτώσεις που δεν δηλώνεται εκ των προτέρων το επώνυμο των παιδιών, εκείνα θα αποκτούν και το επώνυμο της μητέρας και όχι μόνο του πατέρα», είπε η εισηγήτρια της ΝΔ.

«Το παρόν νομοσχέδιο, με γνώμονα τις καλές πρακτικές των άλλων ευρωπαϊκών χωρών, στις οποίες η ισότητα στο γάμο ισχύει για πολλές δεκαετίες, λαμβάνει μέριμνα για την προστασία του συμφέροντος του παιδιού αυτών των οικογενειών. Ταυτόχρονα, δεν θίγει στο ελάχιστο τις δικλείδες ασφαλείας που ισχύουν στο δίκαιό μας για την Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή, για την υιοθεσία, για την προστασία των παιδιών, για την ενίσχυση των γονέων που ανατρέφουν ανήλικα παιδιά», κατέληξε η κα Συρεγγέλα και επέμεινε ότι το νομοσχέδιο που εισάγεται προς ψήφιση «είναι νομοσχέδιο που ενισχύει τα ατομικά – ανθρώπινα δικαιώματα, δεν τα στερεί από κανέναν άλλο, δεν τα περιορίζει, δεν θίγει τον θεσμό της οικογένειας».

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ