Παρόλο που τα επίπεδα υδράργυρου έχουν μειωθεί κατακόρυφα στην ατμόσφαιρα, παραμένουν σταθερά στον τόνο για πάνω από 50 χρόνια, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Environmental Science & Technology Letters.

Για τους ειδικούς, η πιθανή εξήγηση κρύβεται στα βάθη των ωκεανών: Το δηλητηριώδες στοιχείο κρύβεται εκεί εδώ και δεκαετίες και αναδύεται στα νερά όπου κολυμπούν οι τόνοι.

Ο υδράργυρος που εισέρχεται στα θαλάσσια οικοσυστήματα μετατρέπεται σε μεθυλοϋδράργυρο, την πιο επικίνδυνη μορφή της χημικής ουσίας και συσσωρεύεται στους τόνους όταν καταναλώνουν μολυσμένα θηράματα.

Κατά συνέπεια, και οι άνθρωποι εκτίθενται στο στοιχείο, καθώς τρώνε το ψάρι, το οποίο θεωρείται από τα πιο δημοφιλή εδέσματα, ειδικά για όσους ακολουθούν διατροφή πλούσια σε Ω3 λιπαρά. Ο υδράργυρος, ωστόσο, αποτελεί ιδιαίτερη απειλή για τα έμβρυα και τα μικρά παιδιά, ενώ έχει επίσης συνδεθεί με καρδιαγγειακές παθήσεις σε ενήλικες.

Οι προσπάθειες μείωσης στην ατμόσφαιρα

Οι ανησυχίες για την έκθεση στον υδράργυρο έχουν οδηγήσει τις κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο να προσπαθούν να μειώσουν τις δραστηριότητες που απελευθερώνουν το δηλητηριώδες στοιχείο στην ατμόσφαιρα.

Οι κυριότερες πηγές περιλαμβάνουν:

• εξόρυξη άνθρακα και χρυσού
• καύση άνθρακα
• βιομηχανία
• επεξεργασία αποβλήτων

Οι περιορισμοί σε πολλές από αυτές τις δραστηριότητες έχουν οδηγήσει σε μείωση των εκπομπών στην ατμόσφαιρα κατά 90% περίπου από το 1990.

Για να δουν, ωστόσο, αν τα μέτρα είχαν αντίκτυπο στα επίπεδα υδραργύρου στον τόνο, οι ερευνητές εξέτασαν δεδομένα από σχεδόν 3.000 δείγματα μυών τόνου, από ψάρια που αλιεύθηκαν στον Ειρηνικό, τον Ατλαντικό και τον Ινδικό Ωκεανό, συμπεριλαμβανομένων των ειδών skipjack, bigye και yellowfin, τα οποία  αντιπροσωπεύουν συνολικά το 94% των παγκόσμιων αλιευμάτων τόνου.

Περισσότερα δεδομένα, διαφορετικά αποτελέσματα

Η νέα μελέτη έρχεται σε αντίθεση με άλλες έρευνες που δείχνουν ότι τα επίπεδα υδραργύρου μειώνονται σε ορισμένα είδη τόνου.

«Έχουμε πολύ περισσότερα δεδομένα, περισσότερα έτη δειγματοληψίας και επίσης ένα ευρύτερο φάσμα ψαριών από άποψη μεγέθους», δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας Anaïs Médieu, από το Εθνικό Ερευνητικό Ινστιτούτο Βιώσιμης Ανάπτυξης της Γαλλίας.

«Αυτό είναι πολύ σημαντικό επειδή ο υδράργυρος βιοσυσσωρεύεται κατά τη διάρκεια [της ζωής] του ζώου. Επομένως, η ύπαρξη ενός ευρύτερου φάσματος μεγεθών ψαριών είναι πραγματικά σημαντική».

Διαβασε ακομα

Φάτε μπλε καβούρι: Η Ιταλία σερβίρει στο πιάτο τον «εισβολέα» που απειλεί τις ακτές της

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν πως τα επίπεδα υδραργύρου στον τόνο παρέμειναν σταθερά μεταξύ 1971 και 2022, εκτός από μία αύξηση στον βορειοδυτικό Ειρηνικό, στα τέλη της δεκαετίας του 1990, η οποία συνδέεται με την αύξηση των εκπομπών υδραργύρου στην Ασία, που προκλήθηκε από την κατανάλωση άνθρακα για την παραγωγή ενέργειας.

Τα σταθερά επίπεδα, σύμφωνα με τους ερευνητές, μπορεί να οφείλονται σε εκπομπές πολλών δεκαετιών ή αιώνων πριν: Έχουμε «κληρονομήσει» μία τεράστια ποσότητα υδραργύρου που βρίσκεται στο βαθύτερο υπέδαφος του ωκεανού, αναφέρει η Médieu. «Αυτό αναμιγνύεται στην επιφάνεια του ωκεανού, όπου κολυμπούν οι τόνοι όταν τρέφονται».

Η σταθεροποίηση θέλει χρόνο

Θα χρειαστούν «μαζικές μειώσεις των εκπομπών υδραργύρου για να σημειωθεί μείωση των επιπέδων υδραργύρου στον τόνο», υποστηρίζει η συν-συγγραφέας της έρευνας, Anne Lorrain, από το Εθνικό Ερευνητικό Ινστιτούτο Βιώσιμης Ανάπτυξης της Γαλλίας. Ακόμη και αυτό να γίνει, ωστόσο, η καθηγήτρια αναφέρει πως «θα πρέπει να κάνουμε υπομονή πριν δούμε αλλαγή στα επίπεδα υδραργύρου του τόνου».

Θα λέγαμε ότι είναι παρόμοιο με τις εκπομπές CO2 (διοξειδίου του άνθρακα): «Αν σταματήσουμε να εκπέμπουμε διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, αυτό πρώτα θα σταθεροποιηθεί αργά και μετά θα αρχίσει να μειώνεται», καταλήγει η Lorrain.

Με πληροφορίες από BBC