Όλο και πιο συχνοί είναι οι παρατεταμένοι καύσωνες τα τελευταία χρόνια με τους ανθρώπους να εκτίθενται σε επικίνδυνα υψηλές θερμοκρασίες για περισσότερες ημέρες, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται τόσο η διάθεση όσο και η απόδοσή τους. Ωστόσο, ορισμένες ευάλωτες ομάδες, όπως οι ηλικιωμένοι και τα μωρά, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.

Καθώς το σώμα ζεσταίνεται περισσότερο, τα αιμοφόρα αγγεία ανοίγουν. Αυτό οδηγεί σε μείωση της αρτηριακής πίεσης και κάνει την καρδιά να προσπαθεί πιο σκληρά για να σπρώξει το αίμα στο σώμα, με αποτέλεσμα να προκαλούνται συμπτώματα, όπως κνησμώδες εξάνθημα από τη ζέστη ή πρησμένα πόδια.

Ταυτόχρονα, η εφίδρωση οδηγεί σε απώλεια υγρών και αλατιού κλονίζοντας τη μεταξύ τους ισορροπία στο σώμα. Αυτό, σε συνδυασμό με τη μειωμένη αρτηριακή πίεση, μπορεί να οδηγήσει σε θερμική εξάντληση.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• ζάλη
• ναυτία
• λιποθυμία
• μυϊκές κράμπες
• πονοκεφάλους
• έντονη εφίδρωση
• κούραση
• κρύο, χλωμό και υγρό δέρμα
• και σε περίπτωση που η αρτηριακή πίεση πέσει πολύ, ακόμα και καρδιακή προσβολή.

Γιατί το σώμα μας αντιδρά με αυτόν τον τρόπο;

Το σώμα μας προσπαθεί να διατηρήσει μία θερμοκρασία πυρήνα περίπου 36-37°C είτε βρισκόμαστε σε χιονοθύελλα είτε σε καύσωνα. Όμως, όσο ο καιρός γίνεται πιο ζεστός, το σώμα πρέπει να εργάζεται πιο σκληρά για να διατηρήσει τη θερμοκρασία του πυρήνα του σε χαμηλά επίπεδα.

Έτσι, «ανοίγει» περισσότερα αιμοφόρα αγγεία κοντά στο δέρμα για να χάσει θερμότητα προς το περιβάλλον και αρχίζει να ιδρώνει. Καθώς ο ιδρώτας εξατμίζεται, αυξάνει δραματικά τη θερμότητα που χάνεται από το δέρμα.

Διαβασε ακομα

Πώς η κλιματική κρίση «πνίγει» την ισότητα των φύλων

Πώς μπορώ να παραμείνω ασφαλής στη ζέστη;

• Φορέστε κατάλληλα ρούχα που είναι ελαφριά και φαρδιά
• Μείνετε σε κλιματιζόμενο χώρο όσο το δυνατόν περισσότερο. Εάν το σπίτι σας δεν διαθέτει κλιματισμό, πηγαίνετε στο εμπορικό κέντρο ή στη δημόσια βιβλιοθήκη
• Μπορείτε επίσης να καλέσετε το τοπικό σας υγειονομικό τμήμα για να δείτε αν υπάρχουν καταφύγια για την αντιμετώπιση της ζέστης στην περιοχή σας
• Περιορίστε τη δραστηριότητα σε εξωτερικούς χώρους την ώρα που η θερμοκρασία είναι υψηλή
• Πίνετε άφθονα υγρά και μην πίνετε πολύ αλκοόλ
• Μείνετε στη σκιά, χρησιμοποιήστε αντηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας και UVA και φορέστε καπέλο με φαρδύ γείσο
• Προσέξτε όσους δυσκολεύονται να διατηρηθούν δροσεροί, όπως οι ηλικιωμένοι, τα άτομα με υποκείμενες παθήσεις και όσοι ζουν μόνοι τους.
• Μην αφήνετε κανέναν, ιδίως μωρά, μικρά παιδιά και ζώα, σε κλειδωμένο όχημα.

Τι πρέπει να κάνω αν δω κάποιον με θερμική εξάντληση;

• Μετακινήστε τον σε δροσερό μέρος.
• Δροσίστε το δέρμα του ψεκάζοντάς με νερό
• Βάλτε τον να πιει άφθονο νερό

Εάν κάποιος μπορεί να βρει πηγή δροσιάς μέσα σε μισή ώρα, τότε η θερμική εξάντληση δεν είναι συνήθως σοβαρή. Αν, ωστόσο, το άτομο δεν συνέλθει μέσα σε 30 λεπτά, τότε αυτό που ακολουθεί είναι η θερμοπληξία. Πρόκειται για επείγον ιατρικό περιστατικό και θα πρέπει να καλέσετε το ασθενοφόρο.

Σημειώνεται πως τα άτομα με θερμοπληξία μπορεί να σταματήσουν να ιδρώνουν, παρόλο που κάνει πολλή ζέστη. Η θερμοκρασία τους μπορεί να ξεπεράσει τους 40C και ενδεχομένως να πάθουν επιληπτικές κρίσεις ή να χάσουν τις αισθήσεις τους.

Διαβασε ακομα

Στους 56 οι νεκροί από τον καύσωνα που σαρώνει την Ινδία – 25.000 περιστατικά θερμοπληξίας

Ποιος κινδυνεύει περισσότερο;

Τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας ή όσοι έχουν μακροχρόνιες παθήσεις, όπως οι καρδιακές, δεν είναι εύκολο να αντιμετωπίσουν την πίεση που ασκεί η ζέστη στο σώμα. Επιπλέον, ο διαβήτης μπορεί να κάνει το σώμα να χάνει νερό πιο γρήγορα και ορισμένες επιπλοκές της νόσου ίσως αλλοιώσουν τα αιμοφόρα αγγεία και την ικανότητα εφίδρωσης.

Τα παιδιά και όσοι κάνουν καθιστική ζωή μπορεί επίσης να είναι πιο ευάλωτοι. Οι ασθένειες του εγκεφάλου, όπως η άνοια, κάνουν τους ανθρώπους να μην αντιλαμβάνονται τη ζέστη ή να μην μπορούν να κάνουν τίποτα γι’ αυτή.

Οι άστεγοι είναι επίσης περισσότερο εκτεθειμένοι στον ήλιο. Όσοι ζουν σε διαμερίσματα στους τελευταίους ορόφους θα αντιμετωπίσουν επίσης υψηλότερες θερμοκρασίες.

Διαβασε ακομα

Συνέβη και στον Αρχιμήδη: Γιατί οι καλύτερες ιδέες έρχονται στο ντους;

Τα φάρμακα αυξάνουν τον κίνδυνο;

Ναι – αλλά οι άνθρωποι θα πρέπει να συνεχίσουν να παίρνουν τα φάρμακά τους κανονικά και να καταβάλλουν μεγαλύτερη προσπάθεια για να παραμένουν δροσεροί και ενυδατωμένοι.

Τα διουρητικά – που μερικές φορές αποκαλούνται «χάπια νερού» – αυξάνουν την ποσότητα νερού που αποβάλλει ο οργανισμός. Λαμβάνονται ευρέως, μεταξύ άλλων και για την καρδιακή ανεπάρκεια. Σε υψηλές θερμοκρασίες, αυξάνουν τους κινδύνους αφυδάτωσης και ανισορροπίας σε βασικά μέταλλα στο σώμα.

Τα αντιυπερτασικά – τα οποία μειώνουν την αρτηριακή πίεση – συνδυαστικά με τα αιμοφόρα αγγεία που διαστέλλονται για να αντιμετωπίσουν τη ζέστη μπορέι να προκαλέσουν επικίνδυνη πτώση της αρτηριακής πίεσης.

Ορισμένα φάρμακα για την επιληψία και τη νόσο του Πάρκινσον μπορούν να εμποδίσουν την εφίδρωση και να δυσκολέψουν το σώμα να δροσιστεί.

Επιπλέον, άλλα φάρμακα, όπως το λίθιο ή οι στατίνες, μπορεί να γίνουν πιο συμπυκνωμένα και προβληματικά στο αίμα αν υπάρχει μεγάλη απώλεια υγρών.

Διαβασε ακομα

Πώς να μιλήσεις στα παιδιά για την κλιματική κρίση μήπως και αλλάξει η επόμενη γενιά

Μπορούν οι υψηλές θερμοκρασίες να προκαλέσουν θάνατο;

Περισσότεροι από 700 άνθρωποι στις ΗΠΑ πεθαίνουν κάθε χρόνο από ακραία ζέστη. Τα περισσότερα περιστατικά αφορούν σε καρδιακές προσβολές και εγκεφαλικά επεισόδια που προκαλούνται από την πίεση της προσπάθειας να διατηρηθεί η θερμοκρασία του σώματος σταθερή.

Οι πιθανότηες αυξάνονται όταν το θερμόμετρο ξεπεράσει τους 25-26°C. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι θάνατοι τείνουν να προκαλούνται από πολύ υψηλότερες θερμοκρασίες την άνοιξη ή στις αρχές του καλοκαιριού και όχι από την «κορύφωση του καλοκαιριού».

Αυτό θα μπορούσε να οφείλεται στο γεγονός ότι αρχίζουμε να αλλάζουμε την καθημερινή μας συμπεριφορά καθώς προχωράει το καλοκαίρι και συνηθίζουμε να αντιμετωπίζουμε τη ζέστη.

Με πληροφορίες από BBC