Τελικά, κάθε πότε πρέπει να αλλάζουμε τα σεντόνια και τις μαξιλαροθήκες στα κρεβάτια;
Πώς είναι δυνατόν τα σεντόνια να έχουν περισσότερα βακτήρια από ένα μέσο κάθισμα τουαλέτας;
Πηγή: Unsplash
Μεγέθυνση κειμένου
Εκατομμύρια βακτήρια, μύκητες, ακάρεα και ιοί, βρίσκουν το κρεβάτι σας τόσο απολαυστικό όσο εσείς. Και λίγο παραπάνω
Οι άνθρωποι περνούν πάνω στα κρεβάτια τους, και κατ’ επέκταση στις μαξιλαροθήκες και τα σεντόνια τους, το 1/3 της καθημερινότητάς τους. Όλη αυτή η επαφή, δημιουργεί το τέλειο περιβάλλον για κάθε είδους ανεπιθύμητους επισκέπτες.
Μετά από μια κουραστική μέρα, δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από την αίσθηση του να βυθίζεσαι σε ένα ζεστό κρεβάτι, να ακουμπάς το κεφάλι σου σε ένα μαλακό μαξιλάρι και να κουκουλώνεσαι μέσα σε ένα άνετο πάπλωμα. Ωστόσο, δεν είμαστε μόνο εμείς οι άνθρωποι που βρίσκουμε το ξάπλωμα σε ένα κρεβάτι απολαυστικό…
Αν κοιτάξετε πολύ προσεκτικά, κάτω από την επιφάνεια, ίσως με τρόμο ανακαλύψετε πως τα κλινοσκεπάσματά σας φιλοξενούν εκατομμύρια βακτήρια, μύκητες, ακάρεα και ιούς. Καθένα από αυτά θεωρεί ότι το κρεβάτι σας είναι και παράδεισος, ένα ζεστό μέρος στο οποίο μπορούν να αναπτυχθούν, γεμάτο ιδρώτα, σάλιο, νεκρά κύτταρα του δέρματος και σωματίδια τροφής για να γευματίσουν.
Ένας τεράστιος «μπουφές» για τα ακάρεα, ένα καταφύγιο για τα βακτήρια
Αποβάλλουμε 500 εκατομμύρια δερματικά κύτταρα την ημέρα, τα οποία για ένα μικροσκοπικό ακάρεο σκόνης, είναι σαν μπουφές που τρώτε όσο θέλετε. Δυστυχώς, τόσο τα ζωύφια όσο και τα περιττώματά τους μπορούν να προκαλέσουν αλλεργίες, άσθμα και έκζεμα.
Τα σεντόνια αποτελούν επίσης καταφύγιο για τα βακτήρια. Για παράδειγμα, το 2013, ερευνητές του Ινστιτούτου Παστέρ της Λιλ στη Γαλλία ανέλυσαν τα κλινοσκεπάσματα νοσοκομειακών ασθενών και διαπίστωσαν ότι τα βρώμικα σεντόνια ήταν γεμάτα από βακτήρια Staphylococcus, ένα βακτήριο που απαντάται συνήθως στο ανθρώπινο δέρμα. Αν και τα περισσότερα είδη σταφυλόκοκκου είναι καλοήθη, ορισμένα, όπως ο S. aureus, μπορούν να προκαλέσουν δερματικές λοιμώξεις, ακμή, ακόμη και πνευμονία σε ασθενείς με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
«Οι άνθρωποι φέρουν βακτήρια ως μέρος του μικροβιώματος του δέρματός τους και μπορούν να τα αποβάλλουν σε μεγάλους αριθμούς», λέει ο Manal Mohammed, μικροβιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Westminster στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.
«Αν και αυτά τα βακτήρια είναι συνήθως αβλαβή, μπορούν να προκαλέσουν σοβαρή ασθένεια εάν εισέλθουν στο σώμα μέσω ανοιχτών πληγών, οι οποίες είναι πιο συχνές στα νοσοκομεία», λέει ο Mohammed.
Τα νοσοκομεία αποτελούν πλούσια πηγή δεδομένων επειδή η υγιεινή λαμβάνεται σοβαρά υπόψη και τα κλινοσκεπάσματα και τα μαξιλάρια πλένονται μεταξύ των ασθενών. Το 2018, επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Ιμπαντάν στη Νιγηρία βρήκαν E. coli σε άπλυτα νοσοκομειακά κλινοσκεπάσματα, μαζί με άλλα παθογόνα βακτήρια που είναι γνωστό ότι προκαλούν λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, πνευμονία, διάρροια, μηνιγγίτιδα και σηψαιμία.
Τα ακάθαρτα κλινοσκεπάσματα αντιπροσωπεύουν πραγματικό κίνδυνο μόλυνσης σε τέτοιου είδους περιβάλλοντα. Το 2022, οι ερευνητές συνέλεξαν δείγματα από τα δωμάτια ασθενών που νοσηλεύονταν σε νοσοκομεία με mpox. Διαπίστωσαν ότι κατά τη διάρκεια της αλλαγής των κλινοσκεπασμάτων απελευθερώθηκαν σωματίδια του ιού στον αέρα. Το 2018, ένας εργαζόμενος στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης στο Ηνωμένο Βασίλειο θεωρήθηκε ότι μολύνθηκε με τη νόσο αφού εκτέθηκε στον ιό κατά την αλλαγή των κλινοσκεπασμάτων ενός ασθενούς.
Τουλάχιστον στις ανεπτυγμένες χώρες, τα νοσοκομεία έπρεπε να θεσπίσουν αυστηρές διαδικασίες για τον περιορισμό της μετάδοσης.
«Στα νοσοκομεία πλένουν τα σεντόνια σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες, γεγονός που σκοτώνει τα περισσότερα βακτήρια», λέει ο David Denning, καθηγητής λοιμωδών νοσημάτων και παγκόσμιας υγείας στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Εξαίρεση αποτελεί το C. difficile, ένα βακτήριο που προκαλεί διάρροια, ιδίως στους ηλικιωμένους. Σύμφωνα με τον Denning, το πλύσιμο των σεντονιών μπορεί να καταστρέψει έως και τα μισά βακτήρια του C. difficile, αλλά τα σπόρια του βακτηρίου είναι δύσκολο να σκοτωθούν. Ακόμα κι έτσι, τα ποσοστά μόλυνσης από C. difficile έχουν μειωθεί στο Ηνωμένο Βασίλειο, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι συνήθεις διαδικασίες πλύσης των νοσοκομειακών ρούχων, εφόσον ακολουθούνται, είναι αρκετές για να κρατήσουν τον κίνδυνο μετάδοσης πολύ χαμηλό.
Πιο πολλά βακτήρια από ένα κάθισμα τουαλέτας
Φυσικά, είναι πιο πιθανό να βρείτε παθογόνα βακτήρια στα νοσοκομειακά σεντόνια όπου έχουν κοιμηθεί άρρωστοι ασθενείς παρά στα κλινοσκεπάσματα υγιών ανθρώπων. Τι γίνεται όμως με τα συνηθισμένα μαξιλάρια και σεντόνια του σπιτιού σας; Το 2013, η αμερικανική εταιρεία κρεβατιών Amerisleep ισχυρίστηκε ότι πήρε δείγματα από μια μαξιλαροθήκη που δεν είχε πλυθεί εδώ και μια εβδομάδα. Η μαξιλαροθήκη περιείχε περίπου τρία εκατομμύρια βακτήρια ανά τετραγωνική ίντσα – περίπου 17.000 φορές περισσότερα από το μέσο κάθισμα της τουαλέτας.
Εν τω μεταξύ, το 2006, ο Denning και οι συνεργάτες του συγκέντρωσαν έξι μαξιλάρια από φίλους και συγγενείς. Τα μαξιλάρια χρησιμοποιούνταν τακτικά και είχαν ηλικία μεταξύ 18 μηνών και 20 ετών. Όλα τα μαξιλάρια περιείχαν μύκητες, ιδίως το είδος Aspergillus fumigatus – ένα είδος που συνήθως συναντάται στο έδαφος.
«Όσον αφορά τους αριθμούς, μιλάμε για δισεκατομμύρια ή τρισεκατομμύρια σωματίδια μυκήτων σε κάθε μαξιλάρι», λέει ο Denning.
«Πιστεύουμε ότι ο λόγος για τον οποίο βρίσκετε τόσο πολλούς [μύκητες] είναι επειδή οι περισσότεροι από εμάς ιδρώνουμε τη νύχτα από το κεφάλι μας. Όλοι έχουμε επίσης ακάρεα της οικιακής σκόνης στα κρεβάτια μας και τα περιττώματα των ακάρεων της σκόνης παρέχουν τροφή για να ζουν οι μύκητες. Και στη συνέχεια, φυσικά, το μαξιλάρι θερμαίνεται κάθε βράδυ επειδή το κεφάλι σας είναι ξαπλωμένο πάνω του. Έτσι έχετε υγρασία, έχετε τροφή και έχετε ζεστασιά».
Καθώς οι περισσότεροι από εμάς σπάνια πλένουμε τα μαξιλάρια μας, οι μύκητες υπάρχουν σε μια αρκετά ειρηνική κατάσταση και μπορούν να επιβιώσουν για χρόνια. Η μόνη φορά που διαταράσσονται είναι όταν φουσκώνουμε τα μαξιλάρια μας, γεγονός που μπορεί να απελευθερώσει σπόρια μυκήτων στην κρεβατοκάμαρά μας. Ακόμη και αν τα πλύνουμε, οι μύκητες μπορούν να επιβιώσουν σε θερμοκρασίες έως και 50 βαθμούς Κελσίου και σε κάθε περίπτωση το πλύσιμο των μαξιλαριών μπορεί να τα κάνει ακόμη πιο υγρά, επιτρέποντας στον μύκητα να αναπτυχθεί περαιτέρω.
Δεδομένου του χρόνου που περνούν οι άνθρωποι στον ύπνο και της εγγύτητας του μαξιλαριού με το στόμα, το εύρημα έχει σημαντικές επιπτώσεις για τους ασθενείς με αναπνευστικές παθήσεις, ιδίως το άσθμα και την ιγμορίτιδα. Έως και τα μισά άτομα με σοβαρό άσθμα είναι αλλεργικά στον Aspergillus fumigatus και η έκθεση στον μύκητα μπορεί να προκαλέσει χρόνια πνευμονοπάθεια σε άτομα που έχουν προηγουμένως υποφέρει από φυματίωση ή πνευμονοπάθεια που σχετίζεται με το κάπνισμα. Σύμφωνα με τον Denning,ενώ το 99,9% των ατόμων με υγιές ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί εύκολα να αντιμετωπίσει την εισπνοή των σπορίων του μύκητα A. fumigatus, σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, ο μύκητας μπορεί να υπερβεί την εξασθενημένη άμυνα του ξενιστή και να προκαλέσει απειλητικές για τη ζωή λοιμώξεις.
«Εάν έχετε λευχαιμία ή έχετε κάνει μεταμόσχευση οργάνου ή είστε αρκετά άτυχοι ώστε να έχετε καταλήξει στην εντατική με Covid ή γρίπη, παθαίνετε αυτό που ονομάζεται διεισδυτική ασπεργίλλωση, δηλαδή όταν ο μύκητας απλώς μπαίνει στους πνεύμονες και συνεχίζει να πηγαίνει και καταστρέφει τον πνευμονικό ιστό», λέει ο Denning.
Αν λοιπόν το πλύσιμο των μαξιλαριών δεν βοηθάει, υπάρχει κάτι που μπορούμε να κάνουμε; Σύμφωνα με τον Denning, αν δεν έχετε άσθμα, ή κάποια πάθηση των πνευμόνων ή των ιγμορείων, τότε θα πρέπει να εξετάσετε το ενδεχόμενο να αλλάζετε το μαξιλάρι σας κάθε δύο χρόνια. Όσοι όμως πάσχουν από αυτές τις παθήσεις θα πρέπει να αγοράζουν ένα νέο μαξιλάρι κάθε τρεις έως έξι μήνες.
Τελικά, κάθε πότε να πλένουμε τα σεντόνια;
Εν τω μεταξύ, όσον αφορά το πόσο συχνά πρέπει να πλένετε τα καλύμματα κρεβατιών, οι περισσότεροι ειδικοί συνιστούν να το κάνετε σε εβδομαδιαία βάση. Εκτός από το πλύσιμο των σεντονιών, το σιδέρωμα μειώνει επίσης τον αριθμό των βακτηρίων στα σεντόνια.
«Αν δεν έχετε τίποτε άλλο να κάνετε με τον χρόνο σας, θα μπορούσατε να σιδερώσετε προσεκτικά όλα τα σεντόνια σας, αλλά όλοι έχουμε βακτήρια στο σώμα μας ούτως ή άλλως, οπότε [για ένα υγιές άτομο] δεν έχει πραγματικά σημασία», λέει ο Denning.
«Αλλά αν είστε κάποιος που είναι άρρωστος και ευάλωτος, τότε μπορεί να είναι πιο σημαντικό, και αν έχετε ένα παιδί που “βρέχει” το κρεβάτι, τότε σίγουρα πρέπει να είστε λίγο πιο σχολαστικοί στο πλύσιμο και στη χρήση υψηλών θερμοκρασιών για το πλύσιμο».
Το να κοιμάται ένα κατοικίδιο ζώο στο κρεβάτι αυξάνει επίσης τον αριθμό των βακτηρίων και των μυκήτων, όπως και το να μην κάνετε ντους πριν από τον ύπνο, να πηγαίνετε στο κρεβάτι με βρώμικες κάλτσες ή να κοιμάστε με μακιγιάζ ή λοσιόν στο δέρμα σας – και αυτό πριν σκεφτούμε το πρωινό ή το μεταμεσονύκτιο σνακ στο κρεβάτι.
«Δεν λέω ότι κανείς δεν πρέπει να τρώει στο κρεβάτι, αλλά νομίζω ότι αν το κάνετε, τότε το να πλένετε τα σεντόνια πολύ τακτικά είναι σημαντικό, και νομίζω ότι η εβδομαδιαία εβδομάδα μπορεί να μην είναι αρκετή είναι η ειλικρινής απάντηση», λέει ο Denning.
Με πληροφορίες από BBC
Ακολουθήστε το pride.gr στο Google News και ενημερωθείτε πρώτοι
