Στο μικρό περουβιανό νησί Taquile (Τακιλέ), η αξία ενός άνδρα δεν μετριέται με την ικανότητά του να κυνηγάει ή να ψαρεύει, αλλά με το πόσο καλά ξέρει να πλέκει το εμβληματικό chullo – ένα υψηλό, φουσκωτό καπέλο των Άνδεων. Ο 67χρονος Alejandro Flores Huatta έμαθε την τέχνη όταν ήταν ακόμα παιδί από τον μεγαλύτερο αδελφό και τον παππού του, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν τα αγκάθια ενός κάκτου για βελόνες πλεξίματος.

Το Τακιλέ είναι διάσημο για τα υφάσματα και τις παραδοσιακές φορεσιές του: Οι γυναίκες φροντίζουν τα πρόβατα και το μαλλί που παράγεται από αυτά και οι άνδρες αναλαμβάνουν να φτιάξουν τα πλεκτά καπέλα. Τα chullos, άλλωστε, θεωρούνται εξαιρετικά σημαντικά για τον πολιτισμό τους, καθώς παίζουν βασικό ρόλο στην κοινωνική δομή του νησιού και επιτρέπουν στους άνδρες να επιδείξουν τη δημιουργικότητά τους. Παράλληλα, παρουσιάζουν την οικογενειακή τους κατάσταση, τα όνειρα και τις φιλοδοξίες τους, ενώ ορισμένοι άνδρες τα χρησιμοποιούν ακόμη και για να δείξουν τη διάθεσή τους.

Μία μακραίωνη παράδοση

Οι κάτοικοι του Τακιλέ είναι παραδοσιακά αγρότες, ενώ εκτρέφουν πρόβατα, ινδικά χοιρίδια, κοτόπουλα και γουρούνια, αλλά επίσης ψαρεύουν και στη λίμνη. Ο τουρισμός ξεκίνησε τη δεκαετία του 1970, δίνοντας στους ντόπιους μια καλή πηγή εισοδήματος, με δεκάδες χιλιάδες άτομα να επισκέπτονται πλέον το νησί κάθε χρόνο για να περιηγηθούν στα γραφικά χωριά.

Οι επισκέπτες συνήθως μένουν με τους ντόπιους σε ταπεινά, οικογενειακά καταλύματα, βοηθούν στη συγκομιδή των καλλιεργειών, δοκιμάζουν τοπικές σπεσιαλιτέ, όπως τηγανητή πέστροφα και πατάτες με ρύζι, φασόλια και τσάι μέντας και αγοράζουν τα διάσημα χειροποίητα υφάσματα του νησιού.

Το 2005, η υφαντική τέχνη του Τακιλέ κρίθηκε τόσο πολύτιμη που η Unesco την όρισε ως «άυλη πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας». Ο Alejandro, μάλιστα, είναι ένας από τους επτά άνδρες στο νησί που έχουν ανακηρυχθεί “Master of Textiles”, μαζί με τον πρόεδρο του νησιού, Juan Quispe Huatta.

Η παράδοση υπάρχει εδώ και 500 χρόνια, με ρίζες στους αρχαίους πολιτισμούς των Ίνκας, των Πουκάρα και των Κόλα. Τα αγόρια του Τακιλέ διδάσκονται να πλέκουν από την ηλικία των πέντε ή έξι ετών, με τη δεξιότητα να μεταβιβάζεται από το ένα αρσενικό στο άλλο.

Τα διαφορετικά chullos

Το πρώτο chullo που πλέκει ένα αγόρι είναι λευκό, αν και αργότερα χρησιμοποιεί μαλλί προβάτου βαμμένο με τοπικά φυτά και ορυκτά, και η μέθοδος τελειοποιείται μέχρι να είναι σε θέση να μπορεί να πλέκει ένα καπέλο που είναι σφιχτά δεμένο και ευπαρουσίαστο.

Πρόκειται για μια επίπονη και αργή διαδικασία – ακόμη και οι πιο έμπειροι άνδρες του νησιού χρειάζονται σχεδόν ένα μήνα για να φτιάξουν ένα chullo λόγω των περίπλοκων μοτίβων και της ειδικής εικονογραφίας που φέρει γεωργικές παραστάσεις, σύμβολα και εποχικές φιγούρες.

Τα chullos παίζουν επίσης βασικό ρόλο στη δημιουργία νέων ζευγαριών. Οι άνδρες επιλέγονται από τις συντρόφους τους με βάση την ικανότητά τους να πλέκουν επιτυχώς ένα παραδοσιακό καπέλο με μικροσκοπικές συρμάτινες βελόνες.

Σύμφωνα με τον Alejandro, ένα σφιχτά πλεγμένο chullo είναι σε θέση να συγκρατεί το νερό σε μεγάλες αποστάσεις. Τα μελλοντικά πεθερικά συχνά δοκιμάζουν με αυτόν τον τρόπο τα καπέλα των υποψήφιων συζύγων των θυγατέρων τους.

Ο Alejandro εξηγεί με υπερηφάνεια ότι το δικό του chullo κατάφερε να κρατήσει το νερό για σχεδόν 30 μέτρα χωρίς να χάσει ούτε μια σταγόνα, κάτι που εντυπωσίασε τη σύζυγό του αλλά και τον πατέρα της, πριν από 44 χρόνια.

Με πληροφορίες από BBC