Πόσο επιτυχημένη -ή αποτυχημένη- ήταν η παγκόσμια προσπάθεια προστασίας των ψηφοφόρων από την παραπληροφόρηση στο διαδίκτυο, σε μια χρονιά γεμάτη εκλογικές αναμετρήσεις ανά τον κόσμο;

Οι ειδικοί στην παραπληροφόρηση αναφέρουν ότι πολλές χώρες κατάφεραν να περιορίσουν ένα ευρύ φάσμα ψευδών ή παραπλανητικών πληροφοριών, καθώς εκατομμύρια ψηφοφόροι σε όλο τον κόσμο προσήλθαν στις κάλπες το 2024, με το περιεχόμενο που δημιουργείται από τεχνητή νοημοσύνη (AI) να έχει μικρότερη επίδραση από την αναμενόμενη.

Περισσότεροι από 1,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι ψήφισαν σε περισσότερες από 70 εκλογές διεθνώς καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, καθιστώντας το 2024 το μεγαλύτερο εκλογικό έτος στην ιστορία της ανθρωπότητας, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο για τη Δημοκρατία και τη Βοήθεια στις Εκλογές (IDEA).

Μόνο στην Ευρώπη διεξήχθησαν οι ευρωεκλογές, εθνικές εκλογές στη Φινλανδία, την Πορτογαλία, τη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Βουλγαρία, τη Γεωργία, την Ουγγαρία, την Ισλανδία, την Ιρλανδία, τη Λιθουανία, τη Μολδαβία, τη Σλοβακία και τη Ρουμανία, καθώς και ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών στην Κροατία.

Η τεχνητή νοημοσύνη λιγότερο καθοριστική από το αναμενόμενο

Παρά τις ανησυχίες ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα έπαιζε σημαντικό ρόλο στη διάδοση της παραπληροφόρησης, οι ειδικοί αναφέρουν ότι η χρήση της ήταν διαφορετική από ό,τι αναμενόταν.

Αντί για εκτεταμένα deepfakes με κακόβουλο σκοπό, υπήρχαν κυρίως βίντεο που είτε γελοιοποιούσαν είτε εξυμνούσαν υποψηφίους. Υπήρξαν μεμονωμένες περιπτώσεις κακόβουλης χρήσης AI, όπως ψευδής ηχογράφηση του εθνικού ύμνου υπέρ του Γάλλου πολιτικού Τζόρνταν Μπαρντέλα ή ψεύτικα διαφημιστικά βίντεο με τον πρώην πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου Ρίσι Σουνάκ. Ωστόσο, αυτά αναγνωρίστηκαν και διαψεύστηκαν γρήγορα.

Σύμφωνα με τον Giorgos Verdi,, ερευνητή πολιτικής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων (ECFR), η τεχνολογία AI δεν είναι ακόμη αρκετά εξελιγμένη ώστε να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα, αλλά στο μέλλον οι γραμμές μπορεί να θολώσουν.

Διαβασε ακομα

Οι πιο επικίνδυνοι άνθρωποι στο ίντερνετ το 2024

Προστασίες στις ισχυρές δημοκρατίες

Οι ισχυρότερες δημοκρατίες φάνηκε να είναι πιο επιτυχημένες στην αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης. Για παράδειγμα, η Ευρωπαϊκή Ένωση εισήγαγε νομοθεσίες όπως ο Νόμος για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA) και ο Νόμος για τις Ψηφιακές Αγορές (DMA), που υποχρεώνουν μεγάλες πλατφόρμες όπως το TikTok και το Instagram να αξιολογούν και να περιορίζουν την εξάπλωση της παραπληροφόρησης.

Παράδειγμα επιτυχίας: Η Φινλανδία

Η Φινλανδία, γνωστή για την ανθεκτικότητά της στην παραπληροφόρηση, συνέχισε να δείχνει ισχυρή αντίσταση, χάρη σε προγράμματα κατά της παραπληροφόρησης που ξεκίνησαν ήδη από το 2014 στα σχολεία. Η χώρα διαθέτει επίσης υψηλά επίπεδα εγγραμματοσύνης στα μέσα ενημέρωσης.

Παράδειγμα αποτυχίας: Ρουμανία

Στη Ρουμανία, οι εκλογές ακυρώθηκαν μετά από αναφορές για επιθετική παρέμβαση της Μόσχας μέσω αντιδυτικής προπαγάνδας στο TikTok. Οι αναλυτές επισημαίνουν ότι οι χαμηλοί δείκτες εγγραμματοσύνης στα μέσα ενημέρωσης καθιστούν τη χώρα ευάλωτη.

Διαβασε ακομα

Ρατσισμός, μισογυνισμός και ψέματα: Πώς το Χ γέμισε τόσο μίσος;

Το βλέμμα στο μέλλον

Το 2025 προβλέπεται να είναι επίσης εκλογικά φορτισμένο, με εκλογές να αναμένονται σε χώρες όπως η Γερμανία, η Πολωνία, η Νορβηγία και η Αλβανία. Ειδικοί προειδοποιούν ότι, αν και η τεχνητή νοημοσύνη δεν είχε τεράστιο αντίκτυπο το 2024, η συνεχιζόμενη ανάπτυξή της καθιστά απαραίτητη τη ρύθμιση και την εγρήγορση.

Με πληροφορίες από Euronews