icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Είναι ηθικό να παραμείνουμε σε μια πλατφόρμα που κάνει τόσα πολλά για να φέρει την πολιτική του διχασμού και του μίσους από το πληκτρολόγιο στην πραγματική ζωή;

Αμέσως μόλις ο Elon Musk απέκτησε την πλατφόρμα X (πρώην Twitter) το 2022, ξεκίνησε ο εκφοβισμός στους εργαζόμενους. Έπειτα, η κατάσταση έγινε πιο δυσάρεστη κι από το φιάσκο με το blue-tick: Η επαλήθευση της ταυτότητας ήταν πλέον κάτι που μπορούσες να αγοράσεις, γεγονός που κατέστρεψε την εμπιστοσύνη προς το μέσο.

Το 2023, το δίκτυο που σήμερα είναι γνωστό ως X άρχισε να μοιράζεται τα διαφημιστικά έσοδα με τους «premium» χρήστες του. Όλα σταδιακά έγιναν πιο σκοτεινά. Οι άνθρωποι πληρώνονται, έμμεσα μέσω της διαφήμισης, για την εμπλοκή τους. Περιγράφεται ως «διαμοιρασμός εσόδων», αλλά στην πραγματικότητα δεν μπορείτε να δείτε ποια έσοδα από τις διαφημίσεις μοιράστηκαν μαζί σας. Η X τα μοιράζεται 50/50; Ή 10/90;

Στην πραγματικότητα, μήπως σας πληρώνουν για να διασπείρετε το μίσος;

Τοξικό περιεχόμενο

«Αυτό που έχουμε δει», λέει ο Ed Saperia, πρύτανης του London College of Political Technology, «είναι ότι το αμφιλεγόμενο περιεχόμενο οδηγεί στη δέσμευση. Το ακραίο περιεχόμενο οδηγεί στη δέσμευση» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Η δημιουργία τοξικού περιεχομένου έγινε ένα βιώσιμο επάγγελμα. Οι άνθρωποι λένε προφανώς τα λάθος πράγματα για να πάρουν κλικς. Μπορεί να πάρεις μερικές χιλιάδες likes για να παρατηρήσεις ότι ο David Cameron μοιάζει με την Αγία Αικατερίνη, αλλά αυτό δεν έχει καμία σχέση με το engagement που θα πάρεις εάν επιτεθείς σε τρανς άτομα, ας πούμε.

Αυτά τα tweets υψηλής προσοχής πηγαίνουν κατευθείαν στην κορυφή της ροής, καθοδηγούμενα από έναν «αλγόριθμο μαύρου κουτιού που έχει σχεδιαστεί για να σας κρατάει σε σκρολ», όπως το θέτει η Rose Wang, COO ενός άλλου αντιπάλου, της Bluesky, αλλά η εμπειρία του χρήστη βασίζεται σε επαναλήψεις για θέματα προσαρμοσμένα να σε ενοχλούν.

Ως αποτέλεσμα αυτών των αλλαγών, λέει ο Joe Mulhall, επικεφαλής της έρευνας στο Hope Not Hate, «η πλατφόρμα έχει κατακλυστεί από ακραίους εξειδικευμένους λογαριασμούς μέχρι προσωπικότητες όπως ο Tommy Robinson και ο Andrew Tate».

Είδαμε τις συνέπειες αυτού στην πραγματική ζωή, όταν η παραπληροφόρηση σχετικά με την ταυτότητα, την εθνικότητα και την πίστη του δολοφόνου των τριών νεαρών κοριτσιών στο Σάουθπορτ υποκίνησε ρητά ρατσιστικές αναταραχές σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο τον Αύγουστο του τρέχοντος έτους, τέτοιες που είχαν να παρατηρηθούν από τη δεκαετία του ’70.

Το X, λέει ο Mulhall, «ήταν ένας κεντρικός κόμβος, όχι μόνο για τη δημιουργία κλίματος για τις ταραχές, αλλά και για την οργάνωση και τη διανομή του περιεχομένου που οδήγησε στις ταραχές».

Μετά τις φυλετικές ταραχές τον Αύγουστο, αποκαλύφθηκε ότι ένας άνθρωπος, ο «πολεμιστής του πληκτρολογίου» Wayne O’Rourke, που καταδικάστηκε για υποκίνηση φυλετικού μίσους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κέρδιζε 1.400 λίρες τον μήνα από τις δραστηριότητές του στο X.

Ο φαφλατάς Laurence Fox δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι κερδίζει ένα παρόμοιο ποσό από αναρτήσεις στο X. Ο O’Rourke είχε 90.000 οπαδούς – ο Tommy Robinson έχει πάνω από ένα εκατομμύριο, και είναι πιθανό να κερδίζει πολύ περισσότερα.

Οι κυβερνήσεις, εν τω μεταξύ, δεν έχουν καμία αξιόπιστη εποπτεία, ακόμα και όταν, όπως το θέτει ο Mulhall, «οι αποφάσεις που λαμβάνονται στη δυτική ακτή της Αμερικής και επηρεάζουν αποδεδειγμένα τις κοινότητές μας».

Τον Απρίλιο, ο πρόεδρος της Βραζιλίας, Luiz Inácio Lula da Silva, ζήτησε την αναστολή 100 λογαριασμών της πλατφόρμας Χ, για ρητορική μίσους και ψευδείς ειδήσεις – κυρίως υποστηρικτές του προκατόχου του, Jair Bolsonaro, που αμφισβητούσαν τη νομιμότητα της ήττας του. Η X αρνήθηκε τις κατηγορίες και αρνήθηκε να εκπροσωπηθεί στο δικαστήριο.

Το ανώτατο δικαστήριο της Βραζιλίας επικύρωσε ομόφωνα την απαγόρευση ολόκληρης της πλατφόρμας, υποστηρίζοντας ότι «θεωρούσε τον εαυτό της υπεράνω του κράτους δικαίου». Είναι εξαιρετικό το γεγονός ότι ο Musk δεν έκανε τίποτα για να το αποφύγει αυτό, από επιχειρηματικής άποψης.

Είναι λοιπόν ηθικό να παραμείνουμε σε μια πλατφόρμα που κάνει τόσα πολλά για να φέρει την πολιτική του διχασμού και του μίσους από το πληκτρολόγιο στην πραγματική ζωή; Είναι το Χ χειρότερο από το Facebook, ή το TikTok, ή το YouTube; Και μήπως είναι χειρότερο επίτηδες, δηλαδή παρακολουθούμε την εκδίπλωση ενός masterplan του Musk;

«Δεν είναι η πρώτη φορά που συναντάμε εξτρεμιστικό περιεχόμενο στο Διαδίκτυο», λέει ο Saperia. «Υπάρχουν πολλές άλλες κακές πλατφόρμες και πολλά κακά πράγματα συμβαίνουν σε αυτές». Το πρόβλημα του Χ, λέει, μπορεί να μην είναι ότι οι κανονισμοί του είναι κακοί, αλλά ότι η εφαρμογή των κανονισμών αυτών δεν εφαρμόζονται.

Το Χ μπορεί να είναι το σημείο εκκίνησης των πολιτικών ταραχών – από την επίθεση στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ μέχρι το Σάουθπορτ – αλλά πρέπει να έχουμε κατά νου, λέει ο Saperia, ότι «η πολιτική κινείται προς τα Δεξιά, όχι μόνο λόγω του περιβάλλοντος των μέσων ενημέρωσης, αλλά και για σύνθετους οικονομικούς λόγους: Η μεσαία τάξη της Δύσης γίνεται φτωχότερη».

Ο Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να σόκαρε τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης των ΗΠΑ μιλώντας απευθείας στους ψηφοφόρους με χονδροειδή και ανιστόρητα μηνύματα, αλλά αν νομίζουμε ότι ένας πληθυσμός που ένιωθε ασφαλής σε ένα ευημερούν μέλλον, θα είχε αγκαλιάσει την αυταρχική του παρέκκλιση, ονειρευόμαστε.

Η οργή είναι εκεί έξω, είτε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την χρηματοδοτούν είτε όχι, και «όλες οι κυρίαρχες πλατφόρμες απέτυχαν να αντιμετωπίσουν τη ρητορική μίσους», λέει ο Mulhall.

Οι πλατφόρμες που έχουν υιοθετηθεί, όπως το Discord και το Telegram, οι οποίες ξεκινούν ως ιστότοποι συνομιλίας ή υπηρεσίες ανταλλαγής μηνυμάτων και, ίσως λόγω της ιδιωτικότητας ή της κρυπτογράφησης που παρέχουν, τελικά μετατρέπονται στις αγαπημένες εφαρμογές της ακροδεξιάς.

Υπάρχουν κι άλλες πλατφόρμες, όπως η Rumble (που χρηματοδοτείται εν μέρει από τον φονταμενταλιστή και δισεκατομμυριούχο Peter Thiel), η Gab (η οποία έγινε εστία αντισημιτικού μίσους μετά την ανάρτηση του μανιφέστου του δράστη των πυροβολισμών στη συναγωγή του Πίτσμπουργκ το 2018) ή η Parler, την οποία ο Kanye West παραλίγο να αγοράσει το 2022, αφού του είχε απαγορευτεί η είσοδος στο Instagram και το Twitter για αντισημιτισμό.

«Το Twitter έσπασε το καλούπι», λέει ο Mulhall. «Είναι φαινομενικά μια mainstream πλατφόρμα που τώρα έχει άλλες πολιτικές λειτουργίας. Ο ίδιος ο Elon Musk είναι γαλουχημένος με ριζοσπαστικές δεξιές πολιτικές. Έτσι, συμπεριφέρεται πολύ περισσότερο σαν μια προσαρμοσμένη πλατφόρμα, που δημιουργήθηκε από την ακροδεξιά. Αυτό τη διαφοροποιεί σημαντικά από οποιαδήποτε άλλη πλατφόρμα. Και είναι εξαιρετικά τοξική και ενώ φαίνεται ότι υπάρχουν όροι χρήσης της πλατφόρμας, δεν τους εφαρμόζει απαραίτητα».

Η δέσμευση του Musk για την ελευθερία του λόγου δεν πείθει με τίποτα: Tη χρησιμοποίησε για να απορρίψει τα αιτήματα του Λούλα στη Βραζιλία, αλλά προσχώρησε πρόθυμα στα αιτήματα του Ναρέντρα Μόντι στην Ινδία και ανέστειλε εκατοντάδες λογαριασμούς που συνδέονταν με τις διαμαρτυρίες των αγροτών εκεί τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους. «Πράγματα όπως η ελευθερία του λόγου είναι εργαλεία για τον Musk και όχι αρχές», λέει ο Mulhall.

«Είναι ένας τεχνολογικός ουτοπιστής χωρίς καμία προσήλωση στη δημοκρατία».

Η πυγμάχος, η οποία γεννήθηκε γυναίκα και ποτέ δεν έχει αναγνωριστεί ούτε ως τρανς, ούτε ως ίντερσεξ, δέχθηκε συκοφαντικούς ισχυρισμούς σχετικά με το φύλο της από πολλά δημόσια πρόσωπα – Βρετανούς πολιτικούς, την JK Rowling, τον Donald Trump – όλα στο X.

Μήπως ο Musk πήρε ένα πράγμα που όλοι αγαπήσαμε και το διέλυσε; Σχεδόν. Αλλά «μια μικρή ομάδα ανθρώπων που κυβερνά διαδικτυακούς τόπους για δισεκατομμύρια ανθρώπους απλώς δεν λειτουργεί», λέει ο Wang. Έτσι, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, κάποιος έπρεπε να το κάνει.

Με πληροφορίες από Guardian