Η Γερμανία, η Σλοβακία και η Ουγγαρία επαναφέρουν προσωρινούς συνοριακούς ελέγχους στην περιοχή που αποτελούσε επί μακρόν την καρδιά της ανοικτής ταξιδιωτικής ζώνης Σένγκεν της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Γαλλία εξετάζει το ενδεχόμενο να προχωρήσει σε παρόμοιες κινήσεις. Η Ιταλία σκοπεύει να δημιουργήσει στρατόπεδα κράτησης στην Αλβανία, που δεν ανήκει στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τους μετανάστες που περισυλλέγονται στη θάλασσα. Η Πολωνία να θέλει να καταργήσει το δικαίωμα ασύλου.

Η Ευρώπη σκληραίνει τη στάση της απέναντι στους μετανάστες, όμως την ίδια ώρα η ρητορική του Ισπανού πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ για το μεταναστευτικό, έρχεται σε έντονη αντίθεση με τη στάση των Ευρωπαίων ομολόγων του.

Σε πρόσφατη ομιλία του στο κοινοβούλιο της Ισπανίας, ο Σάντσεθ διάβασε ένα άρθρο εφημερίδας από τη Βενεζουέλα, σχετικά με ένα διαλυμένο σκάφος, που μόλις είχε φθάσει στις ακτές της νοτιοαμερικανικής χώρας με 106 μετανάστες.

«Οι μετανάστες χωρίς χαρτιά που συνελήφθησαν, ανάμεσά τους 10 γυναίκες και ένα τετράχρονο κορίτσι, ήταν σε άθλια κατάσταση. Το αμπάρι του μήκους 19 μέτρων σκάφους ανέδιδε μια ανυπόφορη οσμή», ανέφερε το άρθρο.

Και σε αυτό το σημείο ήρθε η έκπληξη, με τον Ισπανό πρωθυπουργό να λέει πως το συγκεκριμένο άρθρο θα μπορούσε να είχε δημοσιευτεί την περασμένη εβδομάδα και οι μετανάστες θα μπορούσαν να είναι Νιγηριανοί, Σενεγαλέζοι ή Μαροκινοί.

Ωστόσο, όπως ξεκαθάρισε, στην πραγματικότητα το δημοσίευμα ήταν μιας εφημερίδας της Βενεζουέλας, με ημερομηνία δημοσίευσης 25 Μαΐου 1949 και οι πρωταγωνιστές της είδησης ήταν Ισπανοί, 106 από τους 120.000 που διέσχισαν τον Ατλαντικό μεταξύ 1945 και 1978 για να ξεφύγουν από τη μιζέρια και τη δικτατορία του Φράνκο.

Ο Ισπανός πρωθυπουργός υπενθύμισε με έμφαση ότι περισσότεροι από 2 εκατομμύρια άνθρωποι εγκατέλειψαν την Ισπανία κατά τη διάρκεια του καθεστώτος του Φράνκο, με περίπου τους μισούς από αυτούς να εισέρχονται παράτυπα σε άλλες χώρες. Πολλοί μετανάστευσαν από τα Κανάρια Νησιά, τα οποία αποτελούν σήμερα τον κύριο προορισμό των μεταναστών που φτάνουν με μικρές βάρκες στην Ισπανία.

«Όταν μιλάμε για μεταναστεύσεις, πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι η Ισπανία είναι μια χώρα μεταναστών», είπε και στη συνέχεια τόνισε: «Εμείς οι Ισπανοί είμαστε παιδιά των μεταναστών, δεν πρόκειται να γίνουμε οι γονείς της ξενοφοβίας».

Ακολουθώντας μια τελείως διαφορετική γραμμή από άλλους Ευρωπαίους ομολόγους του, ο Σάντσεθ υπερασπίστηκε σθεναρά τη μετανάστευση, τόσο για ανθρωπιστικούς, όσο και για οικονομικούς λόγους.

Ήταν μια σπάνια στιγμή στο ισπανικό κοινοβούλιο, όπου η μετανάστευση δεν αποτελούσε εξέχον ή βαθιά κομματικό ζήτημα, και η στάση της ισπανικής κυβέρνησης αντανακλούσε σε μεγάλο βαθμό τη στάση άλλων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων στην πίεση κατά της παράτυπης μετανάστευσης.

Διαβασε ακομα

Άνθρωποι συνεχίζουν να πνίγονται στη Μεσόγειο αλλά η ΕΕ σκληραίνει τη στάση της στο Μεταναστευτικό

Τα pushbacks από αστυνομικούς περιπολίας εναντίον προσφύγων και μεταναστών που προσπαθούν να διασχίσουν τα σύνορα από το Μαρόκο στους ισπανικούς θύλακες Θέουτα και Μελίγια στη βόρεια Αφρική είναι συχνά, παρά την καταδίκη από ισπανικά δικαστήρια και ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η Ισπανία έχει επίσης υπογράψει οικονομικές συμφωνίες με τη Μαυριτανία, τη Γκάμπια και τη Σενεγάλη για να τις βοηθήσει να ενισχύσουν τις περιπολίες τους με στόχο να σταματήσουν να φτάνουν άνθρωποι στα Κανάρια νησιά. Οι συμφωνίες περιλαμβάνουν επίσης περισσότερες άδειες για εργαζόμενους από τις χώρες αυτές για την προώθηση νόμιμων μεταναστευτικών οδών.

Μάλιστα πρόσφατα, η Κέμι Μπάντενοχ, φιναλίστ στην κούρσα για την ηγεσία του Συντηρητικού κόμματος του Ηνωμένου Βασιλείου, ανέφερε την Ισπανία ως παράδειγμα χώρας «ικανής να απελάσει σωστά τους παράτυπους μετανάστες», υπονοώντας ότι η Βρετανία θα μπορούσε να ακολουθήσει το μοντέλο της Ισπανίας για να εφαρμόσει μια πιο περιοριστική μεταναστευτική πολιτική, χωρίς να αποχωρήσει από την ευρωπαϊκή σύμβαση για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Αυτή τη φορά, όμως, ο Σάντσεθ παρουσίαζε μια σειρά μεταρρυθμίσεων στο ισπανικό μεταναστευτικό σύστημα, οι οποίες αποτελούν μέρος ενός νόμου που η κυβέρνησή του επεξεργαζόταν από πέρυσι.

Οι μεταρρυθμίσεις αποσκοπούν στην απλούστευση της γραφειοκρατίας, στην ευκολότερη απόκτηση αδειών εργασίας και διαμονής και στη διευκόλυνση της οικογενειακής επανένωσης.

Όπως επισημαίνει η Γκαπριέλα Σάντσεθ, δημοσιογράφος του elDiario.es για θέματα μετανάστευσης, ορισμένες από αυτές τις αλλαγές είναι απλώς το αποτέλεσμα ευρωπαϊκών νόμων που η Ισπανία έχει αργήσει να εφαρμόσει. Το νεότερο μέρος στην ανακοίνωση του πρωθυπουργού ήταν ένα «σχέδιο ένταξης», αλλά ο ίδιος προσέφερε λίγες λεπτομέρειες σχετικά με αυτό.

Αυτό που ξεχώρισε πάντως στην ομιλία, ήταν ο τόνος του Σάντσεθ, ο οποίος ήρθε σε έντονη αντίθεση με αυτόν των Ευρωπαίων ομολόγων του, συμπεριλαμβανομένων εκείνων της Αριστεράς.

Ο Ισπανός πρωθυπουργός διατύπωσε τη μετανάστευση, όχι μόνο ως ανθρωπιστικό ζήτημα, αλλά, κυρίως, ως οικονομική αναγκαιότητα για τον γηράσκοντα πληθυσμό της Ισπανίας. Η μετανάστευση, ιδίως από τη Λατινική Αμερική, αποτέλεσε τα τελευταία χρόνια έναν από τους κύριους μοχλούς της πληθυσμιακής και οικονομικής ανάπτυξης στην Ισπανία, η οποία ήταν η οικονομία της ΕΕ με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη πέρυσι και προβλέπεται να έχει σημαντικά υψηλότερη ανάπτυξη από τις γειτονικές της χώρες και το 2024.

Διαβασε ακομα

Τι σημαίνει για την Ευρώπη η κατάργηση της Σένγκεν

Μαζί με τους ηγέτες της Ιρλανδίας και του Βελγίου, ο Σάντσεθ αντιτάχθηκε στην ιδέα να ακολουθηθεί το παράδειγμα της Ιταλίας, η οποία στέλνει τους αιτούντες άσυλο σε κέντρα σε τρίτες χώρες, όπως η Αλβανία.

Για τον Σάντσεθ, αυτή η προσέγγιση είναι ένας τρόπος να διαφοροποιηθεί από τα δεξιά κόμματα που χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο τη μετανάστευση ως κομματικό εργαλείο, ιδίως από το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα (PP), το οποίο ανταγωνίζεται το ακροδεξιό Vox.

Τι πιστεύουν λοιπόν οι περισσότεροι Ισπανοί για τη μετανάστευση; Φαίνεται ότι υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις. Μια πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε ότι οι περισσότεροι Ισπανοί πιστεύουν ότι υπάρχουν «πάρα πολλοί» μετανάστες στη χώρα και κάνουν αρνητικούς συνειρμούς με τη μετανάστευση.

Ωστόσο, οι περισσότεροι ερωτηθέντες ανέφεραν επίσης θετικές προσωπικές εμπειρίες με τους μετανάστες και η μετανάστευση κατατάσσεται μόλις στην πέμπτη θέση μεταξύ των κορυφαίων ανησυχιών. Μια δημοσκόπηση τον Αύγουστο από το κρατικό γραφείο δημοσκοπήσεων έδειξε ότι η μετανάστευση αποτελούσε κορυφαία ανησυχία, αν και οι εμπειρογνώμονες αμφισβήτησαν τη μεθοδολογία πίσω από αυτό το εύρημα.

En este CIS de septiembre, al igual que ya ocurrió en el mes de julio con el incremento anómalo de la preocupación por la vivienda, se produce otro aumento abrupto de la preocupación por la inmigración. La razón es la misma: el diseño del cuestionario condiciona la respuesta. https://t.co/LVxqqqBrHV

— Paco Camas García (@pcamasgarcia) September 18, 2024

Εν τω μεταξύ, μια άλλη δημοσκόπηση έδειξε ότι οι περισσότεροι Ισπανοί -ακόμη και οι υποστηρικτές του Λαϊκού Κόμματος- τάσσονται υπέρ της ενσωμάτωσης των ασυνόδευτων ανηλίκων που φθάνουν στα Κανάρια Νησιά με την ανακατανομή τους σε διάφορες περιοχές της χώρας.

Το Λαϊκό Κόμμα είναι επομένως προσεκτικό να μην το παρατραβήξει με την αντιμεταναστευτική ρητορική του, ιδίως καθώς οι περιφερειακοί ηγέτες του στις περιοχές που πλήττονται σε μεγάλο βαθμό ενδιαφέρονται περισσότερο για την επίτευξη συμφωνιών με την εθνική κυβέρνηση. Στις Βρυξέλλες, ο ηγέτης του Λαϊκού Κόμματος, Αλμπέρτο Νούνιεθ-Φεϊχόο, για παράδειγμα, αρνήθηκε να υποστηρίξει δημοσίως ένα πιθανό ευρωπαϊκό σχέδιο για την αποστολή αιτούντων άσυλο σε τρίτες χώρες.

Η στάση της Ισπανίας για το μεταναστευτικό μπορεί να είναι περισσότερο ρητορική παρά ουσιαστική αλλαγή πολιτικής, αλλά το μήνυμά της αναμφισβήτητα ταιριάζει περισσότερο με την κοινή γνώμη παρά με τις φωνητικές μειονότητες που διαμορφώνουν τη συζήτηση για το μεταναστευτικό στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιταλία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Με πληροφορίες από Guardian, Reuters, El Pais, eldiario, euronews, BBC, spectator, Associated Press, Human rights watch