Τρεις χώρες έκαναν τα πρώτα βήματα για τη μεταμόρφωση της παγκόσμιας αντίδρασης στην κλιματική κρίση και την περιβαλλοντική καταστροφή, καθιστώντας την οικοκτονία ποινικό αδίκημα.

Σε εισήγηση που κατέθεσαν στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, τα νησιά Βανουάτου, Φίτζι και Σαμόα προτείνουν την αλλαγή των νόμων ώστε να αναγνωριστεί η «οικοκτονία» ως έγκλημα μαζί με τη γενοκτονία και τα εγκλήματα πολέμου, το οποίο ορίζεται ως «παράνομες ή αλόγιστες πράξεις που διαπράττονται εν γνώσει ότι υπάρχει σημαντική πιθανότητα να προκληθεί σοβαρή και είτε εκτεταμένη είτε μακροχρόνια ζημία στο περιβάλλον από τις πράξεις αυτές».

Εάν η αλλαγή αυτή επιτύχει, θα μπορούσε να επιτρέψει τη δίωξη ατόμων που έχουν προκαλέσει περιβαλλοντική καταστροφή, όπως οι επικεφαλής μεγάλων ρυπογόνων εταιρειών ή αρχηγοί κρατών.

Η πρόταση κατατέθηκε ενώπιον του ΔΠΔ στη Νέα Υόρκη και θα συζητηθεί πλήρως σε μεταγενέστερη ημερομηνία. Η διεξαγωγή πλήρων συζητήσεων επί της πρότασης είναι μια διαδικασία που πιθανόν να διαρκέσει μερικά χρόνια και θα αντιμετωπίσει σφοδρές αντιδράσεις, αν και μεγάλο μέρος αυτών θα είναι παρασκηνιακές, καθώς οι περισσότερες χώρες δεν θα επιθυμούν να ταχθούν ανοιχτά εναντίον της.

Ο Philippe Sands KC, διακεκριμένος διεθνής δικηγόρος και καθηγητής δικαίου στο University College του Λονδίνου, διετέλεσε συμπρόεδρος της ανεξάρτητης ομάδας εμπειρογνωμόνων για τον νομικό ορισμό της οικοκτονίας, η οποία συγκλήθηκε από το Ίδρυμα Stop Ecocide. Δήλωσε στον Guardian ότι είναι «100% σίγουρος» ότι η οικοκτονία θα αναγνωριστεί τελικά από το δικαστήριο. «Το μόνο ερώτημα είναι πότε», είπε.

Το Βέλγιο υιοθέτησε πρόσφατα την οικοκτονία ως έγκλημα και η ΕΕ έχει αλλάξει ορισμένες από τις οδηγίες της σχετικά με το διεθνές έγκλημα, ώστε να την συμπεριλάβει ως «αναγνωρισμένο» αδίκημα. Το Μεξικό εξετάζει επίσης το ενδεχόμενο θέσπισης ενός τέτοιου νόμου.

 Ζωτικής σημασίας

«Από τη στιγμή που είναι στο χρονοδιάγραμμα του ΔΠΔ, πρέπει να συζητηθεί», είπε. «Μέχρι τώρα, τα κράτη μέλη δεν ήταν υποχρεωμένα να ασχοληθούν με το θέμα» δήλωσε ο Jojo Mehta, συνιδρυτής της ομάδας εκστρατείας Stop Ecocide International.

Καμία χώρα δεν ήταν διατεθειμένη να δηλώσει δημοσίως ότι αντιτίθεται στην υιοθέτηση της οικοκτονίας ως εγκλήματος, είπε, αλλά αναμένει την σθεναρή αντίσταση από επιχειρήσεις με υψηλή ρύπανση, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαϊκών εταιρειών, τα στελέχη των οποίων θα μπορούσαν τελικά να θεωρηθούν υπεύθυνα αν υιοθετηθεί το αδίκημα.

Παρά το γεγονός ότι θα μπορούσε να περάσει τουλάχιστον μια δεκαετία από τώρα μέχρι να κατηγορηθεί κάποιος για οικοκτονία, εάν τελικά οι αλλαγές αυτές εφαρμοστούν από το ΔΠΔ, η πρόταση που κατατέθηκε ήταν ζωτικής σημασίας για την ευρύτερη αποδοχή της έννοιας, σύμφωνα με τον Mehta.

Διαβασε ακομα

Το νέο πρόσωπο του κλιματικού ακτιβισμού κουβαλά μια αξίνα

«Υπάρχει αυξανόμενη πρόοδος, καθώς οι άνθρωποι συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο την απειλή της κλιματικής κρίσης», δήλωσε. «Οι άνθρωποι λένε ότι αυτή η μεγάλη ζημιά στον πλανήτη δεν είναι απλώς αποδεκτή» υπογράμμισε.

Περισσότερες από 120 χώρες, συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου και της ΕΕ, είναι συμβαλλόμενα μέρη του ΔΠΔ. Ο επικεφαλής εισαγγελέας του, Καρίμ Χαν, ζήτησε πρόσφατα τη σύλληψη του Ισραηλινού πρωθυπουργού, Μπενιαμίν Νετανιάχου, ενώ ο Βλαντιμίρ Πούτιν καλείται επίσης να παρουσιαστεί ενώπιον του δικαστηρίου.

Ωστόσο, το πεδίο εφαρμογής του ΔΠΔ είναι περιορισμένο, καθώς οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ινδία, η Ρωσία και άλλοι μεγάλοι παραγωγοί αερίων του θερμοκηπίου δεν είναι συμβαλλόμενα μέρη του.

Με πληροφορίες από Guardian