Από τις πυρκαγιές που μαίνονται μέχρι τις καταιγίδες που σπάνε ρεκόρ, μια σειρά από φυσικές καταστροφές έχουν προκαλέσει καταστροφές σε κοινότητες σε όλο τον κόσμο αυτό το καλοκαίρι. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι, καθώς η κλιματική κρίση εντείνεται, η ένταση και η συχνότητα αυτών των ακραίων πλημμυρών, πυρκαγιών, τυφώνων και ανεμοστρόβιλων θα συνεχίσει να αυξάνεται.

Πολλές πόλεις αναζητούν ήδη τρόπους για να μετριάσουν τον αντίκτυπο των απειλών που προκαλούνται από την κλιματική κρίση, από την προσθήκη περισσότερων χώρων πρασίνου για την καταπολέμηση των κυμάτων καύσωνα, έως την επένδυση σε τεχνολογία για την πρόληψη των πλημμυρών.

Καθώς αυτές οι απειλές γίνονται όλο και πιο συχνές, οι ταξιδιώτες θα πρέπει να κατανοήσουν καλύτερα όχι μόνο πότε είναι ασφαλές να επισκεφθούν μια πόλη μετά από μια καταστροφή, αλλά και πότε είναι λογικό.

Ακολουθούν ορισμένες σημαντικές ερωτήσεις που θα πρέπει να θέσουν οι επισκέπτες στον εαυτό τους πριν κλείσουν ένα ταξίδι σε έναν προορισμό που ανακάμπτει.

Συμβάλλει η επίσκεψή σας στην τοπική κοινωνία;

Μετά τον τυφώνα Μαρία, που κατέστρεψε το Πουέρτο Ρίκο το 2017, οι αρχές άρχισαν να υποδέχονται τους επισκέπτες πίσω στο νησί μόλις τρεις μήνες μετά την καταιγίδα. Αν και οι ταξιδιώτες ήταν χαρούμενοι που επέστρεψαν, πολλοί κάτοικοι, οι οποίοι εξακολουθούσαν να είναι χωρίς ρεύμα και τρεχούμενο νερό, γρήγορα βρέθηκαν να δυσανασχετούν με τους τουρίστες, τη στιγμή που οι ντόπιοι εξακολουθούσαν να στερούνται βασικών υπηρεσιών.

«Νομίζω ότι άφησε μια κακή γεύση στο στόμα των ντόπιων», εξήγησε ο Mikey Cordero, ακτιβιστής και συνιδρυτής του Defend Puerto Rico Media Collective. «Απολαμβάνετε το νησί μου, απολαμβάνετε την κοινότητά μου, απολαμβάνετε ό,τι έχτισαν οι ντόπιοι αλλά στο τέλος της ημέρας, αυτό δεν επιστρέφει σε εμάς».

Αν και ο Cordero αναγνωρίζει ότι η κατάσταση δεν ήταν τόσο πολύ λάθος των ίδιων των επισκεπτών, πιστεύει ακράδαντα ότι τόσο η κυβέρνηση όσο και οι επισκέπτες θα πρέπει να κάνουν καλύτερη δουλειά για να διασφαλίσουν ότι τα χρήματά τους πηγαίνουν πραγματικά για να βοηθήσουν την τοπική κοινότητα, ειδικά μετά από μια καταστροφή.

Διαβασε ακομα

O τυφώνας Σανσάν σκορπά τον όλεθρο στην Ιαπωνία

Αυτό είναι ένα ιδιαίτερα δύσκολο ζήτημα στην Καραϊβική, όπου τα all-inclusive θέρετρα και τα κρουαζιερόπλοια αποτελούν μεγάλο μέρος του τουριστικού τοπίου. Το να φροντίζετε να μένετε σε ξενοδοχεία που λειτουργούν τοπικά, να ψωνίζετε από τοπικούς πωλητές και να τρώτε σε τοπικά εστιατόρια μπορεί να βοηθήσει σε δύσκολους καιρούς, διασφαλίζοντας ότι τα χρήματά σας πηγαίνουν απευθείας στην πληγείσα κοινότητα και όχι σε μεγάλες εταιρείες που εδρεύουν αλλού.

Βοηθάτε ή απλώς κοιτάτε;

Όταν ο τυφώνας Κατρίνα έπληξε τη Νέα Ορλεάνη το 2005, αφήνοντας πίσω του σχεδόν 1.400 νεκρούς κατοίκους και αμέτρητα σπίτια κατεδαφισμένα, τις επόμενες εβδομάδες δημιουργήθηκε μια μικρή βιομηχανία ξεναγήσεων για τον τυφώνα σε όλη την πόλη για να δείξουν την καταστροφή στους επισκέπτες – μια κίνηση που πολλοί ντόπιοι θεώρησαν προβληματική.

Ως απάντηση στην κατακραυγή του κοινού, η πόλη απαγόρευσε τελικά τις περιηγήσεις στο Lower Ninth Ward, μια από τις περιοχές που καταστράφηκαν περισσότερο από την καταιγίδα. «Κανείς δεν θέλει να καθαρίζει τα απομεινάρια του σπιτιού του και να περνάει απ’ έξω ένα τουριστικό λεωφορείο», δήλωσε η Kelly Schultz, αντιπρόεδρος επικοινωνίας του γραφείου τουρισμού της πόλης, New Orleans & Company, η οικογένεια της οποίας έχασε επίσης τα πάντα στην καταιγίδα.

Ωστόσο, η καταστροφή προσέγγισε ένα άλλο είδους τουρίστα, του οποίου ο θετικός αντίκτυπος έγινε βαθιά αισθητός.

«Πολλοί από τους επισκέπτες μας ήταν αρχικά αυτό που αποκαλούμε εθελοντές, οι οποίοι ήρθαν εδώ επειδή ήθελαν να βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση μιας εκκλησίας ή ενός σχολείου», εξήγησε η Schultz.

«Είχαμε φοιτητές που ήρθαν να μας βοηθήσουν να καθαρίσουμε το σπίτι της οικογένειάς μου στις διακοπές τους. Θα μπορούσες να είσαι σε μια παραλία αλλά επέλεξες να έρθεις να βοηθήσεις το σπίτι κάποιου, το οποίο είναι μια σωματικά και συναισθηματικά εξαντλητική διαδικασία».

Διαβασε ακομα

Είναι οι πόλεις «σφουγγάρια» η λύση στην καταπολέμηση των πλημμυρών;

Για τη Schultz, ο τουρισμός ήταν επίσης ένας σημαντικός τρόπος για να διατηρηθεί ζωντανός ο πολιτισμός της πόλης. Επισημαίνει μία από τις εκστρατείες που πραγματοποίησε η πόλη για να καλωσορίσει τους τουρίστες μετά την καταιγίδα: «Η ψυχή είναι αδιάβροχη», μια αναφορά στη σημασία της διατήρησης της μοναδικής μουσικής, του φαγητού και των πρακτικών που κάνουν την πόλη τόσο ξεχωριστή.

Είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου τον καταστροφικό αντίκτυπο που έχουν αυτά τα γεγονότα στους ντόπιους και να σεβόμαστε τους ανθρώπους που εξακολουθούν να αγωνίζονται να ανακάμψουν. Οργανώσεις όπως ο Ερυθρός Σταυρός, το Habitat for Humanity και οι τοπικές εκκλησίες και άλλες κοινοτικές οργανώσεις προσφέρουν συχνά ευκαιρίες εθελοντισμού τόσο για τους ντόπιους όσο και για τους επισκέπτες μετά από καταστροφές, όπως έκαναν κατά τη διάρκεια των πλημμυρών στο Κεντάκι το 2022, του τυφώνα Άιντα το 2021 και κατά τη διάρκεια της έξαρσης των ανεμοστρόβιλων που έπληξαν τις μεσοδυτικές ΗΠΑ το 2023.

Ακούτε τους ντόπιους;

Το 2023, πυρκαγιές κατέκαψαν το νησί Μάουι στη Χαβάη, αφήνοντας ιδιαίτερα κατεστραμμένη την ιστορική κοινότητα Lāhainā. Ο κυβερνήτης της Πολιτείας ζήτησε την εκκένωση των τουριστών καθώς και την προσωρινή διακοπή των εισερχόμενων επισκεπτών, «έτσι ώστε οι πόροι και η προσοχή να επικεντρωθούν στους κατοίκους που το είχαν περισσότερο ανάγκη εκείνη τη στιγμή», εξήγησε η Ilihia Gionson, υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων της Αρχής Τουρισμού της Χαβάης.

Το μορατόριουμ για τα ταξίδια στο νησί διήρκεσε περίπου μία εβδομάδα πριν ο τουρισμός επανέλθει σταδιακά. Το κλειδί της επιτυχίας, ωστόσο, ήταν ότι οι ντόπιοι έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην επαναλειτουργία του νησιού.

«Το Τμήμα Υγείας μας έκανε μια ταχεία αξιολόγηση των αναγκών», δήλωσε η Gionson. «Απλά ρωτήσαμε τους επιζώντες της καταστροφής ‘ποια είναι η πιο κρίσιμη ανάγκη σας αυτή τη στιγμή’. Περισσότερο από το 1/3 των ερωτηθέντων ανέφερε είτε την οικονομική σταθερότητα είτε τη σταθερότητα της στέγασης είτε κάποιο συνδυασμό αυτών των δύο. Κατανοώντας ότι υπήρχαν περίπου 60.000 θέσεις εργασίας που τροφοδοτούνταν από τις δαπάνες των επισκεπτών, ήταν σαφές ότι έπρεπε να ανακτήσουμε την ταξιδιωτική ζήτηση στο νησί Μάουι».

Οι αξιωματούχοι φρόντισαν επίσης -όταν επετράπη στους επισκέπτες να επιστρέψουν στο νησί- να σέβονται όσους εξακολουθούν να αγωνίζονται να ξαναρχίσουν τη ζωή τους, καθιστώντας τις κατεστραμμένες γειτονιές απαγορευμένες για τους τουρίστες. Αντιθέτως, οι επισκέπτες ενθαρρύνονταν να στηρίξουν την κοινότητα με άλλους τρόπους, και παρόλο που ο αριθμός των επισκεπτών βρίσκεται ακόμη σε φάση ανάκαμψης, πολλοί άνθρωποι ανταποκρίθηκαν στην πρόκληση.

Η ξεκάθαρη επικοινωνία και η προσέγγιση «πρώτα οι ντόπιοι» που εφαρμόστηκε από την ηγεσία του νησιού αντανακλάται από τους επισκέπτες.

Πόσο νωρίς είναι το νωρίς;

Αν και η Gionson αναγνωρίζει ότι δεν υπάρχει εύκολη απάντηση για το πότε τα μέρη που έζησαν μία φυσική καταστροφή πρέπει να αρχίσουν να υποδέχονται τους επισκέπτες, πιστεύει ότι υπάρχουν ορισμένες σαφείς κατευθυντήριες γραμμές που πρέπει να ακολουθούν τόσο οι ταξιδιώτες όσο και οι προορισμοί.

Κορυφαία προϋπόθεση είναι η ειλικρινής και διαφανής επικοινωνία σχετικά με τον αντίκτυπο της καταστροφής από τους αξιωματούχους και η συμπεριφορά σεβασμού προς τους πληγέντες κατοίκους από τους επισκέπτες. Αλλά ίσως πιο σημαντικό από αυτό, είναι να κάνουν όλοι το καθήκον τους για να διασφαλίσουν ότι η επαναλειτουργία του τουρισμού θα στηρίξει την κοινότητα στο σύνολό της.

Διαβασε ακομα

Πόλη ισοπεδώθηκε από τους σεισμούς. Τώρα οικοδομείται για να αντέξει κάθε φυσική καταστροφή

«Ο τουρισμός είναι ένα σημαντικό κομμάτι της ανάκαμψης κάθε κοινότητας μετά από καταστροφές, αλλά δεν μπορείτε να αφήσετε την οικονομική δραστηριότητα να ηγηθεί των πάντων», είπε.

«Έχετε πραγματικούς ανθρώπους που βίωσαν το πραγματικό τραύμα, οι οποίοι έχουν διαφορετικές ανάγκες για την ανάρρωσή τους. Η αποκατάσταση της οικονομικής δραστηριότητας για μια περιοχή είναι ένας παράγοντας που πρέπει να εξεταστεί, αλλά δεν μπορεί να είναι ο μοναδικός παράγοντας. Δεν μπορείτε να αφήσετε την οικονομική ανάκαμψη να ξεπεράσει την ανάκαμψη των ανθρώπων».

Με πληροφορίες από BBC