Ακούγεται σαν σκηνή από ταινία του Σπίλμπεργκ: Μια τραυματισμένη εργαζόμενη υποβάλλεται σε επείγοντα ακρωτηριασμό, τον οποίο πραγματοποιεί ένας συνάδελφός της, επιτρέποντάς της να ζήσει άλλη μια μέρα. Αλλά αυτή δεν είναι μια ανθρώπινη ιστορία – είναι μια συμπεριφορά που παρατηρείται στα μυρμήγκια.

Αν και δεν είναι η πρώτη φορά που παρατηρείται φροντίδα τραυμάτων στα μυρμήγκια, οι επιστήμονες που έκαναν τη σχετική μελέτη λένε, ότι η ανακάλυψή τους είναι το πρώτο παράδειγμα μη ανθρώπινου ζώου που πραγματοποιεί ακρωτηριασμούς που σώζουν ζωές, με την επέμβαση να γίνεται για την αντιμετώπιση τραυμάτων στα πόδια και την πρόληψη της εμφάνισης ή της εξάπλωσης της μόλυνσης.

Και παραδόξως, τα έντομα φαίνεται να προσαρμόζουν τη θεραπεία στο σημείο του τραυματισμού. «Τα μυρμήγκια είναι σε θέση να διαγνώσουν, σε κάποιο βαθμό, τις πληγές και να τις θεραπεύσουν αναλόγως, ώστε να μεγιστοποιήσουν την επιβίωση των τραυματιών», δήλωσε ο Δρ Έρικ Φρανκ, από το Πανεπιστήμιο της Λωζάνης και πρώτος συγγραφέας της έρευνας.

Γράφοντας στο περιοδικό Current Biology, ο Φρανκ και οι συνεργάτες του περιγράφουν τον τρόπο με τον οποίο τραυμάτισαν τα μυρμήγκια της Φλόριντα (Camponotus floridanus) στο δεξί πίσω άκρο τους και στη συνέχεια παρατήρησαν τις αντιδράσεις των συντρόφων τους στη φωλιά για μια εβδομάδα.

Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν ότι 13 από τα 17 μυρμήγκια με τραύματα στο μηριαίο οστό ή στο μηρό υπέστησαν ακρωτηριασμό από τους συντρόφους τους στη φωλιά, με το άκρο τους να αποκόπτεται στον τροχαντήρα – την άρθρωση με το οστό του ισχίου.

«Οι σύντροφοι της φωλιάς άρχιζαν να γλείφουν το τραύμα προτού μετακινηθούν προς τα πάνω στο τραυματισμένο άκρο με τα στοματικά τους μέρη μέχρι να φτάσουν στον τροχαντήρα. Στη συνέχεια, οι σύντροφοι της φωλιάς συνέχιζαν να δαγκώνουν επανειλημμένα το τραυματισμένο πόδι μέχρι να το αποκόψουν», έγραψε η ομάδα.

Αντίθετα, δεν παρατηρήθηκε κανένας ακρωτηριασμός για τα εννέα μυρμήγκια με τραυματισμούς στην κνήμη ή στο κάτω μέρος του ποδιού τους. Αντιθέτως, αυτά τα μυρμήγκια έλαβαν μόνο φροντίδα πληγών από τους συντρόφους της φωλιάς τους με τη μορφή γλειψίματος.

Η ομάδα κατέγραψε παρόμοια αποτελέσματα όταν η δοκιμή επαναλήφθηκε χρησιμοποιώντας μυρμήγκια με μολυσμένες πληγές.

Μια άλλη σειρά πειραμάτων αποκάλυψε ότι τα απομονωμένα μυρμήγκια με μολυσμένες πληγές είχαν πολύ περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από εκείνα με αποστειρωμένες πληγές.

Διαβασε ακομα

Πώς μια πρωτοφανής επέλαση τζιτζικιών προκαλεί το απόλυτο χάος

Ωστόσο, τα ποσοστά επιβίωσής τους βελτιώνονταν σημαντικά εάν τα τραυματισμένα μυρμήγκια είτε επέστρεφαν στις αποικίες τους – γεγονός που υποδηλώνει ότι οι θεραπείες που παρείχαν οι σύντροφοί τους στη φωλιά ήταν ευεργετικές – είτε το μολυσμένο άκρο ακρωτηριαζόταν από τους ερευνητές, αν και αυτό απέφερε οφέλη μόνο για τις πληγές στους μηρούς.

Ο Φρανκ είπε ότι στην αρχή ήταν αντιφατικό το γεγονός ότι οι ακρωτηριασμοί δεν ήταν επίσης ευεργετικοί για τα τραύματα στο κάτω μέρος του ποδιού.

Ωστόσο, περαιτέρω μελέτη έδειξε ότι οι πληγές στους μηρούς, αλλά όχι οι πληγές στα κάτω πόδια, σχετίζονταν με βλάβες σε δομές που αντλούσαν μια ουσία που μοιάζει με αίμα γύρω από το σώμα των μυρμηγκιών.

Ως αποτέλεσμα, οι λοιμώξεις του κάτω μέρους του ποδιού εξαπλώνονταν στο σώμα πολύ πιο γρήγορα από εκείνες του μηρού, πράγμα που σημαίνει ότι ο ακρωτηριασμός του πρώτου δεν βελτίωνε την επιβίωση.

Ο Φρανκ είπε ότι τα μυρμήγκια ήταν πιο πιθανό να τραυματιστούν σε εδαφικές διαμάχες με γειτονικές αποικίες, αλλά η θεραπεία των τραυματιών απέφερε οφέλη.

Διαβασε ακομα

Πώς οι κατσαρίδες κατέκτησαν έναν κόσμο που τις απεχθάνεται

«Βλέπουμε σε αυτά τα είδη Camponotus ότι περίπου το 10-11% των μυρμηγκιών που βγαίνουν για κυνήγι ή αναζήτηση τροφής φέρουν τραυματισμό από την προηγούμενη ημέρα. Επομένως, εξακολουθούν να αποτελούν σημαντικό μέρος της αποικίας», δήλωσε.

Ο καθηγητής Φράνσις Ράτνιεκς του Πανεπιστημίου του Σάσεξ, ο οποίος δεν συμμετείχε στην εργασία, δήλωσε ότι δεν εξεπλάγη από τα αποτελέσματα. «Πρόκειται για ένα ακόμη παράδειγμα προσαρμογής στη ζωή των κοινωνικών εργατών εντόμων, όπου οι εργάτες βοηθούν ο ένας τον άλλον για να εργαστούν για την αποικία τους και να βοηθήσουν την αποικία τους», είπε.

«Όπως όταν μια εργάτρια μέλισσα κάνει έναν χορό για να κατευθύνει έναν σύντροφο της φωλιάς της στην τροφή, ή όταν μια εργάτρια θυσιάζει τη ζωή της για την υπεράσπιση της αποικίας, ή εδώ όπου οι εργάτες ακρωτηριάζουν τα άκρα ενός τραυματισμένου ή μολυσμένου εργάτη».

Με πληροφορίες από Guardian