Χιλιάδες στιγμιότυπα οθόνης, ειδοποιήσεις από αδιάβαστα μηνύματα και email, δεκάδες ανοιχτές καρτέλες αναζήτησης και προειδοποιήσεις που λένε πως ο αποθηκευτικός χώρος του κινητού είναι σχεδόν γεμάτος. Μια γνώριμη εικόνα για πολλούς στη νέα ψηφιακή πραγματικότητα.

Πρόκειται για τη λεγόμενη ψηφιακή «ακαταστασία», η οποία, όπως λένε ειδικοί, θα μπορούσε να επηρεάζει την ψυχική υγεία, αλλά και την παραγωγικότητα ενός ατόμου.

«Η συσσώρευση email, φωτογραφιών, ανοιχτών καρτελών και άλλων ψηφιακών στοιχείων που προκαλούν υπερφόρτωση ενεργοποιεί άγχος και στρες», λέει η Δρ. Σούζαν Άλμπερς, κλινική ψυχολόγος στην Κλινική Κλίβελαντ του Οχάιο.

«Αυτό δεν είναι ένα πρόβλημα που αντιμετώπισαν οι πρόγονοί μας, αλλά σήμερα η καθημερινότητά μας είναι πραγματικά γεμάτη ψηφιακή ακαταστασία», προσθέτει.

Διαβασε ακομα

Γιατί η σιωπή και η απομόνωση κερδίζουν το soundtrack της σύγχρονης ζωής

Όλοι όσοι έχουν ψηφιακές συσκευές πιθανόν να το αντιμετωπίσουν κάποια στιγμή αυτό. Ωστόσο, όταν αυτή η συμπεριφορά γίνεται έντονη, μπορεί να μετατραπεί σε μια διαταραχή που οι ερευνητές προσπαθούν να κατανοήσουν καλύτερα: την ψηφιακή αποθησαύριση (digital hoarding).

Ψηφιακή ακαταστασία vs. Ψηφιακή αποθησαύριση

Αν δυσκολεύεστε να βρείτε φωτογραφίες ή αρχεία που χρειάζεστε ή αν παρατηρείτε μειωμένη συγκέντρωση και ενέργεια, ίσως έχετε υπερβολική ψηφιακή ακαταστασία, λέει η Άλμπερς.

«Η ψηφιακή ακαταστασία είναι εξίσου αγχωτική με την ακαταστασία στον φυσικό μας χώρο», σημειώνει. «Ο εγκέφαλός μας προτιμά την απλότητα και τη σαφήνεια αντί για το χάος, και αυτό νιώθουμε όταν έχουμε αμέτρητες ανοιχτές καρτέλες».

Διαβασε ακομα

Μία μόνο αλλαγή στα social media θα σου αλλάξει τη ζωή

Μερικοί κρατούν φωτογραφίες για να διατηρήσουν αναμνήσεις ή έγγραφα από παλιά μαθήματα και δουλειές «για κάθε ενδεχόμενο». Αλλά όταν αυτή η συνήθεια γίνεται υπερβολική, θεωρείται αποθησαύριση, αναφέρει ο Δρ. Εμανουέλ Μέιντενμπεργκ, κλινικός καθηγητής ψυχιατρικής στο UCLA.

«Αυτή η συμπεριφορά υποκινείται από άγχος: ο φόβος ότι μπορεί να χρειαστείτε κάποια πληροφορία στο μέλλον αλλά να μην την έχετε ή να μην ξέρετε πού είναι», εξηγεί.

Πότε γίνεται διαταραχή;

Η αποθησαύριση εκτιμάται ότι επηρεάζει περίπου το 3%-5% του παγκόσμιου πληθυσμού. Μια μελέτη του 2019 στο Ηνωμένο Βασίλειο εντόπισε τέσσερις τύπους ψηφιακής αποθησαύρισης:

• Αυτοί που οργανώνουν σχολαστικά.
• Αυτοί που είναι ανοργάνωτοι.
• Αυτοί που αποθηκεύουν πληροφορίες για λογαριασμό της εταιρείας τους.
• Αυτοί που κρατούν δεδομένα λόγω συναισθηματικών δεσμών και φόβου απώλειας.

Η διαταραχή ψηφιακής αποθησαύρισης προκαλεί σημαντική δυσφορία ή παρεμβαίνει στη καθημερινή λειτουργικότητα, αναφέρει ο Δρ. Σαντζάια Σαξένα, ψυχίατρος και διευθυντής του International OCD Foundation.

Πώς να μειώσετε την ψηφιακή ακαταστασία

«Η εκκαθάριση είναι σαν ένα μαγικό ραβδί για την ψυχική σας υγεία», λέει η Άλμπερς. Προτείνει να αφιερώνετε λίγα λεπτά κάθε πρωί για να διαγράφετε περιττά email και ειδοποιήσεις. Αυτό θα σας βοηθήσει να ξεκινήσετε τη μέρα σας πιο παραγωγικά.

Διαβασε ακομα

Μας κάνει η μουσική πιο παραγωγικούς; Η απάντηση είναι περίπλοκη

Άλλες συμβουλές:

Απενεργοποιήστε περιττές ειδοποιήσεις και διαγραφείτε από διαφημιστικά email. «Είναι σαν ψυχικά κουνούπια», λέει η Άλμπερς.

• Θέστε όρια: Περιορίστε τον χρόνο που περνάτε ελέγχοντας email και social media.
• Κάντε μια ημέρα ψηφιακής αποτοξίνωσης: Αφιερώστε χρόνο χωρίς καμία ψηφιακή επαφή.

Εάν αισθάνεστε ότι επηρεάζεστε στη δουλειά, το σχολείο ή στις σχέσεις σας, ίσως ήρθε η ώρα να αναζητήσετε τη βοήθεια επαγγελματία ψυχικής υγείας, λέει η Άλμπερς.

«Όλοι αντιμετωπίζουμε περισσότερη ψηφιακή ακαταστασία από ό,τι νομίζουμε», καταλήγει, «και η εκκαθάριση είναι ένας απλός τρόπος που μπορεί να έχει τεράστια οφέλη στην παραγωγικότητα και την ευτυχία μας».

Με πληροφορίες από CNN