Μεγέθυνση κειμένου
Ανεξάρτητα από τη μάζα, τη σύνθεση ή το σχήμα ενός αστεροειδούς, το αν μπορεί να ανακηρυχθεί ή όχι φεγγάρι εξαρτάται τελικά από το εάν αρχίζει να περιφέρεται γύρω από κάποιο άλλο σώμα
Ένας μικροσκοπικός αστεροειδής – μήκους μόλις 10 μέτρων, σε μέγεθος δηλαδή σχολικού λεωφορείου – αιχμαλωτίστηκε την Κυριακή (29/9) από τη βαρύτητα της Γης και αναμένεται να μείνει σε τροχιά ως ένα «μίνι φεγγάρι» για 53 μέρες, μέχρι τις 25 Νοεμβρίου.
Όσοι, βέβαια, ήλπιζαν να δουν ένα δεύτερο – πολύ μικρότερο – φεγγάρι, μάλλον απογοητεύτηκαν, αφού ο αστεροειδής είναι τόσο μικρός – και τουλάχιστον πέντε φορές μακρύτερα από τη Γη από ό,τι το αληθινό φεγγάρι στην πλησιέστερη προσέγγισή του, για να τον δει κάποιος με γυμνό μάτι ή χωρίς τη βοήθεια τηλεσκοπίων ερευνητικού επιπέδου. Ωστόσο, οι ειδικοί λένε ότι και πάλι, αποτελεί σημαντικό ορόσημο στην έρευνα για την πλανητική άμυνα.
«Ακόμη και το ότι αποκαλούμε το αντικείμενο “μίνι-σελήνη” είναι κάπως υπερβολικό», λέει ο Thomas Statler, επιστήμονας για τα μικρά σώματα του ηλιακού συστήματος στη NASA. Για να αποτελέσει ουσιαστικά «ένα δεύτερο φεγγάρι», θα έπρεπε να συνδεθεί βαρυτικά με το υπάρχον σύστημα Γη-Σελήνη και να κάνει πολλαπλούς κύκλους γύρω από αυτό. Αυτές οι συνθήκες δεν ισχύουν προς το παρόν για τον αστεροειδή, ο οποίος ονομάστηκε πρόσφατα “2024 PT5”.
Τα φεγγάρια του πλανητικού μας συστήματος
Στο ηλιακό μας σύστημα, υπάρχουν εκατοντάδες φεγγάρια, τα περισσότερα από τα οποία έλκονται από τους μεγαλύτερους εξωτερικούς πλανήτες. Συγκεκριμένα,146 περιφέρονται γύρω από τον Κρόνο, 95 περιτριγυρίζουν τον Δία, ενώ ο γείτονάς μας Άρης έχει δύο δικά του. Ακόμη και ο υποβιβασμένος πλανήτης-νάνος, Πλούτωνας, έχει πέντε επίσημα φεγγάρια.
Οι επιστήμονες παρακολουθούν περίπου χίλια γνωστά αντικείμενα που πλησιάζουν σε απόσταση 10 σεληνιακών αποστάσεων από τη Γη κάθε χρόνο, αν και τα περισσότερα δεν μένουν πολύ καιρό και είναι αρκετά μικρά.
Παρόλο που ο “2024 PT5” είναι αξιοσημείωτος και από τις δύο απόψεις, δηλάδη είναι λίγο μεγαλύτερος και έχει μεγαλύτερη διάρκεια ζωής στην τροχιά μας σε σύγκριση με άλλα αντικείμενα, η παραμονή του δεν θα είναι παρά μια μικρή στιγμή στη διάρκεια ζωής του πλανητικού μας συστήματος.
Τι κάνει το φεγγάρι
Τι θα γινόταν, όμως, αν η Γη αποκτούσε και άλλο φεγγάρι και πώς θα μας επηρέαζε; Αστεροειδείς περνούν αθόρυβα από τον πλανήτη μας όλη την ώρα. Τα περισσότερα από αυτά τα μικρά αντικείμενα εισέρχονται και εξέρχονται από το διάστημα χωρίς πολλές φανφάρες- τα μεγάλα τείνουν να κάνουν θόρυβο μόνο μία φορά σε μερικά εκατομμύρια χρόνια.
Όπως και τα περισσότερα άλλα ουράνια σώματα του ηλιακού συστήματος, οι αστεροειδείς κινούνται στο διάστημα από τη βαρύτητα του Ήλιου, με τους επιστήμονες να καταβάλλουν μεγάλες προσπάθειες για να εντοπίσουν και να παρακολουθήσουν τις αναμενόμενες πορείες τους, τόσο για να εκτιμήσουν πιθανές απειλές μέσω σύγκρουσης όσο και για να μελετήσουν τις ιδιότητές τους.
Αν και το 2024 PT5 είναι μικροσκοπικό, δεν είναι αυτός ο λόγος που δεν μπορεί πραγματικά να θεωρηθεί ως «φεγγάρι». Ανεξάρτητα από τη μάζα, τη σύνθεση ή το σχήμα ενός αστεροειδούς, το αν μπορεί να ανακηρυχθεί ή όχι φεγγάρι εξαρτάται τελικά από το αν αρχίζει να περιφέρεται γύρω από κάποιο άλλο σώμα.
Το φεγγάρι μας, για παράδειγμα, ακολουθεί μια ελλειπτική τροχιά γύρω από τη Γη που διαρκεί περίπου ένα μήνα για να ολοκληρωθεί. Κατά τη διάρκεια αυτού του κύκλου, η βαρύτητα του φεγγαριού έλκει τη Γη, μετατοπίζοντας τη μάζα του πλανήτη μας και παραμορφώνοντας το σχήμα του σε κάτι που μοιάζει ελαφρώς με μπάλα ποδοσφαίρου.
Η διαδικασία αυτή είναι που επηρεάζει τον σχηματισμό των παλιρροιών και έχει σημαντικές συνέπειες για την υποστήριξη της ζωής στη Γη, όπως η υποστήριξη των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και οι αναπαραγωγικές δραστηριότητες πολλών θαλάσσιων ζώων.
Διαβασε ακομα
H Γη αποκτά δεύτερο φεγγάριΤο κυνήγι των φεγγαριών
Οι άνθρωποι πρέπει επίσης να είναι σε θέση να προβλέπουν τις παλίρροιες για τα θαλάσσια ταξίδια και το εμπόριο. «Σχεδόν κάθε έμβιο ον επηρεάζεται με κάποιο ανεπαίσθητο ή έντονο τρόπο από τους σεληνιακούς κύκλους», λέει ο Statler. «Έτσι, είμαστε πραγματικά κλειδωμένοι στην ύπαρξη του δικού μας φεγγαριού» – αντίθετα, το 2024 PT5 δεν θα είναι αρκετά κοντά μας για να τον μελετήσουμε τόσο πολύ.
Ευτυχώς, οι επιστήμονες γίνονται όλο και καλύτεροι στον εντοπισμό αυτών των μικρών αντικειμένων: Το 2016, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι ένα τύπου «φεγγάρι», που ονομάζεται Kamo’oalewa, σχεδιάζει να περιφέρεται γύρω από τη Γη για τα επόμενα 300 χρόνια. Αν και ακολουθεί ελλειπτική τροχιά που φαίνεται να κινείται σε συγχρονισμό με τη Γη, στην πραγματικότητα βρίσκεται εκτός της βαρυτικής επιρροής του πλανήτη μας.
Τον Ιούνιο, η NASA παρακολούθησε επίσης την κοντινή προσέγγιση του αστεροειδούς 2011 UL21, ανακαλύπτοντας ένα δυαδικό σύστημα – ένας μικρότερος αστεροειδής, που ονομάζεται φεγγαράκι, περιφέρεται γύρω του από απόσταση περίπου δύο μιλίων.
Ένα τόσο ακριβές κυνήγι φεγγαριών είναι ένα τεράστιο άλμα από τότε που το 1991 VG, το πρώτο μίνι φεγγάρι που εντοπίστηκε, απέκτησε φήμη, καθώς οι άνθρωποι διαφωνούσαν αν ήταν ένα φυσικό αντικείμενο ή αν είχε πιο εξωγήινη προέλευση.
Η πραγματική σημασία του 2024 PT5
Παρά το γεγονός ότι το σύστημα Γη-Σελήνη δεν είναι άγνωστο σε βραχύβιους – και σχετικά αθόρυβους – «διαστημικούς επισκέπτες», οι ειδικοί μπορούν να πουν με βεβαιότητα ότι δεν πρόκειται να αποκτήσουμε άλλο δορυφόρο τόσο μεγάλο ή τόσο κοσμικά ζωτικό όσο το φεγγάρι μας σύντομα.
Αρκετά μικρά αντικείμενα βρίσκονται σε τροχιά γύρω από την περιοχή μας εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια και ποτέ δεν το προσέξαμε πραγματικά, λέει ο Statler, επειδή τίποτα κακό δεν έχει συμβεί εξαιτίας αυτού. «Αυτό είναι μια καλή ένδειξη ότι δεν πρόκειται για κάτι σημαντικό από την άποψη ότι επηρεάζει τη ζωή στη Γη», λέει.
Εάν βρισκόταν σε σταθερή διαμόρφωση, η ύπαρξη δύο φεγγαριών συγκρίσιμου μεγέθους θα άλλαζε επίσης εντελώς τις παλίρροιες των ωκεανών, καθώς και ενδεχομένως όλα όσα γνωρίζουν οι επιστήμονες για την ιστορία της αστρονομίας, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο σχηματίστηκαν αυτά τα φεγγάρια.
Αλλά και πάλι, αυτό είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα συμβεί σύντομα, αν τα τελευταία δισεκατομμύρια χρόνια αποτελούν ένδειξη. Γιατί, λοιπόν, το 2024 PT5 συγκεντρώνει τόση προσοχή; Ο Andrew Rivkin, πλανητικός αστρονόμος στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Johns Hopkins, λέει ότι αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι η εμφάνιση αυτού του αστεροειδούς σηματοδοτεί μια από τις πρώτες φορές που οι επιστήμονες ήταν σε θέση να προβλέψουν την παρουσία ενός μίνι φεγγαριού εκ των προτέρων. «Είναι μια σπουδαία επίδειξη των δυνατοτήτων μας να μπορούμε να βρίσκουμε πράγματα, να μπορούμε να προβλέπουμε πού θα πάνε».
Ο Rivkin ήταν ο επικεφαλής της ομάδας έρευνας για την πρόσφατη αποστολή της NASA Double Asteroid Redirection Test (DART), η οποία ήταν μια δοκιμαστική δοκιμή για την επίδειξη της τεχνολογίας εκτροπής αστεροειδών ως μέρος των ευρύτερων φιλοδοξιών της ανθρωπότητας για πλανητική άμυνα.
Για τον επιστήμονα, «[οι αστεροειδείς] δεν είναι πράγματα που πρέπει να φοβόμαστε. […] Άλλωστε, ο ουρανός είναι γεμάτος από σπουδαία και θαυμαστά πράγματα».
Με πληροφορίες από National Geographic
Ακολουθήστε το pride.gr στο Google News και ενημερωθείτε πρώτοι
