Ένας τεράστιος διαστημικός βράχος, που εκτιμάται ότι είχε το μέγεθος τεσσάρων βουνών Έβερεστ, έπεσε στη Γη πριν από από τρια δισεκατομμύρια χρόνια, αλλά η πρόσκρουση αυτή θα μπορούσε να ήταν απροσδόκητα ευεργετική για τις πρώτες μορφές ζωής στον πλανήτη μας, σύμφωνα με νέα έρευνα.

Συνήθως, όταν ένας μεγάλος διαστημικός βράχος πέφτει στη Γη, δημιουργεί τεράστιες καταστροφές, όπως στην περίπτωση του αφανισμού των δεινοσαύρων πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια, όταν ένας αστεροειδής, πλάτους περίπου 10 χιλιομέτρων, συνετρίβη στα ανοικτά των ακτών της χερσονήσου Γιουκατάν, στο σημερινό Μεξικό.

Τότε, η Γη ήταν νέα και ένα πολύ διαφορετικό μέρος, όταν ο μετεωρίτης S2 – που εκτιμάται ότι είχε 50 έως 200 φορές μεγαλύτερη μάζα από τον αστεροειδή Chicxulub που προκάλεσε την εξαφάνιση των δεινοσαύρων – συγκρούστηκε με τον πλανήτη πριν από 3,26 δισεκατομμύρια χρόνια, σύμφωνα με τη Nadja Drabon, επίκουρη καθηγήτρια Γης και πλανητικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Είναι επίσης επικεφαλής συγγραφέας μιας νέας μελέτης που περιγράφει την πρόσκρουση του S2 και τι ακολούθησε μετά από αυτήν, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences.

«Δεν είχε σχηματιστεί ακόμη σύνθετη ζωή και υπήρχε μόνο μονοκύτταρη ζωή με τη μορφή βακτηρίων», έγραψε η Drabon. «Οι ωκεανοί πιθανότατα να περιείχαν κάποια ζωή, αλλά όχι τόσο όσο σήμερα, εν μέρει λόγω της έλλειψης θρεπτικών συστατικών. Κάποιοι μάλιστα περιγράφουν τους Αρχαϊκούς ωκεανούς ως ‘βιολογικές ερήμους’. Η Αρχαϊκή Γη ήταν ένας υδάτινος κόσμος με λίγα μόνο νησιά. Θα ήταν ένα περίεργο θέαμα, καθώς οι ωκεανοί είχαν πιθανότατα πράσινο χρώμα από τα πλούσια σε σίδηρο βαθιά νερά». Όταν χτύπησε ο μετεωρίτης S2, ακολούθησε παγκόσμιο χάος – αλλά η σύγκρουση ανακάτεψε επίσης τα συστατικά που θα μπορούσαν να έχουν εμπλουτίσει τη βακτηριακή ζωή, δήλωσε η Drabon.

Αποκάλυψη

Στις αρχές της ιστορίας της Γης, διαστημικοί βράχοι χτυπούσαν συχνά τον νεαρό πλανήτη. Υπολογίζεται ότι «γιγάντιοι μετεωρίτες», με διάμετρο μεγαλύτερη από 10 χιλιόμετρα, χτυπούσαν τον πλανήτη τουλάχιστον κάθε 15 εκατομμύρια χρόνια, σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης, πράγμα που σημαίνει ότι τουλάχιστον 16 γιγάντιοι μετεωρίτες χτύπησαν τη Γη κατά τη διάρκεια του Αρχαίου Αιώνα (4 δισεκατομμύρια έως 2,5 δισεκατομμύρια χρόνια πριν).

Δεδομένης όμως της διαρκώς μεταβαλλόμενης γεωλογίας της Γης, στην οποία οι τεράστιοι κρατήρες καλύπτονται από την ηφαιστειακή δραστηριότητα και την κίνηση των τεκτονικών πλακών, είναι δύσκολο να βρεθούν στοιχεία για το τι συνέβη πριν από εκατομμύρια χρόνια.

«Αυτές οι συγκρούσεις πρέπει να επηρέασαν σημαντικά την προέλευση και την εξέλιξη της ζωής στη Γη. Αλλά το πώς ακριβώς παραμένει ένα μυστήριο», δήλωσε η Drabon.

Η Drabon και οι συνεργάτες της διεξήγαγαν εργασίες πεδίου για να αναζητήσουν στοιχεία στα πετρώματα των βουνών Barberton Makhonjwa της Νότιας Αφρικής. Εκεί, γεωλογικές αποδείξεις για οκτώ γεγονότα πρόσκρουσης, τα οποία συνέβησαν πριν από 3,6 δισεκατομμύρια και 3,2 δισεκατομμύρια χρόνια, μπορούν να βρεθούν στα πετρώματα και να εντοπιστούν μέσω μικροσκοπικών σωματιδίων πρόσκρουσης μετεωριτών που ονομάζονται σφαιρίδια.

Το τσουνάμι που σάρωσε όλη τη Μεσόγειο

Ο μετεωρίτης S2 είχε διάμετρο μεταξύ 37 και 58 χιλιομέτρων (23 και 36 μίλια) όταν χτύπησε τον πλανήτη. Τα αποτελέσματα ήταν γρήγορα και άγρια, δήλωσε η Drabon. «Φανταστείτε τον εαυτό σας να στέκεται στα ανοικτά της ακτής του Cape Cod, σε μια υφαλοκρηπίδα με ρηχά νερά», δήλωσε η Drabon. «Είναι ένα περιβάλλον χαμηλής ενέργειας, χωρίς ισχυρά ρεύματα. Και ξαφνικά, έχετε ένα γιγάντιο τσουνάμι που σαρώνει και διαλύει τον πυθμένα της θάλασσας».

Το τσουνάμι σάρωσε όλη την υδρόγειο και η θερμότητα από την πρόσκρουση ήταν τόσο έντονη που έβρασε το ανώτερο στρώμα του ωκεανού. Όταν οι ωκεανοί βράζουν και εξατμίζονται, σχηματίζουν άλατα όπως αυτά που παρατηρήθηκαν στους βράχους αμέσως μετά την πρόσκρουση, δήλωσε η Drabon.

Η σκόνη που εισήχθη στην ατμόσφαιρα από την πρόσκρουση συσκότισε τον ουρανό μέσα σε λίγες ώρες, ακόμη και στην απέναντι πλευρά του πλανήτη. Η ατμόσφαιρα θερμάνθηκε και το πυκνό σύννεφο σκόνης εμπόδισε τα μικρόβια να μετατρέψουν το ηλιακό φως σε ενέργεια. Οποιαδήποτε ζωή στην ξηρά ή σε ρηχά νερά θα είχε βιώσει τις αρνητικές επιπτώσεις αμέσως, και οι επιπτώσεις αυτές θα παρέμεναν από μερικά χρόνια έως δεκαετίες.

Τελικά, η βροχή θα επανέφερε τα ανώτερα στρώματα του ωκεανού, και η σκόνη θα καταλάγιαζε.

Διαβασε ακομα

Για 10 χρόνια επιστήμονες νόμιζαν πως μας μιλούσαν οι εξωγήινοι αλλά άκουγαν μια νταλίκα

Αλλά το περιβάλλον των βαθιών ωκεανών ήταν μια άλλη ιστορία. Το τσουνάμι ανακάτεψε στοιχεία, όπως ο σίδηρος, και τα έφερε στην επιφάνεια. Εν τω μεταξύ, η διάβρωση βοήθησε στο να ξεπλυθούν τα συντρίμμια από τη θάλασσα και απελευθέρωσε φώσφορο από τον μετεωρίτη. Η εργαστηριακή ανάλυση έδειξε μια έξαρση στην παρουσία μονοκύτταρων οργανισμών που τρέφονται με σίδηρο και φώσφορο αμέσως μετά την πρόσκρουση.

Η ζωή ανέκαμψε γρήγορα και στη συνέχεια ευδοκίμησε, δήλωσε η Drabon. «Πριν από την πρόσκρουση, υπήρχε κάποια, αλλά όχι πολλή, ζωή στους ωκεανούς λόγω της έλλειψης θρεπτικών ουσιών και ηλεκτρονίων, όπως ο σίδηρος, στα ρηχά νερά», είπε. «Η πρόσκρουση απελευθέρωσε βασικά θρεπτικά συστατικά, όπως ο φώσφορος, σε παγκόσμια κλίμακα. Ένας μαθητής αποκάλεσε εύστοχα αυτή την πρόσκρουση ως ‘βόμβα λιπάσματος’. Συνολικά, αυτά είναι πολύ καλά νέα για την εξέλιξη της πρώιμης ζωής στη Γη, καθώς οι συγκρούσεις θα ήταν πολύ πιο συχνές κατά τα πρώτα στάδια της εξέλιξης της ζωής απ’ ό,τι σήμερα» είπε.

Τα πετρώματα στα βουνά Barberton Makhonjwa ανοίγουν για την Drabon και τους συναδέλφους της μια εντελώς νέα γραμμή έρευνας σχετικά με την ιστορία των συγκρούσεων στη Γη.

«Στόχος μας είναι να προσδιορίσουμε πόσο συχνές ήταν αυτές οι περιβαλλοντικές αλλαγές και οι βιολογικές αντιδράσεις μετά από άλλα γεγονότα πρόσκρουσης στην πρώιμη ιστορία της Γης», δήλωσε. «Δεδομένου ότι η επίδραση κάθε πρόσκρουσης εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, θέλουμε να εκτιμήσουμε πόσο συχνά συνέβαιναν τέτοιες θετικές και αρνητικές επιπτώσεις στη ζωή».

Με πληροφορίες από CNN