icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Οι πίθηκοι χρησιμοποιούν συγκεκριμένα καλέσματα, για να καλούν ο ένας τον άλλον, κάτι που οι επιστήμονες λένε ότι είναι ένα πρότυπο συμπεριφοράς «υψηλής γνωστικής ικανότητας»

Οι μαρμοζέτες μπορούν να επικοινωνούν μεταξύ τους με το όνομά τους και να γνωρίζουν πότε τους απευθύνεται κάποιος, σύμφωνα με μια νέα μελέτη. Έτσι, αυτά τα είδη των μαϊμούδων μπαίνουν στον πολύ μικρό κατάλογο ειδών που παρουσιάζουν τέτοια συμπεριφορά. Πρόκειται για την πρώτη φορά που στη λίστα αυτή εντάσσονται πρωτεύοντα θηλαστικά.

Οι πίθηκοι χρησιμοποιούν συγκεκριμένα καλέσματα, για να καλούν ο ένας τον άλλον, κάτι που οι επιστήμονες λένε ότι είναι ένα πρότυπο συμπεριφοράς «υψηλής γνωστικής ικανότητας» που έχει παρατηρηθεί προηγουμένως μόνο στους ανθρώπους, τα δελφίνια και τους ελέφαντες.

Η ανακάλυψη, που έγινε από ομάδα του Εβραϊκού Πανεπιστημίου, περιγράφεται σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science.

«Είναι η πρώτη φορά που το βλέπουμε αυτό σε πρωτεύοντα θηλαστικά, πέρα από τον άνθρωπο» δήλωσε στο CNN ο David Omer, επικεφαλής συγγραφέας και επίκουρος καθηγητής στο Κέντρο Επιστημών του Εγκεφάλου Safra (ELSC) του πανεπιστημίου.

Τα πρωτεύοντα θηλαστικά που ζουν στα δέντρα είναι ιδιαίτερα κοινωνικά ζώα και ζουν σε μικρές ομάδες στη Νότια Αμερική, αλλά οι ερευνητές συνέλεξαν δεδομένα σε μια εγκατάσταση ζώων στο πανεπιστήμιο του Ισραήλ.

«Το πείραμα ήταν πολύ απλό», δήλωσε ο Omer στο CNN. «Απλώς τοποθετήσαμε δύο μαρμοζέτες στο ίδιο δωμάτιο και τοποθετήσαμε ένα οπτικό εμπόδιο ανάμεσά τους. «Όταν το κάνεις αυτό, αρχίζουν αυθόρμητα να συμμετέχουν σε διάλογο».

Κάνουν διάλογο μεταξύ τους

Η ομάδα του Omer κατέγραψε φυσικές συνομιλίες μεταξύ ζευγαριών, καθώς και αλληλεπιδράσεις με ένα σύστημα υπολογιστή, οι οποίες τους οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι οι μαρμοζέτες απευθύνονται σε συγκεκριμένα άτομα με ονόματα. Επιπλέον, τα ζώα ήταν σε θέση να διακρίνουν πότε τα καλούσαν και απαντούσαν με μεγαλύτερη ακρίβεια σε αυτές τις περιπτώσεις.

Δέκα μαρμοζέτες από τρεις διαφορετικές οικογενειακές ομάδες καταγράφηκαν να επικοινωνούν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, αναδεικνύοντας «την πολυπλοκότητα της κοινωνικής επικοινωνίας μεταξύ των μαρμοζετών», πρόσθεσε ο Omer.

«Μέχρι τώρα πιστεύαμε ότι η φωνητική επικοινωνία των πρωτευόντων θηλαστικών, πέρα από τον άνθρωπο, είναι ένας γενετικά καθορισμένος και μη ευέλικτος τύπος επικοινωνίας. Τώρα όμως βλέπουμε ότι οι μαρμοζέτες είναι ικανές για την παραγωγή λεξιλογίου».

Σύμφωνα πάντα με τη μελέτη, οι μαρμοζέτες βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην όραση, αλλά επιδεικνύουν επίσης μια «πολύπλοκη σειρά από κοινωνικές φωνές». Τα καλέσματα αυτά χρησιμοποιούνται γενικά για να επικοινωνούν όταν βρίσκονται εκτός οπτικού πεδίου μεταξύ τους.

Η έρευνα αποκάλυψε επίσης ότι οι μαρμοζέτες της ίδιας οικογενειακής ομάδας χρησιμοποιούσαν «παρόμοιες φωνητικές κλήσεις για να απευθύνονται σε διαφορετικά άτομα», αλλά και «παρόμοια ηχητικά χαρακτηριστικά για την κωδικοποίηση διαφορετικών ονομάτων». Αυτή η πρακτική, σύμφωνα με τη μελέτη, μοιάζει με τη χρήση ονομάτων και διαλέκτων στους ανθρώπους.

Είναι ενδιαφέρον ότι το μοτίβο μάθησης μπορούσε να παρατηρηθεί και σε ενήλικες μαρμοζέτες που δεν ήταν συγγενείς εξ αίματος, γεγονός που υποδηλώνει ότι μαθαίνουν φωνητικά ονόματα και διαλέκτους από άλλα μέλη της ίδιας ομάδας.

Ευρήματα για την εξέλιξη της γλώσσας

Ο Omer και οι συνεργάτες του πιστεύουν ότι η έρευνά τους παρέχει νέες πληροφορίες για το πώς μπορεί να εξελίχθηκε η ανθρώπινη γλώσσα και η κοινωνική επικοινωνία.

«Μέχρι τώρα πιστεύαμε ότι η ανθρώπινη γλώσσα ήταν ένα φαινόμενο big bang που συνέβη από το πουθενά και μόνο στους ανθρώπους – κάτι που έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την εξελικτική θεωρία. «Αυτό το εύρημα, μαζί με άλλα ευρήματα, υποδηλώνει για πρώτη φορά ότι υπήρχαν πρόδρομοι για την ανάπτυξη της γλώσσας σε μη ανθρώπινα πρωτεύοντα και μπορούμε να βρούμε στοιχεία για την εξελικτική διαδικασία».

Νωρίτερα φέτος, μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι οι αφρικανικοί ελέφαντες μπορεί να απευθύνονται μεταξύ τους χρησιμοποιώντας εξατομικευμένες κλήσεις που μοιάζουν με τα προσωπικά ονόματα που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι.

Ο επικεφαλής συγγραφέας εκείνης της μελέτης, ο Mickey Pardo, συμπεριφοριστής ζώων και μεταδιδακτορικός συνεργάτης στο Πανεπιστήμιο Cornell της Νέας Υόρκης, δήλωσε στο CNN ότι η εργασία των μαρμοζετών ήταν «μια πολύ εμπεριστατωμένη πειραματική εργασία», η οποία «αμφισβητεί την κυρίαρχη αλλά ξεπερασμένη πλέον ιδέα ότι ο άνθρωπος είναι το μόνο πρωτεύον θηλαστικό που είναι ικανό να μαθαίνει φωνητικά».

Ωστόσο, ο Pardo εξέφρασε επιφυλάξεις σχετικά με την ιδέα «ότι διαφορετικές μαρμοζέτες χρησιμοποιούν το ίδιο όνομα για τον ίδιο δέκτη». Είπε ότι η ομάδα του είχε καταλήξει σε παρόμοιο συμπέρασμα στη μελέτη τους για τους ελέφαντες, προτού διεξάγει περαιτέρω έρευνα.

«Όσο περισσότερα είδη μπορούμε να ανακαλύψουμε που έχουν ονόματα, τόσο περισσότερες είναι οι ευκαιρίες για να μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε τη συγκριτική μέθοδο και να μάθουμε για τις συνθήκες που οδήγησαν στην εξέλιξη των ονομάτων στο δικό μας είδος.

Με πληροφορίες από CNN