Χωρίς την ύπαρξη νερού, η ζωή στον πλανήτη μας δεν θα ήταν όπως τη γνωρίζουμε. Άλλωστε, περίπου το 60% του ανθρώπινου σώματος αποτελείται από νερό και περισσότερο από το 70% της επιφάνειάς της Γης καλύπτεται από θάλασσες, λίμνες, ποτάμια και ωκεανούς.

Πίσω όμως από τα κύματά της θάλασσας και κάτω από την επιφάνεια των ωκεανών κρύβονται πολλά άλυτα ερωτήματα. Πολλά από αυτά, οι επιστήμονες δεν έχουν καταφέρει ακόμη να απαντήσουν. Για την ακρίβεια, πιθανόν να γνωρίζουμε περισσότερα για την επιφάνεια του Άρη απ’ ό,τι για τον βυθό του ωκεανού.

Ποια είναι λοιπόν τα μυστήρια που δεν έχουμε καταφέρει ακόμη να ανακαλύψουμε;

Από πού ήρθε το νερό και πώς κατέκτησε τη Γη

Ένα από βασικά ερωτήματα, προτού καν φτάσουμε στα βάθη των ωκεανών, αφορά την ίδια την προέλευση του νερού. Όταν σχηματιζόταν η Γη, ήταν εξαιρετικά θερμή και οποιοδήποτε νερό υπήρχε αρχικά θα είχε εξατμιστεί.

Πώς λοιπόν κατάφερε να συμπυκνωθεί τόση μεγάλη ποσότητα υγρού σε έναν πλανήτη που προσδιοριζόταν να γίνει πολύ καυτός; Μέχρι σήμερα, οι επιστήμονες έχουν θέσει κάποια σενάρια, χωρίς ωστόσο να έχουν λύσει τον γρίφο.

Κάποιοι υποστηρίζουν πως το νερό έπεσε από κομήτες, ενώ άλλοι πιθανολογούν πως βρισκόταν θαμμένο βαθιά μέσα στη Γη. Μία άλλη υπόθεση θέλει το νερό στον πλανήτη μας να σχετίζεται με την κίνησή του Δία προς τον Ήλιο. Παρόλα αυτά, η πρόλευση ίσως του βασικότερου στοιχείου για τη ζωή στη Γη, παραμένει ένα μυστήριο που δεν έχει λυθεί.

Plastic plastic where are you

Πίσω στους ωκεανούς, τα μυστήρια ξεκινούν ήδη από την επιφάνεια. Κάθε χρόνο, τόνοι πλαστικού που κατασκευάζονται στην ξηρά, πετιούνται στη θάλασσα. Ωστόσο οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν πού πηγαίνει όλη αυτή η ρύπανση.

Το 99% του πλαστικού που καταλήγει στους ωκεανούς, χάνεται. Οι ωκεανογράφοι θέλουν να μάθουν πού πηγαίνει όλη αυτή η ποσότητα πλαστικού, ώστε να κατανοήσουν καλύτερα τις επιπτώσεις του στη θαλάσσια ζωή και στο περιβάλλον, αλλά και τους τρόπους που μπορεί να αντιστραφεί η κατάσταση.

Πώς επιβιώνει η ζωή μέσα σε τόσο πλαστικό;

Παρόλο που το μεγαλύτερο μέρος του πλαστικού στους ωκεανούς αγνοείται, εντούτοις και η ελάχιστη ποσότητα που επιπλέει, δημιουργεί από μόνη της ερωτήματα. Το 2018, περιβαλλοντολόγοι μελετούσαν ποσότητα σκουπιδιών που είχαν συλλέξει από τον Ειρηνικό ωκεανό. Στην έρευνά τους διαπίστωσαν ένα απροσδόκητο φαινόμενο. Καβούρια και ανεμώνες ζούσαν ανάμεσα στα σκουπίδια.

Τέτοια θαλάσσια πλάσματα συνήθως βρίσκονται κοντά στις ακτές, ωστόσο πλέον συμβίωναν με τα πλαστικά στον ανοιχτό ωκεανό. Πρόκειται για ένα εχθρικό περιβάλλον, όμως εκείνα έμοιαζαν να αναπτύσσονται χωρίς προβλήματα. Τα αμέτρητα κομμάτια πλαστικού που επιπλέουν στη θάλασσα είχαν στην πραγματικότητα δημιουργήσει έναν νέο βιότοπο στον ωκεανό.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι άνθρωποι δημιούργησαν ακούσια εντελώς νέα οικοσυστήματα με τα σκουπίδια τους. Επομένως τίθεται το ερώτημα σχετικά με το πώς δημιουργήθηκαν αυτά οικοσυστήματα, αλλά και αν θα επεκταθούν.

Τι προκαλεί τα γιγαντιαία κύματα

Τα γιγαντιαία κύματα είναι μεγάλοι «τοίχοι νερού», οι οποίοι μπορεί να φτάσουν μέχρι και τα 30 μέτρα. Σε αντίθεση με το τσουνάμι, οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακριβώς πώς δημιουργούνται αυτά τα γιγαντιαία κύματα και πώς διατηρούνται στην επιφάνεια του νερού.

Μάλιστα, για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι επιστήμονες δεν ήταν καν σίγουροι για την ύπαρξή τους. Ωστόσο αυτό άλλαξε το 1995 όταν καταγράφηκε για πρώτη φορά ένα από αυτά. Εξετάζοντας τις ακραίες και ασυνήθιστες συμπεριφορές των κυμάτων, οι επιστήμονες ελπίζουν να κατανοήσουν καλύτερα τη φυσική που τα διέπει.

Γιατί οι φάλαινες ξεβράζονται στις ακτές

Κάθε χρόνο χιλιάδες θαλάσσια θηλαστικά, όπως είναι οι φάλαινες, καταλήγουν παγιδευμένες στις ακτές ή σε ρηχά νερά. Σύμφωνα με κάποιες μελέτες, το ξέβρασμα των θηλαστικών έχει αυξηθεί. Γιατί όμως συμπεριφέρονται με αυτόν τον τρόπο τα θηλαστικά και μήπως φταίνε οι άνθρωποι για αυτό;

Η απάντηση στο ερώτημα είναι αρκετά δύσκολη, καθώς ο τρόπος που ο άνθρωπος επηρεάζει το περιβάλλον του ωκεανού παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστος. Το μόνο σίγουρο είναι πως η ανθρώπινη συμπεριφορά έχει επιπτώσεις, ωστόσο αυτές είναι δύσκολο να αναλυθούν στα επιμέρους είδη.

Οι επιστήμονες θεωρούν πολύ σημαντικό να καταλάβουμε τι ακριβώς συμβαίνει, καθώς για να προστατευτεί η θαλάσσια ζωή, θα πρέπει πρώτα να κατανοηθεί τι είναι αυτό που την βλάπτει.

Είναι το χταπόδι ο καλύτερος (θαλάσσιος) φίλος του ανθρώπου

Τα χταπόδια αποτελούν ένα από τα πιο ενδιαφέροντα και περίεργα είδη όχι μόνο στη θάλασσα, αλλά και στην ξηρά. Το 2020 κυκλοφόρησε το ντοκιμαντέρ My Octopus Teacher, το οποίο έθεσε ένα συναρπαστικό ερώτημα.

Θα μπορούσε να δημιουργηθεί μία σχέση φροντίδας μεταξύ των ανθρώπων και ενός θαλάσσιου πλάσματος, όπως είναι το χταπόδι; Στο ντοκιμαντέρ παρουσιάζεται μία έντονη φιλία, η οποία ωστόσο δεν μπορεί να γίνει πλήρως κατανοητό αν λαμβάνεται με τον ίδιο τρόπο και από την οπτική του χταποδιού.

Άλλωστε η εσωτερική συμπεριφορά των ζώων είναι πολύ δύσκολο να γίνει πλήρως κατανοητή. Παρόλα αυτά, το ερώτημα παραμένει. Αν ο άνθρωπος μπορεί να συνδεθεί συναισθηματικά με ένα χταπόδι, με τι άλλο θα μπορούσε να συνδεθεί;

Πόσα ψάρια ζουν στη ζώνη του λυκόφωτος

Όσο βαθύτερα βυθιζόμαστε στον ωκεανό, τόσο λιγότερο ηλιακό φως περνάει. Περίπου 200 μέτρα κάτω από την επιφάνεια του νερού, υπάρχει μία περιοχή που ονομάζεται ζώνη του λυκόφωτος. Σε εκείνο το επίπεδο, το φως του ήλιου χάνεται εντελώς μαζί με τις γνώσεις μας.

Η πρόσβαση σε αυτό το απομακρυσμένο σημείο είναι εξαιρετικά δύσκολη. Ωστόσο οι επιστήμονες εικάζουν πως στη ζώνη του λυκόφωτος ζουν περισσότερα ψάρια απ’ ό,τι σε όλους τους υπόλοιπους ωκεανούς μαζί. Επιπλέον, αυτά τα πλάσματα παίζουν μεγάλο ρόλο στη ρύθμιση του κλίματος.

Γιατί τόσα πολλά θαλάσσια πλάσματα λάμπουν

Μπορείτο φως του Ήλιου να μην φτάνει στα βάθη του ωκεανού, ωστόσο υπάρχει φως. Βαθιά μέσα στον ωκεανό, οι δύτες έχουν βρει εξωπραγματικά πλάσματα που λάμπουν σαν πυροτεχνήματα στο σκοτάδι. Σχεδόν όλα τα πλάσματα που ζούνε στα βαθιά φωτίζονται με κάποιον τρόπο.

Οι επιστήμονες προσπαθούν ακόμη να καταλάβουν τι προκαλεί αυτήν τη λάμψη στα θαλάσσια πράγματα. Μέχρι τώρα, η αναζήτησή τους αυτή έχει οδηγήσει στην ανακάλυψη μία σειράς από παράξενα πλάσματα που ζουν στο βάθος του ωκεανού.

Διαβασε ακομα

Εκεί που τα διαστημόπλοια πηγαίνουν να πεθάνουν

Πιο άγνωστος και από τον Άρη

Ο ωκεανός καλύπτει περισσότερο από το 70% της επιφάνειας της Γης και οι επιστήμονες έχουν καταφέρει να χαρτογραφήσουν μόλις το 20% του πυθμένα. Το γεγονός αυτό καθιστά τον πάτο του ωκεανού πιο άγνωστο ακόμα και από την επιφάνεια του φεγγαριού ή του Άρη.

Μάλιστα, περισσότεροι άνθρωποι έχουν πάει σε αποστολές στο φεγγάρι από όσους έχουν βρεθεί στο βαθύτερο τμήμα της βαθύτερης τάφρου στον ωκεανό. Αυτό σημαίνει πως κάθε φορά που ένας εξερευνητής βουτάει στον βυθό της θάλασσας, ενδεχομένως να βλέπει πράγματα που κανένας άλλος άνθρωπος δεν έχει δει.

Μυστικά θαμμένα στη λάσπη

Τα ερωτήματα των επιστημόνων δεν σταματούν στον πυθμένα των ωκεανών, αλλά επεκτείνονται και κάτω από αυτόν. Πριν από περίπου 60 χρόνια, οι γεωλόγοι προσπάθησαν να τρυπήσουν τον πυθμένα της θάλασσας και να ανασύρουν ένα κομμάτι από τον μανδύα της Γης. Πρόκειται για ένα βαθύ στρώμα που κανένας άνθρωπος δεν έχει καταφέρει να μελετήσει άμεσα.

Η αποστολή δεν προχώρησε βάσει του προγραμματισμού. Ωστόσο έσπειρε τους σπόρους ενός νέου επιστημονικού πεδίου, με τη βοήθεια του οποίου ίσως οι επιστήμονες καταφέρουν να ξαναγράψουν την ιστορία του πλανήτη μας, αλλά και να επαναπροσδιορίσουν την ίδια μας τη ζωή.

Με πληφορίες από Vox