Από την ηλιακή ενέργεια που συσσωρεύεται στο διάστημα έως τα ζωντανά αυτοεπιδιορθούμενα υλικά, η έρευνα για το 2025 είναι πολλά υποσχόμενη, όπως ακριβώς και οι επιστήμονες που ελπίζουν πως, με τη βοήθεια της τεχνολογίας, θα μπορέσουν να βελτιώσουν σημαντικά διάφορους τομείς στις ζωές των ανθρώπων.

Όποιος νομίζει ότι η έρευνα δεν είναι συναρπαστική, ίσως βρεθεί προ εκπλήξεως. Τη νέα χρονιά, θα μπορέσουμε να γίνουμε μάρτυρες της γενετικής αποκωδικοποίησης του ανθρώπινου εγκεφάλου, να συλλέξουμε ηλιακή ενέργεια στο διάστημα και να περπατήσουμε σε μια γέφυρα κατασκευασμένη από ηλεκτρονικά ελεγχόμενους μύκητες.

Ο «άτλαντας» του ανθρώπινου εγκεφάλου

Οι λεπτομερείς χάρτες του ανθρώπινου εγκεφάλου είναι σχεδόν έτοιμοι και θα αρχίσουν να αξιοποιούνται μέσα στο 2025: Η συγκεκριμένη καινοτομία θα βοηθήσει τους γιατρούς να προσανατολίζονται σε νέες θεραπείες για ασθενείς με εγκεφαλικές παθήσεις, όπως αναφέρει η νευροεπιστήμονας Katrin Amunts, από το Πανεπιστήμιο του Ντίσελντορφ.

Η ίδια ηγήθηκε της δεκαετούς εξερεύνησης του ανθρώπινου εγκεφάλου που αποτέλεσε ορόσημο και οδήγησε στη δημιουργία του «άτλαντα του ανθρώπινου εγκεφάλου». Πρόκειται για τους πιο λεπτομερείς χάρτες των εγκεφαλικών περιοχών και της κυτταρικής τους αρχιτεκτονικής που έχουν γίνει ποτέ – με νέες εξελίξεις που θα βοηθήσουν στην πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων τους.

«Ο εγκέφαλος έχει 86 δισεκατομμύρια νευρικά κύτταρα, το καθένα με έως και 10 000 συνδέσεις με άλλα κύτταρα, οπότε πρόκειται για ένα απίστευτα πολύπλοκο δίκτυο […] Το 2025, συνδυάζοντας τα δεδομένα με την Τεχνητή Νοημοσύνη, θα είμαστε σε θέση να εκτελούμε εικονικά σενάρια εμπειρογνωμόνων σχετικά με τις επιδράσεις ορισμένων θεραπειών στον εγκέφαλο», λέει η Amunts.

Η ίδια ελπίζει οι χάρτες να αποτελέσουν ένα χρήσιμο εργαλείο για την έγκαιρη διάγνωση, αλλά και τις χειρουργικές επεμβάσεις, όπως για παράδειγμα, για τον ακριβή εντοπισμό του σημείου όπου βρίσκεται κάποιος όγκος.

Διαβασε ακομα

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ένα πραγματικά μοναδικό μέρος

Ένα χέρι βοήθειας από το διάστημα

Ο συνδυασμός δορυφορικών δεδομένων με την Τεχνητή Νοημοσύνη θα προσφέρει εκπληκτικές νέες ευκαιρίες. Πλέον, «ο ουρανός είναι το όριο», λέει η Έφη Μακρή, ηλεκτρολόγος μηχανικός και αντιπρόεδρος Έρευνας και Καινοτομίας στην ελληνική εταιρεία Future Intelligence.

Η κα Μακρή είναι επικεφαλής του χρηματοδοτούμενου από την ΕΕ έργου RESPONDENT, το οποίο συνδυάζει τη δύναμη της Τεχνητής Νοημοσύνης, των δορυφορικών παρατηρήσεων και των μετεωρολογικών σταθμών για να ενισχύσει τις προβλέψεις της ενέργειας που πηγαίνει στο δίκτυο από ένα ηλιακό πάρκο.

Η ίδια υποστηρίζει ότι το 2025 θα υπάρξει μεγαλύτερη χρήση των δορυφορικών δεδομένων και, μάλιστα, σε απροσδόκητους τομείς της ζωής μας.

«Τα δορυφορικά προγράμματα Galileo και Copernicus είναι απίστευτα και η Ευρώπη θα πρέπει να είναι πολύ περήφανη για αυτές τις τεχνολογίες. Υπάρχουν τόσοι πολλοί τομείς στους οποίους θα κάνουμε μελλοντική χρήση των δορυφορικών δεδομένων […] από τη γεωργία μέχρι την ενέργεια, τις τράπεζες ή τον ελεύθερο χρόνο. Ελπίζουμε να προσαρμόσουμε τη δική μας τεχνολογική λύση στην αιολική ενέργεια. Τα δορυφορικά δεδομένα μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την επιλογή του καλύτερου σημείου εγκατάστασης ενός φωτοβολταϊκού ηλιακού πάρκου», αναφέρει η Κα Μακρή.

Για την επιστήμονα, τα δεδομένα που συλλέγονται σε πραγματικό χρόνο θα συνδυάζονται πλέον με ιστορικά δεδομένα για την καλύτερη εκπαίδευση μοντέλων Τεχνητής Νοημοσύνης. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την ταχύτερη επεξεργασία εικόνων από δορυφόρους, όπως για παράδειγμα, στην καλύτερη παρακολούθηση της κλιματικής αλλαγής.

«Θα παρακολουθούμε καλύτερα τους παγετώνες ή την αποψίλωση των δασών και θα βελτιώσουμε τις προβλέψεις μας για την εξάπλωση των δασικών πυρκαγιών. […] Μια άλλη πιθανή εξέλιξη είναι η διαστημική ενέργεια. Αυτό θα περιλαμβάνει τη συλλογή ηλιακής ενέργειας στο διάστημα, η οποία στη συνέχεια θα μεταδίδεται ασύρματα στη Γη [μέσω μικροκυμάτων ή λέιζερ]», καταλήγει η Κα Μακρή.

Διαβασε ακομα

Εκεί που προσγειώνονται οι αστροναύτες επιστρέφοντας από το Διάστημα

Αυτοεπιδιορθούμενα δομικά υλικά

Για τον Dr. Kunal Masania, μηχανικό στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Delft της Ολλανδίας, ο πλανήτης μας διαθέτει πλέον περιορισμένους πόρους. Έτσι, ο ίδιος δημιουργεί σύνθετα υλικά από μύκητες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε μελλοντικά οικιακά έπιπλα, μέρη αεροπλάνων, ακόμη και σε μεγάλα κατασκευαστικά έργα, όπως γέφυρες.

«Κατασκευάζουμε κομμάτια που μοιάζουν με Lego και αποτελούνται από κύτταρα μυκήτων, τα οποία συναρμολογούνται από ένα ρομπότ για την κατασκευή μιας μικρής γέφυρας. Άλλοι από την επιστημονική κοινότητα συμμετέχουν επίσης σε αυτόν τον στόχο για να κάνουμε τα ζωντανά υλικά πραγματικότητα», λέει ο Dr. Masania στην El Pais.

Το πλεονέκτημα των δομών από ζωντανούς οργανισμούς θα μπορούσε να είναι ότι τα υλικά είναι ικανά να αντιλαμβάνονται, να αναφέρουν και να προσαρμόζονται στις καταπονήσεις. «Φανταστείτε ένα ποδήλατο ή μια γέφυρα που θα μπορούσε να αυτοεπιδιορθώνεται!»

Καλύτερο μέλλον για τις μέλισσες και τη φύση

Οι μέλισσες είναι ο πιο συχνός επισκέπτης των λουλουδιών στους φυσικούς βιότοπους παγκοσμίως, καθώς επικονιάζουν περίπου τις μισές καλλιέργειες. «Ωστόσο, κάθε χρόνο χάνεται, κατά μέσο όρο, το ένα τρίτο των αποικιών μας στην Ευρώπη», λέει ο βιολόγος Dirk de Graaf, από το Πανεπιστήμιο της Γάνδης.

Ο ίδιος ευελπιστεί πως, με τη βοήθεια της τεχνολογίας, η κατάσταση με τις ευρωπαϊκές μέλισσες θα βελτιωθεί το 2025. «Η συντριπτική πλειονότητα των μελισσών που έχουμε στο Βέλγιο και τη βόρεια Ευρώπη έχουν εισαχθεί, οπότε δεν έχουμε τη φυλή που είναι προσαρμοσμένη στο κλίμα μας. […] Στο μέλλον, θα χρειαστεί να επιλέξουμε μέλισσες που μπορούν να αντισταθούν καλύτερα σε παράσιτα όπως το varroa, αντί να βασιζόμαστε σε χημικά για να σκοτώσουμε αυτά τα παράσιτα».

Για τον επιστήμονα, θα πρέπει οι μελισσοκόμοι να παρεμβαίνουν λιγότερο στα μελίσσια τους και μόνο όταν είναι απαραίτητο. Έτσι, με τη βοήθεια της τεχνολογίας θα εγκαθίστανται κάποια μηχανήματα που θα μετρούν συγκεκριμένα στοιχεία, όπως η θερμοκρασία, τα οποία θα αξιολογούν έξυπνοι αλγόριθμοι και θα στέλνουν ειδοποιήσεις στον μελισσοκόμο.

«Προβλέπω ότι η υιοθέτηση [αυτού του συστήματος] θα γίνεται όλο και πιο δημοφιλής, ιδίως μεταξύ των νεότερων μελισσοκόμων που είναι συνηθισμένοι να κοιτούν τα smartphones τους. Θα τους αρέσει να ελέγχουν τις μέλισσές τους από απόσταση και να τις αφήνουν στην ησυχία τους».

Διαβασε ακομα

Το Ηνωμένο Βασίλειο έτοιμο να απαγορεύσει τα εντομοκτόνα που σκοτώνουν μέλισσες

Πράσινες, καθαρές πόλεις

Οι μελλοντικές μας πόλεις θα είναι πιο πράσινες, θα παράγουν λιγότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και θα είναι πιο όμορφες, προβλέπει η Dr. Annemie Wyckmans, αρχιτέκτονας στο Νορβηγικό Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας στο Trondheim.

Η ίδια φέρνει σε επαφή καλλιτεχνικές και πολιτιστικές ομάδες για να βοηθήσει στην υιοθέτηση βιώσιμων αλλαγών στις πόλεις – πάντα σε συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες.

«Αυτή τη στιγμή, υπάρχει ενεργειακή κρίση, διατροφική κρίση και κρίση υγείας. Υπάρχουν άνθρωποι που νιώθουν απελπισία. Ωστόσο, πολλοί έχουν βρει ελπίδα στο να μπορούν να κάνουν κάτι σε τοπικό επίπεδο και να κάνουν πραγματικά μια απτή διαφορά στις δικές τους κοινότητες, γειτονιές και πόλεις», αναφέρει.

Η Dr. Wyckmans επισκέφθηκε πολλούς αστικούς λαχανόκηπους σε πόλεις όπως το Ζάγκρεμπ και το Σαράγεβο και της έκανε εντύπωση που τόσοι άνθρωποι καλλιεργούσαν τα δικά τους φρούτα και λαχανικά. «Αυτό είναι σημαντικό επειδή συχνά ορισμένοι μπορεί να μην έχουν αρκετά χρήματα για να αγοράσουν υγιεινά, τοπικά και βιώσιμα τρόφιμα […] Είναι εύκολο να δώσεις στους ανθρώπους πρόσβαση σε ένα κομμάτι γης για να καλλιεργήσουν τα δικά τους τρόφιμα, επιτρέποντάς τους να γνωρίσουν άλλους ανθρώπους που κάνουν το ίδιο και να βοηθήσουν ο ένας τον άλλον».

«Τέτοιες θετικές αλλαγές συχνά δεν βγαίνουν στις ειδήσεις. Δεν κοστίζουν πολύ, δεν χρειάζεται να περιμένουν μεγάλες πολιτικές αποφάσεις και παραβλέπονται εύκολα. Ελπίζω ότι το 2025, αυτού του είδους το κίνημα θα είναι πολύ μεγάλο για να αγνοηθεί, επειδή θα φτάσει σε μια κρίσιμη μάζα και θα βγει στην επιφάνεια, προσελκύοντας την προσοχή των πολιτικών, των επενδυτών και άλλων».

Διαβασε ακομα

Ξενάγηση στις βιώσιμες πόλεις του μέλλοντος

Η ομάδα της θέλει η καθημερινή ζωή και οι χώροι διαβίωσης των ανθρώπων να εμπνέονται από την τέχνη και τον πολιτισμό, να βρίσκονται σε αρμονία με τη φύση και να περιλαμβάνουν κοινωνική αλληλεπίδραση. Συνδυάζοντας την επιστήμη, την τεχνολογία, την τέχνη και το κοινοτικό πνεύμα για την αντιμετώπιση των μεγάλων κοινωνικών προκλήσεων, η Dr. Wyckmans ευελπιστεί η ίδια η τέχνη να αποτελέσει κινητήρια δύναμη, επειδή εκτίθεται ευρέως στις πόλεις και έχει τη δύναμη να κινητοποιεί τους ανθρώπους.