icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Η κλιματική κρίση έχει κάνει κάτι παραπάνω από αισθητή την παρουσία της στην καθημερινότητα των κατοίκων της Μεσογείου, με την έλλειψη νερού να διώχνει ακόμα και τους τουρίστες από hot προορισμούς

Οι εντυπωσιακές του παραλίες, αλλά και τα πλούσια σε ιστορία αξιοθέατά του, το φαγητό και η φιλοξενία των κατοίκων, το έχουν μετατρέψει τα τελευταία χρόνια σε hotspot διακοπών στη νότια Ευρώπη.

Ο λόγος για το Αγκριτζέντο, μία πόλη στην κορυφή ενός λόφου στη Σικελία, όπου αφού απολαύσεις το μπάνιο σου στην εντυπωσιακή παραλία Scala dei Turchi, μπορείς να θαυμάσεις την εντυπωσιακή Κοιλάδα των Ναών ένα υπέροχο, καλοσυντηρημένο πάρκο με αρχαίους ναούς, ιδιαίτερα επιβλητικούς το βράδυ.

Όμως πλέον, οι κάτοικοι και οι επαγγελματίες του τουρισμού, φτάνουν στο σημείο να «διώχνουν» τους τουρίστες, ή ακριβέστερα να τους αποθαρρύνουν από το να επισκεφθούν το Αγκριτζέντο και ο λόγος σχετίζεται με την κλιματική κρίση.

Ο λαβύρινθος του αρχαίου συστήματος υδραγωγείου που βρίσκεται κάτω από την πόλη και συγκέντρωνε νερό μέχρι και σήμερα, όπως και οι πιο σύγχρονες αντίστοιχες κατασκευές έχουν αρχίσει να στερεύουν.

Το νερό πλέον δεν είναι αρκετό για να εγγυηθεί στους επισκέπτες της πόλης ένα ντους μετά από μια ζεστή μέρα, ούτε καν μία επίσκεψη στην τουαλέτα.

Η Σικελία άρχισε να επιβάλλει περιορισμούς στο νερό ήδη από τον Φεβρουάριο, όταν η περιοχή κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης εν μέσω μιας αμείλικτης ξηρασίας. Οι περιορισμοί θα διαρκέσουν τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους.

Οι διαρροές και οι γερασμένες υποδομές επιδείνωσαν την έλλειψη νερού, η οποία έπληξε τόσο τον τουρισμό, όσο και τη γεωργία, δύο τομείς ζωτικής σημασίας για την οικονομία της Σικελίας.

Πάνω από ένα εκατομμύριο άτομα σε 93 κοινότητες έχουν νερό με δελτίο, ενώ ορισμένοι πρέπει να μειώσουν την κατανάλωσή τους έως και κατά 45%. Αυτό σημαίνει ότι οι βρύσες στερεύουν βάσει προγράμματος και η παροχή νερού διακόπτεται εντελώς τη νύχτα στα περισσότερα μέρη. Το να έχει κανείς αρκετό νερό για να πιει, είναι θέμα οργάνωσης κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Τα καλοκαίρια στη Σικελία γίνονται πλέον ανυπόφορα για πολλούς.

Πέρυσι, το νησί υπέστη σοβαρές πυρκαγιές που ανάγκασαν τους τουρίστες να εκκενώσουν ή να αναβάλουν τις επισκέψεις τους. Τώρα η έλλειψη νερού που προκαλείται από την ξηρασία αποτελεί άλλη μια ανησυχία.

Η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή θερμαίνει την Ευρώπη ταχύτερα από οποιαδήποτε άλλη ήπειρο, και η Σικελία βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο αυτής της αλλαγής. Στη Σικελία άλλωστε καταρρίφθηκε το ρεκόρ θερμοκρασίας της Ευρώπης τον Αύγουστο του 2023, όταν η θερμοκρασία στην πόλη των Συρακουσών έφτασε τους 48,8 βαθμούς Κελσίου.

Άλλα μέρη της Ιταλίας βιώνουν επίσης ξηρασία, αλλά μόνο της Σικελίας θεωρείται ακραία, σύμφωνα με το Ιταλικό Εθνικό Ινστιτούτο Προστασίας και Έρευνας του Περιβάλλοντος (ISPRA).

Λιγότερο από το ένα τέταρτο της συνήθους βροχής έπεσε κατά τη διάρκεια του χειμώνα σε όλο το νησί, γεγονός που έχει αφήσει περίπου το 20% του υπόγειου υδροφορου ορίζοντα σε κατάσταση λειψυδρίας, σύμφωνα με το ISPRA.

Η περιφερειακή κυβέρνηση της Σικελίας έχει ζητήσει από τη Ρώμη επιδοτήσεις για την εισαγωγή νερού από την ηπειρωτική χώρα, αλλά δεν υπάρχει ακόμη κάποιο συγκεκριμένο σχέδιο για να βοηθήσει το νησί.

Το γραφείο της υπουργού Τουρισμού της Ιταλίας, Diana Santanchè, δεν απάντησε στο αίτημα του CNN για σχολιασμό, αλλά τον Απρίλιο είχε δηλώσει ότι η Σικελία θα πρέπει να προσπαθήσει να διευρύνει την τουριστική της περίοδο και να αποφύγει να επικεντρωθεί αποκλειστικά στο καλοκαίρι, όταν τα προβλήματα με το νερό επιδεινώνονται.

Στο TripAdvisor και σε άλλα ταξιδιωτικά φόρουμ, οι τουρίστες ρωτούν αν αξίζει να επισκεφθούν τις πληγείσες περιοχές της Σικελίας. Τα ξενοδοχεία προειδοποιούν τους πελάτες τους για πιθανές ελλείψεις και βοηθούν τους επισκέπτες να κάνουν κράτηση σε άλλα σημεία του νησιού, όπου οι περιορισμοί είναι λιγότερο αυστηροί ή δεν ισχύουν.

Τα ξενοδοχεία είναι υποχρεωμένα να έχουν ένα ορισμένο απόθεμα νερού σε σχέση με τη χωρητικότητά τους, δήλωσε ο Nicola Farruggio, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ξενοδοχείων της Σικελίας, πράγμα που σημαίνει ότι έπρεπε επίσης να αγοράζουν νερό από την ηπειρωτική χώρα.

Αλλά οι μικρότερες δομές, συμπεριλαμβανομένων των οικογενειακών ξενοδοχείων και των B&B, συχνά δεν έχουν τρόπο να αποθηκεύουν αρκετό νερό για να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις. Και αν βρίσκονται μέσα σε κτίριο κατοικιών, υπόκεινται στους περιορισμούς που ισχύουν για τις πολυκατοικίες, πράγμα που σημαίνει ότι απλώς δεν μπορούν να εγγυηθούν νερό στους επισκέπτες.

Σε απάντηση στο αίτημα του CNN για σχολιασμό, το γραφείο της περιφερειακής κυβέρνησης της Σικελίας επισήμανε μια μελέτη που περιγράφει τα σχέδια της κυβέρνησης για την ανόρυξη νέων πηγών, την κατασκευή περισσότερων αγωγών και την επαναλειτουργία των γερασμένων μονάδων αφαλάτωσης. Η έκθεση αναφέρει επίσης ότι η Σικελία δεν έχει λάβει επαρκή κονδύλια από τη Ρώμη για την υλοποίηση των σχεδίων της.

Η τοπική ομοσπονδία των B&Bs δήλωσε ότι «θα έπρεπε να ήταν μια χρυσή χρονιά» για το Αγκριτζέντο, το οποίο τον περασμένο Μάρτιο ανακηρύχθηκε πολιτιστική πρωτεύουσα της Ιταλίας για το 2025, μια διάκριση που συνήθως προσελκύει περισσότερους τουρίστες. «Αντ’ αυτού, η φήμη από στόμα σε στόμα για την κρίση του νερού μπορεί να καταστρέψει τη σεζόν».

Είχε μόλις αρχίσει να σημειώνει άνοδο, επίσης. Το 2023, ο αριθμός των επισκεπτών αυξήθηκε κατά 24% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.

Το υπουργείο Τουρισμού του νησιού δήλωσε ότι η Σικελία ανέμενε να δει πάνω από 2% περισσότερους επισκέπτες από πέρυσι, αφού πολλοί ανέβαλαν τα ταξίδια τους λόγω των πυρκαγιών.

Ο χρόνος τελειώνει

Η κατάσταση είναι εξίσου άσχημη για τους αγρότες. Σε ένα βιολογικό αγρόκτημα κοντά στην Καλτανισέτα στην κεντρική Σικελία, περίπου 50 χιλιόμετρα βορειοανατολικά του Αγκριτζέντο, οι κατσίκες πίνουν λάσπη στη θέση που κάποτε ήταν μια λίμνη. Ο Luca Cammarata, ιδιοκτήτης της φάρμας, δήλωσε ότι η ξηρασία σημαίνει ότι το γρασίδι για βοσκή είναι επίσης σπάνιο. Δεν έχει ξαναδεί τη Σικελία τόσο ξηρή.

Η έλλειψη νερού σήμαινε ότι αγρότες όπως ο Cammarata βρίσκονται αντιμέτωποι με την καταστροφική επιλογή: Να σφάξουν τα κοπάδια τους ή να τα αφήσουν να πεθάνουν από πείνα ή αφυδάτωση.

Οι καλλιεργητές εσπεριδοειδών βλέπουν επίσης τα διάσημα σικελικά πορτοκάλια τους να μαραίνονται στα δέντρα τους από την έλλειψη νερού. Οι δεξαμενές που χρησιμοποιούνται για την άρδευση γύρω από το όρος Αίτνα, όπου καλλιεργούνται τα πορτοκάλια, συγκρατούν τώρα περίπου τη μισή ποσότητα νερού από ό,τι συνήθως. Αν δεν υπάρξουν καλοκαιρινές βροχές, θα πέσουν στο 25% περίπου, σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Υδατικών Πόρων ANBI, μια κυβερνητική υπηρεσία.

Η υπερανάπτυξη των αστικών κέντρων και οι καλλιέργειες εσπεριδοειδών και σιταριού έχουν μειώσει τους φυσικούς υγροτόπους κατά 20%, επιδεινώνοντας το πρόβλημα, δήλωσε το ANBI.

Ο περιφερειακός πρόεδρος της Σικελίας, Renato Schifani, δήλωσε ότι οι απώλειες του νησιού – μεταξύ των καλλιεργειών, των άδειων δεξαμενών και των ζώων που πεθαίνουν – έχουν ήδη ξεπεράσει το 1 δισεκατομμύριο ευρώ. Αυτό δεν λαμβάνει καν υπόψη την πιθανή απώλεια τουριστικών εσόδων, επειδή οι τουρίστες που δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στο νερό σε ένα μέρος του νησιού κάνουν εκ νέου κράτηση σε άλλα μέρη.

Αλλά για τις κοινότητες σε μέρη όπως το Αγκριτζέντο, οι απώλειες είναι καταστροφικές.

Το ίδιο ζοφερή είναι και για τον Cammarata, ο οποίος λέει ότι κινδυνεύει ολόκληρος ο βιοπορισμός του – οι 300 κατσίκες, τα 160 βοοειδή και η γαλακτοκομική του επιχείρηση.

Οι λύσεις είναι περίπλοκες, ακόμη και για ένα νησί που περιβάλλεται από νερό. Τα τρία εργοστάσια αφαλάτωσης που θα μπορούσαν να καθαρίσουν το θαλασσινό νερό της Σικελίας για πόση, υγιεινή ή άρδευση είναι κλειστά για περισσότερα από 10 χρόνια. Η επαναλειτουργία τους ή η ανόρυξη νέων πηγών θα πάρει χρόνο.

Και ο χρόνος είναι άλλο ένα πράγμα που τελειώνει στο νησί.

Με πληροφορίες από CNN