Αν παρατηρήσετε τις φωτογραφίες από τις δύο θανατηφόρες συντριβές αεροπλάνων των τελευταίων δύο εβδομάδων και, μέσα στον τρόμο και την αγωνία, μπορεί να σας έρθει στο μυαλό μια σκέψη αν είστε συχνοί επιβάτες.

Η παλιά ρήση όσων ταξιδεύουν συχνά λέει ότι το να κάθεσαι στο πίσω μέρος του αεροπλάνου είναι πιο ασφαλές από το να κάθεσαι μπροστά — και τα συντρίμμια των πτήσεων της Azerbaijan Airlines 8243 και της Jeju Air 2216 φαίνεται να το επιβεβαιώνουν.

Οι 29 επιζώντες της συντριβής του αεροπλάνου του Αζερμπαϊτζάν κάθονταν όλοι στο πίσω μέρος του αεροσκάφους, το οποίο χωρίστηκε στα δύο, αφήνοντας το πίσω τμήμα σε μεγάλο βαθμό άθικτο. Οι μόνοι επιζώντες της συντριβής στην Νότια Κορέα, από την άλλη, ήταν οι δύο αεροσυνοδοί στις θέσεις τους στην ουρά του αεροσκάφους.

Ισχύει αυτό ή είναι μύθος; Το 2015, οι δημοσιογράφοι του περιοδικού TIME έκαναν μια ανάλυση για όλες τις αεροπορικές συντριβές στις ΗΠΑ με θύματα και επιζώντες από το 1985 έως το 2000. Βρήκαν ότι οι θέσεις στο πίσω τρίτο του αεροσκάφους είχαν συνολικό ποσοστό θνησιμότητας 32%, σε σύγκριση με 38% στο μπροστινό τρίτο και 39% στο μεσαίο τρίτο.

Ακόμη καλύτερα, διαπίστωσαν ότι οι μεσαίες θέσεις στο πίσω τρίτο του αεροσκάφους είχαν ποσοστό θνησιμότητας 28%. Οι «χειρότερες» θέσεις ήταν οι διάδρομοι στο μεσαίο τρίτο, με ποσοστό 44%.

Πάντως, σύμφωνα με τους ειδικούς της ασφάλειας των αερομεταφορών, πρόκειται για έναν μύθο. Ο Χασάν Σαχίντι, πρόεδρος του Ιδρύματος Ασφάλειας Πτήσεων, δήλωσε πως «δεν υπάρχουν δεδομένα που να δείχνουν συσχέτιση της θέσης με την πιθανότητα επιβίωσης. Κάθε ατύχημα είναι διαφορετικό».

Ο καθηγητής Τσενγκ-Λουνγκ Γου από το Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας, συμπληρώνει: «Σε περίπτωση θανατηφόρας συντριβής, δεν έχει διαφορά πού κάθεται κανείς».

Ωστόσο, ο καθηγητής Έντ Γκέιλια από το Πανεπιστήμιο του Γκρίνουιτς προειδοποιεί: «Δεν υπάρχει μαγική θέση που να είναι πιο ασφαλής». Η διαφορά είναι ανάμεσα στη θέση που αντέχει περισσότερο στην αρχική πρόσκρουση και στη θέση που σας επιτρέπει να εκκενώσετε το αεροσκάφος γρηγορότερα.

Τις περισσότερες φορές μπορείς να επιβιώσεις

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η πλειονότητα των αεροπορικών ατυχημάτων δεν είναι θανατηφόρα. Τα σύγχρονα αεροσκάφη σχεδιάζονται για να αντέχουν σημαντικές δυνάμεις πρόσκρουσης και να καθυστερούν την εξάπλωση της φωτιάς.

Ωστόσο, η γρήγορη εκκένωση είναι το κλειδί για την επιβίωση, καθώς το μεγαλύτερο ποσοστό θανάτων προκαλείται από εισπνοή καπνού ή καθυστέρηση στην έξοδο. Το να ξέρει κανείς πού βρίσκεται η πλησιέστερη έξοδος μπορεί να κάνει τη διαφορά. Ο καθηγητής Γκέιλια τονίζει ότι το να μετρήσετε τις σειρές μεταξύ της θέσης σας και των εξόδων μπορεί να είναι σωτήριο, ειδικά σε περίπτωση που το εσωτερικό της καμπίνας γεμίσει καπνό.

Η έρευνα του Γκέιλια δείχνει ότι οι επιβάτες που κάθονται σε απόσταση πέντε σειρών από τις εξόδους κινδύνου έχουν τη μεγαλύτερη πιθανότητα επιβίωσης. Η θέση στον διάδρομο παρέχει επίσης πλεονέκτημα.

«Η τύχη ευνοεί τους προετοιμασμένους»

Τι μπορείτε να κάνετε για να είστε προετοιμασμένοι για παν ενδεχόμενο, σύμφωνα με τον καθηγητή:
Ακούστε προσεκτικά τις οδηγίες πριν την πτήση.

• Μελετήστε τις κάρτες εκκένωσης.
• Μην βγάλετε τα παπούτσια σας.
• Καθίστε κοντά στις εξόδους.

Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει εξάλλου, «η τύχη ευνοεί τους προετοιμασμένους».

Προετοιμασία πριν από την πτήση

Η σωστή προετοιμασία πριν από την πτήση μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες επιβίωσης:

• Μελετήστε τη διάταξη του αεροπλάνου: Εξετάστε τη θέση των εξόδων πριν από την πτήση. Αν είναι δυνατόν, επιλέξτε θέσεις σε διάδρομο και κοντά στις εξόδους.
• Ακούστε τις οδηγίες των πληρωμάτων: Ακόμη και αν ταξιδεύετε συχνά, μην αγνοείτε τις οδηγίες ασφαλείας. Κάθε αεροσκάφος έχει διαφορετική διάταξη και χαρακτηριστικά.
• Ντυθείτε κατάλληλα: Φορέστε ρούχα που σας επιτρέπουν να κινηθείτε εύκολα και προτιμήστε κλειστά παπούτσια. Σε περίπτωση ατυχήματος, θα χρειαστεί να περπατήσετε σε δύσκολες επιφάνειες ή συντρίμμια.
• Αποφύγετε να έχετε ογκώδη αντικείμενα στην αγκαλιά σας: Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, αυτά μπορεί να παρεμποδίσουν την κίνησή σας.

Αντίδραση κατά τη διάρκεια της έκτακτης ανάγκης

Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, τα εξής βήματα είναι κρίσιμα:

• Μην πανικοβάλλεστε: Ο πανικός μειώνει τις πιθανότητες λήψης γρήγορων και σωστών αποφάσεων. Ακολουθήστε τις οδηγίες του πληρώματος.
• Μην παίρνετε τις αποσκευές σας: Αυτό καθυστερεί τη δική σας έξοδο και των γύρω σας. Η ασφάλεια της ζωής σας είναι πιο σημαντική από τα προσωπικά σας αντικείμενα.
• Ακολουθήστε τις οδηγίες εκκένωσης: Κατευθυνθείτε γρήγορα προς την πλησιέστερη έξοδο χωρίς να καθυστερείτε.
• Κρατήστε χαμηλή στάση: Σε περίπτωση καπνού, σκύψτε όσο το δυνατόν πιο κοντά στο πάτωμα και καλύψτε τη μύτη σας για να αποφύγετε την εισπνοή τοξικών αερίων.

Κατά τη διάρκεια της πτήσης

Η σωστή συμπεριφορά κατά την πτήση μπορεί επίσης να κάνει τη διαφορά:

• Μην αφαιρείτε τη ζώνη ασφαλείας κατά τη διάρκεια του ταξιδιού: Η ζώνη πρέπει να είναι δεμένη ακόμη και όταν το σήμα απενεργοποιείται, για να προφυλαχθείτε από απρόσμενες αναταράξεις.
• Διατηρείτε επαφή με τα μέλη της οικογένειάς σας: Αν ταξιδεύετε με άλλους, συμφωνήστε εκ των προτέρων πού θα συναντηθείτε σε περίπτωση διαχωρισμού.
• Προσέχετε το περιβάλλον σας: Εντοπίστε τους εξοπλισμούς έκτακτης ανάγκης και τις διαδικασίες του πληρώματος.

Κοινωνική συμπεριφορά και κουλτούρα

Οι πολιτισμικές διαφορές μπορούν να επηρεάσουν την επιτυχή εκκένωση. Για παράδειγμα, χώρες όπως η Ιαπωνία φημίζονται για τη συλλογική πειθαρχία των επιβατών, ενώ σε άλλες χώρες παρατηρείται αδιαφορία για τις οδηγίες.

Η συμμόρφωση με τις οδηγίες του πληρώματος δεν είναι μόνο ζήτημα ατομικής επιβίωσης αλλά και συλλογικής ασφάλειας. Επιβάτες που προσπαθούν να πάρουν τις αποσκευές τους ή τραβούν βίντεο κατά την εκκένωση καθυστερούν και θέτουν σε κίνδυνο τους υπόλοιπους.

Ορισμένοι ειδικοί, όπως ο Γκέιλια, προτείνουν την επιβολή ποινών σε όσους δεν υπακούουν σε οδηγίες εκκένωσης.

Με πληροφορίες από CNN