Καθώς ο ήλιος δύει έξω από το Σίδνεϊ της Αυστραλίας, τα μυρμήγκια-ταύροι (bull ants) βγαίνουν από τις φωλιές τους και χώνονται μέσα στο δάσος. Εκεί, επιτίθενται σε άλλα έντομα και μετά συλλέγουν χυμούς δέντρων και σπόρους, προτού επιστρέψουν και πάλι στη φωλιά με τη λεία τους, λίγο πριν ξημερώσει.

Ωστόσο, σε αντίθεση με πολλά άλλα είδη μυρμηγκιών, τα οποία ακολουθούν τα ίχνη μυρωδιάς που αφήνουν τα αδέλφια τους, τα μυρμήγκια-ταύροι του είδους Myrmecia midas δεν φαίνεται να επικοινωνούν με χημικά σήματα. Αντιθέτως, κάθε συλλέκτης χαράζει το δικό του μονοπάτι.

Το ερώτημα που βασάνιζε μέχρι σήμερα τους επιστήμονες

Πώς, όμως, τα νυκτόβια μυρμήγκια-ταύροι βρίσκουν το δρόμο για το σπίτι τους μέσα στο σκοτάδι; «Ήταν πάντα ένα είδος μυστηρίου», λέει ο Cody Freas από το Πανεπιστήμιο Macquarie της Αυστραλίας.

Ευτυχώς, μια νέα μελέτη φαίνεται να ρίχνει φως σε αυτό το ερώτημα: Τα συγκεκριμένα μυρμήγκια χρησιμοποιούν το φως του φεγγαριού σαν νυχτερινή πυξίδα.

Ενώ τα ανθρώπινα μάτια είναι προσαρμοσμένα σε ορισμένα μήκη κύματος του φωτός που εκπέμπεται από τον ήλιο και τα αστέρια ή αντανακλάται από το φεγγάρι, το ανώτερο τμήμα των ματιών των μυρμηγκιών αυτών μπορεί να δει ένα μοτίβο στον ουρανό που είναι αόρατο σε εμάς, το αποκαλούμενο «πολωμένο φως».

Διαβασε ακομα

Στον μαγικό κόσμο τους, μυρμήγκια ακρωτηριάζουν τραυματισμένα μυρμήγκια για να τους σώσουν τη ζωή

Το πολωμένο φως του φεγγαριού

Παρακολουθώντας το μοτίβο με ένα φίλτρο που τοποθετήθηκε πάνω από τα μυρμήγκια καθώς επέστρεφαν στις φωλιές τους, οι επιστήμονες μπόρεσαν να αποδείξουν ότι τα έντομα ακολουθούσαν αυτό το σήμα και έκαναν διορθώσεις πορείας με βάση αυτό σε πραγματικό χρόνο, σε αντίθεση με την πλοήγηση με βάση τη μνήμη της θέσης τους.

Το φίλτρο «ουσιαστικά αλλάζει ολόκληρο τον ουρανό πάνω από αυτά», εξηγεί ο Freas, ο οποίος ήταν επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα ως προδημοσίευση στο περιοδικό eLife.

Τα μυρμήγκια έδειξαν ότι είναι ικανά να πλοηγούνται με το πολωμένο φως του φεγγαριού ακόμα και κατά τη διάρκεια μιας ημισελήνου, όταν το φωτεινό σήμα θα είναι μόλις 20%, τόσο ισχυρό όσο σε μια πανσέληνο – η οποία από μόνη της παρέχει φως ένα εκατομμύριο φορές ασθενέστερο από το άμεσο ηλιακό φως.

Διαβασε ακομα

Κάπου πρέπει να μπει ένα τέλος με τις αγκαλιές στα κοάλα

Παρέλαση μυρμηγκιών

Αν και η μελέτη είναι η πρώτη που τεκμηριώνει τη χρήση του πολωμένου φωτός από τα μυρμήγκια για νυχτερινή πλοήγηση, οι επιστήμονες είχαν ένα προαίσθημα εδώ και καιρό ότι το φεγγάρι εμπλέκεται.

«Μια μεγάλη ένδειξη ότι το φεγγάρι έπαιζε, κατά κάποιο τρόπο, ρόλο είναι ότι παρατηρείται μια αύξηση κατά 20% στους συλλέκτες όταν έχει πανσέληνο, σε σχέση με το νέο φεγγάρι [όταν ο ουρανός είναι πολύ πιο σκοτεινός]», λέει ο Freas.

Είναι ενδιαφέρον ότι, παρά το γεγονός ότι ταξιδεύουν μεγάλες αποστάσεις στο σκοτάδι, «σχεδόν όλα τα μυρμήγκια καταφέρνουν να επιστρέψουν στη φωλιά». Στην πραγματικότητα, σε όλες τις παρατηρήσεις του στα μυρμήγκια-ταύρους, ο Freas έχει εντοπίσει μόνο ένα μυρμήγκι που χάθηκε.

Διαβασε ακομα

Έντομα στο πιάτο: Πού μπορείς να φας τραγανούς γρύλους και μεταξοσκώληκες

Τα μυρμήγκια-ταύροι θεωρούνται αρκετά ζωηρά, ειδικά όταν ενοχλούνται από τον άνθρωπο. Ο Freas λέει ότι τα μεγαλύτερα μυρμήγκια-ταύροι μπορεί να έχουν μήκος μεγαλύτερο από μια ίντσα (περίπου 2,5 εκατοστά) και είναι ικανά να τσιμπήσουν τους «περίεργους επιστήμονες» μέσα από τα γάντια τους την ώρα που τα μελετούν.

«Αν κινείστε ενώ βρίσκεστε κοντά στη φωλιά, θα εντοπίσουν την κίνησή σας και θα συνεχίσουν να σας κυνηγούν για πολλά μέτρα», προσθέτει ο επιστήμονας.

Με πληροφοφορίες από National Geographic