Για τους ανθρώπους που αποφεύγουν την καφεΐνη, ο ντεκαφεϊνέ καφές φαίνεται να είναι μια ακίνδυνη επιλογή. Ωστόσο, ορισμένες ομάδες για την υπεράσπιση της υγείας υποστηρίζουν ακριβώς το αντίθετο και ζητούν από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ να απαγορεύσει μία βασική χημική ουσία που εμπλέκεται στη διαδικασία αποκαφεϊνοποίησης, λόγω ανησυχιών ότι προκαλεί καρκίνο.

Η χημική αυτή ουσία είναι το χλωριούχο μεθυλένιο, ένα άχρωμο υγρό που χρησιμοποιείται σε ορισμένες βιομηχανικές διαδικασίες, «συμπεριλαμβανομένης της παρασκευής φαρμακευτικών προϊόντων, της παρασκευής προϊόντων αφαίρεσης χρωμάτων και του καθαρισμού και της απολίπανσης μετάλλων», σύμφωνα με τη Διοίκηση Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία.

Το χλωριούχο μεθυλένιο έχει αναγνωριστεί ως καρκινογόνο από το Εθνικό Πρόγραμμα Τοξικολογίας των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας, τον Οργανισμό Προστασίας του Περιβάλλοντος και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, όπως ξεκαθάρισε η Maria Doa, διευθύντρια του τμήματος χημικής πολιτικής για το Ταμείο Περιβαλλοντικής Άμυνας.

Βλάβες στην υγεία

«Εκτός από καρκινογόνο, το χλωριούχο μεθυλένιο μπορεί να προκαλέσει κι άλλες βλάβες στην υγεία, όπως ηπατική τοξικότητα, και σε υψηλότερη έκθεση νευρολογικές επιδράσεις ή ακόμη και σε θάνατο» προειδοποίησε.

Πρόκειται για τους κινδύνους που υπάρχουν μετά από μεγάλη έκθεση ή σε κατάποση της συγκεκριμένης χημικής ουσίας, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ.

Η τοξικότητα της χημικής ουσίας οδήγησε την EPA να απαγορεύσει την πώλησή της ως απογυμνωτικό χρωμάτων το 2019. Το 2023 η υπηρεσία πρότεινε την απαγόρευση της πώλησής της για άλλες καταναλωτικές χρήσεις, αλλά και πολλές βιομηχανικές και εμπορικές χρήσεις.

Body + Soul Κάν’ το όπως ο Βενιαμίν Φραγκλίνος: Ξέχνα τον καφέ και βγες γυμνός στο κρύο

Ωστόσο, οι χρήσεις τροφίμων που ρυθμίζονται από τον FDA βάσει του Ομοσπονδιακού νόμου για τα τρόφιμα, τα φάρμακα και τα καλλυντικά παραμένουν.

Το Ταμείο Περιβαλλοντικής Άμυνας υποστηρίζει ότι, επιτρέποντας το χλωριούχο μεθυλένιο στα τρόφιμα, ο FDA αγνοεί μία προσθήκη 66 ετών στον ομοσπονδιακό νόμο που ονομάζεται ρήτρα Delaney, η οποία απαιτεί από τον FDA να απαγορεύει τα πρόσθετα τροφίμων που αποδεδειγμένα προκαλούν καρκίνο όταν λαμβάνονται από ανθρώπους ή ζώα.

«Συνεπώς, αυτές οι χημικές ουσίες κατηγορηματικά δεν μπορούν και δεν πρέπει να θεωρηθούν ασφαλείς» ξεκαθαρίζει η Doa. Ο FDA δήλωσε ότι επί του παρόντος εξετάζει τις αιτήσεις.

Τι γνωρίζουμε για το χλωριούχο μεθυλένιο

Ο FDA έχει έναν κανονισμό που επιτρέπει τη χρήση χλωριούχου μεθυλενίου ως διαλύτη για την αποκαφεϊνοποίηση του καφέ, βάσει του οποίου «τα υπολείμματα χλωριούχου μεθυλενίου δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα 10 μέρη ανά εκατομμύριο (0,001%) στον καβουρδισμένο καφέ χωρίς καφεΐνη και στο διαλυτό εκχύλισμα καφέ χωρίς καφεΐνη (στιγμιαίος καφές)».

«Ενώ το χλωριούχο μεθυλένιο μπορεί να εμπλέκεται έμμεσα στην επεξεργασία τροφίμων, όπως στην αποκαφεϊνοποίηση των κόκκων καφέ, έχουν καθοριστεί όρια υπολειμμάτων για τον περιορισμό της έκθεσης» δήλωσε εκπρόσωπος του FDA. «Οποιοδήποτε τρόφιμο που περιέχει υπολείμματα χλωριούχου μεθυλενίου πάνω από τα καθορισμένα όρια δεν επιτρέπεται να πωλείται ή να καταναλώνεται».

Αλλά η τελευταία απόφαση του FDA σχετικά με τη χρήση του συγκεκριμένου χημικού για τον καφέ «είναι δεκαετιών και σαφώς ξεπερασμένη», δήλωσε η Doa. «Υπάρχουν περισσότερες και νέες πληροφορίες σχετικά με την τοξικότητα του χλωριούχου μεθυλενίου και τα επίπεδα στα οποία προκαλεί τοξικότητα» πρόσθεσε.

Στις μέρες μας, πολλοί άνθρωποι καταναλώνουν μερίδες ποτών ή τροφίμων μεγαλύτερες από τα τυποποιημένα μεγέθη που υπήρχαν πριν από δεκαετίες, δήλωσε η διατροφολόγος Monique Richard, υπενθυμίζοντας ότι ένα τυπικό φλιτζάνι καφέ ήταν κάποτε μικρότερο σε σχέση με σήμερα.

«Αλλά δεν υπάρχουν ακόμη πολλές σαφείς ή πειστικές έρευνες που να αποδεικνύουν ότι η λήψη υπολειμματικών επιπέδων στον καφέ συγκεκριμένα θα προκαλέσει καρκίνο ή άλλα προβλήματα» δήλωσε η Richard. «Σίγουρα θέλουμε να είμαστε προσεκτικοί και να γνωρίζουμε κάποια από αυτά τα πράγματα. Είμαστε εκτεθειμένοι σε τόσα πολλά πράγματα τώρα που οτιδήποτε μπορούμε να ελέγξουμε ή να κάνουμε ερωτήσεις και να μειώσουμε αυτή την έκθεση που μπορεί να είναι επιβλαβής, θα είναι επωφελές» σημείωσε.

Διαβασε ακομα

Πάνω από 150 φοιτητές πανεπιστημίου διαγνώστηκαν με καρκίνο έπειτα από έκθεση σε τοξικές ουσίες

Η έρευνα σχετικά με το τι μπορεί να αντέξει το ανθρώπινο σώμα από τη άποψη της τοξικότητας εξελίσσεται. «Έτσι, μπορεί να έχει να κάνει λιγότερο με το τι πραγματικά περιέχει ο καφές σας, αλλά με το ποιοι άλλοι παράγοντες επηρεάζουν το σώμα σας. Βρίσκουμε περισσότερα για τη γενετική προδιάθεση (και) για το τι μπορούν να ανεχθούν τα κύτταρά τους, όσον αφορά την επίθεση στο σώμα».

Το χλωριούχο μεθυλένιο χρησιμοποιείται συνήθως από καιρό στη βιομηχανία του ντεκαφεϊνέ, αλλά ορισμένες εταιρείες έχουν προσθέσει εναλλακτικές μεθόδους στην εργαλειοθήκη τους ή έχουν αναστείλει εντελώς τη χρήση του.

Η Starbucks, για παράδειγμα, διαθέτει τρεις τρόπους για την αφαίρεση της καφεΐνης: τη φυσική διαδικασία αποκαφεϊνοποίησης, η οποία χρησιμοποιεί υγρό διοξείδιο του άνθρακα σε δεξαμενές από ανοξείδωτο χάλυβα υπό υψηλή πίεση, αντλώντας και διαλύοντας την καφεΐνη. Επίσης, υπάρχει η ελβετική διαδικασία νερού, η οποία αποκαφεϊνοποιεί τους κόκκους με εμβάπτιση σε ζεστό νερό. Αυτό το ζεστό νερό παίρνει τη γεύση των κόκκων και στη συνέχεια περνάει από φίλτρο ενεργού άνθρακα που συγκρατεί τα μόρια καφεΐνης. Στη συνέχεια, οι κόκκοι μουλιάζουν σε αυτό το νερό για να επανέλθει η γεύση.

Η Starbucks αναφέρει ωστόσο ότι η μέθοδος άμεσης επαφής είναι η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη διαδικασία: περιλαμβάνει έναν διαλύτη που, μαζί με άλλα χρησιμοποιούμενα υγρά, τελικά εξατμίζεται από τους κόκκους που ατμίζονται, πλένονται και ψήνονται σε θερμοκρασία άνω των 400 βαθμών Φαρενάιτ (204 βαθμούς Κελσίου).

Το Clean Label Project, ένας οργανισμός που ελέγχει καταναλωτικά προϊόντα για κρυμμένους βιομηχανικούς και περιβαλλοντικούς ρύπους, εντόπισε χλωριούχο μεθυλένιο σε διάφορες μάρκες καφέ.

«Αν και τα επίπεδα χλωριούχου μεθυλενίου μπορεί γενικά να είναι ελάχιστα» δήλωσε η Doa, «είναι εντελώς περιττό, επειδή υπάρχουν και χρησιμοποιούνται ασφαλέστερες διαδικασίες για την αποκαφεϊνοποίηση του καφέ».

Η Doa πρόσθεσε ότι εκτός από την έκθεση των καταναλωτών σε χαμηλά επίπεδα, οι εργαζόμενοι που εκτίθενται στο χλωριούχο μεθυλένιο στα εργοστάσια υπόκεινται επίσης σε μεγαλύτερο κίνδυνο.

Τι μπορείς να κάνεις με τον ντεκαφεϊνέ

Το αν τελικά ο FDA απαγορεύσει ή όχι το χλωριούχο μεθυλένιο είναι μια απόφαση που μπορεί να έρθει πολύ αργά στο μέλλον.

Αλλά αν θέλετε να αποφύγετε την πιθανή έκθεση σε χλωριούχο μεθυλένιο, όταν αγοράζετε καφέ χωρίς καφεΐνη, αναζητήστε συσκευασίες προϊόντων με ετικέτες όπως «χωρίς διαλύτες», «Swiss Water processed» ή «certified organic» δήλωσε η Doa.

Ως καταναλωτές, να κάνετε πάντα την έρευνά σας. «Ψάξτε ό,τι μπορείτε για την εταιρεία. Κάντε αυτές τις ερωτήσεις, αν μπορείτε να συνδεθείτε σε μια τηλεφωνική γραμμή πελατών στην ιστοσελίδα τους» προτείνει η Richard.

Σκεφτείτε επίσης πόσο συχνά πίνετε καφέ χωρίς καφεΐνη, πόσο και γιατί, πρόσθεσε.

«Εάν ανησυχείτε γι’ αυτό και απλά έχετε μπερδευτεί, υπάρχουν πολλά υποκατάστατα που δεν περιέχουν καφεΐνη», δήλωσε η Richard. Σε αυτά περιλαμβάνονται ροφήματα από ρίζα κιχωρίου, σύκα και κριθάρι, ρίζα πικραλίδας, ελιξίρια μανιταριών, κακάο, rooibos και yerba maté.

Με πληροφορίες από CNN