icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Δεν είναι πάντα απλό. Ούτε αθώο. Το χασμουρητό ίσως είναι το πρώτο σύμπτωμα μιας βαθιάς εξάντλησης

Πόσο συχνό είναι το χασμουρητό σου; Χρειάζεσαι τρία ή τέσσερα φλιτζάνια καφέ για να τα βγάλεις πέρα το απόγευμα στη δουλειά; Τέτοια σημάδια υπνηλίας μπορεί να αποτελούν red flag ενός σοβαρού ελλείμματος ύπνου που θα μπορούσε να σε βάλει σε σωματικό κίνδυνο και να βλάψει τη μακροπρόθεσμη υγεία σου, σύμφωνα με ένα νέο έγγραφο της Αμερικανικής Ακαδημίας Ιατρικής του Ύπνου.

«Η υπνηλία είναι ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας με εκτεταμένες συνέπειες», δήλωσε ο πρόεδρος της AASM Dr. Eric Olson, πνευμονολόγος και ειδικός στην ιατρική του ύπνου στην Κλινική Mayo στο Ρότσεστερ της Μινεσότα.

«Από τα ατυχήματα με οδήγηση υπό την επήρεια υπνηλίας έως τα λάθη στο χώρο εργασίας και τους μακροπρόθεσμους κινδύνους για την υγεία, οι επιπτώσεις της υπερβολικής ημερήσιας υπνηλίας επηρεάζουν καθημερινά τα άτομα και την κοινωνία», δήλωσε ο Olson σε δήλωσή του σχετικά με το έγγραφο, το οποίο υποστηρίζεται από 25 διαφορετικές ιατρικές οργανώσεις, όπως η Αμερικανική Ακαδημία Νευρολογίας, το Εθνικό Συμβούλιο Ασφάλειας και η Αμερικανική Ακαδημία Οικογενειακών Ιατρών.

Η μη ποιοτική νυχτερινή ξεκούραση τουλάχιστον επτά έως οκτώ ωρών έχει συνδεθεί με την ανάπτυξη ή επιδείνωση του διαβήτη, της κατάθλιψης, των καρδιακών και νεφρικών παθήσεων, της υψηλής αρτηριακής πίεσης, της παχυσαρκίας και του εγκεφαλικού επεισοδίου, λένε οι ειδικοί.

«Με το ένα τρίτο των ενηλίκων στις ΗΠΑ να δηλώνουν ότι βιώνουν υπερβολική υπνηλία, η σημασία του προσδιορισμού παρεμβάσεων που την αναγνωρίζουν, την αξιολογούν και την αντιμετωπίζουν δεν μπορεί να υποτιμηθεί», πρόσθεσε ο Olson.

Πολύ συχνά οι άνθρωποι διαγράφουν τα σημάδια υπνηλίας, όπως το να αποκοιμηθούν κατά τη διάρκεια ενός meeting, ως ασήμαντο ζήτημα αντί για σημάδι ενός δυνητικά επικίνδυνου ελλείμματος ύπνου, λένε οι ειδικοί.

«Το αποκοιμιέσαι σε βαρετές συσκέψεις είναι ένδειξη ανεπαρκούς ύπνου. Κάποιος που είναι πλήρως ξεκούραστος δεν θα αποκοιμηθεί σε συσκέψεις, ανεξάρτητα από το πόσο βαρετή είναι η σύσκεψη», δήλωσε η ειδική στον ύπνο Kristen Knutson, αναπληρώτρια καθηγήτρια νευρολογίας και προληπτικής ιατρικής στην Ιατρική Σχολή Feinberg του Πανεπιστημίου Northwestern στο Σικάγο.

«Η υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορεί να μειώσει την απόδοση και να αποτελέσει ένδειξη υποκείμενων διαταραχών ύπνου ή άλλων προβλημάτων», δήλωσε η Knutson. «Εάν κάποιος αντιμετωπίζει τακτικά υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, θα πρέπει να το συζητήσει με τον γιατρό του».

Ένας κρυμμένος κίνδυνος

Το σώμα κάνει περίεργα πράγματα όταν είναι συνεχώς νυσταγμένο, συμπεριλαμβανομένου του να ξεπερνά αυτά τα χασμουρητά και να στέλνει σήματα ότι, στην πραγματικότητα, αντιμετωπίζει την έλλειψη ύπνου. Ωστόσο, αυτά τα σήματα δεν θα μπορούσαν να απέχουν περισσότερο από την αλήθεια, δήλωσε το μέλος του διοικητικού συμβουλίου της AASM και δεύτερη συγγραφέας Dr. Indira Gurubhagavatula, καθηγήτρια ιατρικής του ύπνου στο Veteran’s Administration Medical Center at Penn Medicine στη Φιλαδέλφεια.

«Το δυσάρεστο είναι ότι τα δεδομένα δείχνουν ότι με τη χρόνια μερική στέρηση ύπνου η ικανότητα να αντιλαμβανόμαστε το δικό μας επίπεδο εξασθένησης δεν είναι πλέον ακριβής – νομίζουμε ότι είμαστε εντάξει, ενώ στην πραγματικότητα δεν είμαστε», δήλωσε η Gurubhagavatula.

«Όταν κάνουμε πραγματικά τεστ για να μετρήσουμε πόσο καλά λειτουργεί ο εγκέφαλός σας – χρόνος αντίδρασης, ικανότητα ανάκλησης, τεστ μνήμης, συντονισμός – διαπιστώνουμε ότι οι άνθρωποι κάνουν στην πραγματικότητα πολλά λάθη», είπε. «Και αυτό είναι τρομακτικό επειδή εξακολουθούν να έχουν αυτό το ακατάλληλα υψηλό επίπεδο εμπιστοσύνης ότι είναι εντάξει».

Με τη συνεχιζόμενη υπνηλία, ο εγκέφαλος μπορεί να πάρει μίνι υπνάκους, ή αυτό που οι ειδικοί αποκαλούν μικροϋπνίες, δήλωσε η Gurubhagavatula.

«Ο εγκέφαλός σας στην πραγματικότητα μπαίνει σε σύντομους μικροΰπνους δύο, τριών, 10 δευτερολέπτων και στη συνέχεια ξαναβγαίνει και μπορεί να μην αντιλαμβάνεστε καν ότι συμβαίνει αυτό», είπε. «Μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνο αν οδηγείτε ή κάνετε κάτι που αφορά την ασφάλεια. Επομένως, αν αισθάνεστε ότι μπορεί να σας πάρει ο ύπνος, δώστε προσοχή σε αυτό, καθώς είναι μια ένδειξη ότι δεν είναι ασφαλές να οδηγήσετε».

Περίπου 100.000 τροχαία ατυχήματα ετησίως συνδέονται με την οδήγηση σε κατάσταση υπνηλίας, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία.

Τεστ υπνηλίας

Πώς μπορείς να καταλάβεις αν η υπνηλία σου περνάει στη ζώνη κινδύνου; Μπορείς να τη μετρήσεις με διάφορες κλίμακες, συμπεριλαμβανομένης της κλίμακας υπνηλίας Epworth, δήλωσε η Gurubhagavatula.

Οι ερωτήσεις του τεστ περιλαμβάνουν το πόσο πιθανό είναι να αποκοιμηθείτε όταν κάθεστε ήσυχα μετά από ένα γεύμα χωρίς αλκοόλ, όταν ξαπλώνετε το απόγευμα, όταν κάθεστε αδρανείς σε δημόσιο χώρο, όταν κάθεστε και διαβάζετε, όταν κάθεστε και συζητάτε με κάποιον, όταν είστε συνεπιβάτης σε αυτοκίνητο για μια ώρα, όταν κάθεστε στην κίνηση για λίγα λεπτά ενώ οδηγείτε και όταν παρακολουθείτε τηλεόραση.

«Ζητάμε από τους ασθενείς να βαθμολογήσουν από το μηδέν έως το τρία πόσο πιθανό είναι να αποκοιμηθούν κατά τη διάρκεια αυτών των οκτώ καθιστικών καταστάσεων», είπε. «Η μέγιστη βαθμολογία είναι 24, που σημαίνει ότι είστε πολύ, πολύ νυσταγμένοι. Γενικά θεωρούμε ότι οι βαθμολογίες άνω του 10 είναι κλινικά σημαντικές και αξίζουν παρέμβαση».

Καθώς η στέρηση ύπνου εξελίσσεται, τα επικίνδυνα συμπτώματα της υπνηλίας μπορεί να αυξηθούν, δήλωσε η Gurubhagavatula.

«Έχετε πεσμένα βλέφαρα, το σώμα σας γέρνει, δυσκολεύεστε να μείνετε όρθιοι και μερικοί άνθρωποι παρατηρούν ακόμη και ίλιγγο, το δωμάτιο γυρίζει, τα χέρια τρέμουν με σοβαρή στέρηση», είπε. «Μπορεί επίσης να είστε απερίσκεπτοι και παρορμητικοί, σαν να μη σας νοιάζει. Αυτό είναι ένα άλλο σύμπτωμα».

Πρόσθετες αιτίες υπνηλίας

Διαταραχές του ύπνου, όπως η άπνοια ύπνου, η αϋπνία, το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών και οι διαταραχές του ύπνου του κιρκάδιου ρυθμού, καθώς και παθήσεις χρόνιου πόνου και φάρμακα μπορούν επίσης να συμβάλουν στην υπνηλία, η οποία θα πρέπει να αποκλειστεί από έναν ειδικό ύπνου.

«Μπορείτε επίσης να ρωτήσετε τον φαρμακοποιό σας για τις συνταγές σας και θα πρέπει επίσης να εξετάσετε τυχόν φάρμακα που χορηγούνται χωρίς συνταγή», δήλωσε η Gurubhagavatula.

Ορισμένες συμπεριφορές του τρόπου ζωής μπορούν επίσης να συμβάλουν στη χρόνια υπνηλία, λένε οι ειδικοί.

«Πράγματα όπως η υπερβολική καφεΐνη, η χρήση αλκοόλ πριν από τον ύπνο, η χρήση μαριχουάνας, η ποσότητα της άσκησης που κάνετε και η κακή υγιεινή του ύπνου, όπως ο ύπνος σε φωτεινό, κρύο, ζεστό ή θορυβώδες υπνοδωμάτιο, σίγουρα θα επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο θα οργανωθεί ο ύπνος σας και το πόσο αναζωογονητικός θα είναι», δήλωσε η Gurubhagavatula.

Πολλοί άνθρωποι καταφεύγουν στο αλκοόλ ή τη μαριχουάνα με τη λανθασμένη πεποίθηση ότι μπορούν να βελτιώσουν τον ύπνο. Ενώ το αλκοόλ φαίνεται να διευκολύνει τον ύπνο, ο οργανισμός θα ξυπνήσει στη μέση της νύχτας μόλις το αλκοόλ μεταβολιστεί, λένε οι ειδικοί.

«Έχω ασθενείς που εκπλήσσονται πολύ με το πόσο καλύτερα κοιμούνται όταν ξεφορτώνονται το ένα ποτό που πίνουν με το φαγητό τους», δήλωσε η Gurubhagavatula.

«Όσο για τη μαριχουάνα, γνωρίζουμε ότι έχει πράγματι ανεπιθύμητες παρενέργειες στον ύπνο. Η αποτελεσματικότητα του ύπνου σας μειώνεται και το πόσο κουρασμένος αισθάνεστε την επόμενη μέρα αυξάνεται, οπότε η ποιότητα του ύπνου αρχίζει στην πραγματικότητα να μειώνεται».

Με πληροφορίες από CNN