Ο καρκίνος συγκαταλέγεται μεταξύ των κυριότερων αιτιών θανάτου παγκοσμίως, με σχεδόν 20 εκατομμύρια νέα περιστατικά να έχουν κάνει την εμφάνισή τους και περίπου 10 εκατομμύρια άτομα να χάνουν τη ζωή τους το 2022.

Δεδομένου ότι οι επιστήμονες έχουν ανακοινώσει πως, μέχρι το 2040, ο αριθμός των νέων κρουσμάτων καρκίνου θα αγγίξει τα 30 εκατομμύρια ετησίως, δεν μας κάνει εντύπωση ότι καθημερινά γιατροί από όλο τον κόσμο μοιράζονται συμβουλές και μυστικά για μία πιο υγιεινή ζωή, που θα μπορούσε – ενδεχομένως – να μας προφυλάξει από δυσάρεστες διαγνώσεις.

1. Μην καπνίζεις

«Η μόνη ασφαλής ποσότητα καπνίσματος είναι το μη κάπνισμα, καθώς η νικοτίνη είναι εξαιρετικά εθιστική», λέει ο ογκολόγος Charles Swanton, ο οποίος αντιμετωπίζει ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα καθημερινά.

Το να βλέπεις τον πόνο των ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα είναι μια ισχυρή υπενθύμιση του πόσο καταστροφικές μπορεί να είναι οι συνέπειες του καπνίσματος, λέει ο Swanton. «Το κάπνισμα δεν προκαλεί μόνο καρκίνο του πνεύμονα, αλλά και καρδιαγγειακές παθήσεις, εγκεφαλικά επεισόδια και αγγειακή άνοια – εκτός από 15 άλλους τύπους καρκίνου», καταλήγει.

Διαβασε ακομα

Πώς να κόψεις το ηλεκτρονικό τσιγάρο

2. Διατήρησε ένα υγιές σωματικό βάρος

Ο Dr. Shivan Sivakumar, ογκολόγος από το Μπέρμιγχαμ που αντιμετωπίζει κυρίως ασθενείς με καρκίνο του παγκρέατος, λέει ότι περίπου το 70% των περιπτώσεων καρκίνου του ήπατος σχετίζονται με την παχυσαρκία.

Το αλκοόλ έχει επίσης μεγάλο αντίκτυπο, «αλλά ούτε κατά διάνοια στο ίδιο επίπεδο […] Η παχυσαρκία αποτελεί πλέον πολύ μεγαλύτερο παράγοντα κινδύνου».

3. Μείωσε την κατανάλωση κρέατος

Ο Mark Saunders, κλινικός ογκολόγος στο νοσοκομείο Christie του Μάντσεστερ, αναφέρει ότι το 13% των περιπτώσεων καρκίνου του εντέρου συνδέεται με την κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας επεξεργασμένου ή κόκκινου κρέατος.

«Νομίζω ότι το θέμα είναι να έχουμε μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή», λέει ο Sivakumar, συμπληρώνοντας πως, περιστασιακά, δεν θα κάνει μεγάλο κακό να φάει κάποιος μία γλυκιά λιχουδιά ή μία μπριζόλα.

Διαβασε ακομα

Τα τρως κάθε μέρα και μπορεί να σε σκοτώσουν. Είναι ο νέος επικίνδυνος εθισμός

4. Απόφυγε τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα

«Τα επεξεργασμένα τρόφιμα θα μπορούσαν να είναι ένας λόγος που περισσότεροι νεότεροι άνθρωποι παθαίνουν καρκίνο», λέει ο Sivakumar. Επιπλέον, ένας άλλος παράγοντας που μπορεί αν συνδέεται με τον καρκίνο του εντέρου είναι η έλλειψη φυτικών ινών.

Έτσι ο Saunders προτείνει να τρώμε καθημερινά τουλάχιστον πέντε μέρη από φρούτα και λαχανικά μαζί με τα γεύματά μας.

5. Πιες λιγότερο αλκοόλ

Όπως και με τα υπόλοιπα, οι γιατροί δεν καταδικάζουν ολωσδιόλου το αλκοόλ αλλά τονίζουν πως πρέπει η κατανάλωσή του να γίνεται με μέτρο.

Ο Sivakumar λέει ότι υπάρχουν αποδείξεις ότι το κάπνισμα και η παχυσαρκία είναι πολύ χειρότεροι παράγοντες κινδύνου για καρκίνο αλλά, ωστόσο, το υπερβολικό πότε σίγουρα δεν κάνει καλό. Ένα ποτηράκι πότε-πότε είναι ιδανικό. Σκοπός δεν είναι να στερούμαστε αλλά να «απολαμβάνουμε με ασφάλεια τη ζωή μας», λέει.

Διαβασε ακομα

Το αλκοόλ στο αεροπλάνο θα σε απογειώσει. Με την κακή έννοια

6. Αν παρατηρήσεις κάτι, πήγαινε στον γιατρό

Η ογκολόγος Pat Price, η οποία βοήθησε στην έναρξη της εκστρατείας Catch Up With Cancer για καλύτερη πρόσβαση στη θεραπεία, λέει: «Πηγαίνετε στον παθολόγο σας αν έχετε κάποιο σύμπτωμα καρκίνου, όπως αιμόπτυση ή αίμα κατά την ούρηση, πόνο ή κάποιο εξόγκωμα – πράγματα που νιώθετε ότι δεν είναι σωστά».

«Πολλοί ηλικιωμένοι άνδρες […] ντρέπονται να μιλήσουν για τα γεννητικά τους όργανα ή την ουροποιητική τους λειτουργία», λέει ο O’Sullivan. «Ας ελπίσουμε ότι οι νεότερες γενιές θα έχουν πολύ μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση στο να μιλούν γι’ αυτό».

7. Μην ξεχνάς τα check-up

Ιδιαίτερα οι γυναίκες πρέπει να είναι εξαιρετικά τυπικές με τα ετήσια check-up τους, το τεστ ΠΑΠ, και τη μαστογραφία, λέει η Price.

«Όλες έχουμε πολυάσχολες ζωές και το τελευταίο πράγμα που θέλουμε να κάνουμε είναι μία εξέταση προσυμπτωματικού ελέγχου που μπορεί να βρει κάτι. Αλλά να θυμάστε, οι πιθανότητες είναι ότι θα είναι απολύτως εντάξει».

Ακόμα και στις περιπτώσεις που βρεθεί κάτι, εφόσον το άτομο κάνει σε ετήσια βάση τις εξετάσεις του, το πιο πιθανό είναι πως αυτό θα είναι ιάσιμο.

Διαβασε ακομα

Social media και παιδιά όπως κάπνισμα;

8. Κάνε γυμναστική

«Το να βγαίνεις έξω στον καθαρό αέρα, στο τοπίο, στη φύση είναι το καλύτερο πράγμα για σένα», λέει η Price. Στο μυαλό μας δεν πρέπει να έχουμε ότι θα γίνουμε πιο «γυμνασμένοι» αλλά πιο υγιείς.

Η ογκολόγος ξεκίνησε πιο έντονα να γυμνάζεται μετά την ηλικία των 50. «Η αίσθηση του να πιέζεις τον εαυτό σου στα όρια είναι αρκετά υγιές πράγμα. Η γυμναστική είναι ιδανική όταν μεγαλώνεις, και για τα οστά, τους μύες και την ψυχική υγεία».

9. Βάλε αντηλιακό

«Αποφεύγω να βγαίνω στον ήλιο», λέει η Price. «Ποτέ δεν συνήθιζα να το κάνω πολύ, αλλά έχω πλήρη επίγνωση του κινδύνου κακοήθειας του δέρματος. Γι’ αυτό καλύπτω το πρόσωπό μου και δεν είμαι λάτρης του ήλιου».

Ο Swanton λέει ότι πάντα φοράει αντηλιακό και, επειδή είναι φαλακρός, δεν ξεχνάει ποτέ το καπέλο.

Διαβασε ακομα

Βάζεις σωστά το αντηλιακό;

10. Διαχειρίσου το στρες

Η ζωή είναι πολύ αγχωτική και «πολλοί από εμάς πρέπει να προσπαθήσουμε να αντιμετωπίσουμε καλύτερα το στρες», λέει η Price.

Παρόλο που το ίδιο το στρες δεν έχει αποδειχθεί ότι προκαλεί καρκίνο, μπορεί να σημαίνει ότι ζείτε με τρόπο που αυξάνει τον κίνδυνο, λέει.

«Γνωρίζοντας πώς το κεντρικό νευρικό σύστημα μεταβάλλει το ανοσοποιητικό περιβάλλον και αμοιβαία, πώς τα κύτταρα του ανοσοποιητικού επικοινωνούν με το κεντρικό νευρικό σύστημα, δεν θα με εξέπληττε καθόλου αν υπήρχε μια λειτουργική σύνδεση», λέει ο Swanton.

11. Δες αν υπάρχει γενετική προδιάθεση

«Περίπου το 7% των καρκίνων του προστάτη είναι γενετικοί», λέει ο O’ Sullivan. Όσο νωρίτερα εντοπίσετε τον κίνδυνο, «τόσο πιο εύκολη θα είναι η θεραπεία του», λέει.

Ο κίνδυνος ενός ελαττωματικού γονιδίου BRCA1 ή BRCA2 είναι πολύ υψηλότερος για τον καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών, αναφέρει η Price, η οποία έχει προτείνει ακόμα και την προληπτική μαστεκτομή, σε περιπτώσεις που ο κίνδυνος για την ανάπτυξη του καρκίνου του μαστού είναι εξαιρετικά υψηλός.

Διαβασε ακομα

Ο καρκινοπαθής Χάουαρντ δεν πάει σχολείο, είναι όμως «παρών» χάρη στο ρομπότ του

12. Ζήσε τη ζωή στο έπακρο

Σε ορισμένες περιπτώσεις καρκίνων, υπάρχουν λογικά πράγματα που μπορεί κάποιος να κάνει για να μειώσει τον κίνδυνο. Ωστόσο, οι περισσότεροι καρκίνοι δεν μπορούν να προληφθούν.

«Σε γενικές γραμμές το 40% του καρκίνου μπορεί να προληφθεί και το 60% όχι», λέει ο O’ Sullivan. Αυτό που πραγματικά έχει νόημα, λέει, είναι η ισορροπία μεταξύ εργασίας και ζωής: «Το να περνάς χρόνο με τους αγαπημένους σου και να φροντίζεις να έχεις χρόνο να τους βλέπεις [είναι σημαντικό]. Πιστεύω ακράδαντα σε αυτό».

Με πληροφορίες από Guardian