Πηγή: Freepik
Μεγέθυνση κειμένου
Mελέτη εντόπισε έως και 30 φορές περισσότερα στοιχεία σε δείγματα εγκεφάλου απ' ό,τι σε εκείνα άλλων οργάνων, όπως το ήπαρ ή τα νεφρά
Όσο περισσότερο πλαστικό παράγουμε, τόσο περισσότερο θα βρίσκουμε μέσα μας. Πριν από λίγα χρόνια, οι επιστήμονες άρχισαν να ανακαλύπτουν μικροπλαστικά και νανοπλαστικά μέσα στις τροφές. Μέσω του φαγητού, αυτά περνούσαν στο πεπτικό μας σύστημα και από εκεί εισέρχονταν στην κυκλοφορία του αίματος, το οποίο κατέληγε να τα διανέμει στα σωθικά μας.
Μια μελέτη τα εντόπισε στους πνεύμονες και στη συνέχεια στα έντερά μας. Μια άλλη προειδοποίησε για την παρουσία τους στον πλακούντα, στο μητρικό γάλα, στους όρχεις… Φαίνεται, λοιπόν, ότι δεν υπάρχει ούτε μια γωνιά του σώματός μας που να είναι απρόσβλητη από την «πλαστική» εισβολή.
Το αίμα τα διανέμει μεν, αλλά όπως συμβαίνει με τις παλίρροιες, υπάρχουν ακτές όπου συσσωρεύονται περισσότερα απόβλητα από άλλες – και το όργανο που διατρέχει μεγαλύτερο κίνδυνο – απ’ ό,τι φαίνεται και ξεχωρίζει για τη μεγάλη συσσώρευση μικροπλαστικών – είναι ο εγκέφαλός μας.
Εκτεθειμένοι στο πλαστικό
Μια ανάλυση που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα (03/02) στο επιστημονικό περιοδικό Nature καταγράφει μια γενική αύξηση της συγκέντρωσης μικροπλαστικών σε πτώματα τα τελευταία οκτώ χρόνια. Η αύξηση αυτή ήταν ιδιαίτερα εμφανής σε δείγματα εγκεφάλου, όπου παρατηρήθηκε πολύ υψηλότερη συγκέντρωση σε σχέση με άλλες περιοχές που μελετήθηκαν, όπως το ήπαρ ή τα νεφρά.
Η διαφορά δεν είναι αμελητέα: οι συγκεντρώσεις ήταν 7 έως 30 φορές υψηλότερες σε δείγματα εγκεφάλου από τις συγκεντρώσεις που παρατηρήθηκαν στο ήπαρ ή τα νεφρά. Οι πιθανές επιπτώσεις αυτού του ανησυχητικού ευρήματος στην ανθρώπινη υγεία δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί.
Η ομάδα ανέλυσε δείγματα εγκεφάλου από ανθρώπους που έφυγαν από τη ζωή το 2016 και το 2024 και διαπίστωσε σημαντική αύξηση. Στη συνέχεια ανέτρεξαν ακόμη πιο πίσω και ανέλυσαν δείγματα εγκεφαλικού ιστού από παλαιότερες περιόδους (1997-2013), διαπιστώνοντας ότι υπήρχε χαμηλότερη συγκέντρωση μικροπλαστικών στο παρελθόν.
«Αυτό οφείλεται, απλώς, στο γεγονός ότι είμαστε περισσότερο εκτεθειμένοι στο πλαστικό», λέει ο Matthew J. Campbell, βιολόγος στο New Mexico Center for Metals και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, κατά την παρουσίασή του στους δημοσιογράφους.
«Αυτά είναι άσχημα νέα, αλλά τα καλά νέα είναι ότι δεν είδαμε υψηλότερες συγκεντρώσεις νανοπλαστικών σε ηλικιωμένους σε σύγκριση με νεότερους ασθενείς, πράγμα που μπορεί να σημαίνει ότι ο οργανισμός μας τα αποβάλλει με την πάροδο του χρόνου».
Διπλασιάστηκε η παγκόσμια παραγωγή πλαστικών
Τα μικροπλαστικά είναι μικροσκοπικά πλαστικά σωματίδια που κυμαίνονται σε μέγεθος από 0,1 μικρόμετρα (μια ανθρώπινη τρίχα είναι περίπου 60) έως πέντε χιλιοστά (ένας κόκκος ρυζιού είναι περίπου έξι). Παράγονται από τη διάσπαση μεγαλύτερων πλαστικών αποβλήτων.
Η παγκόσμια παραγωγή πλαστικών διπλασιάστηκε μεταξύ 2000 και 2019 και έφτασε τα 460 εκατομμύρια τόνους. Υπολογίζεται ότι περισσότερο από το 22% του πλαστικού που παράγεται καταλήγει στο περιβάλλον μέσω της κακής διαχείρισης των αποβλήτων και από εκεί εισέρχεται στην τροφική αλυσίδα.
Μία μελέτη του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Πόρτλαντ εντόπισε μικροπλαστικά στο 99% των δειγμάτων θαλασσινών που αγοράστηκαν από κατάστημα ή από αλιευτικό σκάφος. Τα υψηλότερα επίπεδα βρέθηκαν στις γαρίδες.
Η νέα μελέτη επιβεβαιώνει αυτό που άλλοι είχαν προτείνει προηγουμένως: ότι είμαστε γεμάτοι με πλαστικό και ότι η ποσότητα αυξάνεται. Αυτό που την καθιστά σημαντική δεν είναι ο καθορισμός του πόσο έχουμε, αλλά το πού.
«Είναι καλό να γνωρίζουμε τις συγκεντρώσεις και τις θέσεις του πλαστικού στο ανθρώπινο σώμα», εξηγεί η Eva Jiménez-Guri, ερευνητής βιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Exeter. Η ίδια θεωρεί λογικό να υπάρχει υψηλότερη συγκέντρωση στον εγκέφαλο από ό,τι στα νεφρά ή το συκώτι.
«Το πλαστικό είναι υδρόφοβο, οπότε μου φαίνεται πιο φυσιολογικό να συσσωρεύεται σε έναν ιστό που αποτελείται κατά 60% από λίπος από ό,τι σε έναν ιστό με 0,7% ή 2,7% λίπος», επισημαίνει, συμπληρώνοντας πως «μόλις μάθουμε πόσο πλαστικό υπάρχει μέσα στους ιστούς, μπορεί να γίνει δουλειά για να δούμε τι συνέπειες έχει αυτή η συσσώρευση, που θα είναι το πραγματικά ενδιαφέρον κομμάτι».
Διαβασε ακομα
Τι θα συμβεί αν σταματήσουμε να χρησιμοποιούμε πλαστικά«Πλαστικός» εγκέφαλος
Η μελέτη έδειξε υψηλότερα επίπεδα συγκέντρωσης μικροπλαστικών και νανοπλαστικών στον εγκέφαλο ατόμων με άνοια. «Αυτό μπορεί να είναι συνέπεια της ατροφίας των εγκεφαλικών ιστών, των αποτυχιών στον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και των αποτυχιών στους μηχανισμούς αποτοξίνωσης, που είναι τυπικά χαρακτηριστικά της άνοιας», λέει ο Jiménez-Guri.
Με άλλα λόγια, δεν είναι το πλαστικό που προκαλεί την άνοια, αλλά μάλλον το πλαστικό επιτρέπει σε εισβάλλοντα στοιχεία να εισέλθουν στον εγκέφαλο. Σε κάθε περίπτωση, οι συγγραφείς επισημαίνουν ότι τα αποτελέσματα εντοπίζουν μόνο μια συσχέτιση.
Το τι μπορούν να κάνουν αυτά τα πλαστικά στον εγκέφαλό μας είναι ακόμη ένα μυστήριο, αλλά μπορούμε να εξετάσουμε τι έχει συμβεί στα ζώα σε αυτές τις συνθήκες. Μια μελέτη του 2023 που εοικαλείται η El Pais επιβεβαίωσε την παρουσία νανοπλαστικών στους εγκεφάλους ψαριών ζέβρα και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αυτό προκάλεσε οξειδωτική βλάβη και επιτάχυνε τη γήρανση του εγκεφάλου.
Μια άλλη μελέτη που διεξήχθη σε ποντίκια, αποκάλυψε ότι τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος στον εγκέφαλο «καταβροχθίζουν» τα μικροπλαστικά, σχηματίζοντας συσσωματώματα που μπορούν να προκαλέσουν θρόμβους στον εγκέφαλο.
Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Science Advances, αναδεικνύουν πώς τα μικροπλαστικά μπορούν να βλάψουν έμμεσα τον εγκέφαλο διαταράσσοντας τη ροή του αίματος. Και πάλι, ωστόσο, χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να διαπιστωθεί αν αυτό μπορεί να εφαρμοστεί στον άνθρωπο.
Όπως και να έχει, η αλήθεια είναι μία: όπως ανέφερε και παλιότερη μελέτη, του 2019, πλέον, ο μέσος άνθρωπος, ενδεχομένως, να καταναλώνει έως και πέντε γραμμάρια πλαστικού την εβδομάδα, που ισοδυναμεί με το βάρος μιας πιστωτικής κάρτας.
Ακολουθήστε το pride.gr στο Google News και ενημερωθείτε πρώτοι
