icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Όλο και περισσότεροι άνθρωποι, στις μέρες μας, επιλέγουν να παίρνουν φάρμακα που περιέχουν σεμαγλουτίδη με στόχο την άμεση απώλεια κιλών. Και κάπως έτσι, ο κόσμος αλλάζει

Με έναν μεγάλο αριθμό ανθρώπων πλέον να πίνουν νερό στο όνομά τους και πολλούς άλλους να παραποιούν ακόμα και ιατρικά στοιχεία προκειμένου να αποκτήσουν την πολυπόθητη ηλεκτρονική συνταγή, φάρμακα για την απώλεια βάρους όπως το Ozempic, το Wegovy ή το Rybelsus έχουν γίνει εξαιρετικά δημοφιλή στις μέρες μας.

Εξάλλου, η παρουσία διαφόρων celebrities στα social media που διαφημίζουν το νέο τους σώμα, όπως η Christina Aguilera και η Jessica Simpson, δεν μπορεί παρά να κάνει πολλούς από τους followers τους να «ζηλεύουν» τη νέα, πιο λεπτή φιγούρα τους που αποκτήθηκε με σχετικά ελάχιστο κόπο και μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, αν εξαιρέσεις τις φωνές ότι το παράκαναν λιγάκι.

Βέβαια, γεγονός παραμένει πως το Wegovy ή το Mounjaro, φάρμακα τα οποία προορίζονται για να βοηθήσουν σοβαρά παχύσαρκους ανθρώπους, αλλά και το Ozempic ή το Rybelsus, για τους διαβητικούς, δεν σχεδιάστηκαν για ασθενείς που ήθελαν να χάσουν λίγα μόνο κιλά και που θα μπορούσαν να τα καταφέρουν με καλή διατροφή και συστηματική άσκηση.

Όμως, και τα τέσσερα προαναφερθέντα φάρμακα περιέχουν σεμαγλουτίδη, η οποία μιμείται την ορμόνη GLP-1 που απελευθερώνεται στο σώμα όταν τρώμε και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να κάνει τους ανθρώπους να χάνουν την όρεξή τους.

Έτσι, προσφέρουν ελπίδα σε όσους είχαν απελπιστεί με τα κιλά και τις δίαιτες, ενώ πολλές κυβερνήσεις αρχίζουν να εξετάζουν και τα απροσδόκητα οφέλη των συγκεκριμένων φαρμάκων σε ανθρώπους που αντιμετωπίζουν διάφορες ασθένειες, σε μία προσπάθεια να ανακουφίσουν το Σύστημα Υγείας.

Όπως και να έχει, στις μέρες μας είναι δεδομένο πως τα φάρμακα σεμαγλουτίδης αλλάζουν τον κόσμο – και τον αλλάζουν με απροσδόκητους τρόπους.

Στοπ στο μέγεθος μηδέν

Στην εβδομάδα μόδας του Βερολίνου τον Ιούλιο, το fashion brand Namilia ανέβασε ένα μοντέλο στην πασαρέλα που φορούσε ένα μπλουζάκι με το logo “I love Ozempic”, υπονοώντας πως πολλά μοντέλα παίρνουν το φάρμακο για να γίνουν όλο και πιο αδύνατα.

Υπάρχουν λεπτά 16χρονα και 17χρονα κορίτσια που μπαίνουν στη βιομηχανία και μετά τους λένε «αν θέλεις να μείνεις σε αυτήν, πρέπει να λιμοκτονήσεις», λέει η παρουσιάστρια του BBC Caryn Franklin.

Έτσι, δημιούργησε την εκστρατεία “All Walks Beyond The Catwalk” μαζί με το super model Erin O’Connor, η οποία είχε εν μέρει αποτέλεσμα, καθώς το 2017, μεγάλοι οίκοι μόδας συμφώνησαν, για την προστασία των μοντέλων, να απαγορεύσουν το μέγεθος μηδέν, ενώ τα plus-size μοντέλα άρχισαν να οργώνουν τις πασαρέλες.

Το Χόλιγουντ ακολουθεί τη μόδα

Τα φάρμακα για την απώλεια βάρους είναι ένας ακόμη τρόπος για να καταστρέψουν οι γυναίκες τον εαυτό τους μέσω των διατροφικών διαταραχών», λέει η Franklin, εξηγώντας πως κάθε φορά που μία μεγάλη σταρ ετοιμάζεται να περπατήσει στο κόκκινο χαλί δέχεται όλο και μεγαλύτερη πίεση να δείχνει λεπτή.

Έτσι, πολλές celebrities καταφεύγουν στο Ozempic, το οποίο στις ΗΠΑ θεωρείται off-label, δηλαδή συνταγογραφείται νόμιμα για έναν σκοπό για τον οποίο δεν έχει εγκριθεί.

Κοινωνική ζωή

Οι άνθρωποι γίνονται όλο και πιο μυστικοπαθείς επειδή ντρέπονται να πουν ότι παίρνουν αυτά τα φάρμακα για την απώλεια βάρους, λέει η Juls Abernethy, προπονήτρια και ιδρύτρια του Body Retreat.

Οι άνθρωποι που ντρέπονται επειδή έχουν παραπάνω κιλά, σαν να πρόκειται για ηθικό παράπτωμα, νιώθουν το ίδιο και για τη χρήση φαρμάκων – από φόβο μη θεωρηθεί ότι «κλέβουν», λέει η Abernethy.

«Μιλάμε για την απώλεια βάρους σαν να είναι πόλεμος», προσθέτει: «Διώχνουμε το φούσκωμα και πολεμάμε το λίπος. Υποτίθεται ότι είναι δύσκολο. Υποτίθεται ότι είναι επίπονο. Αλλά πλέον μπορείτε να κάνετε μία ένεση για 150 λίρες».

Βιομηχανία απώλειας βάρους

Τα τελευταία χρόνια, πολλά κέντρα αδυνατίσματος έχουν κλείσει, ενώ γυμναστήρια γίνονται όλο και λιγότερο δημοφιλή, καθώς για την Abernethy, το Ozempic έχει κυριαρχήσει.

Η Sima Sistani παραιτήθηκε τον περασμένο μήνα από διευθύνουσα σύμβουλος της WW International, στην οποία ανήκει η WeightWatchers, μετά την αποτυχημένη προσπάθειά της να αντιστρέψει την τύχη της εταιρείας, της οποίας οι μετοχές έχουν πέσει κατά 97% από το 2021.

Πλέον, σε μία απέλπιδα προσπάθεια να κερδίσει το χαμένο έδαφος, η εταιρεία διατηρεί ένα πρόγραμμα GLP-1 το οποίο προσφέρει σεμαγλουτίδη στο πλαίσιο της επιχείρησης WeightWatchers Clinic.

Βιομηχανία τροφίμων

Πάνω από 4 εκατομμύρια άνθρωποι είναι επιλέξιμοι για να λάβουν το Wegovy, λέει ο Alfie Slade, επικεφαλής κυβερνητικών υποθέσεων της Obesity Heath Alliance. «Αυτή τη στιγμή, έχουμε τη δυνατότητα να θεραπεύουμε 35.000 άτομα ετησίως στο ΕΣΥ σε εξειδικευμένες κλινικές διαχείρισης βάρους.

Η πηγή της παχυσαρκίας βρίσκεται στο οικονομικό κίνητρο διαφόρων εταιρειών που πωλούν τα πιο κερδοφόρα προϊόντα, αυτά που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, αλάτι και ζάχαρη.

Τη δεκαετία του 1980 υπήρχαν μερικές εκατοντάδες fast food restaurants σε όλο τον κόσμο. Πλέον σχεδόν 50.000 ταχυφαγεία υπάρχουν μόνο στην Αγγλία, ενώ οι απαγορεύσεις για τη διαφήμιση των πρόχειρων φαγητών δεν έχουν τεθεί ακόμη σε ισχύ.

Έρευνα, μάλιστα, της JP Morgan δείχνει ότι οι άνθρωποι που λαμβάνουν φάρμακα GLP-1 ξοδεύουν έως και 17% λιγότερο για τρόφιμα κατά τους πρώτους έξι μήνες, με τη Walmart να παρατηρεί ότι όντως, το 2023, οι καταναλωτές στρέφονται σε λιγότερα, αλλά περισσότερο υγιεινά προϊόντα.

Γυμναστήρια

Παρόλο που το μεγαλύτερο μέρος της απώλειας βάρους είναι σωματικό λίπος, ένα μειονέκτημα του θερμιδικού ελλείμματος είναι ότι «μέρος του βάρους που χάνεται είναι και μυϊκό», λέει η καθηγήτρια Lora Heisler, πρόεδρος διατροφής στο Ινστιτούτο Rowett, Πανεπιστήμιο του Aberdeen.

Έτσι, τα γυμναστήρια έχουν αντιδράσει αντικαθιστώντας τους διαδρόμους και άλλα μηχανήματα αεροβικής, που προηγουμένως θεωρούνταν ο καλύτερος τρόπος για να χάσει κάποιος κιλά, με περισσότερα μηχανήματα με βάρη.

Υπάρχει , ξαφνικά, ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων που προσπαθούν να χτίσουν μυϊκή μάζα, η οποία εξαντλείται καθώς γερνάμε. Αλλά υπάρχει επίσης «έντονο ενδιαφέρον τώρα για την εξεύρεση τρόπων να εμποδίσουμε την απώλεια μυών κατά τη διάρκεια της απώλειας βάρους», λέει η Heisler, με τους ερευνητές να αναζητούν και εδώ φαρμακευτικές λύσεις.

Οικονομικές επιπτώσεις

Ίσως ο λιγότερο αναμενόμενος αντίκτυπος της ανόδου της σεμαγλουτίδης είναι στην τιμή των μετοχών των αεροπορικών εταιρειών.

Οι αναλυτές προέβλεπαν ότι οι ελαφρύτεροι επιβάτες θα εξοικονομούσαν μέρος του κόστους των καυσίμων, με την Αμερικανική United Airlines να εξοικονομεί έως και 80 εκατομμύρια δολάρια κάθε φορά που το μέσο βάρος των επιβατών είναι λιγότερο κατά 4,5 κιλά.

Η Δανία είναι άλλη μία ωφελημένη χώρα. Η Novo Nordisk, η οποία παρασκευάζει τα Wegovy και Ozempic, εκτιμήθηκε το 2023 ότι αξίζει περισσότερο από το ετήσιο ΑΕΠ της χώρας.

Ακόμη και οι εκδότες έχουν αισθανθεί την επίδραση του Ozempic. Στις ΗΠΑ, οι πωλήσεις εντύπων που μιλούν για υγεία, διατροφή και γυμναστική έχουν μειωθεί κατά 15% τα τελευταία χρόνια.

Αυτά τα φάρμακα, ωστόσο, έχουν και άλλες επιπτώσεις, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι έχουν υψηλότερη ποιότητα ζωής, ενώ ζουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα – και όταν μεγάλος αριθμός ανθρώπων ζει περισσότερο, αυτό έχει επιπτώσεις στις συντάξεις, αλλά και σε μια σειρά άλλων οικονομικών αποφάσεων, όπως αυτές που έχουν να κάνουν με την ηλικία συνταξιοδότησης.

Ιατρική έρευνα

Μεγάλο μέρος της χρηματοδότησης για την ιατρική έρευνα έχει επικεντρωθεί στα αποτελέσματα της παχυσαρκίας, σύμφωνα με τον Naveed Sattar, καθηγητή Kαρδιομεταβολικής Iατρικής στο Πανεπιστήμιο της Γλασκώβης.

Η παχυσαρκία συνδέεται με διαβήτη, νεφροπάθεια, καρδιακή ανεπάρκεια και εγκεφαλικά επεισόδια, καθώς και με άπνοια ύπνου, λιπώδη ηπατική νόσο – ακόμη και με δερματικές παθήσεις.

«Οι άνθρωποι έχουν επινοήσει κάποιες πολύ έξυπνες τεχνολογίες για την αντιμετώπιση αυτών των ασθενειών. Αλλά αν απλά χρησιμοποιούσαμε την κοινή λογική και βοηθούσαμε τους ανθρώπους να χάσουν βάρος ή να σταματήσουν να παίρνουν βάρος, δεν θα τις χρειαζόμασταν».

Οι ερευνητές προσπαθούν να βρουν τρόπο να μειώσουν την άπνοια στον ύπνο, όπου το βάρος της γλώσσας την κάνει να «καταρρέει», εμποδίζοντας την αναπνοή. Ορισμένοι ασθενείς χρειάζονται μηχανήματα τη νύχτα που τους βοηθούν να αναπνέουν καλύτερα.

Ωστόσο, η απώλεια βάρους μπορεί να είναι μια απλούστερη λύση – κάτι τέτοιο, όμως, θα αποτελούσε «άσχημα νέα» για τους οικονομικούς διευθυντές ορισμένων ιατρικών εταιρειών που έχουν χτίσει τις επιχειρήσεις τους στη θεραπεία αυτών των ασθενειών.

Παρενέργειες

Μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο Loyola στο Σικάγο, που δημοσιεύθηκε στα μέσα Οκτωβρίου στο Addiction, έδειξε ότι οι ασθενείς με εθισμό στο αλκοόλ ή την ηρωίνη στους οποίους είχε συνταγογραφηθεί το Ozempic είχαν λιγότερες πιθανότητες να νοσηλευτούν.

Ο Dr. Riccardo De Giorgi από το Τμήμα Ιατρικών Επιστημών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, ανέφερε πως οι δοκιμές που διερευνούν τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει το φάρμακο στο κάπνισμα βρίσκονται σε εξέλιξη, ενώ ενδεχομένως να υπάρχει θετική επίδραση και στα άτομα με άνοια.

Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι το Ozempic μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακών προβλημάτων, με την MHRA, τη ρυθμιστική αρχή του Ηνωμένου Βασιλείου, να εγκρίνει τη σεμαγλουτίδη για την πρόληψη καρδιακών προσβολών και εγκεφαλικών επεισοδίων τον Ιούλιο, αφού μελέτες έδειξαν ότι μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο θανάτου κατά 20%.

Πλέον, οι ερευνητές εξετάζουν τις επιδράσεις του φαρμάκου και στη γονιμότητα, αφού γυναίκες που στο παρελθόν πάλευαν να αποκτήσουν παιδιά αναφέρουν ότι έμειναν έγκυες μετά τη λήψη σεμαγλουτίδης για απώλεια βάρους, κάνοντας τις αναρτήσεις με το hashtag #OzempicBabies να πλημμυρίζουν τα social media.

Ψυχική υγεία

Για την Juls Abernethy, υπάρχουν βαθύτερα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν σχετικά με την απώλεια βάρους και τις καταστροφικές διατροφικές συνήθειες. «Όταν άρχισα να δουλεύω με μια ασθενή, όλα τα άγχη της γύρω από το comfort eating, άρχισαν να βγαίνουν προς τα έξω [όταν ξεκίνησε να χρησιμοποιεί φάρμακα για την απώλεια βάρους]».

Η γυναίκα δεν είχε όρεξη, οπότε άρχισε από νευρικότητα και άγχος – που παλιότερα εκτόνωνε στο φαγητό – να τραβά τις παρανυχίδες της και να προκαλεί πληγές στα δάχτυλά της.

Για ένα άτομο που βρίσκεται σε όλη του τη ζωή σε δίαιτα και νιώθει ότι στερείται δεν είναι εύκολο να αποδεχτεί ότι δεν θα χρειάζεται πια να «θυσιάζει» κάτι. Δεν μπορεί εύκολα να διαχειριστεί όλο αυτό που συμβαίνει. «Είναι επικίνδυνο», λέει η Abernethy.

Με πληροφορίες από Guardian