Τον Ιανουάριο, το μεγαλύτερο κρουαζιερόπλοιο στον κόσμο απέπλευσε για το επταήμερο παρθενικό του ταξίδι από το λιμάνι του Μαϊάμι. Το πλοίο, με την ονομασία Icon of the Seas, κόστισε στη Royal Caribbean 2 δισ. δολάρια, ενώ διαθέτει 18 καταστρώματα, επτά πισίνες και περισσότερα από 40 εστιατόρια, μπαρ και σαλόνια. Έχει μήκος 365 μέτρα – 35 μέτρα μεγαλύτερο από τον Πύργο του Άιφελ και περίπου πέντε φορές μεγαλύτερο από τον Τιτανικό.

Το πλοίο τροφοδοτείται με υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), το οποίο η Royal Caribbean έχει περιγράψει ως το «καθαρότερο καύσιμο ναυτιλίας που υπάρχει». Όμως, οι περιβαλλοντικοί ακτιβιστές λένε ότι το LNG βλάπτει το κλίμα επειδή διαρρέει ρυπογόνο μεθάνιο στην ατμόσφαιρα, το οποίο είναι περίπου 80 φορές πιο ισχυρό από το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) σε διάστημα 20 ετών.

Ο αντίκτυπος της βιομηχανίας στον φυσικό κόσμο πρόκειται να ενταθεί καθώς οι κρουαζιέρες είναι πλέον εξαιρετικά δημοφιλής. Οι πωλήσεις εισιτηρίων για κρουαζιερόπλοια το 2024 έχουν φτάσει σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Μέχρι το τέλος του έτους, 360 κρουαζιερόπλοια αναμένεται να έχουν μεταφέρει συνολικά 30 εκατομμύρια επιβάτες, μια αύξηση 9,2% σε σύγκριση με το 2019, πριν χτυπήσει το Covid-19.

«Το πρόβλημα είναι ότι ο αριθμός των κρουαζιερόπλοιων, όπως και το μέγεθός τους, αυξάνεται συνεχώς», λέει η Constance Dijkstra, υπεύθυνη για τη ναυτιλιακή εκστρατεία στη μη κερδοσκοπική οργάνωση Transport & Environment. Αυτό θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη ρύπανση του αέρα και των ωκεανών, επισημαίνει.

Την ίδια στιγμή, πολλές εταιρείες κρουαζιέρας έχουν αρχίσει να διαφημίζουν τα πράσινα διαπιστευτήριά τους. Αλλά η Dijkstra και άλλοι ακτιβιστές λένε ότι λίγες μειώνουν το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.

Ένα μεγάλο κρουαζιερόπλοιο μπορεί να καταναλώνει έως και 80.645 γαλόνια (304.593 λίτρα) ναυτιλιακών καυσίμων την ημέρα, σύμφωνα με ανάλυση του Πανεπιστημίου του Κολοράντο Μπόλντερ. Τα θαλάσσια καύσιμα αποτελούν παραλλαγές των ορυκτών καυσίμων που παράγουν εκπομπές αερίων και, ως εκ τούτου, έχουν υψηλό αποτύπωμα άνθρακα.

Σκεφτείτε ότι οι μέσες εκπομπές CO2 ενός επιβάτη κρουαζιέρας γύρω από το Σιάτλ είναι οκτώ φορές υψηλότερες από εκείνες ενός τουρίστα που περνά τις διακοπές του στη στεριά στο Σιάτλ, όπως διαπίστωσε ανάλυση της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Friends of the Earth.

News Πόσο μεγάλο είναι το μεγαλύτερο κρουαζιερόπλοιο του κόσμου;

Οξείδια του θείου

Το πρόβλημα δεν είναι μόνο το CO2 που θερμαίνει την ατμόσφαιρα. Τα 218 κρουαζιερόπλοια που λειτούργησαν στην Ευρώπη το 2022 εξέπεμψαν περισσότερα οξείδια του θείου (SOx) από ένα δισεκατομμύριο αυτοκίνητα, ή 4,4 φορές περισσότερα από όλα τα αυτοκίνητα της ηπείρου, σύμφωνα με πρόσθετη ανάλυση της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Transport & Environment.

Τα SOx μπορούν να βλάψουν τα δέντρα μειώνοντας την ανάπτυξή τους και να συμβάλουν στην όξινη βροχή, η οποία μπορεί να βλάψει τα ευαίσθητα οικοσυστήματα. Η έκθεση στον ρύπο μπορεί επίσης να βλάψει το ανθρώπινο αναπνευστικό σύστημα και να προκαλέσει αναπνευστικά προβλήματα.

Απόβλητα

Τα απόβλητα είναι ένα άλλο σημαντικό πρόβλημα. Περισσότερα από 31 δισ. λίτρα τοξικών αποβλήτων απορρίφθηκαν στα ανοικτά της δυτικής ακτής του Καναδά από τα κρουαζιερόπλοια που ταξίδευαν από και προς την Αλάσκα το 2019.

Επιπλέον, η ηχορύπανση από τα πλοία βλάπτει τη θαλάσσια ζωή. Μια μελέτη του 2012 διαπίστωσε ότι ο θόρυβος μεσαίας εμβέλειας από τα σόναρ των πλοίων επικαλύπτει τις μεταξύ τους κλήσεις των γαλάζιων φαλαινών, αναγκάζοντάς τες να επαναλαμβάνουν τις φωνές τους και διαταράσσοντας την επικοινωνία τους.

Περιορισμοί

Αρκετές πόλεις αρχίζουν σταδιακά να περιορίζουν τα κρουαζιερόπλοια εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών για την υγεία και το περιβάλλον. Το 2021, η Βενετία απαγόρευσε την είσοδο των κρουαζιερόπλοιων στο ιστορικό της κέντρο, περιορίζοντάς τα στο βιομηχανικό λιμάνι, ανταποκρινόμενη σε αίτημα της UNESCO, λόγω της ρύπανσης από την κρουαζιέρα που καταστρέφει τα ιστορικά κτίρια.

Το Άμστερνταμ και η Βαρκελώνη έχουν επίσης απαγορεύσει την είσοδο των κρουαζιερόπλοιων στα κέντρα τους, σε μια προσπάθεια να περιορίσουν τη ρύπανση και να μειώσουν τον υπερτουρισμό.

Λαμβάνονται μέτρα αλλά αρκούν;

Οι εταιρείες κρουαζιέρας έχουν αρχίσει να εισάγουν μέτρα για να βελτιώσουν το ρεκόρ βιωσιμότητάς τους, όπως η μετάβαση σε πιο ενεργειακά αποδοτικές συσκευές και κινητήρες, η σύνδεση με ρεύμα ξηράς κατά τη διάρκεια του λιμανιού, η εφαρμογή προγραμμάτων ανακύκλωσης και η μείωση των πλαστικών μιας χρήσης στο πλοίο.

Όμως, η ανάγκη απομάκρυνσης από τα ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα αποτελεί αναμφισβήτητα τη μεγαλύτερη πρόκληση για τη βιομηχανία.

«Η πράσινη κρουαζιέρα προϋποθέτει αλλαγή καυσίμου, η οποία είναι πολύ δύσκολη» λέει η Constance Dijkstra. «Είναι σπουδαίο που τα κρουαζιερόπλοια προωθούν την ανακύκλωση ή την απαλλαγή από τα πλαστικά, αλλά αν συνεχίσουν να χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα, έχουμε πρόβλημα» υπογράμμισε.

Πολλές εταιρείες έχουν αρχίσει να λειτουργούν τα πλοία τους με LNG, προωθώντας το ως την καθαρότερη, σε κλίμακα, εναλλακτική λύση στο ρυπογόνο ναυτιλιακό ντίζελ. Μεταξύ 2023 και 2028, το 60% των νέων πλοίων που πρόκειται να αποπλεύσουν θα βασίζονται σε καύσιμο LNG, σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση Κρουαζιερόπλοιων.

Εκπομπές μεθανίου

Παρά το γεγονός ότι τα πλοία LNG εκπέμπουν περίπου 25% λιγότερο CO2 από τα συμβατικά ναυτιλιακά καύσιμα, δεν αντιμετωπίζονται οι επιβλαβείς επιπτώσεις στο κλίμα, καθώς απελευθερώνουν μεθάνιο, λένε οι ακτιβιστές.

«Το μεθάνιο έχει καταστροφικό αντίκτυπο όσον αφορά την υπερθέρμανση του πλανήτη» λέει η Dijkstra. Το αέριο του θερμοκηπίου διασπάται στην ατμόσφαιρα σε μόλις 12 χρόνια, αλλά το μεθάνιο είναι επίσης περίπου 80 φορές πιο ισχυρό σε διάστημα 20 ετών.

Σύμφωνα με ανάλυση του Transport & Environment, ένα από τα πρώτα κρουαζιερόπλοια του Ηνωμένου Βασιλείου που κινούνται με υγροποιημένο φυσικό αέριο, το Iona της P&O, εξέπεμψε το 2022 τόσο μεθάνιο όσο 10.500 αγελάδες σε ένα χρόνο. Εκπρόσωπος της P&O δήλωσε τότε στο BBC ότι «το LNG έχει πολύ χαμηλότερες συνολικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση με τα συμβατικά καύσιμα, ακόμη και αν συνυπολογίσουμε την ολίσθηση του μεθανίου».

Διαβασε ακομα

Mission Zero: Έτσι θα μειώσει η Ευρώπη τις εκπομπές ρύπων έως και 90% μέχρι το 2030

Το Transport & Environment σημειώνει ότι κανείς δεν γνωρίζει την πραγματική έκταση των εκπομπών μεθανίου από τα πλοία που κινούνται με υγροποιημένο φυσικό αέριο, καθώς δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία.

Ανεξάρτητα από το αν το LNG αποτελεί βελτίωση σε σχέση με το ναυτιλιακό ντίζελ, τελικά χρειάζονται βιώσιμα καύσιμα που να εκπέμπουν ελάχιστα έως καθόλου αέρια του θερμοκηπίου για την απαλλαγή της ναυτιλίας από τον άνθρακα και την επίτευξη του στόχου της βιομηχανίας για το 2050 να μην εκπέμπει καθόλου καύσιμα, λένε οι ειδικοί. Αλλά ποιο καύσιμο μπορεί να το κάνει αυτό σε κλίμακα παραμένει προς συζήτηση.

Στον ευρύτερο τομέα, οι εταιρείες επενδύουν στο υδρογόνο, τη μεθανόλη και την αμμωνία ως τα ναυτιλιακά καύσιμα του μέλλοντος.

Με πληροφορίες από BBC