Με την ονομασία Regenyx, η εγκατάσταση ανακύκλωσης στο Tigard του Όρεγκον υποτίθεται ότι θα αποτελούσε μέρος της προσπάθειας που θα άλλαζε τα δεδομένα στην παγκόσμια βιομηχανία πλαστικών μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται χημική ανακύκλωση. Το εργοστάσιο παραλάμβανε πολυστυρένιο – ένα δύσκολο στην ανακύκλωση πλαστικό, το οποίο χρησιμοποιείται για προϊόντα όπως τα ποτήρια του καφέ και τα κουτιά των αβγών.

Τον περασμένο μήνα, ωστόσο, μετά από μόλις πέντε χρόνια λειτουργίας, η εταιρεία έκλεισε. Χαρακτήρισε, μάλιστα, το λουκέτο αυτό ως επιτυχία, λέγοντας ότι απέδειξε πως η τεχνολογία της «δεν είναι μόνο εφικτή, αλλά είναι το μέλλον». Όμως το εργοστάσιο δεν πλησίασε ποτέ τη δυνητική του ικανότητα επεξεργασίας 3.650 τόνων πλαστικών αποβλήτων ετησίως. Αντίθετα, διαχειρίστηκε συνολικά μόλις 3.000 τόνους σε πέντε χρόνια λειτουργίας.

Το κλείσιμο της Regenyx είναι μόνο ένα δείγμα των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο τομέας της χημικής ανακύκλωσης, δήλωσε η Jennifer Congdon, αναπληρώτρια διευθύντρια της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Beyond Plastics.

Η βιομηχανία πλαστικών προωθεί αυτή την τεχνολογία, γνωστή και ως προηγμένη ανακύκλωση, ως τη νέα μεγάλη ελπίδα στη μάχη κατά της πλαστικής ρύπανσης. Αλλά οι επικριτές της λένε ότι αποτυγχάνει να ανταποκριθεί στους στόχους που θέτει. Πολλά εργοστάσια αναγκάστηκαν να κλείσουν ή υπήρξαν αναφορές για πυρκαγιές και διαρροές. «Είναι ένα κόλπο δημοσίων σχέσεων. Είναι μια ψευδαίσθηση» ανέφερε η Jennifer Congdon.

Η κρίση αποβλήτων

Όταν το πλαστικό πετιέται, η πιθανότερη τύχη του είναι η υγειονομική ταφή, η αποτέφρωση ή απλώς η μεταφορά στο περιβάλλον. Μόνο το 9% του παγκόσμιου πλαστικού ανακυκλώνεται, ποσοστό που είναι ακόμη χαμηλότερο στις ΗΠΑ – περίπου 5-6%.

Η παραδοσιακή μηχανική ανακύκλωση, όπου τα πλαστικά απόβλητα αλέθονται, πλένονται και λιώνουν, δεν συμβαδίζει με την παραγωγή πλαστικού, η οποία έχει διπλασιαστεί τα τελευταία 20 χρόνια.

Τα πλαστικά απόβλητα βρίσκονται πλέον παντού, από την Αρκτική μέχρι τα βαθύτερα σημεία του ωκεανού. Βρίσκονται στον αέρα που αναπνέουμε και στο σώμα μας. Τα πλαστικά τροφοδοτούν επίσης την κλιματική κρίση – η συντριπτική πλειονότητα παράγεται με τη χρήση ορυκτών καυσίμων που θερμαίνουν τον πλανήτη και αποτελούν σημαντικό παράγοντα της παγκόσμιας ζήτησης πετρελαίου.

Αυτή η πολύ ορατή κρίση αποβλήτων είναι ένα μεγάλο πρόβλημα για τις εταιρείες που θέλουν να συνεχίσουν να αυξάνουν την παραγωγή τους, η οποία προβλέπεται να τριπλασιαστεί μεταξύ 2019 και 2060. Όταν η παραδοσιακή ανακύκλωση δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει το τεράστιο κοκτέιλ διαφορετικών πλαστικών που παράγουν οι κατασκευαστές, η χημική ανακύκλωση υπόσχεται να τα χειριστεί όλα – ακόμη και πολύ δύσκολα ανακυκλώσιμα πλαστικά όπως μεμβράνες, σακούλες για σνακ ή πολυστυρένιο.

Σε αντίθεση με τη μηχανική ανακύκλωση, όπου η ποιότητα του προϊόντος μειώνεται κάθε φορά, η χημική ανακύκλωση υπόσχεται πλαστικά παρθένας ποιότητας.

Οι απατηλές υποσχέσεις των εταιριών

Η βιομηχανία «προσπάθησε να παρουσιάσει την ανακύκλωση χημικών ως κάτι νέο και διαφορετικό», δήλωσε ο Davis Allen, ερευνητής στο Center for Climate Integrity.

Οι εταιρείες το εκμεταλλεύτηκαν. Η χημική εταιρεία Dow λέει ότι σχεδιάζει να κατασκευάσει πολλαπλές εγκαταστάσεις ανακύκλωσης χημικών στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, προσθέτοντας έως και 600.000 τόνους στη δυναμική της ανακύκλωσης έως το 2030.

Ο πετρελαϊκός γίγαντας Exxon, ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς πλαστικών στον κόσμο, έχει δεσμευτεί να επεξεργάζεται περισσότερα από 1 δισεκατομμύριο κιλά πλαστικών αποβλήτων ετησίως με χημική ανακύκλωση έως το 2027 μέσω νέων εγκαταστάσεων στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Ασία.

Πυρκαγιές, διαρροές, χαμηλή παραγωγή

Για ορισμένους ειδικούς, ωστόσο, η τεχνολογία αυτή είναι υπό αμφισβήτηση. Ενώ οι πετροχημικές εταιρείες συχνά τονίζουν τη δυνατότητα της χημικής ανακύκλωσης να παράγει νέα πλαστικά υψηλής ποιότητας, ένα μεγάλο μέρος αυτού που παράγεται δεν μετατρέπεται σε νέα πλαστικά προϊόντα, αλλά μάλλον σε καύσιμα που καίγονται, δήλωσε η Congdon. Ακόμη και για τις εγκαταστάσεις που παράγουν νέα πλαστικά προϊόντα, υπάρχει συχνά ελάχιστη διαφάνεια σχετικά με το ποσοστό του ανακυκλωμένου υλικού που περιέχουν, πρόσθεσε.

News Τα πάνω κάτω στις συσκευασίες: Νέοι κανόνες για μείωση, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση

Η διαδικασία απαιτεί επίσης μεγάλες ποσότητες ενέργειας για την προετοιμασία των αποβλήτων, τη θέρμανση του αντιδραστήρα και τον διαχωρισμό των χημικών ουσιών, δήλωσε ο Taylor Uekert, ερευνητικός αναλυτής στο Εθνικό Εργαστήριο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας που ερευνά την ανακύκλωση πλαστικών. «Η μηχανική ανακύκλωση χρησιμοποιεί λιγότερη ενέργεια και χημικά από τη χημική ανακύκλωση, καθιστώντας την συνολικά φθηνότερη και λιγότερο επιβαρυντική περιβαλλοντικά», είπε.

Τον περασμένο Σεπτέμβριο, πριν κλείσει η Regenyx, λειτουργούσαν στις ΗΠΑ 11 εγκαταστάσεις ανακύκλωσης χημικών ουσιών, σύμφωνα με έκθεση της Beyond Plastics και της IPEN, μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης που διεξάγει εκστρατείες για τις τοξικές χημικές ουσίες. Ακόμα και αν λειτουργούσαν όλες στο 100% των δυνατοτήτων τους, θα μπορούσαν να ανακυκλώσουν μόνο το 1,3% των πλαστικών αποβλήτων των ΗΠΑ.

Η Congdon εξέτασε τα δελτία τύπου των εταιρειών. «Απλώς με συγκλόνισε το πόσο μεγαλοπρεπείς είναι οι δηλώσεις τους και πόσο λίγα φαίνεται να κάνουν στην πραγματικότητα». Διαπίστωσε, μάλιστα, ότι πολλές από αυτές, όπως η Regenyx, λειτουργούσαν πολύ κάτω από τις δυνατότητές τους.

Για παράδειγμα, το εργοστάσιο χημικής ανακύκλωσης της Exxon στο Baytown του Τέξας, το οποίο έχει δυναμικότητα 80 εκατομμυρίων κιλών ετησίως, επεξεργάζεται μόνο 15 εκατομμύρια κιλά ετησίως.

Μια εγκατάσταση χημικής ανακύκλωσης στο Ashley της Ιντιάνα, την οποία διαχειρίζεται η εταιρεία Brightmark, έχει τη δυνατότητα να επεξεργάζεται 100.000 τόνους πλαστικών απορριμμάτων ετησίως μέσω χημικής ανακύκλωσης, αλλά πέντε χρόνια μετά την έναρξη της λειτουργίας της έχει επεξεργαστεί μόνο 2.000 τόνους.

Τα σχέδια της εταιρείας για ένα νέο εργοστάσιο στο Macon-Bibb της Τζόρτζια μπήκαν στο ράφι το 2022, αφού δεν κατάφερε να αποδείξει ότι η μονάδα της Ιντιάνα θα μπορούσε να παραδώσει ανακυκλωμένα προϊόντα σε άλλον χρήστη, σύμφωνα με δημοσιεύματα τοπικών μέσων ενημέρωσης. Εκπρόσωπος της Brightmark δήλωσε ότι η απόφαση να τερματιστούν οι συζητήσεις ήταν «αμοιβαία συμφωνημένη» λόγω «αλλαγών στο χρονοδιάγραμμα παραγωγής».

Το εργοστάσιο στην Ιντιάνα έχει επίσης αντιμετωπίσει δύο πυρκαγιές από την έναρξη της κατασκευής του το 2019, μια διαρροή πετρελαίου και μια αγωγή από έναν εργαζόμενο που ισχυρίζεται ότι αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας από τη σκόνη πλαστικού.

Από την άλλη πλευρά, πολλοί στον κλάδο των πλαστικών τονίζουν ότι η χημική ανακύκλωση βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης. «Ακριβώς όπως τα smartphones, τα ηλιακά πάνελ και τα ηλεκτρικά οχήματα συνεχίζουν να εξελίσσονται, οι τεχνολογίες χημικής ανακύκλωσης κλιμακώνονται και γίνονται πιο αποτελεσματικές», δήλωσε εκπρόσωπος του Αμερικανικού Συμβουλίου Χημείας (ACC), μιας εμπορικής ένωσης αμερικανικών εταιρειών χημικών και πλαστικών.

Πρόσθεσε επίσης ότι θα «πρέπει να εξαλείψουμε τη ρύπανση από τα πλαστικά χωρίς να εξαλείψουμε τα οφέλη των πλαστικών». Η ACC δεν μπορούσε, ωστόσο, να προσδιορίσει καμία εγκατάσταση που να βρίσκεται σήμερα σε πλήρη λειτουργία, επισημαίνοντας αντ’ αυτού τις εταιρείες που επεκτείνονται ή κατασκευάζουν δεύτερες εγκαταστάσεις ως απόδειξη της «σαφούς ζήτησης».

Διαβασε ακομα

Φλούδες, άδεια κουτιά και σκασμένες μπάλες δίνουν ρεύμα σε 135.000 σπίτια

Να κλείσει η στρόφιγγα της παραγωγής

Όλοι οι ερευνητές με τους οποίους μίλησε το CNN ήταν ξεκάθαροι ότι ο νούμερο ένα τρόπος για την αντιμετώπιση της κρίσης του πλαστικού είναι ένας: Να κλείσουμε τη στρόφιγγα της παραγωγής.

Η βιομηχανία πλαστικών έχει εναντιωθεί στις προτάσεις για μείωση της ποσότητας του πλαστικού που παράγει. Τα ανώτατα όρια παραγωγής θα μπορούσαν να έχουν ακούσιες συνέπειες, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Αμερικανικού Συμβούλιο Χημείας, συμπεριλαμβανομένης της εξαναγκαστικής στροφής σε υλικά με μεγαλύτερες κλιματικές επιπτώσεις και αύξηση του κόστους.

Οι συζητήσεις για μία παγκόσμια συνθήκη για τα πλαστικά τείνουν να εκτροχιαστούν καθώς η βιομηχανία πλαστικών και οι μεγάλες πετρελαιοπαραγωγές χώρες, αντιδρούν σθεναρά στην ιδέα οποιωνδήποτε περιορισμών στην παραγωγή των πλαστικών. Αντιθέτως δίνουν έμφαση μόνο στην ανακύκλωση.

Με αυτού του είδους την πίεση της βιομηχανίας, δήλωσε η Congdon, είναι εύκολο να καταλάβει κανείς γιατί η χημική ανακύκλωση μπορεί να είναι ελκυστική για εκείνους που επηρεάζουν την χάραξη της πολιτικής. «Είναι τόσο αισιόδοξοι για το πρόβλημα της πλαστικής ρύπανσης που δεν πρόκειται να λάβουν δύσκολες αποφάσεις», είπε.

«Ίσως πρέπει απλώς να πούμε την αλήθεια», πρόσθεσε «ότι δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να χρησιμοποιούμε το υλικό με τον τρόπο που το χρησιμοποιούσαμε μέχρι σήμερα».

Με πληροφορίες από CNN