Εκατομμύρια μικρά ψάρια grunion εμφανίζονται στις παραλίες της Καλιφόρνια για να αναπαραχθούν μέσω ενός σπάνιου οργίου, υπό το φως της Πανσελήνου. Αυτό το απίστευτο τελετουργικό ζευγαρώματος, γνωστό ως grunion run, απειλείται από την κλιματική κρίση, αλλά οι επιστήμονες, με τη συνδρομή των πολιτών, εργάζονται πυρετωδώς για τη διατήρηση του είδους.

«Χιλιάδες άτακτα κι όλα κάνουν θόρυβο. Έμοιαζε με κάποιο μετα-αποκαλυπτικό ναυτικό Mad Max», περιέγραψε αυτόπτης μάρτυρας του οργίου.

Σε αντίθεση με τα περισσότερα θαλάσσια είδη, τα μικρά ασημένια ψάρια που ονομάζονται grunion (λευρεσθής) αναπαράγονται στην ξηρά, πηδώντας κυριολεκτικά από τη θάλασσα στην άμμο – και μόνο κατά τη διάρκεια της Πανσελήνου επειδή χρειάζονται την υψηλή παλίρροια.

Από το 2002, το ζευγάρωμα των ψαριών μελετάται από τους “grunion greeters“, τους επιστήμονες-πολίτες που παρατηρούν εθελοντικά τα συγκεκριμένα ψάρια σε 50 παραλίες της Καλιφόρνια. Τα ευρήματά τους, τα αναφέρουν στην Karen Martin, επιστήμονα στο Πανεπιστήμιο Pepperdine του Μαλιμπού, η οποία μελετά το συγκεκριμένο είδος ψαριού εδώ και δεκαετίες.

Μέχρι σήμερα, περισσότεροι από 5.000 άνθρωποι έχουν συνεισφέρει στο έργο της. «Δεν θα μπορούσαμε να το κάνουμε χωρίς αυτούς» λέει η Martin. «Δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να πάρουμε δεδομένα. Είναι πραγματικά αξιοσημείωτο» προσθέτει.

Τα έξυπνα ψάρια

Τα ψάρια αυτά είναι σχεδόν αδύνατο να μετρηθούν. Είναι αρκετά έξυπνα ώστε να αποφεύγουν τα δίχτυα, ενώ δεν τα πιάνει δόλωμα με αγκίστρι. «Οι κλασσικές μέθοδοι για τη μελέτη των ψαριών δεν πιάνουν σε αυτά τα είδη» εξηγεί η Martin.

Επομένως, δεν υπάρχουν επίσημες στατιστικές για το πόσα υπάρχουν – και έτσι δεν υπάρχει ούτε ένα προτεινόμενο καθεστώς διατήρησης του είδους.

Τα ψάρια αυτά βρίσκονται μόνο κατά μήκος της ακτής του Ειρηνικού, κυρίως μεταξύ της Punta Abreojos στην Baja California του Μεξικού, μέχρι το Point Conception, στην κεντρική Καλιφόρνια.

Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ο αριθμός των ψαριών, τα οποία φτάνουν σε μήκος περίπου 13 εκατοστά, έχει μειωθεί τον τελευταίο αιώνα. Η διάβρωση των ακτών, η φωτορύπανση, η υπεραλίευση και η ανάπτυξη κατά μήκος των ακτογραμμών αποτελούν τις κύριες απειλές για τα grunions.

Γιατί το ζευγάρωμα είναι μοναδικό

Το ζευγάρωμα των grunions είναι μοναδικό. Τα θηλυκά κολυμπούν όσο πιο ψηλά μπορούν και στη συνέχεια πετάγονται από το νερό στην άμμο, κουνώντας την ουρά τους για να σκάψουν μια τρύπα, μέσα στην οποία απελευθερώνουν τα αβγά τους. Τα αρσενικά ακολουθούν και γονιμοποιούν τα αβγά, τα οποία παραμένουν θαμμένα στην άμμο μέχρι την επόμενη παλίρροια που είναι αρκετά υψηλή ώστε να τα φτάσει, συνήθως περίπου 10 ημέρες. Τότε εκκολάπτονται.

Αυτή η συμπεριφορά θέτει όμως σε κίνδυνο τα grunions – και όχι μόνο επειδή αποτελούν εύκολη λεία όταν αναπαράγονται στην άμμο. Οι παραλίες που χρησιμοποιούν τα ψάρια για την αναπαραγωγή τους είναι συνήθως από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς στην Καλιφόρνια, ενώ πολύ συχνά σκάβονται με βαριά μηχανήματα, πράγμα που σημαίνει ότι τα αβγά πολλές φορές καταστρέφονται.

«Ό,τι κάνουν οι άνθρωποι σε αυτές τις παραλίες έχει αντίκτυπο στο περιβάλλον» λέει η Martin.

Διαβασε ακομα

Μήπως να αντιμετωπίσεις την κλιματική κρίση πιο αισιόδοξα;

Οι πρώτοι κανόνες

Παρόλο που η συλλογή δεδομένων για τα ψάρια ήταν δύσκολη, υπήρξαν κάποιες επιτυχίες με την εφαρμογή κανονισμών για την προστασία του grunion. Το 1927, οι πρώτοι κανονισμοί τέθηκαν σε εφαρμογή από την Υπηρεσία Αλιείας και Άγριας Ζωής της Καλιφόρνια, μετά την παρατήρηση των επιστημόνων ότι τα ψάρια αυτά αλιεύονται σε τεράστιες ποσότητες όταν βγαίνουν στην ακτή – οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν δίχτυα σαν σεντόνια για να πιάσουν μαζικά τα ψάρια.

Οι περιορισμοί στη χρήση των εργαλείων θεσπίστηκαν κατά τη διάρκεια της περιόδου από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιο, που σημαίνει ότι οι ντόπιοι θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν μόνο τα γυμνά τους χέρια. Τη δεκαετία του 1940, ο θαλάσσιος βιολόγος Boyd Walker παρατηρούσε κάθε ροή grunion στη La Jolla της Καλιφόρνιας επί τρία χρόνια. Στη διατριβή του χαρτογράφησε την περιοχή εξάπλωσης του είδους και τις συνήθειες ζευγαρώματος, ενώ ανέπτυξε μια μέθοδο καταμέτρησής τους, γνωστή σήμερα ως Walker Scale. Αυτή τη μέθοδο χρησιμοποιούν οι ερευνητές της Martin για να συντάσσουν τις αναφορές τους.

Κατακόρυφη μείωση

Τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν από τις πιο δημοφιλείς παραλίες δείχνουν μία συνολική μείωση των ψαριών, η οποία καταγράφηκε στη μελέτη της Martin που δημοσιεύθηκε το 2019.

Τα στοιχεία αυτά οδήγησαν σε περαιτέρω μέτρα για την προστασία των ψαριών. «Τα δεδομένα ήταν χρήσιμα για διάφορους λόγους. Το να γνωρίζουμε προς τα πού κατευθύνονται τα ψάρια, ήταν χρήσιμο για να εντοπίσουμε τα αυγά. Διαπιστώσαμε λοιπόν ότι το στρώσιμο της άμμου γινόταν εκεί όπου βρίσκονταν οι φωλιές των grunion» ανέφερε η Martin.

Το 2020, η Υπηρεσία Αλιείας και Άγριας Ζωής της Καλιφόρνια αύξησε τους περιορισμούς για την αλιεία των ψαριών αυτών. Η υπηρεσία πρόσθεσε άλλον έναν μήνα στην περίοδο απαγόρευσης, ενώ το 2022, επέβαλε όριο στον αριθμό των ατόμων που μπορούν να ψαρέψουν grunion εκτός της περιόδου απαγόρευσης.

Επιπλέον, σε αρκετές παραλίες της νότιας Καλιφόρνιας, έχουν εισαχθεί πρωτόκολλα σκαψίματος που είναι φιλικές προς τα grunion, συμβάλλοντας έτσι στην προστασία των αυγών.

Η συμβολή των πολιτών

Το πρόγραμμα δημιούργησε παράλληλα ένα κίνημα υπερασπιστών του είδους των grunions. «Οι άνθρωποι έχουν γίνει πολύ προστατευτικοί με τα ψάρια. Μερικοί από αυτούς πλησιάζουν ανθρώπους που τα ενοχλούν ή παίρνουν πάρα πολλά, ενώ τους εξηγούν τη σημασία τήρησης των κανόνων» εξηγεί.

«Είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς το κοινό μπορεί να εκπαιδευτεί και να έχει αξιοσημείωτο αντίκτυπο στη διάσωση του είδους» σημείωσε η Martin.

Έτσι, οι άνθρωποι μπορούν να εκτιμήσουν όσα υπάρχουν στο περιβάλλον γύρω τους και να γνωρίζουν ότι υπάρχει αυτή η υπέροχη άγρια ζωή, υπογραμμίζει.

Με πληροφορίες από BBC