Με εξαφάνιση απειλούνται περισσότερα από ένα στα πέντε μεταναστευτικά είδη ζώων, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για τη σταθερότητα του περιβάλλοντος.

Σύμφωνα με την έκθεση για την κατάσταση των μεταναστευτικών ειδών στον κόσμο, την οποία παρουσιάζει η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη Διατήρηση των Μεταναστευτικών Ειδών Άγριων Ζώων (CMS), μεγάλο ποσοστό από αυτά τα ζώα απειλείται με εξαφάνιση εξαιτίας του ανθρώπου.

Τα συγκεκριμένα είδη διασχίζουν τη στεριά, τους ποταμούς, τους ωκεανούς και τον ουρανό, κάποια μέχρι και ηπείρους για να τραφούν και να αναπαραχθούν. Τα μεταναστευτικά ζώα διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στη διατήρηση των οικοσυστημάτων του κόσμου.

Η ανησυχητική έκθεση

Ωστόσο, ο κίνδυνος εξαφάνισης αυξάνεται για τα μεταναστευτικά είδη παγκοσμίως. Στην έκθεση, που εκπονήθηκε για το CMS από επιστήμονες του Περιβαλλοντικού Προγράμματος του ΟΗΕ, μελετήθηκαν κυρίως 1.189 ζωικά είδη που έχουν αναγνωριστεί από τα συμβαλλόμενα μέρη του CMS ως είδη που χρήζουν διεθνούς προστασίας. Παράλληλα, αναλύθηκαν δεδομένα και για περισσότερα από 3.000 μεταναστευτικά είδη που δεν ανήκουν στον κατάλογο αυτό.

Το 22% των ειδών του καταλόγου CMS απειλούνται με εξαφάνιση, ενώ σχεδόν τα μισά είδη παρουσιάζουν μείωση του πληθυσμού τους. Όπως επισημαίνεται, τα τελευταία 30 χρόνια, 70 μεταναστευτικά είδη, όπως ο αετός της στέπας και η άγρια καμήλα, έχουν κινδυνεύσει περισσότερο, ενώ αντίθετα μόλις 14 καταγεγραμμένα είδη, όπως οι γαλάζιες φάλαινες, ο θαλάσσιος αετός με λευκή ουρά και ο μαυροπετρίτης, έχουν πλέον βελτιωμένη κατάσταση διατήρησης.

Επιπλέον, εντοπίστηκε ότι σχεδόν όλα τα ψάρια που περιλαμβάνονται στον κατάλογο της Σύμβασης CMS, μεταξύ των οποίων οι μεταναστευτικοί καρχαρίες, τα σαλάχια και οι οξύρρυγχοι, απειλούνται με εξαφάνιση.

Διαβασε ακομα

Αντίο Σουδάν: O τελευταίος αποχαιρετισμός στον λευκό ρινόκερο-σύμβολο και μια ελπίδα

Οι δύο μεγαλύτερες απειλές όχι μόνο για τα είδη που περιλαμβάνονται στον κατάλογο CMS, αλλά και για όλα τα μεταναστευτικά είδη, είναι η υπερεκμετάλλευση και η απώλεια των οικοτόπων λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας.

Οι μισές από τις βασικές περιοχές βιοποικιλότητας, που έχουν αναγνωριστεί ως σημαντικές για τα μεταναστευτικά ζώα που περιλαμβάνονται στον κατάλογο CMS, δεν έχουν καθεστώς προστασίας.

Την ίδια στιγμή, το 58% των περιοχών αντιμετωπίζουν μη βιώσιμα επίπεδα πίεσης που προκαλούνται από τον ανθρώπινο παράγοντα. Η κλιματική κρίση, η ρύπανση και τα εισβλητικά είδη έχουν επίσης βαθιές επιπτώσεις στα μεταναστευτικά είδη.

Σημειώνεται δε, ότι σε παγκόσμιο επίπεδο, 399 μεταναστευτικά είδη που απειλούνται ή σχεδόν απειλούνται με εξαφάνιση δεν περιλαμβάνονται επί του παρόντος στον κατάλογο του CMS.

Στην έκθεση υπογραμμίζεται ότι η ανάκαμψη των πληθυσμών και των ειδών είναι δυνατή και αναδεικνύονται περιπτώσεις επιτυχημένης αλλαγής πολιτικής και θετικών δράσεων. Μεταξύ αυτών των θετικών παραδειγμάτων είναι και η συντονισμένη τοπική δράση που οδήγησε στη μείωση κατά 91% των παράνομων διχτυών για πουλιά στην Κύπρο.

Οι ανθρώπινες παγίδες θανάτου

Η ανθρώπινη δραστηριότητα, όπως είναι οι καλλιέργειες, η δημιουργία δρόμων και οι υποδομές, κατακερματίζουν τα μονοπάτια των μεταναστευτικών ειδών, καθιστώντας πολλές φορές αδύνατη την ολοκλήρωση του ταξιδιού τους. Την ίδια στιγμή, λόγω της ανόδου της θερμοκρασίας των ωκεανών, το ταξίδι πολλών ειδών, όπως της φάλαινας, καθυστερεί επικίνδυνα.

Παράλληλα, η φωτορύπανση καθιστά τη μετανάστευση πιο επικίνδυνη για ορισμένα είδη όπως τα πουλιά. Μάλιστα, από το 1978 έχουν ανασυρθεί από ένα κτήριο του Σικάγο, στην όχθη της λίμνης Μίσιγκαν, περισσότερα από 40.000 νεκρά πουλιά, καθώς τα προσελκύει το φως που αντανακλά στα παράθυρα, με αποτέλεσμα να πέφτουν πάνω του.

Τέλος, η ηχορύπανση προκαλεί μαζικούς εκβρασμούς φαλαινών, ενώ η ρύπανση από τα πλαστικά έχει συνδεθεί με την υψηλή θνησιμότητα στα άλμπατρος.

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ