Ανοιχτή πληγή αποτελούν για τον πλανήτη τεράστιες διαρροές μεθανίου από χωματερές, σύμφωνα με αποκαλυπτική έρευνα του Guardian, την ίδια ώρα που ειδικοί για το Κλίμα εκπέμπουν για ακόμα μια φορά SOS.

Η ανάλυση των δορυφορικών δεδομένων από όλο τον κόσμο δείχνει ότι τα πολυπληθή έθνη της νότιας Ασίας αποτελούν εστία αυτών των υπερ-εκπομπών μεθανίου, με περισσότερες από 1.000 χωματερές να αποτελούν σοβαρό και διαρκή κίνδυνο για το περιβάλλον, τα τελευταία τουλάχιστον 4 χρόνια.

Το ίδιο και η Αργεντινή και η Ισπανία, δύο ανεπτυγμένες χώρες, όπου η σωστή διαχείριση των αποβλήτων θα έπρεπε να αποτρέπει τις διαρροές.

Εστία του κακού οι χωματερές

Οι χώροι υγειονομικής ταφής εκλύουν μεθάνιο όταν οργανικά απόβλητα, όπως υπολείμματα τροφών, ξύλο, χαρτιά και απορρίμματα κήπων, αποσυντίθενται απουσία οξυγόνου.

Πακιστάν, Ινδία, Μπαγκλαντές έχουν με τις περισσότερες μεγάλες διαρροές

Το μεθάνιο παγιδεύει 86 φορές περισσότερη θερμότητα στην ατμόσφαιρα από ό,τι το διοξείδιο του άνθρακα σε διάστημα 20 ετών, γεγονός που το καθιστά κρίσιμο στόχο για τη δράση για το Κλίμα.

Οι επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει ότι οι εκπομπές από μη διαχειριζόμενες χωματερές θα μπορούσαν να διπλασιαστούν μέχρι το 2050, καθώς αυξάνεται ο αστικός πληθυσμός, τινάζοντας στον αέρα την πιθανότητα αποτροπής της κλιματικής καταστροφής.

Σύμφωνα με τα νέα δεδομένα, μεταξύ Ιανουαρίου 2019 και Ιουνίου 2023, συνέβησαν συνολικά 1.256 γεγονότα υπερ-εκπομπής μεθανίου.

Το Πακιστάν, η Ινδία και το Μπαγκλαντές ηγούνται της λίστας των χωρών με τις περισσότερες μεγάλες διαρροές, ακολουθούμενες από την Αργεντινή, το Ουζμπεκιστάν και την Ισπανία.

Πώς μπορούν να μειωθούν οι εκπομπές μεθανίου

Οι εκπομπές σε χώρους υγειονομικής ταφής μπορούν να μειωθούν με τη δημιουργία λιγότερων οργανικών αποβλήτων εξ αρχής, την εκτροπή τους από την υγειονομική ταφή ή τουλάχιστον τη δέσμευση μέρους του μεθανίου που απελευθερώνεται από τους χώρους υγειονομικής ταφής.

Η δράση για την αναχαίτιση των διαρροών μεθανίου επιβραδύνει την υπερθέρμανση του πλανήτη ταχύτερα από σχεδόν οποιοδήποτε άλλο μέτρο και είναι συχνά χαμηλού κόστους, ενώ ορισμένα μέτρα αποδίδουν ακόμη και όταν το δεσμευμένο αέριο πωλείται ως καύσιμο.

Διαβασε ακομα

ΟΗΕ: Ο άνθρωπος στέλνει στον θάνατο τα μεταναστευτικά είδη

Τι φοβούνται οι επιστήμονες

Οι εκπομπές μεθανίου έχουν επιταχυνθεί από το 2007 και προκαλούν το ένα τρίτο της υπερθέρμανσης του πλανήτη που προκαλεί σήμερα την κλιματική κρίση.

Η επιτάχυνση αυτή έχει θορυβήσει τους επιστήμονες, οι οποίοι φοβούνται ότι αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για τη διατήρηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω του 1,5C και θα μπορούσε να έχει καταστροφικές επιπτώσεις στο Κλίμα.

Η ταχεία αύξηση φαίνεται να οφείλεται στην υπερθέρμανση, που οδηγεί σε μεγαλύτερη παραγωγή μεθανίου στους υγροτόπους – ένας πιθανός φαύλος κύκλος, που καθιστά ακόμη πιο επείγουσες τις περικοπές των ανθρωπογενών εκπομπών μεθανίου.

Πού οφείλονται οι εκπομπές μεθανίου

Η αποσύνθεση των αποβλήτων είναι υπεύθυνη για το περίπου 20% των εκπομπών μεθανίου που προκαλούνται από τον άνθρωπο.

Οι εργασίες εκμετάλλευσης ορυκτών καυσίμων προκαλούν το 40% των εκπομπών, ενώ ο Guardian αποκάλυψε ότι μόνο το 2022 υπήρξαν περισσότερα από 1.000 γεγονότα υπερ-εκπομπών από εγκαταστάσεις πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα, πολλά από τα οποία θα μπορούσαν εύκολα να διορθωθούν. Τα βοοειδή και οι ορυζώνες προκαλούν το υπόλοιπο 40% των εκπομπών.

Ο Carlos Silva Filho, πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Στερεών Αποβλήτων, δήλωσε ότι η παγκόσμια δέσμευση που ανέλαβαν 150 χώρες να μειώσουν κατά 30% τις εκπομπές μεθανίου έως το 2030 δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την αντιμετώπιση των εκπομπών από τη βιομηχανία αποβλήτων.

«Η μείωση του μεθανίου είναι η μόνη λύση για την επίτευξη του παγκόσμιου στόχου για τη θερμοκρασία 1,5C», δήλωσε.

«Αν επικεντρωθούμε πραγματικά στη μείωση των εκπομπών μεθανίου από τον τομέα των αποβλήτων, αυτό θα αλλάξει τα δεδομένα».

Περίπου το 40% των παγκόσμιων αποβλήτων εξακολουθεί να πηγαίνει σε μη διαχειριζόμενες χωματερές.

Ο Antoine Halff, συνιδρυτής της εταιρείας Kayrros, η οποία παρείχε την ανάλυση της δορυφορικής εικόνας στον Guardian, δήλωσε: «Τα απόβλητα είναι μια μεγάλη πηγή [μεθανίου] και σε χώρες όπως η Ινδία, το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές δεν είναι μόνο μια τεράστια πηγή εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αλλά είναι επίσης μια χαμένη ευκαιρία να αξιοποιηθεί μια πηγή καυσίμων που θα μπορούσε να βοηθήσει στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της χώρας».

Ο δορυφόρος που χρησιμοποιεί η Kayrros περιστρέφεται γύρω από τον πλανήτη 14 φορές την ημέρα και παρέχει παγκόσμια κάλυψη, δίνοντας τη θέση μιας διαρροής με ακρίβεια περίπου έξι μιλίων.

Οι δορυφόροι υψηλότερης ανάλυσης που βρίσκονται σε τροχιά με μικρότερη συχνότητα μπορούν να εντοπίσουν τις υπεύθυνες εγκαταστάσεις αποβλήτων.

Βουνά σκουπιδιών

Στο Δελχί, την πρωτεύουσα της Ινδίας, έχουν σημειωθεί τουλάχιστον 124 γεγονότα υπερ-εκπομπών από τις χωματερές της πόλης από το 2020.

Η Δρ Richa Singh, του Κέντρου Επιστήμης και Περιβάλλοντος της πόλης, δήλωσε ότι ενώ οι διαρροές μεθανίου από την παγκόσμια βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου λαμβάνουν σημαντική προσοχή, ο τομέας των αποβλήτων απαιτεί επίσης επείγουσα παρέμβαση.

Η Ινδία είναι εξαιρετικά εκτεθειμένη στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, γεγονός που καθιστά τις μειώσεις του μεθανίου ιδιαίτερα σημαντικές, δήλωσε η ίδια.

Επιπλέον, ο καθαρισμός των χώρων υγειονομικής ταφής απορριμμάτων θα τερμάτιζε τις πυρκαγιές και τη σοβαρή ρύπανση του αέρα και των υδάτων που προκαλούν.

Το μεθάνιο παράγεται στις χωματερές όταν τα απορρίμματα τροφίμων και άλλα οργανικά υλικά αποσυντίθενται από μικρόβια σε περιβάλλον με έλλειψη οξυγόνου.

Τα σωστά διαχειριζόμενα συστήματα αποβλήτων είτε εκτρέπουν τα οργανικά υλικά από τους χώρους υγειονομικής ταφής σε βιοαποικοδομητές που παράγουν καύσιμο μεθάνιο, είτε καλύπτουν τους χώρους υγειονομικής ταφής και συλλαμβάνουν το αέριο. Η καύση μετατρέπει το μεθάνιο σε CO2, ένα πολύ λιγότερο ισχυρό αέριο του θερμοκηπίου.

Το χειρότερο γεγονός στην Ινδία συνέβη τον Απρίλιο του 2022 στο Δελχί, με το μεθάνιο να εκλύεται στην ατμόσφαιρα με ρυθμό 434 τόνων την ώρα.

Αυτό ισοδυναμεί με τη ρύπανση που προκαλούν 68 εκατομμύρια βενζινοκίνητα αυτοκίνητα που λειτουργούν ταυτόχρονα.

Εκτός από το ότι ρυπαίνουν τον αέρα, τα βουνά σκουπιδιών του Δελχί, τα οποία έχουν πλάτος χιλιομέτρων και ύψος 60 μέτρων, είναι κόλαση να ζεις κοντά τους.

Ο Mohammad Rizwan, 36 ετών, ο οποίος έχει ένα κατάστημα δίπλα στη χωματερή Ghazipur, όπου σημειώθηκε η μεγαλύτερη διαρροή μεθανίου στην Ινδία τα τελευταία πέντε χρόνια, δήλωσε ότι οι κάτοικοι της περιοχής είναι οι πιο άτυχοι άνθρωποι στο Δελχί.

Αποτυχία σε Αργεντινή και Ισπανία

Στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες, η ρύθμιση των χώρων υγειονομικής ταφής σημαίνει ότι αποφεύγονται τα γεγονότα υπερ-εκπομπών.

Ωστόσο, η Αργεντινή αποτελεί εξαίρεση, με 100 συμβάντα σε χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων στην πρωτεύουσα, Μπουένος Άιρες, από το 2019.

Το χειρότερο ήταν τον Αύγουστο του 2020, όταν εκπέμφθηκαν 230 τόνοι την ώρα, ποσότητα που ισοδυναμεί με τη λειτουργία 36 εκατ. αυτοκινήτων.

Ορισμένα τμήματα των χωματερών φαίνεται να έχουν καλή διαχείριση, σύμφωνα με τη Nadia Mazzeo, ειδική στη διαχείριση αποβλήτων στο Πανεπιστήμιο του Μπουένος Άιρες. «Το Μπουένος Άιρες διαθέτει τον πιο προηγμένο χώρο υγειονομικής ταφής στην Αργεντινή και έναν από τους καλύτερους στη Λατινική Αμερική».

Ωστόσο, μια τεράστια ποσότητα σκουπιδιών -περίπου 15.000 τόνοι την ημέρα– απορρίπτεται στον χώρο και δορυφορικά δεδομένα σε μελέτη του 2022 έδειξαν ότι οι ακάλυπτοι νέοι σωροί απορριμμάτων μπορεί να είναι η πηγή των εκπομπών.

Οι δορυφόροι εντόπισαν επίσης διαρροές μεθανίου στη Μαδρίτη, 17 το 2021 και τέσσερις μεγάλες διαρροές το πρώτο εξάμηνο του 2023. Η μεγαλύτερη ήταν 25 τόνοι την ώρα, η οποία καταγράφηκε στις 23 Ιανουαρίου και ισοδυναμεί με 3,9 εκατ. κινούμενα αυτοκίνητα.

Τα συμβάντα εντοπίστηκαν κοντά σε χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων στα νότια του κέντρου της πόλης, όπου λειτουργούν επίσης μονάδες εξαγωγής βιοαερίου για τη δέσμευση του μεθανίου. Η ανάλυση δορυφορικών δεδομένων το 2021 και μια επίγεια έρευνα το 2018 εντόπισαν και οι δύο σημαντικές διαρροές μεθανίου στην περιοχή.

Το δημοτικό συμβούλιο της Μαδρίτης, το οποίο διαχειρίζεται τις μεγαλύτερες εγκαταστάσεις αποβλήτων στην περιοχή, δήλωσε ότι άλλοι χώροι υγειονομικής ταφής απορριμμάτων που δεν ελέγχει στην ευρύτερη περιοχή της Μαδρίτης θα μπορούσαν να είναι υπεύθυνοι και ότι οι δορυφορικές εκτιμήσεις δεν είναι τόσο αξιόπιστες όσο οι επίγειες μετρήσεις.

Η ανίχνευση των υπερ-εκπομπών μεθανίου με δορυφόρους είναι πιο δύσκολη στις τροπικές περιοχές, καθώς τα υψηλά επίπεδα υδρατμών και τα σύννεφα στην ατμόσφαιρα παρεμβαίνουν στις μετρήσεις.

Έτσι, οι υπερ-εκπομποί στην κεντρική Αφρική και τη νοτιοανατολική Ασία μπορεί να μην ανιχνεύονται, αν και οι νέοι δορυφόροι που αναπτύσσονται θα βελτιώσουν την ανίχνευση σε αυτές τις περιοχές.

Με πληροφορίες από Guardian