Μεγέθυνση κειμένου
Η σεξουαλική βία έχει γίνει καθοριστικό χαρακτηριστικό της παρατεταμένης εμφύλιας σύγκρουσης στο Σουδάν. Ο βιασμός χρησιμοποιείται πλέον ως «όπλο πολέμου»
Το Σουδάν βρίσκεται σε οριακό σημείο. Μετά από 17 μήνες σκληρού εμφυλίου πολέμου που έχει καταστρέψει τη χώρα, ο στρατός έχει εξαπολύσει μεγάλη επίθεση στην πρωτεύουσα Χαρτούμ, με στόχο περιοχές που βρίσκονται στα χέρια του σκληρού αντιπάλου του, των παραστρατιωτικών Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF).
Οι RSF κατέλαβαν το μεγαλύτερο μέρος του Χαρτούμ στην αρχή της σύγκρουσης, ενώ ο στρατός ελέγχει τη δίδυμη πόλη Ομντουρμάν, ακριβώς απέναντι από τον ποταμό Νείλο.
Αλλά υπάρχουν ακόμη μέρη όπου οι άνθρωποι μπορούν να περάσουν ανάμεσα στις δύο πλευρές. Και το κάνουν.
Σε ένα τέτοιο σημείο, βρέθηκε μια ομάδα γυναικών, που περπάτησαν τέσσερις ώρες για να φτάσουν σε μια αγορά στην ελεγχόμενη από τον στρατό περιοχή στην άκρη του Ομντουρμάν, όπου τα τρόφιμα είναι φθηνότερα.
Οι γυναίκες έφτασαν εκεί από το Νταρ ες Σαλάμ, μια περιοχή που ελέγχεται από τις RSF.
Οι σύζυγοί τους δεν βγαίνουν πλέον από το σπίτι, επειδή οι μαχητές των RSF τους χτυπούσαν, τους έπαιρναν ό,τι χρήματα κέρδιζαν ή τους κρατούσαν και απαιτούσαν χρήματα για την απελευθέρωσή τους.
«Υπομένουμε αυτές τις κακουχίες επειδή θέλουμε να θρέψουμε τα παιδιά μας. Πεινάμε, χρειαζόμαστε φαγητό», είπε μία από αυτές.
Προσοχή! Ορισμένες από τις λεπτομέρειες της ιστορίας μπορεί να είναι σοκαριστικές.
Όμως πώς είναι οι συνθήκες για τις γυναίκες. Είναι πιο ασφαλείς από τους άνδρες; Τι γίνεται με τους βιασμούς;
Οι γυναίκες σταμάτησαν να μιλούν, μέχρι που μία ξέσπασε.
«Πού είναι ο κόσμος; Γιατί δεν μας βοηθάτε;» είπε με λόγια που έβγαιναν σαν χείμαρρος καθώς δάκρυα έτρεχαν στα μάγουλά της.
«Υπάρχουν τόσες πολλές γυναίκες εδώ που έχουν υποστεί βία, αλλά δεν μιλούν γι’ αυτό. Ποια διαφορά θα είχε άλλωστε;»
«Οι RSF αναγκάζουν κάποια κορίτσια να ξαπλώνουν στους δρόμους τη νύχτα», συνέχισε. «Αν γυρίσουν αργά από αυτή την αγορά, οι RSF τις κρατούν για πέντε ή έξι ημέρες».
Καθώς μιλούσε, η μητέρα της καθόταν με το κεφάλι μέσα στα χέρια της και έκλαιγε με λυγμούς. Άλλες γυναίκες γύρω της άρχισαν επίσης να κλαίνε.
«Εσείς στον κόσμο σας, αν το παιδί σας έβγαινε έξω, θα το αφήνατε;» ρώτησε. «Δεν θα πήγαινες να την ψάξεις; Αλλά πείτε μας, τι μπορούμε να κάνουμε; Τίποτα δεν είναι στα χέρια μας, κανείς δεν νοιάζεται για εμάς. Πού είναι ο κόσμος; Γιατί δεν μας βοηθάτε!»
Το σημείο διέλευσης ήταν ένα παράθυρο σε έναν κόσμο απελπισίας και απόγνωσης.
Οι γυναίκες περιέγραψαν ότι υπέστησαν ανομία, λεηλασίες και βιαιότητες σε μια σύγκρουση που, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, έχει αναγκάσει περισσότερους από 10,5 εκατομμύρια ανθρώπους να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.
Όμως η σεξουαλική βία είναι αυτό που έχει γίνει καθοριστικό χαρακτηριστικό της παρατεταμένης σύγκρουσης, η οποία ξεκίνησε ως μάχη για την εξουσία μεταξύ του στρατού και των RSF, αλλά έκτοτε έχει προσελκύσει τοπικές ένοπλες ομάδες και μαχητές από γειτονικές χώρες.
Ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Volker Turk, δήλωσε ότι ο βιασμός χρησιμοποιείται ως «όπλο πολέμου».
Μια πρόσφατη αποστολή του ΟΗΕ για τη διερεύνηση των γεγονότων κατέγραψε αρκετές περιπτώσεις βιασμών και απειλών βιασμού από μέλη του στρατού, αλλά διαπίστωσε ότι σεξουαλικά εγκλήματα μεγάλης κλίμακας διαπράχθηκαν από τις RSF και τις συμμαχικές πολιτοφυλακές της και ισοδυναμεί με παραβίαση του διεθνούς δικαίου.
Μια γυναίκα κατηγόρησε τις RSF για τον βιασμό της. Μίλησε για όλα στο BBC, ενώ βρισκόταν στην Souk al-Har, την αγορά της ζέστης.
Από την έναρξη του πολέμου αυτή η αγορά έχει επεκταθεί σε όλη την άγονη γη σε έναν έρημο δρόμο έξω από το Ομντουρμάν, προσελκύοντας τους φτωχότερους των φτωχών με τις χαμηλές τιμές της.
Η γυναίκα -ας την πούμε Μίριαμ- είχε εγκαταλείψει το σπίτι της στο Νταρ ες Σαλάμ για να βρει καταφύγιο στον αδελφό της.
Τώρα εργάζεται σε έναν πάγκο με τσάι. Αλλά στις αρχές του πολέμου, είπε, δύο ένοπλοι άνδρες μπήκαν στο σπίτι της και προσπάθησαν να βιάσουν τις κόρες της – η μία 17 ετών και η άλλη 10.
«Είπα στα κορίτσια να μείνουν πίσω μου και είπα στους άνδρες των RSF: «Αν θέλετε να βιάσετε κάποια, αυτή πρέπει να είμαι εγώ», είπε.
«Με χτύπησαν και με διέταξαν να βγάλω τα ρούχα μου. Πριν τα βγάλω, είπα στα κορίτσια μου να φύγουν. Πήραν τα άλλα παιδιά και πήδηξαν πάνω από τον φράχτη. Τότε ένας από τους άνδρες ξάπλωσε πάνω μου».
Οι RSF δήλωσαν στους διεθνείς ερευνητές ότι έχουν λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την πρόληψη της σεξουαλικής βίας και άλλων μορφών βίας που συνιστούν παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Όμως οι μαρτυρίες για σεξουαλικές επιθέσεις είναι πολλές και συνεχείς και η ζημιά έχει διαρκή αντίκτυπο.
Καθισμένη σε ένα χαμηλό σκαμνί στη σκιά μιας σειράς δέντρων, μια άλλη γυναίκα -ας την πούμε Φατίμα- είπε ότι είχε έρθει στο Ομντουρμάν για να γεννήσει δίδυμα και σκόπευε να μείνει.
Μία από τις γειτόνισσές της, είπε, ένα 15χρονο κορίτσι, είχε επίσης μείνει έγκυος, αφού η ίδια και η 17χρονη αδελφή της βιάστηκαν από τέσσερις στρατιώτες των RSF.
Οι άνθρωποι ξύπνησαν από κραυγές και βγήκαν έξω για να δουν τι συνέβαινε, είπε, αλλά οι ένοπλοι τους είπαν ότι θα τους πυροβολούσαν αν δεν επέστρεφαν στα σπίτια τους.
Το επόμενο πρωί βρήκαν τα δύο κορίτσια με σημάδια κακοποίησης στο σώμα τους και τον μεγαλύτερο αδελφό τους κλειδωμένο σε ένα από τα δωμάτια.
«Κατά τη διάρκεια του πολέμου, από τότε που έφτασαν οι RSF, αμέσως αρχίσαμε να ακούμε για βιασμούς, μέχρι που το είδαμε μπροστά μας στους γείτονές μας», είπε η Fatima. «Αρχικά είχαμε αμφιβολίες [για τις αναφορές], αλλά ξέρουμε ότι είναι οι RSF που βίασαν τα κορίτσια».
Οι άλλες γυναίκες συγκεντρώνονται για να ξεκινήσουν το ταξίδι της επιστροφής στα σπίτια τους σε περιοχές που ελέγχονται από την RSF – είναι πολύ φτωχές, λένε, για να ξεκινήσουν μια νέα ζωή όπως έκανε η Μίριαμ φεύγοντας από το Νταρ ες Σαλάμ.
Όσο διαρκεί αυτός ο πόλεμος, δεν έχουν άλλη επιλογή από το να επιστρέψουν στη φρίκη του.
Με πληροφορίες από BBC
Ακολουθήστε το pride.gr στο Google News και ενημερωθείτε πρώτοι