Τα σχολεία ξεκινούν με την αγωνία και την προσμονή μαθητών, καθηγητών και γονέων να «χτυπούν κόκκινο»: Πώς θα είναι η νέα χρονιά; Θα βρίσκονται από την αρχή όλοι οι καθηγητές στις θέσεις τους ή θα υπάρχουν ελλείψεις; Μια τελευταία προσθήκη στα… βασικά ερωτήματα και τις ανησυχίες αποτελεί το πώς θα αντέξουν τα παιδιά τόσες ώρες χωρίς το κινητό, που αποτελεί πλέον προέκταση του χεριού τους;

Το σοκ, αν το καλοσκεφτεί κανείς, είναι μεγάλο – όχι ίσως για όσους είναι άνω των 30, παρόλο που και εκείνοι δυσκολεύονται συχνά να λειτουργήσουν χωρίς την έξυπνη συσκευή τους και ας μην το παραδέχονται.

Ωστόσο, υπάρχει μία στρατιά νέων, εφήβων και παιδιών άνω των 10-12 ετών, που ξεκινούν και τελειώνουν την ημέρα τους με το κινητό ανά χείρας. Δεν είναι απλώς μία συσκευή για «μια έκτακτη ανάγκη» αλλά ο τρόπος που επικοινωνούν – ουσιαστικά – με άλλα άτομα, που ψυχαγωγούνται, που ενημερώνονται.

Απαγόρευση κινητών και στα διαλείμματα

Με τον υπουργό Παιδείας, Κυριάκο Πιερρακάκη, να διευκρινίζει πως το μέτρο της απαγόρευσης χρήσης κινητών από τους μαθητές δεν αφορά μόνο στην ώρα του μαθήματος αλλά και αυτή του διαλείμματος, με τους παραβάτες να τιμωρούνται αυτόματα με την ποινή της μονοήμερης αποβολής, τα πράγματα φαντάζουν μάλλον «σκούρα» ή μήπως όχι;

Το Calvijn College ήταν ένα από τα πρώτα σχολεία στην Ολλανδία που απαγόρευσε τα κινητά τηλέφωνα. Τέσσερα χρόνια μετά, οι υπεύθυνοι αναφέρουν ότι η κουλτούρα του ιδρύματος έχει μεταμορφωθεί πλήρως.

«Πού ζούμε, στο 1800;»

Έξι χρόνια πριν, μαθητές και εργαζόμενοι στο συγκεκριμένο σχολείο έμειναν με το στόμα ανοιχτό όταν τους ανακοινώθηκε πως θα απαγόρευαν τα smartphones: «Μα καλά! Πού ζούμε; Στο 1800;», ήταν η πιο συχνή ερώτηση που δεχόταν ο Jan Bakker, πρόεδρος του κολεγίου, στο οποίο φοιτούν μαθητές ηλικίας 12 έως 18 ετών.

Διαβασε ακομα

Θα πιάσει στην Ελλάδα; Τι συνέβη όταν ένα σχολείο απαγόρευσε τα smartphones

Καταστρέφοντας τις κοινωνικές δεξιότητες

Παρόλο που η πλειοψηφία υποστήριξε την ιδέα, περίπου το 20% των γονέων, των καθηγητών και των μαθητών που ερωτήθηκαν ήταν σταθερά αντίθετοι: Η βασική ανησυχία των συγκεκριμένων γονέων ήταν πως δεν θα μπορούσαν να επικοινωνήσουν εύκολα με τα παιδιά τους σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Οι εκπαιδευτικοί από την άλλη που έφερναν αντίρρηση υποστήριζαν πως την τεχνολογία οφείλουμε να «την αγκαλιάζουμε» και όχι να την απορρίπτουμε.

Παρ’ όλα αυτά, η διοίκηση του σχολείου προχώρησε στην εφαρμογή του μέτρου: «Περπατώντας στους διαδρόμους και στην αυλή του σχολείου, έβλεπες ότι όλα τα παιδιά ήταν με τα smartphones τους. Οι συζητήσεις έλειπαν, τα τραπέζια του πινγκ πονγκ ήταν άδεια», λέει ο Bakker. «Βασικά είχαμε χάσει την κοινωνική κουλτούρα».

Συντονισμένη απαγόρευση σε όλη την Ευρώπη

Πλέον, το Calvijn College δεν αποτελεί εξαίρεση: Όλο και περισσότερα σχολεία στην Ευρώπη υιοθετούν το μέτρο, με έναν αυξανόμενο αριθμό μαθητών να αναγκάζεται να αφήνει τα κινητά στο σπίτι ή στην τσάντα τους: Στη Γαλλία, 200 σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δοκιμάζουν την απαγόρευση, ενώ τα γαλλόφωνα δημοτικά σχολεία στις Βρυξέλλες και το Βέλγιο, έχουν προχωρήσει στις δικές τους απαγορεύσεις. Στην Ουγγαρία, ένα νέο διάταγμα απαιτεί από τα σχολεία να συλλέγουν τα τηλέφωνα και τις έξυπνες συσκευές των μαθητών κατά την έναρξη της ημέρας.

Η Ιταλία και η Ελλάδα έχουν υιοθετήσει ηπιότερες προσεγγίσεις, επιτρέποντας στους μαθητές να έχουν τα τηλέφωνά τους μαζί, κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά κλειστά μέσα στη σχολική τους τσάντα.

Διαβασε ακομα

Προκαλούν τελικά τα κινητά καρκίνο στο κεφάλι; Αυτή είναι η αλήθεια

Λιγότερες διακοπές στο μάθημα & μεγαλύτερη συγκέντρωση

Για όσους εργάζονται στο Calvijn College, το σαρωτικό ρεύμα της αλλαγής είναι συναρπαστικό:
«Ουσιαστικά ό,τι είχαμε χάσει, το πήραμε πίσω», λέει ο Bakker. «Οι μαθητές παίζουν και μιλούν μεταξύ τους», ενώ για τον διευθυντή, ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι πλέον το μάθημα δεν διακόπτεται από διάφορους ήχους και η συγκέντρωση των μαθητών είναι καλύτερη.

Τον Ιανουάριο του 2024, η ολλανδική κυβέρνηση μπήκε στη συζήτηση, προτρέποντας τα σχολεία να απαγορεύσουν τα κινητά τηλέφωνα, τα tablet και τα smartwatches από τις περισσότερες αίθουσες διδασκαλίας των γυμνασίων σε όλη τη χώρα, με τη σύσταση να επεκτείνεται πλέον και στα δημοτικά σχολεία.

Στα τέλη του 2023, και καθώς τα σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε όλη την Ολλανδία ετοιμάζονταν να ακολουθήσουν τις συστάσεις, ερευνητές του Πανεπιστημίου Radboud άδραξαν την ευκαιρία για να κάνουν τη σύγκριση – πριν και μετά την αλλαγή.

Περίπου το 20% των μαθητών ανέφερε ότι ήταν λιγότερο αφηρημένοι από τη στιγμή που τα smartphones ήταν εκτός ορίων, λέει ο Loes Pouwels, ένας από τους ερευνητές, ενώ οι εκπαιδευτικοί περιέγραψαν ότι οι μαθητές ήταν πιο προσεκτικοί και συγκεντρωμένοι στη δουλειά τους στην τάξη. «Οπότε νομίζω ότι όσον αφορά τη γνωστική λειτουργία, συνολικά ήταν κάτι θετικό».

Διαβασε ακομα

Αν σκρολάρεις στα social επειδή βαριέσαι, θα βαρεθείς περισσότερο

Περιορισμός του cyber bullying

Πολλοί μαθητές ανέφεραν επίσης περισσότερες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις στην πραγματική ζωή και πως η ποιότητα αυτών των αλληλεπιδράσεων είχε βελτιωθεί. Διαπιστώθηκε επίσης μείωση του διαδικτυακού εκφοβισμού (cyber bullying), καθώς οι μαθητές ήταν περισσότερο χρόνο εκτός σύνδεσης.

Τρεις μήνες μετά την απαγόρευση, ωστόσο, δεν είχαν προσαρμοστεί όλοι οι μαθητές στο μέτρο. Παρόλο που το 40% δήλωσε ότι η αποχή από τα τηλέφωνα τούς επέτρεψε να απολαύσουν καλύτερα τα διαλείμματά τους, το 37% ανέφερε πως τους έλειπαν τα τηλέφωνά τους. «Αναγκάζομαι να κοινωνικοποιηθώ όταν δεν έχω διάθεση, πράγμα που συμβαίνει συχνά», λέει ένας συμμετέχων στην έρευνα.

Στο Calvijn College, οι εργαζόμενοι δεν έχουν καμία αμφιβολία ότι τελικά η απαγόρευση ήταν θετικό βήμα. Όταν πρωτοεφαρμόστηκε, είχε γίνει λόγος για το ενδεχόμενο να επιτραπεί τελικά στους μεγαλύτερους μαθητές να ενσωματώσουν ξανά τα τηλέφωνα στη σχολική τους ημέρα.

Η ιδέα εγκαταλείφθηκε μετά τις αλλαγές που παρατηρήθηκαν. «Αυτή η συζήτηση έχει τελειώσει. Κανείς δεν μιλάει γι’ αυτό», λέει ο Bakker.

Διαβασε ακομα

Η κλιματική κρίση κλείνει σχολεία και απειλεί εκατομμύρια μαθητές

«Περάσαμε μια εποχή που ο κόσμος έλεγε ότι δεν είμαστε ένα σύγχρονο σχολείο, ότι πηγαίνουμε πίσω στον χρόνο», αναφέρει ο Bakker, προσθέτοντας πως «σήμερα συμβαίνει το αντίθετο. Αισθάνομαι μια ωραία επιβεβαίωση ότι η ταλαιπωρία που περάσαμε δεν ήταν για το τίποτα».

Με πληροφορίες από Guardian