Το 2022, το Ντουμπάι παρουσίασε τη μεγαλύτερη κάθετη φάρμα στον κόσμο. Η εσωτερική εγκατάσταση, έκτασης 31.000 τετραγωνικών μέτρων στο Διεθνές Αεροδρόμιο Al Maktoum του Ντουμπάι, που αποτελείται από δίσκους στοιβαγμένους σε πύργους που καλλιεργούν φυτά με ελάχιστο νερό και χώμα, παράγει περισσότερα από ένα εκατομμύριο κιλά φυλλώδη χόρτα υψηλής ποιότητας κάθε χρόνο.

Αλλά δεν πρόκειται να κρατήσει τον τίτλο για πολύ καιρό. Στην άλλη πλευρά της πόλης, στην εύστοχα αποκαλούμενη Food Tech Valley, βρίσκονται σε εξέλιξη οι εργασίες για μια ακόμη μεγαλύτερη εγκατάσταση: Μια GigaFarm ύψους 12 μέτρων και 83.612 τετραγωνικών μέτρων.

Το έργο GigaFarm, το οποίο εποπτεύεται από την επιχείρηση ReFarm που ιδρύθηκε στα ΗΑΕ, δεν είναι απλώς μεγαλύτερο από άλλες κάθετες φάρμες – λειτουργεί και διαφορετικά, λέει ο Oliver Christof, διευθύνων σύμβουλος της Christof Global Impact, της εταιρείας που βρίσκεται πίσω από την ReFarm.

Πράσινη γεωργία

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, τα συστήματα τροφίμων εκτιμάται ότι ευθύνονται για το ένα τρίτο των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ο τομέας της γης, συμπεριλαμβανομένης της γεωργίας και της χρήσης γης, αντιπροσωπεύει τα δύο τρίτα αυτού του ποσοστού, με την παραγωγή, συμπεριλαμβανομένων των λιπασμάτων, να συνεισφέρει το 39% του συνόλου και τη διανομή των προϊόντων το 29%.

Για να κάνει τη γεωργία πιο πράσινη, η GigaFarm σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει μια σειρά τεχνολογιών που μπορούν να μετατρέψουν τα απόβλητα – όπως υπολείμματα τροφίμων και λύματα – σε γεωργικά προϊόντα όπως κομπόστ, ζωοτροφές, καθαρό νερό και ενέργεια.

Φέρνοντας τις φάρμες πιο κοντά στους καταναλωτές και χρησιμοποιώντας πιο αποτελεσματικές μεθόδους παραγωγής για τη μείωση της χρήσης λιπασμάτων, το σύστημα υπόσχεται να μειώσει το αποτύπωμα άνθρακα της παραγωγής τροφίμων, καλλιεργώντας έως και τρία εκατομμύρια κιλά φυλλώδη χόρτα, βότανα και φυτά λαχανικών ετησίως και αντικαθιστώντας έως και το 1% των εισαγωγών τροφίμων των ΗΑΕ , λέει ο Christof.

Διαβασε ακομα

Η κλιματική κρίση απειλεί το αγαπημένο σου φρούτο

Δεν είναι απλώς ένα ακόμη κάθετο αγρόκτημα

Η λύση κάθετης γεωργίας της GigaFarm παρέχεται από την IGS, μια σκωτσέζικη εταιρεία που ιδρύθηκε το 2013. Οι πύργοι ανάπτυξης της IGS – οι οποίοι μοιάζουν με πολυώροφο πάρκινγκ αυτοκινήτων, στοιβαγμένοι με φυτά αντί για οχήματα – είναι ένα ελεγχόμενο περιβάλλον που παρακολουθεί και ρυθμίζει προσεκτικά τη συχνότητα και την ποσότητα του νερού και των λιπασμάτων.

Χρησιμοποιώντας ένα σύστημα υδροπονίας, κάθε δίσκος αναπτύσσει φυτά χρησιμοποιώντας ένα υπόστρωμα, όπως οργανικό κομπόστ ή ίνες καρύδας, αντί για χώμα, και οι λωρίδες φωτός LED κάτω από κάθε δίσκο παρέχουν συνθετικό ηλιακό φως.

Αισθητήρες, συμπεριλαμβανομένων καμερών, παρακολουθούν την ανάπτυξη των φυτών και οι πύργοι μπορούν να διαχειρίζονται αυτόματα το φως, τη θερμοκρασία, την υγρασία, το νερό και τα επίπεδα θρεπτικών ουσιών.

Με ύψος από έξι έως 12 μέτρα, οι πύργοι είναι σπονδυλωτοί, με αποτέλεσμα να είναι εύκολη η κλιμάκωσή τους, λέει ο Andrew Lloyd, διευθύνων σύμβουλος της IGS.

Οι τεθλασμένες δοκοί συγκρατούν δεκάδες δίσκους, οι οποίοι μπορούν να μετακινηθούν μεταξύ των πύργων. Κάθε μονάδα πύργου είναι παραγεμισμένη με παχιά, μονωτικά πάνελ αφρού που διατηρούν το εσωτερικό προσεκτικά ελεγχόμενο κλίμα.

Μόλις έχετε τον αέρα μέσα, και έχετε την υγρασία και τη θερμοκρασία υπό έλεγχο, το επίπεδο αναπλήρωσης είναι απίστευτα μικρό, λέει ο Lloyd.

Τα υπέρ και τα κατά της κάθετης καλλιέργειας

Η κάθετη γεωργία προσφέρει πλήθος πλεονεκτημάτων σε σχέση με τη συμβατική γεωργία, συμπεριλαμβανομένης της ταχύτερης ανάπτυξης των καλλιεργειών, της μείωσης της χρήσης νερού έως και 98% και της κατάληψης πολύ λιγότερου χώρου.

Επιπλέον, οι κάθετες φάρμες μπορούν να κατασκευαστούν σε μέρη όπου το έδαφος έχει υποβαθμιστεί και είναι άχρηστο για την παραδοσιακή γεωργία, ενώ οι εσωτερικές φάρμες δεν περιορίζονται από τις εποχές και το κλίμα.

Υπάρχουν όμως και μειονεκτήματα. Η έξυπνη τεχνολογία και η υποδομή απαιτούν μια τεράστια αρχική επένδυση, ενώ το υψηλό κόστος λειτουργίας για τις φάρμες, που αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος από τα φώτα LED, έχει κάνει πολλές εταιρείες να αγωνίζονται να επιβιώσουν.

Μια πρόσφατη σειρά από οικονομικές αποτυχίες υψηλού προφίλ στον τομέα – συμπεριλαμβανομένων των Fifth Season και AppHarvest, οι οποίες κατέθεσαν αίτηση πτώχευσης πέρυσι – αναδεικνύουν τη δυσκολία του ανταγωνισμού με το χαμηλό κόστος της συμβατικής γεωργίας.

Το 2023, η αμερικανική εταιρεία κάθετης γεωργίας AeroFarms άνοιξε στο Άμπου Ντάμπι μια εγκατάσταση έρευνας και ανάπτυξης 65.000 τετραγωνικών μέτρων, τη μεγαλύτερη του είδους της στον κόσμο, αλλά λίγο αργότερα, η εταιρεία κατέθεσε αίτηση πτώχευσης και αναδιαρθρώθηκε.

Διαβασε ακομα

Η AI μάχεται για το περιβάλλον υπερκαταναλώνοντας ενέργεια

Το μυστικό της βιωσιμότητας

Για να γίνει μια κάθετη φάρμα βιώσιμη, τόσο οικονομικά όσο και περιβαλλοντικά, πρέπει να ενσωματώνει ροές αποβλήτων και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, λέει ο Lloyd – και αυτό ακριβώς σχεδιάζει να κάνει η ReFarm.

Το αγρόκτημα θα τροφοδοτείται με ενέργεια που θα παράγεται από την αποτέφρωση των στερεών αποβλήτων του, ενώ το νερό του θα παρέχεται από μια τεχνολογία που βασίζεται σε έντομα. Οι προνύμφες της μαύρης μύγας στρατιώτη τρώνε τα απόβλητα τροφίμων και στο τέλος του κύκλου ανάπτυξής τους μετατρέπονται σε ζωοτροφές υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες, με παραπροϊόντα το νερό και το κομπόστ.

Η GigaFarm αναμένει να ανακυκλώνει 50.000 τόνους υπολειμμάτων τροφίμων ετησίως, και το νερό που παράγεται από αυτή τη διαδικασία είναι αρκετό για να τρέξει το 100% της κάθετης φάρμας, λέει ο Christof, ενώ το οργανικό κομπόστ θα χρησιμοποιείται ως υπόστρωμα για τα φυτά.

Η ζωοτροφή είναι ένα από τα πολλά γεωργικά προϊόντα που σχεδιάζει να παράγει η ReFarm στις εγκαταστάσεις της και να την πουλάει σε φάρμες. Κατασκευάζει επίσης ένα βιολογικό λίπασμα το οποίο η ReFarm ισχυρίζεται ότι μειώνει την εφαρμογή λιπασμάτων κατά 50%, και ένα βελτιωτικό εδάφους που μπορεί να αποκαταστήσει εξαντλημένο έδαφος ή άμμο, ώστε να απορροφά καλύτερα το νερό, τους μικροοργανισμούς και τα λιπάσματα, λέει ο Christof.

Η εγκατάσταση θα επεξεργάζεται επίσης τα λύματα, αφαιρώντας την αμμωνία για να επαναχρησιμοποιηθεί στα λιπάσματα.

Χρησιμοποιώντας το GigaFarm για την καλλιέργεια δενδρυλλίων για τα 38.000 αγροκτήματα των ΗΑΕ – εκ των οποίων πολλά χρησιμοποιούν υδροπονία ή θερμοκήπια υψηλής τεχνολογίας – ο Lloyd λέει ότι το ReFarm μπορεί να κάνει πραγματικά τη διαφορά στην επισιτιστική ασφάλεια.

Χτύπημα στην επισιτιστική κρίση

Δεν πρόκειται για άλλη μια κάθετη φάρμα, αλλά για κάτι εντελώς διαφορετικό, λέει ο Lloyd, προσθέτοντας ότι το μοντέλο της ανακύκλωσης θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε οποιαδήποτε αστική περιοχή.

Όπου υπάρχουν άνθρωποι, θα βρεις απόβλητα. Μπορούμε να πάρουμε τα απόβλητα και να τα μετατρέψουμε σε αξία, είτε αυτή η αξία είναι η τροφή που καλλιεργούμε είτε είναι τα βιολογικά λιπάσματα, λέει ο Lloyd.

Η αγροτική τεχνολογία αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη σημασία καθώς η κλιματική αλλαγή απειλεί την ασφάλεια των τροφίμων.

Τα ΗΑΕ εισάγουν περισσότερο από το 85% των τροφίμων που καταναλώνουν, γεγονός που τα καθιστά ευάλωτα σε διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας – κάτι που το έθνος βίωσε κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19 και την έναρξη του πολέμου Ουκρανίας-Ρωσίας, λέει ο Rohit Sharma, διδακτορικός ερευνητής στις εφοδιαστικές αλυσίδες στο Πανεπιστήμιο Wollongong στο Ντουμπάι.

Η κυβέρνηση των Εμιράτων επιθυμεί να διαφοροποιήσει τις πηγές εισοδήματος του έθνους, απομακρυνόμενη από την πετροχημική βιομηχανία προς πιο πράσινους τομείς όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, οι βιώσιμες μεταφορές και η αγροτική τεχνολογία, γεγονός που δημιουργεί ευκαιρίες και κρατική υποστήριξη για καινοτόμες επιχειρήσεις όπως η ReFarm, λέει ο Sharma.

Η επισιτιστική ασφάλεια ήταν το κεντρικό θέμα της διάσκεψης για το κλίμα COP28, που πραγματοποιήθηκε στο Ντουμπάι πέρυσι, και οι καταναλωτές είναι επίσης στο κόλπο: Οι αγοραστές στα ΗΑΕ είναι πιο συνειδητοποιημένοι σχετικά με τα διατροφικά μίλια και τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που σχετίζονται με το πόσο μακριά έχουν ταξιδέψει τα τρόφιμα, λέει ο Sharma, επισημαίνοντας σούπερ μάρκετ στο Ντουμπάι, που εγκαινίασε μια μίνι υδροπονική φάρμα το 2022 για να μπορούν οι πελάτες να διαλέγουν τα δικά τους προϊόντα στο κατάστημα.

Διαβασε ακομα

Η κλιματική κρίση με απλά λόγια

Και δεν είναι μόνο τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα που ενδιαφέρονται για την κάθετη γεωργία: Το Κατάρ επενδύει σημαντικά στην έξυπνη γεωργία και οι εταιρείες αγροτεχνολογίας επεκτείνονται στη Σαουδική Αραβία.

Η έρευνα του Sharma δείχνει ότι η αξία του τομέα θα φτάσει τα 6,22 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2030 στη Μέση Ανατολή και την Αφρική, καθώς οι ανησυχίες για την επισιτιστική ασφάλεια στην περιοχή αυξάνονται και οι αστικοί πληθυσμοί συνεχίζουν να αυξάνονται.

Ωστόσο, θα χρειαστεί άλλη μια δεκαετία μέχρι να δούμε ευρεία υιοθέτηση της κάθετης γεωργίας και απαιτείται περισσότερη έρευνα για να αυξηθεί ο αριθμός των καλλιεργειών που μπορούν να καλλιεργηθούν, προσθέτει ο Sharma.

Το έργο GigaFarm ύψους 326,7 εκατομμυρίων δολαρίων θα θεμελιωθεί αργότερα φέτος και αναμένεται να είναι πλήρως λειτουργικό έως το 2026.

Με πληροφορίες από CNN