Άδεια χωριά, απογοητευμένοι νέοι και κυβερνητικοί αξιωματούχοι που αναζητούν λύσεις: Αυτή είναι η σκληρή πραγματικότητα που αποκαλύπτει με βίντεό του το Euronews σε σχέση με το δημογραφικό στην Ελλάδα, που βρίσκεται στο χείλος μίας μεγάλης πληθυσμιακής κατάρρευσης, η οποία τροφοδοτείται από την κατακόρυφη πτώση των γεννήσεων και τη μαζική μετανάστευση.

Οκτώ χρόνια αφότου η χώρα βγήκε από τα μνημόνια, μία νέα επώδυνη κρίση έρχεται να προκαλέσει ένα σημαντικό πλήγμα στην κοινωνική και οικονομική της δομή: Η μείωση του πληθυσμού, με τις πιο δυσοίωνες προβλέψεις να αναφέρουν πως, μέχρι το 2070, ο πληθυσμός της Ελλάδας ενδεχομένως να συρρικνωθεί έως και 25%, πολύ πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ που είναι 4%.

Το 2022, η χώρα κατέγραψε λιγότερες από 77.000 γεννήσεις, τις χαμηλότερες εδώ και σχεδόν έναν αιώνα, ενώ οι θάνατοι σχεδόν διπλασίασαν τον αριθμό αυτό, φτάνοντας τους 140.000.

Τίποτα δεν φαίνεται να δείχνει ότι η τάση αυτή θα αλλάξει σύντομα, με τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, να αναγνωρίζει πως η δημογραφική κατάρρευση «μετατρέπεται κυριολεκτικά σε υπαρξιακή πρόκληση για το μέλλον» της χώρας.

Το Brain Drain και η δύσκολη καθημερινότητα

Η τελευταία απογραφή πληθυσμού, το 2021, έδειξε μείωση κατά 3,1% μέσα σε μόλις δέκα χρόνια – ενώ πλέον οι Έλληνες της χώρας δεν ξεπερνούν τους 10,5 εκατομμύρια ανθρώπους.

Αυτή η δεκαετία αντιστοιχεί σε γενικές γραμμές στην οικονομική κρίση που πέρασε η Ελλάδα, η οποία τροφοδότησε την έξοδο περίπου μισού εκατομμυρίου Ελλήνων, ιδίως μεταξύ των νέων και των μορφωμένων τμημάτων του πληθυσμού.

Όσοι παρέμειναν στη χώρα εξακολουθούν να έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι με τη δύσκολη ανάκαμψη της αγοράς εργασίας, η οποία χαρακτηρίζεται από υψηλή ανεργία και χαμηλούς μισθούς, καθιστώντας ακόμη πιο δύσκολη τη δημιουργία σταθερής σταδιοδρομίας και οικογένειας.

Δύσκολο να επιστρέψουμε

Η Μαίρη και ο Νίκος είναι ένα ζευγάρι που αποφάσισε να εγκαταλείψει τη Χίο – που μετρά μόλις 50.000 κατοίκους, και να μεταφερθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες πριν από δύο χρόνια, ξεκάθαρα λόγω των οικονομικών δυσκολιών.

«Αν πρέπει να εργάζεσαι 10 με 12 ώρες την ημέρα και δεν κερδίζεις όσα χρήματα θέλεις, πώς μπορείς να αγοράσεις σπίτι; Και πώς μπορείς να μεγαλώσεις μια οικογένεια; Δεν μπορείς», λέει η Μαίρη, ενώ ο σύντροφός της συμπληρώνει πως, παρόλο που αγαπούν την Ελλάδα, δεν θεωρούν ότι θα μπορέσουν πλέον να επιστρέψουν, ακόμη και αν οι συνθήκες αρχίσουν να βελτιώνονται.

Η Χίος έχει μακρά ιστορία μετανάστευσης, με αρκετές γενιές να φεύγουν αναζητώντας ευκαιρίες στο εξωτερικό. Σήμερα, στα σχεδόν άδεια χωριά κατοικούν κυρίως ηλικιωμένοι – ειδικά στο βόρειο τμήμα του νησιού.

Γήρανση του πληθυσμού

Το κυριότερο πρόβλημα για τον οικονομολόγο Νίκο Βέττα είναι ότι πλέον ένας μικρός αριθμός εργαζόμενων θα πρέπει να στηρίζει σε λίγα χρόνια έναν μεγάλο αριθμό συνταξιούχων, καθώς τα χαμηλά ποσοστά γεννήσεων (1,32 γεννήσεις ανά γυναίκα) και η αύξηση του προσδόκιμου ζωής, έχουν οδηγήσει σε συρρίκνωση και γήρανση του πληθυσμού.

Ο κ. Βέττας υπογραμμίζει τις οικονομικές συνέπειες αυτής της δημογραφικής μετατόπισης, η οποία ασκεί πρόσθετη πίεση στο συνταξιοδοτικό σύστημα και τις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης της χώρας. Ωστόσο, προσθέτει ότι μπορούν να ληφθούν ορισμένα μέτρα για την ανακούφιση του προβλήματος, όπως η αύξηση της παραγωγικότητας, η ένταξη νέων τεχνολογιών στη χώρα, αλλά και η εισροή μεταναστών, ιδίως σε θέσεις εργασίας υψηλής παραγωγικότητας.

Διαβασε ακομα

Πώς η στεγαστική κρίση που αντιμετωπίζουν οι νέοι επηρεάζει τις δημογραφικές εξελίξεις

Παρά τον επείγοντα χαρακτήρα του ζητήματος, τη δημιουργία ξεχωριστού υπουργείου το 2023 και τα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί για την αντιμετώπιση της δημογραφικής πρόκλησης, όπως οι φορολογικές ελαφρύνσεις και τα κρατικά επιδόματα για τα νεογέννητα, η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφία Ζαχαράκη, παραδέχεται πως οι προσπάθειες αυτές από μόνες τους δεν θα λύσουν το πρόβλημα, αν και αποτελούν ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση για την επίλυση αυτού που η ίδια αποκαλεί «τη μεγαλύτερη απειλή που αντιμετωπίζει η Ελλάδα» αυτή τη στιγμή.

Με πληροφορίες από Euronews