icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Η θεωρία της προσκόλλησης μπορεί να δώσει εξηγήσεις στα αιώνια προβλήματα των σχέσεων

Αν είσαι από εκείνους που μονίμως παραπονιούνται ότι νιώθουν μόν@ είτε βρίσκονται σε σχέση είτε όχι, τότε η θεωρία της προσκόλλησης θα μπορούσε ίσως να σου δώσει απαντήσεις, καθώς εξηγεί τους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι δημιουργούν σχέσεις.

Τα άτομα με αποφευκτικό τύπο, για παράδειγμα, κρατούν αποστάσεις από τους συντρόφους τους, νιώθοντας ότι με αυτόν τον τρόπο δεν θα πληγωθούν. Έτσι, τις περισσότερες φορές, οι σχέσεις που συνάπτουν αποτυγχάνουν και εκείνοι καταλήγουν να μένουν μόνοι

Από την άλλη, όταν ένα ραντεβού δεν πηγαίνει καλά ή μία σχέση τελειώνει άδοξα, τα άτομα με αγχωτικό στιλ προσκόλλησης αρχίζουν να αναρωτιούνται γιατί επαναλαμβάνουν τα ίδια λάθη.

Οι άνθρωποι, όμως, είμαστε πλάσματα της συνήθειας και συχνά υποσυνείδητα επιλέγουμε τον ίδιο τύπο συντρόφων που μας απογοήτευσαν κατά το παρελθόν, κυρίως γιατί μας είναι οικείοι.

Μήπως όμως υποβάλλουμε τον εαυτό μας στην ίδια ψυχοφθόρα διαδικασία ξανά και ξανά;

Αναζήτησε τον τύπο σου

Η θεωρία της προσκόλλησης υποστηρίζει ότι τα άτομα που ανήκουν στον αποφευκτικό τύπο δεν αποζητούν τις δύσκολες συζητήσεις, ενώ παράλληλα αποφεύγουν να επικοινωνούν όλα όσα αισθάνονται.

Από την άλλη, τα άτομα με αγχώδη προσκόλληση τείνουν να εκφράζουν υπερβολικά τα συναισθήματά τους – σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που μπορεί ο/η σύντροφός τους να νιώθει άβολα.

Οι άνθρωποι που χαρακτηρίζονται από αγχωτικό στιλ προσκόλλησης έχουν την τάση να αισθάνονται ανασφαλείς, επιδιώκουν συνεχή επαφή και επιβεβαίωση και εκλαμβάνουν την ανάγκη των συντρόφων τους για ανεξαρτησία και αυτονομία ως απόρριψη. Το αποτέλεσμα; Νιώθουν ότι ο/η σύντροφός τους δεν τους καταλαβαίνει και βιώνουν μία απέραντη μοναξιά στη σχέση τους.

Αναθεώρησε όλες τις αρνητικές προκαταλήψεις

Οι άνθρωποι με ασφαλή τύπο προσκόλλησης είναι σε θέση να κάνουν συμβιβασμούς και να επικεντρώνονται στα θετικά στοιχεία της σχέσης τους.

Αντίθετα, άτομα με αποφευκτική προσκόλληση έχουν τη τάση να μεταφράζουν τις μικρές ατέλειες του/της συντρόφου τους ως αξεπέραστα ελαττώματα και φαντάζονται ότι θα ήταν πιο ευτυχισμένοι αν ήταν μόνοι τους ή με  κάποιον άλλο/η σύντροφο.

Ατέλειες και προβλήματα υπάρχουν σε κάθε σχέση και είναι στο χέρι σου πού θα επιλέξεις να δώσεις προσοχή

Η εύρεση και εστίαση στα ελαττώματα του άλλου είναι μία από τις δικλείδες ασφαλείας τους, τις οποίες το Κέντρο Θεραπείας Ζεύγους της Ατλάντα περιγράφει ως «εκείνες τις νοητικές διεργασίες με τις οποίες το άτομο με αποφευκτική συμπεριφορά πείθει τον εαυτό του ότι το να είναι μόνο του είναι εξίσου καλό ή καλύτερο από το να είναι σε σχέση».

Στην περίπτωση που το μυαλό σου αρχίζει να εμπλέκεται σε τέτοιου είδους σκέψεις, προσπάθησε να αναζητήσεις μία πιο ρεαλιστική εικόνα όλων όσων περιλαμβάνει η σχέση σου: Καλές – κακές στιγμές και όλα τα ενδιάμεσα.

Θυμήσου τις φορές που γελούσατε με τον/τη σύντροφό σου και επικοινωνούσατε ουσιαστικά ή είχατε κάποια άλλου είδους υγιή αλληλεπίδραση. Τέλος, παραδέξου ότι ατέλειες και προβλήματα υπάρχουν σε κάθε σχέση και ότι είναι στο χέρι σου πού θα επιλέξεις να δώσεις προσοχή και ουσιαστική σημασία.

Επικοινώνησε την ανάγκη σου για όρια

Οι ιδρυτές του The Attachment Project αναγνωρίζουν ότι δεν είναι δυνατόν – ή απαραίτητο – να αλλάξεις τις έμφυτες ανάγκες σου. «Ένα πράγμα που πιθανότατα δεν θα αλλάξει για έναν αποφευκτικό προσκολλητή σε μία σχέση είναι η ανάγκη του για προσωπικό χώρο – και αυτό είναι απόλυτα εντάξει».

Το να παίρνεις συναισθηματική απόσταση από μία σχέση όταν μία σύγκρουση αρχίζει να κλιμακώνεται είναι μάλλον το πιο εποικοδομητικό πράγμα που πρέπει να κάνεις, κάτι που μπορεί ακόμη και να βοηθήσει τη σχέση σου να αναπτυχθεί.

Ωστόσο, συνίσταται να ξεκαθαρίζεις από την αρχή πόσο χρόνο θα χρειαστείς με τον εαυτό σου, έτσι ώστε ο/η ανήσυχος/η σύντροφος να μην το εκλάβει ως απόρριψη. Οι αγχώδεις σύντροφοι θέλουν να αισθάνονται ότι τους υπολογίζουν και τους στηρίζουν και όταν ένα αποφευκτικό άτομο «κλείνεται στον εαυτό του» χωρίς να επικοινωνεί, μπορεί να φέρει αρνητικά vibes στη σχέση.

Εξασκήσου λοιπόν στο να ζητάς αυτό που χρειάζεσαι. Να ξέρεις ότι μπορείς να πάρεις τον χώρο και το χρόνο σου χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να απομακρυνθείς τελείως από τη σχέση σου.

Μην υψώνεις τείχη, μην κλείνεσαι στον εαυτό σου, αλλά βάλε όρια. Η άμεση επικοινωνία και η συζήτηση σχετικά με τις ανάγκες σου μόνο καλά αποτελέσματα μπορεί να φέρει.

Μήπως οι συγκρούσεις δεν είναι τόσο κακές;

Ο ψυχολόγος ζευγαριών John Gottman γράφει ότι οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες σε ένα ζευγάρι και μάλιστα επιτρέπουν, όταν επιλύονται με το σωστό τρόπο, να προχωρήσει μία σχέση μπροστά.

Το πρόβλημα είναι ότι τα αποφευκτικά άτομα δυσκολεύονται ιδιαίτερα να εμπλακούν σε αυτές τις συγκρούσεις. Σύμφωνα με το Free to Attach, τα επίπεδα της ορμόνης του στρες, δηλαδή της κορτιζόλης, εκτοξεύονται σε δυσανάλογο βαθμό κατά τη διάρκεια συγκρουσιακών καταστάσεων.

Τα επίπεδα της ορμόνης του στρες, δηλαδή της κορτιζόλης, εκτοξεύονται σε δυσανάλογο βαθμό κατά τη διάρκεια συγκρουσιακών καταστάσεων

Όπως αναφέρει η ψυχοθεραπεύτρια Treina Aronson: «Αν έχεις τραυματικές αναμνήσεις γύρω από τις συγκρούσεις – αν για παράδειγμα οι γονείς σου είχαν εμπλακεί σε μία μακροχρόνια διαμάχη για την κηδεμονία σου, αυτό που αναδύεται κατά τη διάρκεια αυτών των περιόδων είναι κάτι πολύ περισσότερο από ενόχληση ή δυσφορία. Μπορεί το σώμα σου να πλημμυρίσει από δύσκολα διαχειρίσιμα συναισθήματα».

Ίσως να έχεις αποθηκεύσει αυτές τις αναμνήσεις από τις πρώιμες συγκρούσεις κάπου βαθιά μέσα σου με αποτέλεσμα να καταλαμβάνουν χώρο στο υποσυνείδητό σου. Ένα περιστατικό που μπορεί έστω και ελάχιστα να σου θυμίσει το τραύμα σου, το φέρνει ξανά στην επιφάνεια και τότε αναβιώνει αυτή η άσχημη ανάμνηση.

Πρέπει να κατανοήσεις ότι ο/η σημερινός/η σου σύντροφος δεν έβαλε εκεί αυτά τα έντονα συναισθήματα – είναι απλώς το πρόσωπο που τα ξύπνησε. Ψάξε λοιπόν μέσα σου γιατί η σύγκρουση σού προκαλεί τόσο συντριπτικά συναισθήματα: Με ποια άλυτα ζητήματα από προηγούμενες σχέσεις και εμπειρίες μπορεί να συνδέονται οι φόβοι σου;

Σύμφωνα με την Dr. Carolina Pataky, η ψυχοθεραπεία είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για τα άτομα με αποφευκτικό τύπο προσκόλλησης να κατανοήσουν πόσο βαθιά κρύβονται μέσα τους τέτοιου είδους ζητήματα και πώς ακριβώς τους επηρέασαν καθώς μεγάλωναν ώστε να αναπτύξουν αυτό το συγκεκριμένο στιλ προσκόλλησης.

Δες πώς η δική σου συμπεριφορά επηρεάζει τον/τη σύντροφό σου

Αρκετοί άνθρωποι με αποφευκτική προσκόλληση φέρνουν σαν δικαιολογία για την απόμακρη στάση τους την απωθητική – για εκείνους – εξάρτηση του/της συντρόφου τους από αυτούς.

Ωστόσο, τις περισσότερες φορές, δεν αντιλαμβάνονται ότι αυτή τους η στάση εμφανίστηκε πολύ πριν ο σύντροφός τους αρχίσει να συμπεριφέρεται με αυτόν τον τρόπο.

Αυτό που πρέπει να λάβεις υπ’ όψιν είναι ότι η συμπεριφορά του ανθρώπου αλλάζει αξιοσημείωτα ανάλογα με το πόση ασφάλεια, αγάπη, κατανόηση και σεβασμό νιώθει μέσα σε μία σχέση με κάποιον άλλο.

Ακόμα και άνθρωποι που νιώθουν δυνατοί και σίγουροι για τον εαυτό τους μπορεί να αρχίσουν να συμπεριφέρονται νευρικά όταν έρχονται αντιμέτωποι με ένα άτομο που είναι ιδιαίτερα απορριπτικό, αποσιωπά καταστάσεις ή αποφεύγει συγκρούσεις.

Η θεραπεύτρια Jessica Lang θέτει ορισμένα ερωτήματα: «Όταν υψώνεται αυτός ο τοίχος, τι συμβαίνει εσωτερικά σε εσάς; Ποιες σωματικές αισθήσεις έχετε και, κατά συνέπεια, ποιες σκέψεις τις συνοδεύουν; Τώρα αμφισβητείστε αυτές τις σκέψεις. Είναι κάτι που πραγματικά πιστεύετε ή μήπως σας εμποδίζουν να πετύχετε αυτό που θέλετε;».

Αναλογίσου λοιπόν πώς οι δικές σου ενέργειες συμβάλλουν στην αλλαγή της συμπεριφοράς του/της συντρόφου σου. Σκέψου πώς μπορείς εσύ να φέρεις την ηρεμία και την αρμονία μέσα στη σχέση σου, αναλαμβάνοντας εξίσου την ευθύνη και προσπαθώντας να διαχειριστείς σωστά τα τραύματα του παρελθόντος.

Με πληροφορίες από LGBTQ Nation / Business Insider