Χωρίς επιβάτες και χωρίς αεροπλάνα, το νεότερο και ακριβότερο αεροδρόμιο του Πακιστάν αποτελεί ένα μικρό μυστήριο. Χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από την Κίνα με 240 εκατομμύρια δολάρια, και κανείς δεν μπορεί να μαντέψει πότε θα ανοίξει το Νέο Διεθνές Αεροδρόμιο Γκουαντάρ.

Το αεροδρόμιο που βρίσκεται στην παραθαλάσσια πόλη Γκουαντάρ και ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 2024, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την φτωχή, ανήσυχη νοτιοδυτική επαρχία Μπαλουχιστάν που το περιβάλλει.

Την τελευταία δεκαετία, η Κίνα έχει ρίξει χρήματα στο Μπαλουχιστάν και το Γκουαντάρ στο πλαίσιο ενός έργου πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων που συνδέει τη δυτική επαρχία της Σιντζιάνγκ με την Αραβική Θάλασσα, το οποίο ονομάζεται Οικονομικός Διάδρομος Κίνας-Πακιστάν ή CPEC.

Οι αρχές το χαιρέτισαν ως αναμορφωτικό, αλλά υπάρχουν ελάχιστες ενδείξεις αλλαγής στο Γκουαντάρ. Η πόλη δεν είναι συνδεδεμένη με το εθνικό δίκτυο – η ηλεκτρική ενέργεια προέρχεται από το γειτονικό Ιράν ή από ηλιακούς συλλέκτες – και δεν υπάρχει αρκετό καθαρό νερό.

Ένα αεροδρόμιο χωρητικότητας 400.000 επιβατών δεν αποτελεί προτεραιότητα για τους 90.000 κατοίκους της πόλης.

«Αυτό το αεροδρόμιο δεν είναι για το Πακιστάν ή το Γκουαντάρ», δήλωσε ο Azeem Khalid, ειδικός διεθνών σχέσεων που ειδικεύεται στις σχέσεις Πακιστάν-Κίνας. «Είναι για την Κίνα, ώστε να μπορούν να έχουν ασφαλή πρόσβαση οι πολίτες της στο Γκουαντάρ και στο Μπαλουχιστάν».

Ανάμεσα σε μαχητές και στρατό

Ο CPEC έχει πυροδοτήσει μια εξέγερση δεκαετιών στο πλούσιο σε πλουτοπαραγωγικές πηγές και στρατηγικά τοποθετημένο Μπαλουχιστάν. Οι αυτονομιστές, θιγμένοι από αυτό που λένε ότι είναι κρατική εκμετάλλευση εις βάρος των ντόπιων, αγωνίζονται για ανεξαρτησία – με στόχο τόσο τα πακιστανικά στρατεύματα όσο και τους Κινέζους εργάτες στην επαρχία και αλλού.

Τα μέλη της εθνοτικής μειονότητας των Βαλούχων του Πακιστάν λένε ότι αντιμετωπίζουν διακρίσεις από την κυβέρνηση και ότι στερούνται ευκαιριών που υπάρχουν αλλού στη χώρα, κατηγορίες που η κυβέρνηση αρνείται.

Το Πακιστάν, που επιθυμεί να προστατεύσει τις επενδύσεις της Κίνας, έχει αυξήσει το στρατιωτικό του αποτύπωμα στο Γκουαντάρ για να καταπολεμήσει τις αντιδράσεις. Η πόλη είναι ένα συνονθύλευμα από σημεία ελέγχου, συρματοπλέγματα, στρατεύματα, οδοφράγματα και παρατηρητήρια. Οι δρόμοι κλείνουν ανά πάσα στιγμή, αρκετές ημέρες την εβδομάδα, για να επιτρέψουν την ασφαλή διέλευση Κινέζων εργατών και Πακιστανών VIP.

Αξιωματικοί των μυστικών υπηρεσιών παρακολουθούν τους δημοσιογράφους που επισκέπτονται το Γκουαντάρ. Η ιχθυόσκαλα της πόλης θεωρείται πολύ ευαίσθητη για κάλυψη.

Πολλοί ντόπιοι κάτοικοι είναι εκνευρισμένοι.

«Κανείς δεν μας ρωτούσε πού πηγαίνουμε, τι κάνουμε και πώς σε λένε», ανέφερε ο 76χρονος Khuda Bakhsh Hashim, κάτοικος του Γκουαντάρ. «Συνηθίζαμε να απολαμβάνουμε ολονύχτια πικνίκ στα βουνά ή σε αγροτικές περιοχές».

«Μας ζητούν να αποδείξουμε την ταυτότητά μας, ποιοι είμαστε, από πού προερχόμαστε», πρόσθεσε. «Είμαστε κάτοικοι. Αυτοί που ρωτούν θα πρέπει να ταυτοποιηθούν ως προς το ποιοι είναι».

Ο Hashim ανακάλεσε αναμνήσεις, ζεστές σαν τη χειμωνιάτικη λιακάδα, από την εποχή που το Γκουαντάρ ανήκε στο Ομάν, όχι στο Πακιστάν, και αποτελούσε σταθμό για τα επιβατηγά πλοία που κατευθύνονταν προς τη Βομβάη. Οι άνθρωποι δεν πήγαιναν για ύπνο πεινασμένοι και οι άνδρες έβρισκαν εύκολα δουλειά, είπε. Υπήρχε πάντα κάτι να φάνε και δεν υπήρχε έλλειψη πόσιμου νερού.

Αλλά το νερό του Γκουαντάρ έχει στερέψει λόγω της ξηρασίας και της ανεξέλεγκτης εκμετάλλευσης. Το ίδιο και η εργασία.

Η κυβέρνηση λέει ότι ο CPEC δημιούργησε περίπου 2.000 θέσεις εργασίας σε τοπικό επίπεδο, αλλά δεν είναι σαφές ποιον εννοεί με τον όρο «τοπικό» – τους Βαλούχους κατοίκους ή τους Πακιστανούς από άλλα μέρη της χώρας. Οι αρχές δεν διευκρίνισαν τις λεπτομέρειες.

Οι κάτοικοι του Γκουαντάρ βλέπουν λίγα οφέλη από την παρουσία της Κίνας

Το Γκουαντάρ είναι ταπεινό αλλά γοητευτικό, το φαγητό εξαιρετικό και οι ντόπιοι ομιλητικοί και φιλόξενοι με τους ξένους. Έχει πολύ κόσμο κατά τη διάρκεια των αργιών, ιδίως στις παραλίες.

Παρόλα αυτά, υπάρχει η αντίληψη ότι είναι επικίνδυνο ή δύσκολο να το επισκεφθεί κανείς – μόνο ένα εμπορικό δρομολόγιο εκτελείται από το εγχώριο αεροδρόμιο του Γκουαντάρ, τρεις φορές την εβδομάδα προς το Καράτσι, τη μεγαλύτερη πόλη του Πακιστάν, που βρίσκεται στην άλλη άκρη της ακτογραμμής της Αραβικής Θάλασσας του Πακιστάν.

Δεν υπάρχουν απευθείας πτήσεις προς την επαρχιακή πρωτεύουσα του Μπαλουχιστάν, την Κουέτα, εκατοντάδες χιλιόμετρα στην ενδοχώρα, ή την εθνική πρωτεύουσα Ισλαμαμπάντ, ακόμη βορειότερα. Ένας γραφικός παράκτιος αυτοκινητόδρομος έχει λίγες εγκαταστάσεις.

Από τότε που ξέσπασε για πρώτη φορά η εξέγερση των Βαλούχων πριν από πέντε δεκαετίες, χιλιάδες έχουν εξαφανιστεί στην επαρχία – όποιος μιλάει ενάντια στην εκμετάλλευση ή την καταπίεση μπορεί να συλληφθεί, ύποπτος για διασυνδέσεις με ένοπλες ομάδες, λένε οι ντόπιοι.

Διαβασε ακομα

Είναι τόσο τοξικό και πυκνό που φαίνεται από το διάστημα. Γιατί πρέπει να ανησυχήσει κι εσένα

Οι άνθρωποι είναι στα κάγκελα- ακτιβιστές ισχυρίζονται ότι υπάρχουν εξαφανίσεις και βασανιστήρια, κάτι που η κυβέρνηση αρνείται.

Ο Hashim θέλει να πετύχει ο CPEC ώστε οι ντόπιοι, ιδίως οι νέοι, να βρουν δουλειά, ελπίδα και σκοπό. Αλλά αυτό δεν έχει συμβεί.

«Όταν κάποιος έχει κάτι να φάει, τότε γιατί να επιλέξει να ακολουθήσει τον λάθος δρόμο», είπε. «Δεν είναι καλό πράγμα να αναστατώνουμε τους ανθρώπους».

Η βία των μαχητών μειώθηκε στο Μπαλουχιστάν μετά την κυβερνητική αντιεξέγερση του 2014 και έμεινε στάσιμη προς το τέλος της δεκαετίας αυτής, σύμφωνα με το Πακιστανικό Ινστιτούτο Μελετών Συγκρούσεων και Ασφάλειας.

Οι επιθέσεις αυξήθηκαν μετά το 2021 και έκτοτε αυξάνονται σταθερά. Οι μαχητικές ομάδες, ιδίως ο παράνομος Απελευθερωτικός Στρατός των Βελούχων, ενθαρρύνθηκαν από τους Πακιστανούς Ταλιμπάν που τερμάτισαν την κατάπαυση του πυρός με την κυβέρνηση τον Νοέμβριο του 2022.

Αναβολή των εγκαινίων

Οι ανησυχίες για την ασφάλεια καθυστέρησαν τα εγκαίνια του διεθνούς αεροδρομίου. Υπήρχαν φόβοι ότι τα βουνά της περιοχής – και η εγγύτητά τους στο αεροδρόμιο – θα μπορούσαν να αποτελέσουν το ιδανικό ορμητήριο για μια επίθεση.

Αντ’ αυτού, ο Πακιστανός πρωθυπουργός Σεχμπάζ Σαρίφ και ο Κινέζος ομόλογός του Λι Κιάνγκ φιλοξένησαν μια virtual τελετή. Η εναρκτήρια πτήση ήταν απαγορευμένη για τα μέσα ενημέρωσης και το κοινό.

Ο Abdul Ghafoor Hoth, περιφερειακός πρόεδρος του κόμματος Awami του Μπαλουχιστάν, δήλωσε ότι ούτε ένας κάτοικος του Γκουαντάρ δεν προσλήφθηκε για να εργαστεί στο αεροδρόμιο, «ούτε καν ως φύλακας».

«Ξεχάστε τις άλλες δουλειές, πόσοι Βαλούχοι βρίσκονται σε αυτό το λιμάνι που κατασκευάστηκε για τον CPEC», διερωτήθηκε.

Διαβασε ακομα

Τι δεν πρέπει να φοράς ποτέ όταν ταξιδεύεις με αεροπλάνο

Τον Δεκέμβριο, ο Hoth διοργάνωσε καθημερινές διαμαρτυρίες για τις συνθήκες διαβίωσης στο Γκουαντάρ. Οι διαμαρτυρίες σταμάτησαν 47 ημέρες αργότερα, μόλις οι αρχές δεσμεύτηκαν να ικανοποιήσουν τα αιτήματα των ντόπιων, συμπεριλαμβανομένης της καλύτερης πρόσβασης σε ηλεκτρικό ρεύμα και νερό.

Από τότε δεν έχει σημειωθεί καμία πρόοδος στην υλοποίηση των αιτημάτων αυτών.

Χωρίς την τοπική εργασία, τα αγαθά ή τις υπηρεσίες, δεν μπορεί να υπάρξει κανένα όφελος από τον CPEC, δήλωσε ο ειδικός διεθνών σχέσεων Khalid. Καθώς τα κινεζικά χρήματα ήρθαν στο Γκουαντάρ, ήρθε και ένας σκληρός μηχανισμός ασφαλείας που δημιούργησε εμπόδια και εμβάθυνε τη δυσπιστία.

«Η πακιστανική κυβέρνηση δεν είναι διατεθειμένη να δώσει τίποτα στον λαό των Βαλούχων και οι Βαλούχοι δεν είναι διατεθειμένοι να πάρουν τίποτα από την κυβέρνηση», δήλωσε ο Khalid.

Με πληροφορίες από CNN