Εκεί που τα σχέδια για ένα νέο φράγμα στην Τσεχία έμεναν στάσιμα, οκτώ κάστορες φαίνεται πως έσωσαν την κατάσταση – φαινομενικά εν μία νυκτί – με τους αξιωματούχους στην περιοχή Brdy να μην μπορούν να πιστέψουν το ανέλπιστο δώρο που τους έκαναν τα ευγενή – και άκρως εργατικά – τρωκτικά.

Παρά την εξασφάλιση χρηματοδότησης ύψους άνω του ενός εκατομμυρίου δολαρίων για ένα νέο φράγμα, το όλο project είχε κολλήσει – μετά από επτά χρόνια σχεδιασμού – καθώς δεν ήταν δυνατό να αποκτηθούν οι απαραίτητες οικοδομικές άδειες για μια τέτοια κατασκευή.

Αλλά ένα πρωινό του Ιανουαρίου, οι εμπλεκόμενοι ήρθαν αντιμέτωποι με μία τεράστια έκπληξη: το έργο τους είχε ολοκληρωθεί – και μάλιστα χωρίς να δαπανήσουν ούτε μία κορόνα παραπάνω – όταν οκτώ κάστορες αποφάσισαν να αναλάβουν δράση.

«Οι κάστορες ξέρουν πάντα καλύτερα», λέει ο Jaroslav Obermajer, επικεφαλής του γραφείου της Κεντρικής Βοημίας της τσεχικής Υπηρεσίας Προστασίας της Φύσης και του Τοπίου, στο Radio Prague International, το οποίο μετέδωσε πρώτο τα νέα.

Λίμνες κάστορα

Οι κάστορες είναι τρωκτικά που χρησιμοποιούν πέτρες, λάσπη και ξύλο για να φράξουν διάφορα ρέματα, δημιουργώντας υγροτόπους γνωστούς ως «λίμνες κάστορα» ή «φράγματα κάστορα», τους οποίους τα ζώα χρησιμοποιούν ως πηγές τροφής, καθώς και για την προστασία τους από τα αρπακτικά.

Αυτές οι κατασκευές, ωστόσο, δημιουργούν επίσης ενδιαιτήματα για δεκάδες άλλα είδη, όπως υδρόβια έντομα, ψάρια και αμφίβια, καθώς και μεγαλύτερα πλάσματα, όπως ερωδιοί, γερανοί, τάρανδοι και βίσονες. Τα φράγματα κάστορα μπορούν επίσης να χρησιμεύσουν ως φυσικοί αντιπυρικοί φραγμοί, αποθήκες άνθρακα, ενώ παρέχουν έλεγχο των πλημμυρών.

Ο Gerhard Schwab, υπεύθυνος για τους κάστορες στο νότιο τμήμα της Βαυαρίας για την Ομοσπονδιακή Ένωση Προστασίας της Φύσης, λέει στο National Geographic ότι δεν εκπλήσσεται όταν ακούει ότι οι κάστορες έκαναν καλή δουλειά.

Ωστόσο, αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό ορισμένες αναφορές ότι το έκαναν «εν μία νυκτί». «Θα μπορούσα κάλλιστα να πιστέψω ότι το έφτιαξαν μέσα σε μία εβδομάδα», λέει ο Schwab.

Διαβασε ακομα

Ποιος θα γλυτώσει τους κάστορες από τον Ντόναλντ Τουσκ; Ένας Πάμπλο Εσκομπάρ

Οι πρώτοι μηχανικοί του οικοσυστήματος

Οι επιστήμονες, συχνά, αποκαλούν τους κάστορες «μηχανικούς του οικοσυστήματος» αφού τροποποιούν το περιβάλλον τους και καθιστούν διαθέσιμους πόρους που δεν θα υπήρχαν διαφορετικά.

Χρησιμοποιώντας τους ισχυρούς τους κοπτήρες, τα τρωκτικά ροκανίζουν δέντρα και άλλη βλάστηση. Με τον τρόπο αυτό όχι μόνο καθαρίζουν τα δάση, αλλά χρησιμοποιούν επίσης ορισμένα από τα δέντρα που ρίχνουν στην κατασκευή φραγμάτων, τα οποία εμποδίζουν τη ροή του νερού.

Τα φράγματα κάστορα μπορεί να είναι πραγματικά ογκώδεις κατασκευές. Το μεγαλύτερο φράγμα κάστορα που έχει καταγραφεί βρίσκεται στο Εθνικό Πάρκο Wood Buffalo στον Καναδά και εκτείνεται σε μήκος όσο επτά γήπεδα ποδοσφαίρου. Το φράγμα είναι τόσο μεγάλο, που μπορεί να το δει κανείς από το διάστημα.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη National Park News (@nationalparknews)

«Σε αυτό το σημείο, τίποτα από όσα κάνουν οι κάστορες δεν με εκπλήσσει», λέει ο Ben Goldfarb, επιστημονικός δημοσιογράφος και συγγραφέας, συμπληρώνοντας πως τα συγκεκριμένα τρωκτικά, τα οποία μπορεί να ζυγίζουν έως και 60 κιλά, είναι προφανείς ευεργέτες για άλλα άγρια ζώα, αλλά και για τον άνθρωπο.

Για παράδειγμα, στο Όρεγκον, των ΗΠΑ, κάστορες έχτισαν φράγματα στην ιδιοκτησία μιας μεγάλης, πολλών εκατομμυρίων δολαρίων εγκατάστασης επεξεργασίας ομβρίων υδάτων. Όταν οι επιστήμονες κοίταξαν πιο προσεκτικά, ανακάλυψαν ότι τα ζώα ήταν σε θέση να φιλτράρουν τα βαρέα μέταλλα και άλλους ρύπους περίπου δύο φορές καλύτερα από την ανθρώπινη κατασκευή.

Τα μέλη της φυλής Yurok, στην Καλιφόρνια, έχουν αρχίσει να κατασκευάζουν ανάλογα φράγματα σε μέρη όπου – επί του παρόντος – είναι παράνομη η εισαγωγή καστόρων. Αυτό όχι μόνο παρέχει οικοσυστημικές υπηρεσίες που μοιάζουν με αυτές του κάστορα, αλλά έχει τη δυνατότητα να προσελκύσει κάστορες σε τέτοιες περιοχές με φυσικό τρόπο.

Διαβασε ακομα

Σε αυτό το καφέ θα φας, θα πιεις και θα χαλαρώσεις παρέα με ένα καπιμπάρα

Η αναδιαμόρφωση της φύσης

Τα οφέλη της παρουσίας των συγκεκριμένων τρωκτικών φάνηκαν επίσης καθαρά στον απόηχο των πυρκαγιών του Ιουλίου 2024 στο Αϊντάχο, που κατέστρεψαν τις βουνοπλαγιές και τα δάση μέχρι εκεί που έφτανε το μάτι – εκτός από τις κοιλάδες όπου περιπλανιόντουσαν οι κάστορες, οι οποίες παρέμειναν πλούσιες, υγρές και πράσινες.

Οι ευρασιατικοί κάστορες, οι οποίοι κατάγονται από την Ευρώπη, κάποτε κυνηγήθηκαν σχεδόν μέχρι εξαφάνισης. Όμως, τις τελευταίες δεκαετίες, έχουν παρατηρηθεί αναβιώσεις στους πληθυσμούς τους σε όλη την περιοχή εξάπλωσής τους, με επανεισαγωγές σε πολλά μέρη, όπως στην Τσεχική Δημοκρατία.

«Οι κάστορες έχουν κάνει σπουδαία δουλειά», λέει ο Schwab, συμπληρώνοντας πως ο ίδιος εντόπισε έναν πυθμένα κοιλάδας στο Βέλγιο «πλούσιο» με ένα μωσαϊκό από λίμνες και νεοσύστατα ρυάκια – απόδειξη της δύναμης που έχουν οι κάστορες να αναδιαμορφώνουν τον κόσμο.

Μόνο που «ένα ρυάκι χωρίς κάστορες δεν είναι ρυάκι»,όπως λέει ο Schwab. «Είναι απλώς νερό!»