Στις νότιες όχθες του ποταμού Νιαγάρα στον Καναδά, μερικές εκατοντάδες μέτρα από τους ορμητικούς καταρράκτες, βρίσκεται το Marineland of Canada – ένα πάρκο ψυχαγωγίας, ζωολογικός κήπος, ενυδρείο και δάσος που καταλαμβάνει σχεδόν 1.000 στρέμματα γης.

Στο πέρασμα των χρόνων, εκατομμύρια άνθρωποι έχουν προστρέξει για να δουν τα 4.000 ζώα του πάρκου, συμπεριλαμβανομένων των βραβευμένων θαλάσσιων ίππων, των ορκών, των δελφινιών και των φαλαινών μπελούγκα.

Αλλά τα τελευταία χρόνια, το πάρκο έχει πάρει μια σαφώς σκοτεινή τροπή, καθώς υπήρξε μια σειρά θανάτων μεταξύ του μεγαλύτερου στον κόσμο πληθυσμού μπελούγκα σε αιχμαλωσία.

Πέρυσι, πέντε φάλαινες μπελούγκα πέθαναν στις εγκαταστάσεις, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των φαλαινών και δελφινιών που πέθαναν εκεί από το 2019 σε περισσότερες από 20.

Η είδηση του τελευταίου θανάτου τον περασμένο Νοέμβριο προκάλεσε την κατακραυγή των πολιτικών της επαρχίας, συμπεριλαμβανομένης της ηγέτιδας των Νέων Δημοκρατών, Μάριτ Στάιλς, η οποία χαρακτήρισε το αποτέλεσμα «επαίσχυντο» και απείλησε να κλείσει το πάρκο αν εκλεγεί πρωθυπουργός.

Όσοι διαχειρίζονται το πάρκο, όπου φιλοξενούνται οι τελευταίες φάλαινες σε αιχμαλωσία στον Καναδά, έχουν επανειλημμένα υπερασπιστεί τη μεταχείριση των φαλαινών μπελούγκα και το επίπεδο λειτουργίας των εγκαταστάσεων, υποστηρίζοντας ότι η σειρά των θανάτων αντικατοπτρίζει τον «κύκλο της ζωής».

Όμως οι απόψεις για τα θαλάσσια πάρκα φαίνεται να αλλάζουν. Τα κρυφά γυρισμένα πλάνα από φάλαινες και δελφίνια σε αιχμαλωσία έχουν μετατοπίσει την κοινή γνώμη εναντίον τους, πιστεύουν ορισμένοι ακτιβιστές. Αυτόν τον μήνα έκλεισε ένα γαλλικό θαλάσσιο πάρκο, που ονομαζόταν επίσης Marineland. Ο αριθμός των επισκεπτών είχε μειωθεί από 1,2 εκατομμύρια ετησίως σε μόλις 425.000 την τελευταία δεκαετία.

Πολλοί ακτιβιστές βλέπουν το ολοένα και πιο δύσπιστο κοινό ως δικαίωση του αγώνα που δίνουν εδώ και δεκαετίες για τον τερματισμό της αιχμαλωσίας των μεγάλων θαλάσσιων θηλαστικών και ορισμένοι εκμεταλλεύτηκαν τους πρόσφατους θανάτους στο Marineland του Οντάριο για να ενισχύσουν τις προσπάθειές τους.

«Ο κόσμος αρχίζει να συνειδητοποιεί ότι … το να βάζεις [μια φάλαινα] σε ένα γυάλινο βάζο είναι ό,τι σκληρότερο», λέει ο Φιλ Ντέμερς, ο οποίος εργάστηκε για 12 χρόνια ως ανώτερος εκπαιδευτής στο Marineland του Καναδά.

Το 2023, η τελευταία όρκα που είχε απομείνει, η Κίσκα, πέθανε στο θαλάσσιο πάρκο και έκτοτε οι ακτιβιστές έχουν επικεντρωθεί στον μεγαλύτερο πληθυσμό φαλαινών μπελούγκα στον κόσμο σε αιχμαλωσία. Τριάντα ένα από τα ζώα παραμένουν στο Marineland.

Ο Ντέμερς πιστεύει ότι επειδή το πάρκο αντιμετωπίζει ένα αβέβαιο μέλλον, τα ζώα ίσως χρειαστεί να μεταφερθούν. «Όπως έχει η κατάσταση, δεν υπάρχουν βιώσιμα καταφύγια και τίποτα που να μοιάζει ρεαλιστικό στον ορίζοντα», υποστηρίζει.

Εδώ και χρόνια, τα καναδικά μέσα ενημέρωσης ερευνούν το πάρκο και οι δημοσιογράφοι που διερευνούν τους θανάτους των φαλαινών μπελούγκα λένε ότι είναι αδύνατο να αποκτήσουν σαφή αίσθηση του γιατί πέθαναν τόσες πολλές φάλαινες σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.

Ισχυρίζονται ότι έχουν αντιμετωπίσει πολλά εμπόδια, συμπεριλαμβανομένων των νεοσύστατων Υπηρεσιών Ευημερίας των Ζώων (AWS), του ερευνητικού οργάνου της επαρχίας, το οποίο έχει γίνει «μαύρο κουτί» όταν πρόκειται να μοιραστεί πληροφορίες με το κοινό, λέει ο Λίαμ Κέισι, δημοσιογράφος του Canadian Press. «Η επαρχία λέει ότι δεν θα μιλήσει από φόβο μήπως χαλάσει τις έρευνές τους», υποστηρίζει.

Η AWS ξεκίνησε έρευνα για το Marineland το 2020 και το επόμενο έτος, στο πλαίσιο της έρευνάς της για το πάρκο, δήλωσε ότι όλα τα θαλάσσια θηλαστικά στο πάρκο βρίσκονταν σε κίνδυνο λόγω της κακής ποιότητας του νερού και διέταξε το Marineland να διορθώσει το πρόβλημα. Η Marineland άσκησε έφεση κατά της διαταγής και αρνήθηκε ότι τα ζώα βρίσκονταν σε κίνδυνο, αλλά το ενυδρείο αργότερα απέσυρε την έφεσή του και έφερε το νερό στα απαιτούμενα πρότυπα.

Στη συνέχεια, σε μια σπάνια συνέντευξη, που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα, η επικεφαλής της AWS, Μέλανι Μιλτσίνσκι, δήλωσε στον καναδικό Τύπο ότι οι θάνατοι θαλάσσιων θηλαστικών στο Marineland δεν φαίνεται να σχετίζονται με προβλήματα νερού.

Είπε επίσης ότι επιθεωρητές της επαρχίας είχαν επισκεφθεί το πάρκο περισσότερες από 200 φορές από το 2020. Αναγνωρίζοντας ότι μεγάλο μέρος της σύγχυσης γύρω από το τι συνέβαινε στο Marineland τροφοδοτήθηκε από τη σιωπή της AWS, είπε επίσης: «Προσπαθούμε να γίνουμε λίγο πιο δραστήριοι στο να λέμε την ιστορία μας και να μοιραζόμαστε τη δουλειά που κάνουμε».

Η βρετανική εφημερίδα Guardian, που επίσης αποφάσισε να ερευνήσει τους πολλούς θανάτους των φαλαινών, ζήτησε συνεντεύξεις τόσο από την Μιλτσίνσκι όσο και από τον γενικό εισαγγελέα του Οντάριο, το τμήμα του οποίου είναι υπεύθυνο για την ευημερία των ζώων σε ολόκληρη την επαρχία, αλλά δεν έλαβε απάντηση. Επιπλέον το Marineland δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό των επιθεωρήσεων.

Το Marineland όταν κλήθηκε να σχολιάσει τους θανάτους των φαλαινών μπελούγκα, υποστήριξε ότι τα ζώα «λαμβάνουν πολύ καλύτερη υγειονομική περίθαλψη και φροντίδα όλο το εικοσιτετράωρο από ό,τι οποιοσδήποτε άνθρωπος στο Ηνωμένο Βασίλειο ή οπουδήποτε αλλού» και ότι το πάρκο, το οποίο επιθεωρείται «δεκάδες» φορές το χρόνο, διαθέτει ειδικούς που «φροντίζουν τα ζώα όταν είναι άρρωστα και καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια για τη διάσωσή τους».

Υποστήριξε ακόμα ότι για δεκαετίες, «οι ακτιβιστές για τα δικαιώματα των ζώων προσπαθούσαν να εξισώσουν κάθε θάνατο ζώου με την υποτιθέμενη “κακοποίηση” από την εγκατάσταση που φροντίζει τα ζώα», κάτι που ήταν «αποτελεσματικό ως προπαγάνδα» για τις ομάδες αυτές για τη συγκέντρωση χρημάτων.

«Υπάρχουν δεκάδες φάλαινες στο Marineland διαφόρων ηλικιών και καταστάσεων. Οι φάλαινες, όπως και οι άνθρωποι, ακόμα και τα κατοικίδια της οικογένειας, πεθαίνουν από φυσικά αίτια συνεχώς … Το να ισχυρίζεται κανείς ότι υπάρχει κάποιο “πρόβλημα” χωρίς κανένα απολύτως στοιχείο, απλώς και μόνο επειδή έχουν πεθάνει φάλαινες, είναι αναμενόμενο και προβλέψιμο ως προπαγάνδα, αλλά δεν είναι ρεπορτάζ».

Διαβασε ακομα

Free Bella: Νέα μάχη για να λυτρωθεί η πιο δυστυχισμένη φάλαινα στον κόσμο

Στον ισχυρισμό της εταιρείας ότι οι αναγνώστες του Guardian θα μείνουν «παραπληροφορημένοι και ανενημέρωτοι», οι δημοσιογράφοι της εφημερίδας ζήτησαν να ξεναγηθούν στις εγκαταστάσεις, οι οποίες είναι ακόμη κλειστές αυτή την εποχή. Σωστά μάντεψες, η εταιρεία δεν απάντησε στο αίτημα.

Η μελλοντική λειτουργία του πάρκου έχει επισκιασθεί από έναν ομοσπονδιακό νόμο που ψηφίστηκε το 2019 και έναν επαρχιακό νόμο που ψηφίστηκε το 2015 και απαγορεύει την πώληση, την αναπαραγωγή και την αιχμαλωσία φαλαινών. Το αποτέλεσμα της απαγόρευσης σημαίνει ότι ενώ ο υπάρχων πληθυσμός κητωδών του Marineland μπορεί να παραμείνει στο πάρκο, δεν μπορούν να αποκτηθούν νέες φάλαινες.

Οι θάνατοι του ιδρυτή του, Τζον Χόλερ, το 2018 και της συζύγου του, Μαρί, το 2024 έχουν επίσης θέσει σε αβεβαιότητα τη λειτουργία του πάρκου. Ενώ άνοιξε πέρυσι για το κοινό, η περίοδος λειτουργίας του ήταν μειωμένη, λιγότερες ξεναγήσεις ήταν διαθέσιμες και ορισμένες εκθέσεις ζώων έκλεισαν. Η διοίκηση του πάρκου έχει δηλώσει δημοσίως ότι αναζητά ενεργά αγοραστή.

«Πιστεύω πραγματικά ότι οι νόμοι που ψηφίστηκαν κατά της αιχμαλωσίας φαλαινών, τόσο σε ομοσπονδιακό επίπεδο όσο και από την επαρχία του Οντάριο, είναι άμεσο αποτέλεσμα του κοινού που έβλεπε φάλαινες σε μέρη όπως το Marineland», λέει η Καμίλ Λάμπτσακ, δικηγόρος και διευθύντρια της Animal Justice Canada. «Όμως, παρά την ψήφιση αυτών των νόμων, πολύ λίγα πράγματα έχουν αλλάξει στην πραγματικότητα στην πράξη. Δεν υπάρχουν πολλές επιλογές για [αυτές τις φάλαινες μπελούγκα]».