Οι σύγχρονοι άνθρωποι εξαφανίστηκαν πολλές φορές πριν καταφέρουν να κατακτήσουν τον κόσμο, όπως αποκαλύπτουν νέες μελέτες. Η νέα έρευνα για το DNA ρίχνει επίσης φως στον ρόλο που έπαιξαν οι Νεάντερταλ «ξάδελφοι» μας στην επιτυχία μας.

Ενώ οι πρώτοι Ευρωπαίοι άνθρωποι θεωρούνταν για καιρό ως ένα είδος που καταφέραμε να κυριαρχήσουμε μετά την έξοδό από την Αφρική, νέες μελέτες δείχνουν ότι μόνο οι άνθρωποι που αναμίχθηκαν γενετικά με τους Νεάντερταλ κατάφεραν να επιβιώσουν, ενώ άλλες γενετικές γραμμές εξαφανίστηκαν.

Στην πραγματικότητα, τα γονίδια των Νεάντερταλ μπορεί να ήταν ζωτικής σημασίας για την επιτυχία μας, καθώς μας προστάτευσαν από νέες ασθένειες που δεν είχαμε αντιμετωπίσει προηγουμένως.
Η έρευνα προσδιορίζει για πρώτη φορά μια σύντομη περίοδο πριν από 48.000 χρόνια, όταν οι Homo sapiens αναμίχθηκαν με τους Νεάντερταλ μετά την έξοδό τους από την Αφρική, γεγονός που τους επέτρεψε στη συνέχεια να επεκταθούν στον υπόλοιπο κόσμο.

Οι Homo sapiens είχαν διασχίσει την αφρικανική ήπειρο νωρίτερα, αλλά η νέα έρευνα δείχνει ότι οι πληθυσμοί πριν από την περίοδο αυτής της ανάμειξης δεν κατάφεραν να επιβιώσουν.

Ο καθηγητής Γιοχάνες Κράουζε από το Ινστιτούτο Εξελικτικής Βιολογίας Max Planck στη Γερμανία δήλωσε στο ότι η ιστορία των σύγχρονων ανθρώπων πρέπει τώρα να ξαναγραφτεί.

«Βλέπουμε τους σύγχρονους ανθρώπους ως μια μεγάλη ιστορία επιτυχίας, που βγήκαν από την Αφρική πριν από 60.000 χρόνια και επεκτάθηκαν σε όλα τα οικοσυστήματα για να γίνουν τα πιο επιτυχημένα θηλαστικά στον πλανήτη», είπε. «Αλλά στην αρχή δεν ήταν έτσι – εξαφανιστήκαμε πολλές φορές».

Για μεγάλο διάστημα, η προσπάθεια να αποκωδικοποιηθεί η εξέλιξη του μοναδικού επιζώντος είδους ανθρώπων βασιζόταν στην παρατήρηση των μορφών απολιθωμένων υπολειμμάτων προγόνων μας, που ζούσαν πριν από εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, και στη μελέτη των λεπτών ανατομικών αλλαγών τους με την πάροδο του χρόνου.

Διαβασε ακομα

Πατημασιές 1,5 εκατ. ετών «μίλησαν» για τα δύο διαφορετικά είδη ανθρώπων που συναντήθηκαν στην όχθη μιας λίμνης

Τα αρχαία απομεινάρια ήταν σπάνια και συχνά κατεστραμμένα. Όμως, η δυνατότητα εξαγωγής και ανάλυσης του γενετικού κώδικα από οστά ηλικίας χιλιάδων ετών αποκάλυψε το μυστηριώδες παρελθόν μας.

Το DNA στα απολιθώματα αφηγείται την ιστορία των ατόμων, πώς σχετίζονται μεταξύ τους και τα μοτίβα μετανάστευσής τους.

Ακόμα και μετά την επιτυχή ανάμειξή μας με τους Νεάντερταλ, οι πληθυσμοί μας στην Ευρώπη είχαν προβλήματα. Οι πρώτοι σύγχρονοι άνθρωποι που είχαν αναμειχθεί γενετικά με τους Νεάντερταλ και έζησαν μαζί τους εξαφανίστηκαν εντελώς από την Ευρώπη πριν από 40.000 χρόνια – αλλά όχι πριν οι απόγονοί τους διασκορπιστούν στον υπόλοιπο κόσμο.

Ήταν οι πρόγονοι αυτών των πρώτων «διεθνών πρωτοπόρων» που τελικά επέστρεψαν στην Ευρώπη για να την επανεποικίσουν.

Η έρευνα δίνει επίσης μια νέα οπτική για το γιατί οι Νεάντερταλ εξαφανίστηκαν τόσο γρήγορα μετά την άφιξη των σύγχρονων ανθρώπων από την Αφρική. Κανείς δεν γνωρίζει ακριβώς τον λόγο, αλλά τα νέα στοιχεία απομακρύνουν τις θεωρίες ότι τους εξοντώσαμε μέσω κυνηγιού ή ότι ήμασταν σωματικά ή νοητικά ανώτεροι.

Αντίθετα, ο καθηγητής Κράουζε υποστηρίζει ότι η εξαφάνιση των Νεάντερταλ οφείλεται σε περιβαλλοντικούς παράγοντες.

«Τόσο οι άνθρωποι όσο και οι Νεάντερταλ εξαφανίζονται από την Ευρώπη την ίδια περίοδο», δήλωσε. «Αν εμείς, ένα επιτυχημένο είδος, εξαφανιστήκαμε από την περιοχή, τότε δεν προκαλεί έκπληξη ότι οι Νεάντερταλ, που είχαν μικρότερους πληθυσμούς, εξαφανίστηκαν κι αυτοί».

Το κλίμα ήταν εξαιρετικά ασταθές εκείνη την εποχή. Σύμφωνα με τον καθηγητή Κρις Στρίνγκερ του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας στο Λονδίνο, το οποίο δεν σχετίζεται με τη νέα έρευνα, το κλίμα μπορούσε να αλλάξει από θερμό όπως σήμερα σε πικρά ψυχρό, μερικές φορές μέσα σε μια ζωή.

«Η μελέτη δείχνει ότι, προς το τέλος της εποχής τους στον πλανήτη, οι Νεάντερταλ είχαν πολύ μικρούς πληθυσμούς, ήταν λιγότερο γενετικά διαφοροποιημένοι από τους σύγχρονους ανθρώπους που ζούσαν δίπλα τους, και ίσως δεν χρειαζόταν πολύ για να οδηγηθούν στην εξαφάνιση», είπε.

Διαβασε ακομα

Κάπως έτσι θα μοιάζουν οι άνθρωποι σε ένα εκατομμύριο χρόνια από σήμερα

Μια ξεχωριστή μελέτη DNA, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science, δείχνει ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι διατήρησαν ορισμένα βασικά γενετικά χαρακτηριστικά από τους Νεάντερταλ, τα οποία ενδέχεται να τους έδωσαν εξελικτικό πλεονέκτημα.

Ένα από αυτά σχετίζεται με το ανοσοποιητικό σύστημα. Όταν οι άνθρωποι βγήκαν από την Αφρική, ήταν εξαιρετικά ευάλωτοι σε νέες ασθένειες που δεν είχαν συναντήσει. Η ανάμειξη με τους Νεάντερταλ προσέφερε προστασία στους απογόνους.

«Ίσως η λήψη DNA από τους Νεάντερταλ ήταν μέρος της επιτυχίας μας, γιατί μας έδωσε καλύτερες προσαρμοστικές ικανότητες έξω από την Αφρική», είπε ο καθηγητής Στρίνγκερ. «Είχαμε εξελιχθεί στην Αφρική, ενώ οι Νεάντερταλ είχαν εξελιχθεί εκτός Αφρικής».

«Με την ανάμειξη με τους Νεάντερταλ, αποκτήσαμε μια γρήγορη λύση για το ανοσοποιητικό μας σύστημα».

Με πληροφορίες από BBC