Παρόλο που εδώ και δεκαετίες, τα σκυλιά παίζουν τεράστιο ρόλο μετά από καταστροφές, βοηθώντας τους διασώστες στον εντοπισμό ανθρώπων που έχουν εγκλωβιστεί σε χαλάσματα, απ’ ό,τι φαίνεται, υπάρχει και ένα άλλο, πολύ μικρότερο ζώο που μπορεί να κάνει την ίδια δουλειά – ίσως και καλύτερα.

Η Apopo, μια Μη Κερδοσκοπική Οργάνωση (ΜΚΟ) με βελγικές ρίζες, αναπτύσσει ένα πρόγραμμα που εκπαιδεύει αρουραίους να χρησιμοποιούν την οξεία όσφρησή τους για να εντοπίζουν ανθρώπους σε ζώνες καταστροφών.

Τα πανέξυπνα τρωκτικά, που αποτελούν εφιάλτη για πολλούς, έχουν το πλεονέκτημα σε σύγκριση με τα σκυλιά, καθώς μπορούν και στριμώχνονται σε μικροσκοπικούς χώρους, διεισδύουν βαθιά μέσα στα χαλάσματα και είναι πολύ πιο ευκίνητα.

To the rescue

Οι “RescueRATS”, όπως αποκαλούνται, θεωρούνται ήδη ιδανικοί για τέτοιους είδους αποστολές και έχουν βάλει στόχο να αλλάξουν την άποψη που έχουν ορισμένοι άνθρωποι για το είδος τους: «Στις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, κάθε λεπτό μετράει, αλλά οι μονάδες σκύλων δεν μπορούν να διεισδύσουν στο εσωτερικό των συντριμμιών, και οι ανιχνευτές καμερών και τα ρομπότ μπορούν να διεισδύσουν μόνο σε ένα βαθμό», αναφέρει η Danielle Giangrasso, επικεφαλής του προγράμματος.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη APOPO (@herorats)

Οι πανέξυπνοι αρουραίοι ακολουθούν ειδική εκπαίδευση σε χώρους προσομοίωσης που έχουν διάφορα εμπόδια και δυνατούς θορύβους, όπως οι ήχοι γεωτρήσεων ή μηχανημάτων, και μιμούνται αυτούς που μπορεί να συναντήσουν σε περιοχές καταστροφών.

Οι εκπαιδευτές αλλάζουν συνέχεια τους χώρους – κάτι που είναι ζωτικής σημασίας – ώστε οι αρουραίοι να μη μάθουν να λειτουργούν μέσω της μνήμης. Επιπλέον, η εκπαίδευση περιλαμβάνει διάφορους «περισπασμούς» που τους μαθαίνει να παραμένουν συγκεντρωμένοι και να αγνοούν τυχόν δελεαστικές μυρωδιές που μπορεί να συναντήσουν στα χαλάσματα.

Ώρα για λιχουδιές

Κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης, οι αρουραίοι φορούν ελαφριά σακίδια πλάτης εξοπλισμένα με κάμερες – ώστε οι διασώστες να έχουν οπτική τροφοδοσία – και γιλέκα με μικροδιακόπτες που ειδοποιούν τους διασώστες όταν εντοπίζουν κάποιον.

Ο εξοπλισμός διαθέτει επίσης ένα αμφίδρομο μικρόφωνο που επιτρέπει την επικοινωνία με τους επιζώντες. «Δεν μπορούμε να μάθουμε στους αρουραίους να μιλούν, οπότε χρειαζόμαστε κάποιον τρόπο να επικοινωνούμε με τους επιζώντες στα ερείπια», λέει ο Sander Verdiesen, ηλεκτρολόγος μηχανικός που εργάζεται με την Apopo.

Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.

Η δημοσίευση κοινοποιήθηκε από το χρήστη APOPO (@herorats)

Μόλις ένας αρουραίος αναγνωρίσει σωστά τον στόχο του, οι διασώστες κάνουν σήμα στο ζώο να επιστρέψει στην επιφάνεια, όπου λαμβάνει την ανταμοιβή του – δηλαδή μία εξαιρετικά νόστιμη μυρωδιά.

Εντοπίζοντας νάρκες και τη… φυματίωση

Παρόλο που το πρόγραμμα RescueRAT βρίσκεται σε εξέλιξη και τα ζώα δεν έχουν ακόμη δραστηριοποιηθεί σε ζώνες καταστροφών, αυτά τα εκπληκτικά πλάσματα σώζουν ζωές ανθρώπων με άλλους τρόπους από τις αρχές της δεκαετίας του 2000, καθώς εντοπίζουν κρυφές νάρκες, ενώ μπορούν και ανιχνεύουν και τη φυματίωση.

Κατά τη διάρκεια της αναζήτησης ναρκών, οι αρουραίοι, που είναι πολύ ελαφρείς για να πυροδοτήσουν εκρηκτικά, χρησιμοποιούν την αυξημένη όσφρησή τους για να «σαρώσουν» ενδελεχώς μια περιοχή στο μέγεθος ενός γηπέδου τένις μέσα σε 30 λεπτά, κάτι που θα έπαιρνε σε έναν άνθρωπο-ναρκαλιευτή έως και τέσσερις ημέρες.

Όταν ο αρουραίος βρίσκει μια νάρκη, «γρατζουνάει το έδαφος», δίνοντας το σήμα στην ομάδα να επέμβει και να εξουδετερώσει τη νάρκη με ασφάλεια. Όσον αφορά στη φυματίωση, την πιο θανατηφόρα μολυσματική ασθένεια στον κόσμο, οι αρουραίοι της Apopo είναι αποδεδειγμένα υπερ-αποτελεσματικοί.

Ένας εκπαιδευμένος αρουραίος μπορεί να ελέγξει 100 δείγματα πτυέλων για φυματίωση σε μόλις 20 λεπτά, μια εργασία που θα έπαιρνε σε έναν ειδικό έως και τέσσερις ημέρες, χρησιμοποιώντας συμβατικές μεθόδους ανίχνευσης.

Οι «φίρμες» της επιστημονικής κοινότητας

Κάθε φορά που το τρωκτικό μυρίζεται ένα κρούσμα φυματίωσης, αιωρείται πάνω από το δείγμα για μερικά δευτερόλεπτα. Στη συνέχεια, οι τεχνικοί επαληθεύουν το ύποπτο κρούσμα και στέλνουν γρήγορα τα ευρήματα των θετικών αποτελεσμάτων πίσω στην τοπική κλινική, όπου μπορούν να ληφθούν άμεσα μέτρα για να τεθεί ο ασθενής σε θεραπεία και να αποτραπεί περαιτέρω η εξάπλωση.

Σύμφωνα με την Apopo, η χρήση των αφρικανικών γιγάντιων αρουραίων με σάκους για την ανίχνευση της φυματίωσης σε δείγματα πτυέλων έχει αυξήσει το μέσο ποσοστό ανίχνευσης κατά 40%.

Αυτοί οι αρουραίοι είναι τόσο αποτελεσματικοί στην εκτέλεση διαφόρων εργασιών που σχετίζονται με την όσφρηση, ώστε η ΜΚΟ δέχεται συνεχώς πολυάριθμα αιτήματα για ευκαιρίες εργασίας.

Διαβασε ακομα

Επιστήμονες έφτιαξαν πλεκτά καπέλα για γάτες. Αλλά όχι για να τις προστατέψουν από το κρύο

«Οι άνθρωποι μάς θεωρούν πανεπιστήμιο αρουραίων», λέει ο CEO της Apopo, Christophe Cox, προσθέτοντας πως η οργάνωση λαμβάνει όλο και περισσότερα ερωτήματα από άλλους επιστήμονες σχετικά με το εύρος των ικανοτήτων των εκπαιδευμένων τρωκτικών.

Με πληροφορίες από Nice News