Αυτή η καλλιτεχνική απεικόνιση δείχνει έναν τυπικό αστεροειδή. Ενώ οι διαστημικοί βράχοι προέρχονται σε μεγάλο βαθμό από την κύρια ζώνη αστεροειδών που βρίσκεται μεταξύ του Άρη και του Δία, ορισμένοι έχουν δημιουργηθεί μετά από συγκρούσεις που αποκόλλησαν τμήματα της επιφάνειας της Σελήνης
Πηγή: JPL-Caltech/NASA
Μεγέθυνση κειμένου
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ένας μικρός βράχος που ανακαλύφθηκε κοντά στη Γη τον περασμένο Αύγουστο εκσφενδονίστηκε στο διάστημα από μια αρχαία πρόσκρουση στην επιφάνεια της Σελήνης
Ένας μικρός διαστημικός βράχος που παρέμεινε κοντά στη Γη πέρυσι και αναφέρθηκε ως το προσωρινό «μίνι φεγγάρι» της, μπορεί στην πραγματικότητα να είναι ένα κομμάτι της Σελήνης που αποκολλήθηκε πριν από χιλιάδες χρόνια.
Το ουράνιο αντικείμενο κοντά στη Γη, γνωστό ως 2024 PT5, έχει πλάτος περίπου 10 μέτρα- ωστόσο, δεν κινδυνεύει να συγκρουστεί με τη Γη τώρα ή τις επόμενες δεκαετίες λόγω της τροχιάς του, σύμφωνα με τους ερευνητές. Μετά την κοντινή προσέγγισή του στη Γη, το 2024 PT5 απομακρύνεται αργά στη νέα, πιο μακρινή τροχιά του.
Όμως, παραδόξως, η τροχιά του αντικειμένου γύρω από τον Ήλιο είναι παρόμοια με εκείνη της Γης, γεγονός που υποδηλώνει ότι το 2024 PT5 προέρχεται από τη δική μας γωνιά του ηλιακού συστήματος.
Οι αστρονόμοι εντόπισαν για πρώτη φορά τον αστεροειδή στις 7 Αυγούστου χρησιμοποιώντας το παρατηρητήριο του χρηματοδοτούμενου από τη NASA συστήματος ATLAS (Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System), που εδρεύει στη Νότια Αφρική.
Παρά τις προβλέψεις ότι ο αστεροειδής θα μπορούσε να γίνει ένα προσωρινό μίνι φεγγάρι που θα στροβιλίζεται γύρω από τη Γη, ο διαστημικός βράχος διατήρησε μια πεταλοειδή τροχιά που τον έφερε κοντά, αλλά ποτέ δεν μπήκε σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας. Ωστόσο, αυτή η σχεδόν μίνι-σελήνη εξακολουθεί να είναι ξεχωριστή, καθώς είναι δυνητικά ένα κομμάτι του πραγματικού φεγγαριού, δήλωσε ο Dr. Teddy Kareta, μεταδιδακτορικός συνεργάτης στο Αστεροσκοπείο Lowell στην Αριζόνα.
Ο Kareta είναι ο επικεφαλής συγγραφέας μιας μελέτης για το αντικείμενο που δημοσιεύθηκε στις 14 Ιανουαρίου στο Astrophysical Journal Letters.
«Ποτέ δεν ήταν πραγματικά σε τροχιά, αλλά το λεξιλόγιο εδώ για να περιγράψει αυτό που έκανε – να πλησιάσει τη Γη από το εσωτερικό, να αλλάξει ελαφρώς την τροχιά του από μια πολύ κοντινή προσέγγιση με το σύστημα Γη-Σελήνη, και στη συνέχεια να απομακρυνθεί από εμάς στο “εξωτερικό” σε μια συνολική πεταλοειδή τροχιά – δύσκολα εξυπηρετεί διασκεδαστικά παρατσούκλια», δήλωσε ο Kareta στο CNN. «Ήταν σχεδόν σε τροχιά γύρω μας για περίπου δύο μήνες. Αυτό το είδος τροχιάς είναι θεμελιωδώς σπάνιο, οπότε δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσει πολύ το γεγονός ότι δεν έχουμε ακόμη έναν γενικό όρο γι’ αυτό».
Ο Kareta και οι συνάδελφοί του παρατήρησαν το αντικείμενο με το τηλεσκόπιο Lowell Discovery Telescope και το υπέρυθρο τηλεσκόπιο της NASA στο Αστεροσκοπείο Mauna Kea στη Χαβάη. Καθώς το φως του Ήλιου αντανακλούσε στην επιφάνεια του 2024 PT5, η ομάδα συνειδητοποίησε ότι έμοιαζε πολύ με πέτρες που είχαν ανακτηθεί από τη σεληνιακή επιφάνεια.
«Είχαμε μια γενική ιδέα ότι αυτός ο αστεροειδής μπορεί να προήλθε από τη Σελήνη, αλλά το σημαντικότερο στοιχείο ήταν όταν διαπιστώσαμε ότι ήταν πλούσιος σε πυριτικά ορυκτά – όχι από αυτά που συναντάμε στους αστεροειδείς, αλλά από αυτά που έχουν βρεθεί σε δείγματα σεληνιακών πετρωμάτων», δήλωσε ο Kareta. «Φαίνεται ότι δεν ήταν στο διάστημα για πολύ καιρό, ίσως μόνο μερικές χιλιάδες χρόνια περίπου».
Η ανακάλυψη ρίχνει φως σε έναν σπάνιο αλλά αυξανόμενο πληθυσμό σεληνιακών αστεροειδών, ο οποίος θα μπορούσε να αποκαλύψει πόσες φορές οι συγκρούσεις στο φεγγάρι έχουν στείλει δύστροπους διαστημικούς βράχους να πετάξουν στην περιοχή της Γης.
Αποκλείοντας τα διαστημικά σκουπίδια
Ο Kareta και τα μέλη της ομάδας του στο Αστεροσκοπείο Lowell, οι οποίοι μελετούν αστεροειδείς κοντά στη Γη σε κοντινές τροχιές, παρατηρούσαν ήδη το αντικείμενο πριν κάποιος το ονομάσει πιθανό μίνι φεγγάρι.
Για να βεβαιωθούν ότι ο 2024 PT5 δεν ήταν ένα κομμάτι διαστημικών σκουπιδιών, όπως ένας παλιός πύραυλος, που μπορεί επίσης να βρεθεί σε γήινη τροχιά, η ομάδα μελέτησε τον τρόπο με τον οποίο κινείται το αντικείμενο.
Οι διαστημικοί βράχοι και τα κατασκευασμένα αντικείμενα ανταποκρίνονται διαφορετικά στην πίεση της ηλιακής ακτινοβολίας ή στην ορμή των σωματιδίων του φωτός από τον Ήλιο. Αυτά τα κβαντικά σωματίδια, που ονομάζονται φωτόνια, ασκούν μια μικροσκοπική δύναμη όταν συναντούν αντικείμενα στο διάστημα. Όταν πολλά φωτόνια προσκρούουν σε ένα αντικείμενο, μπορούν να το επιταχύνουν ή να το επιβραδύνουν.
Όταν τα φωτόνια προσκρούουν σε έναν κενό πυραυλικό εκτοξευτήρα, αυτός κινείται όπως ένα άδειο κονσερβοκούτι που χτυπιέται από ένα φύσημα ανέμου, ενώ η κίνηση ενός αστεροειδούς δεν θα επηρεαστεί πολύ αισθητά, σύμφωνα με τη NASA.
Επιστήμονες από το Κέντρο Μελετών Αντικειμένων Κοντά στη Γη (CNEOS) της NASA, το οποίο παρακολουθεί αστεροειδείς και διαστημικά σκουπίδια, υπολόγισαν την κίνηση του 2024 PT5 και διαπίστωσαν ότι επρόκειτο πραγματικά για διαστημικό βράχο και όχι για συντρίμμια.
«Τα διαστημικά συντρίμμια και οι διαστημικοί βράχοι κινούνται ελαφρώς διαφορετικά στο διάστημα», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο συν-συγγραφέας της μελέτης Oscar Fuentes-Muñoz, μεταδιδακτορικός συνεργάτης στο Εργαστήριο Αεριοπροώθησης της NASA, ο οποίος συνεργάστηκε με τους ερευνητές του CNEOS. «Τα ανθρωπογενή συντρίμμια είναι συνήθως σχετικά ελαφριά και σπρώχνονται από την πίεση του ηλιακού φωτός. Το γεγονός ότι ο 2024 PT5 δεν κινείται με αυτόν τον τρόπο δείχνει ότι είναι πολύ πιο πυκνό από τα διαστημικά σκουπίδια».
Ο Robert Jedicke, ομότιμος ειδικός στα σώματα του ηλιακού συστήματος στο Ινστιτούτο Αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Χαβάης, πιστεύει ότι το επιχείρημα ότι ο 2024 PT5 είναι σεληνιακής προέλευσης είναι πειστικό, επειδή οι συγγραφείς της μελέτης «έχουν κάνει μια εξαντλητική ανάλυση όλων των λογικών επιλογών». Ο Jedicke δεν συμμετείχε στη νέα μελέτη.
«Η υπόθεση ότι τα μίνι φεγγάρια, ή αντικείμενα όπως ο 2024 PT5 σε ηλιοκεντρικές τροχιές παρόμοιες με της Γης, θα μπορούσαν να είναι κομμάτια από τη Σελήνη είναι απολύτως λογική», ανέφερε ο Jedicke. «Είναι αναμενόμενο ότι ορισμένα αντικείμενα που εκτοξεύονται από τη Σελήνη με πρόσκρουση αστεροειδούς ή κομήτη θα εξελίσσονταν σε τέτοιου είδους τροχιές».
Πολλαπλές μελέτες σχετικά με το αντικείμενο έχουν δημοσιευτεί από την ανακάλυψή του τον Αύγουστο, και μια εργασία του Σεπτεμβρίου από τον Carlos de la Fuente Marcos, ερευνητή της σχολής μαθηματικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Complutense της Μαδρίτης, ήταν μία από τις πρώτες. Είπε ότι οι περισσότερες έρευνες έχουν καταλήξει σε παρόμοιο συμπέρασμα σχετικά με το ότι ο 2024 PT5 είναι σεληνιακά συντρίμμια. Ο De la Fuente Marcos δεν συμμετείχε στη νέα μελέτη.
«Αμέσως μετά την ανακάλυψη, ο διευθυντής του CNEOS, Paul Chodas, δήλωσε ότι η δυναμική του 2024 PT5 θα μπορούσε να εξηγηθεί μόνο αν επρόκειτο για θραύσμα της Σελήνης που απελευθερώθηκε κατά τη διάρκεια ενός γεγονότος πρόσκρουσης. Τα λόγια του ήταν προφητικά», δήλωσε ο de la Fuente Marcos.
Η δημοσίευση του De la Fuente Marcos τον Σεπτέμβριο υποδεικνύει ότι το αντικείμενο είναι μέρος της ζώνης αστεροειδών Arjuna, η οποία αποτελείται από μικρούς αστεροειδείς που έχουν τροχιές γύρω από τον Ήλιο παρόμοιες με την τροχιά της Γης. Η πιθανότητα αυτή η ζώνη να αποτελείται από σεληνιακά συντρίμμια είναι «πράγματι μια απροσδόκητη ανακάλυψη», δήλωσε ο de la Fuente Marcos.
Ταξινόμηση σεληνιακών αστεροειδών
Δεδομένης της έλλειψης αποσάθρωσης στον αστεροειδή, μπορεί να είναι το πολύ λίγων εκατομμυρίων ετών, είπε ο Kareta, αλλά είναι πιθανότατα πολύ νεότερος. Η ανακλαστικότητα της επιφάνειας του αστεροειδούς ταιριάζει καλύτερα με υλικό από τα σεληνιακά υψίπεδα, ή το φωτεινό, τραχύ έδαφος στο μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας της Σελήνης, είπε.
Αν οι επιστήμονες μπορέσουν να συνδέσουν τους σεληνιακούς αστεροειδείς με συγκεκριμένους κρατήρες στο φεγγάρι, οι διαστημικοί βράχοι θα μπορούσαν να αποκαλύψουν περισσότερα για το υλικό στη σεληνιακή επιφάνεια, καθώς και κάτω από αυτήν.
Μέχρι στιγμής, ο 2024 PT5 είναι μόλις το δεύτερο αντικείμενο σε γήινη τροχιά με υποτιθέμενη σεληνιακή προέλευση. Οι αστρονόμοι βρήκαν τον αστεροειδή 469219 Kamo’oalewa το 2016, ο οποίος επίσης πιθανότατα εκτινάχθηκε από τη σεληνιακή επιφάνεια αφού κάτι χτύπησε στη Σελήνη.
Η ανακάλυψη του Kamo’oalewa ενθουσίασε τους επιστήμονες των αστεροειδών, οι οποίοι ανυπομονούσαν να βρουν κι άλλους, αλλά μέχρι τον 2024 PT5 δεν εμφανίστηκαν άλλοι υποψήφιοι αστεροειδείς.
«Αν υπάρχει μόνο ένας από κάτι, είναι εύκολο να πείσεις τον εαυτό σου ότι είναι ακραίος ή δύσκολα ερμηνεύσιμος», δήλωσε ο Kareta. «Αν υπάρχουν δύο, τότε υπάρχει ένας ολόκληρος πληθυσμός εκεί έξω που περιμένει να αναγνωριστεί και να μελετηθεί».
Ο Kareta και οι συνάδελφοί του εκτιμούν ότι έχουν ήδη βρεθεί έως και 16 αστεροειδείς σεληνιακής προέλευσης και περιμένουν επιβεβαίωση.
«Το συνολικό μέγεθος και οι ιδιότητες του πληθυσμού σχετίζονται άμεσα με το πόσο συχνά η Σελήνη παράγει αυτούς τους μικρούς δύστροπους βράχους – αυτό είναι το είδος των πληροφοριών που θέλουμε να κυνηγήσουμε καθώς αυτός ο πληθυσμός μεγαλώνει», δήλωσε ο Kareta.
Τα πιο ευαίσθητα τηλεσκόπια που θα τεθούν σε λειτουργία στο μέλλον, όπως το Vera Rubin Observatory στη Γη (στη Χιλή) και το NEO Surveyor στο διάστημα, θα είναι σε θέση να ανιχνεύσουν περισσότερους αστεροειδείς γενικά, συμπεριλαμβανομένων των μικρών, αχνών βράχων που εκτοξεύονται από τη Σελήνη.
«Θα πρέπει επίσης να γίνουμε πιο έξυπνοι σχετικά με το πώς μπορούμε να μειώσουμε τις δεκάδες ή εκατοντάδες υποψήφιων αντικειμένων με ενδιαφέρουσες σεληνιακές τροχιές πριν βγούμε στο τηλεσκόπιο», δήλωσε ο Kareta. «Είναι σαν να ψάχνεις για μια βελόνα στα άχυρα, μόνο που οι βελόνες δεν φαίνονται πολύ διαφορετικές από το άχυρο μέχρι να τις βάλεις μπροστά σε ένα τηλεσκόπιο».
Ακολουθήστε το pride.gr στο Google News και ενημερωθείτε πρώτοι
Related
Νεοτερα
