Αυτή η χρονιά ήταν γεμάτη από συναρπαστικές ανακαλύψεις για τους επιστήμονες: ενώ τα άλματα στην Τεχνητή Νοημοσύνη και τα υπολογιστικά εργαλεία τράβηξαν μεγάλο μέρος της προσοχής, έγιναν και πολλά σημαντικά βήματα τόσο στην επιστήμη της Βιολογίας όσο και της Ιατρικής.

Οι επιστήμονες έμαθαν πώς να αντικαθιστούν βαλβίδες καρδιάς που μπορούν να μεγαλώνουν με την ηλικία, ανέπτυξαν εξετάσεις αίματος που ανιχνεύουν μια ασθένεια που προσβάλλει έναν στους εννέα ανθρώπους άνω των 65 ετών, ενώ έφτασαν πολύ κοντά στην κατανόηση του γιατί οι γυναίκες είναι πιο ευάλωτες σε ένα πλήθος αυτοάνοσων ασθενειών.

Ακολουθούν τέσσερις από τις πιο αξιοσημείωτες ανακαλύψεις του 2024:

Βαλβίδες της καρδιάς που συνεχίζουν να μεγαλώνουν

Σε μια πρώτη στο είδος της, μερική μεταμόσχευση καρδιάς, οι γιατροί έδωσαν σε ένα αγοράκι που γεννήθηκε με ελαττωματικές βαλβίδες ένα σετ νέων που συνεχίζουν να μεγαλώνουν μαζί του.

Παρόλο που η χειρουργική επέμβαση για την αντικατάσταση ελαττωματικών καρδιακών βαλβίδων με μηχανικές ή βιολογικές αντικαταστάσεις υπάρχει εδώ και πάνω από 60 χρόνια, οι βαλβίδες αντικατάστασης δεν αναπτύσσονται ή δεν επιδιορθώνονται μόνες τους, ενώ στην περίπτωση των μηχανικών βαλβίδων, οι ασθενείς πρέπει να λαμβάνουν φάρμακα για το υπόλοιπο της ζωής τους για την πρόληψη της θρόμβωσης του αίματος.

Σε αυτή τη νέα χειρουργική επέμβαση, ωστόσο, στο αγόρι δόθηκαν «ζωντανές» καρδιακές βαλβίδες ενός άλλου βρέφους οι οποίες θα συνεχίσουν να αναπτύσσονται, όπως ακριβώς μια μεταμοσχευμένη καρδιά.

Διαβασε ακομα

Τελικά είναι μύθος ότι ένα ποτήρι κρασί κάνει καλό στην καρδιά;

Όργανα χοίρων σε ανθρώπους

Το 2024, οι γιατροί μεταμόσχευσαν με επιτυχία διάφορα όργανα από χοίρους σε ανθρώπους – μια σημαντική ανακάλυψη που θα μπορούσε να ανοίξει νέες δυνατότητες για τους ασθενείς που περιμένουν μήνες ή ακόμη και χρόνια στις λίστες αναμονής για μεταμόσχευση.

Τον Μάρτιο, Αμερικανοί χειρουργοί μεταμόσχευσαν το νεφρό ενός γενετικά τροποποιημένου χοίρου σε έναν 62χρονο ζώντα ασθενή, κάνοντας ένα ακόμη βήμα προς την πιθανή λύση της χρόνιας έλλειψης οργάνων. Μάλιστα, το όργανο τροποποιήθηκε γενετικά ώστε να αφαιρεθούν τα επιβλαβή γονίδια του χοίρου και να προστεθούν ανθρώπινα γονίδια για να βελτιωθεί η συμβατότητα.

Παράλληλα, την ίδια περίοδο, γιατροί στην Κίνα μεταμόσχευσαν ένα συκώτι χοίρου σε ένα κλινικά νεκρό άτομο. Το συκώτι συνέχισε να παράγει χολή κατά τη διάρκεια της 10ήμερης μελέτης – ένα πείραμα που εμπνέει αισιοδοξία για την εφαρμογή της «ξενομεταμόσχευσης» σε ασθενείς με ανίατη ηπατική ανεπάρκεια.

Θα πρέπει να σημειωθεί ωστόσο, πως κανένας από τους ασθενείς δεν έζησε για πολύ μετά τη λήψη των συγκεκριμένων μοσχευμάτων – κάτι που δείχνει πως οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη ξεπεράσει όλα τα εμπόδια.

Εξέταση αίματος για την ανίχνευση του Alzheimer

Επιστήμονες στη Σουηδία ανέπτυξαν ένα τεστ αίματος που μπορεί να εντοπίσει τη νόσο Αλτσχάιμερ (Alzheimer) σε ηλικιωμένους ενήλικες με ακρίβεια περίπου 90%.

Προς το παρόν, για την ακριβή διάγνωση της νόσου απαιτείται είτε δείγμα εγκεφαλονωτιαίου υγρού είτε απεικόνιση του εγκεφάλου με σάρωση PET. Ωστόσο, αυτές οι διαγνώσεις δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν σε κλινικές πρωτοβάθμιας περίθαλψης, όπου ο γιατρός απλώς εξετάζει τον ασθενή και στηρίζεται σε όσα του λέει εκείνος ή/και οι συγγενείς του.

Το νέο τεστ, PrecivityAD2, μετρά την αναλογία πολλαπλών βασικών βιοδεικτών της νόσου Αλτσχάιμερ στο αίμα. Οι ειδικοί ανέφεραν στο National Geographic ότι η συγκεκριμένη ανακάλυψη θα μπορούσε να διευρύνει την πρόσβαση στις εξετάσεις και να επιταχύνει τη διάγνωση – επιτρέποντας στους ανθρώπους να ξεκινούν νωρίτερα τη θεραπεία.

Διαβασε ακομα

Έως τώρα ξέραμε πως το Αλτσχάιμερ είναι νόσος αποκλειστικά του εγκεφάλου. Είναι έτσι;

Τα αυτοάνοσα προτιμούν τις γυναίκες

Τα αυτοάνοσα νοσήματα, όπως ο λύκος και η ρευματοειδής αρθρίτιδα, εμφανίζονται κατά συντριπτική πλειοψηφία στις γυναίκες. Στην πραγματικότητα, οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν πάνω από το 78% όλων των περιπτώσεων αυτοάνοσων νοσημάτων, όταν ουσιαστικά το ανοσοποιητικό σύστημα στρέφεται εναντίον του εαυτού του. Και οι λόγοι παραμένουν, μέχρι και σήμερα, άγνωστοι.

Όμως οι επιστήμονες ανακάλυψαν το 2024 ότι μπορεί να ευθύνεται ένας ελαττωματικός μηχανισμός που υποτίθεται ότι εμπεριέχεται στο ένα από τα δύο χρωμοσώματα Χ της γυναίκας.

Οι άνδρες έχουν ένα χρωμόσωμα Χ, αλλά οι γυναίκες έχουν δύο. Δεδομένου ότι χρειαζόμαστε μόνο ένα λειτουργικό χρωμόσωμα Χ, κανονικά το δεύτερο χρωμόσωμα σιωπά σε όλα τα κύτταρα του σώματος.

Η νέα έρευνα υποδηλώνει ότι μια πρωτεΐνη που «σιγοντάρει» το χρωμόσωμα Χ μπορεί να προκαλέσει αυτοάνοσες ασθένειες. Παρόλο που οι μηχανισμοί οι οποίοι συνδέονται με την απενεργοποίηση του χρωμοσώματος Χ φαίνεται να εξηγούν τις διαφορές φύλου σε ορισμένες αυτοάνοσες ασθένειες, χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να κατανοηθούν οι επιπτώσεις της.