Σύμφωνα με νέα έρευνα, οι χρήστες του ChatGPT τείνουν να είναι πιο μοναχικοί, να εξαρτώνται συναισθηματικά από το εργαλείο Τεχνητής Νοημοσύνης και να έχουν λιγότερες κοινωνικές σχέσεις εκτός σύνδεσης.

Μόνο ένας μικρός αριθμός χρηστών εμπλέκεται συναισθηματικά με το ChatGPT, αλλά όσοι το κάνουν είναι από τους πιο «σκληρούς» χρήστες, σύμφωνα με μελέτες από το OpenAI και το MIT Media Lab.

Οι ερευνητές έγραψαν ότι οι χρήστες που συμμετείχαν στις πιο συναισθηματικά εκφραστικές προσωπικές συνομιλίες με τα chatbots έτειναν να βιώνουν μεγαλύτερη μοναξιά – αν και δεν είναι σαφές αν αυτό προκαλείται από το chatbot ή επειδή οι μοναχικοί άνθρωποι αναζητούν συναισθηματικούς δεσμούς.

Αν και οι ερευνητές τόνισαν ότι οι μελέτες είναι προκαταρκτικές, θέτουν πιεστικά ερωτήματα σχετικά με το πώς τα εργαλεία AI chatbot, τα οποία σύμφωνα με το OpenAI χρησιμοποιούνται από περισσότερους από 400 εκατομμύρια ανθρώπους την εβδομάδα, επηρεάζουν την offline ζωή των ανθρώπων.

Οι ερευνητές, οι οποίοι σκοπεύουν να υποβάλουν και τις δύο μελέτες σε επιστημονικά περιοδικά, διαπίστωσαν ότι οι συμμετέχοντες που «δέθηκαν» με το ChatGPT – τυπικά στο κορυφαίο 10% του χρόνου που αφιέρωσαν στο εργαλείο – είχαν περισσότερες πιθανότητες από τους άλλους να είναι μοναχικοί και να βασίζονται περισσότερο σε αυτό.

Αυτό το υποσύνολο των χρηστών είχε επίσης σημαντικά περισσότερες πιθανότητες να συμφωνήσει με δηλώσεις όπως: «Θεωρώ το ChatGPT φίλο μου». Επειδή αυτή η συναισθηματική χρήση συγκεντρώνεται σε ένα μικρό υποπληθυσμό χρηστών, η μελέτη του αντίκτυπού της είναι ιδιαίτερα δύσκολη, καθώς μπορεί να μην είναι αισθητή κατά τη μέση εκτίμηση των συνολικών τάσεων της πλατφόρμας.

Οι ερευνητές διαμόρφωσαν μια σύνθετη εικόνα όσον αφορά τον αντίκτυπο. Τα chatbots με φωνητική υποστήριξη φάνηκε αρχικά να βοηθούν στην άμβλυνση της μοναξιάς σε σύγκριση με τα chatbots που βασίζονται σε κείμενο, αλλά αυτό το πλεονέκτημα άρχισε να υποχωρεί όσο περισσότερο κάποιος τα χρησιμοποιούσε.

Αφού χρησιμοποίησαν το chatbot για τέσσερις εβδομάδες, οι γυναίκες συμμετέχουσες στη μελέτη είχαν ελαφρώς λιγότερες πιθανότητες να συναναστραφούν με ανθρώπους σε σχέση με τους άνδρες συμμετέχοντες.

Οι συμμετέχοντες που αλληλεπιδρούσαν με τη φωνητική λειτουργία του ChatGPT σε ένα φύλο που δεν ήταν το δικό τους για τις αλληλεπιδράσεις τους ανέφεραν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα μοναξιάς και μεγαλύτερη συναισθηματική εξάρτηση από το chatbot στο τέλος του πειράματος.

Στην πρώτη μελέτη, οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα πραγματικού κόσμου από σχεδόν 40 εκατ. αλληλεπιδράσεις με το ChatGPT και στη συνέχεια ρώτησαν τους 4.076 χρήστες που είχαν αυτές τις αλληλεπιδράσεις πώς αισθάνονταν.

Διαβασε ακομα

Καλό το ChatGPT, αλλά όχι για το περιβάλλον

Για τη δεύτερη μελέτη, το Media Lab στρατολόγησε σχεδόν 1.000 άτομα για να συμμετάσχουν σε μια δοκιμή τεσσάρων εβδομάδων που εξέταζε τον τρόπο με τον οποίο οι συμμετέχοντες αλληλεπιδρούσαν με το ChatGPT για τουλάχιστον πέντε λεπτά κάθε μέρα.

Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο για να μετρήσουν τα συναισθήματα μοναξιάς, τα επίπεδα κοινωνικής δέσμευσης και τη συναισθηματική εξάρτηση από το bot.

Τα ευρήματα απηχούν προηγούμενες έρευνες, για παράδειγμα το 2023 ερευνητές του MIT Media Lab διαπίστωσαν ότι τα chatbots είχαν την τάση να αντικατοπτρίζουν το συναισθηματικό φορτίο των μηνυμάτων ενός χρήστη – πιο χαρούμενα μηνύματα οδηγούσαν σε πιο χαρούμενες απαντήσεις.

Ο Dr. Andrew Rogoyski, διευθυντής στο Surrey Institute for People-Centred Artificial Intelligence, δήλωσε ότι επειδή οι άνθρωποι είναι προγραμματισμένοι να θεωρούν μια μηχανή που συμπεριφέρεται με τρόπους που μοιάζουν με τους ανθρώπινους, ως άνθρωπο, τα AI chatbots θα μπορούσαν να είναι «επικίνδυνα» και ότι χρειάζονται πολύ περισσότερες έρευνες για να κατανοηθούν οι κοινωνικές και συναισθηματικές επιπτώσεις τους.

«Κατά τη γνώμη μου, κάνουμε χειρουργική επέμβαση ανοιχτού εγκεφάλου στους ανθρώπους, πειράζοντας τη βασική συναισθηματική μας καλωδίωση, χωρίς να έχουμε ιδέα για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες. Έχουμε δει κάποιες από τις αρνητικές συνέπειες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης – αυτό είναι δυνητικά πολύ πιο εκτεταμένο», δήλωσε.

Ο Dr. Theodore Cosco, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, δήλωσε ότι η έρευνα εγείρει «βάσιμες ανησυχίες σχετικά με τη βαριά χρήση chatbot», αν και σημείωσε ότι «ανοίγει την πόρτα σε συναρπαστικές και ενθαρρυντικές δυνατότητες».

Διαβασε ακομα

Το διαδίκτυο πλημμύρισε από εικόνες ΑΙ που θυμίζουν Miyazaki. Αλλά αυτό δεν είναι τόσο καλό όσο φαίνεται

«Η ιδέα ότι τα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης μπορούν να προσφέρουν ουσιαστική υποστήριξη -ιδιαίτερα για όσους διαφορετικά μπορεί να αισθάνονται απομονωμένοι- αξίζει να διερευνηθεί. Ωστόσο, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και σκόπιμοι στον τρόπο με τον οποίο ενσωματώνουμε αυτά τα εργαλεία στην καθημερινή ζωή».

Η Dr Doris Dippold, η οποία ερευνά τη διαπολιτισμική επικοινωνία στο Πανεπιστήμιο του Surrey, δήλωσε ότι θα ήταν σημαντικό να διαπιστωθεί τι προκαλεί συναισθηματική εξάρτηση από τα chatbots. «Προκαλούνται από το γεγονός ότι η συνομιλία με ένα bot δεσμεύει τους χρήστες σε έναν φορητό υπολογιστή ή ένα τηλέφωνο και επομένως τους απομακρύνει από την αυθεντική κοινωνική αλληλεπίδραση; Ή μήπως είναι η κοινωνική αλληλεπίδραση, ευγενική προσφορά του ChatGPT ή ενός άλλου ψηφιακού συντρόφου, που κάνει τους ανθρώπους να επιθυμούν περισσότερο;»

Διαβασε ακομα

Το ChatGPT πίνει δύο λίτρα νερό για κάθε 10-50 ερωτήσεις σου

Στην εισαγωγή της εργασίας “Early methods for studying affective use and emotional well-being on ChatGPT” αναφέρεται ότι «οι άνθρωποι χρησιμοποιούν chatbots AI, όπως το ChatGPT με πολλούς τρόπους: κάνοντας ερωτήσεις, πυροδοτώντας τη δημιουργικότητα, λύνοντας προβλήματα, ακόμη και για προσωπικές αλληλεπιδράσεις. Αυτοί οι τύποι εργαλείων μπορούν να βελτιώσουν την καθημερινή ζωή, αλλά καθώς χρησιμοποιούνται ευρύτερα, αναδύεται ένα σημαντικό ερώτημα που αντιμετωπίζει κάθε νέα τεχνολογία: πώς επηρεάζουν οι αλληλεπιδράσεις με τα chatbot AI την κοινωνική και συναισθηματική ευημερία των ανθρώπων;».

Διευκρινίστηκε ότι το ChatGPT δεν δημιουργήθηκε για να αντικαταστήσει ή να μιμηθεί ανθρώπινες σχέσεις, παρ’ όλα αυτά είναι πια πολλοί αυτοί που επιλέγουν να το χρησιμοποιήσουν κατ’ αυτούς τους τρόπους «δεδομένου του στιλ συνομιλίας και των διευρυμένων δυνατοτήτων του».

«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι τόσο οι συμπεριφορές του μοντέλου, όσο και των χρηστών μπορούν να επηρεάσουν τα κοινωνικά και συναισθηματικά αποτελέσματα. Τα αποτελέσματα της τεχνητής νοημοσύνης ποικίλλουν, ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι επιλέγουν να χρησιμοποιήσουν το μοντέλο και τις προσωπικές τους συνθήκες», σημειώνεται.

Παράλληλα, έδιξε πως οι «ισχυροί χρήστες» (όσοι το χρησιμοποιούν για μεγαλύτερη διάρκεια, συμπεριφορά που χαρακτηρίστηκε ως «προβληματική χρήση») του chatbot εξαρτώνται ή ακόμα και εθίζονται, ενώ έχουν συμπτώματα στέρησης, απώλειας ελέγχου, τροποποίησης διάθεσης και αρχίζουν να το θεωρούν ως φίλο.

Science Γιατί δεν πρέπει να κάνεις ποτέ εγχείρηση Παρασκευή

Οι συμμετέχοντες επίσης στην έρευνα που συνομιλούσαν περισσότερο με το ChatGPT έτειναν να είναι πιο μόνοι και να αγχώνονται περισσότερο, λόγω ανεπαίσθητων αλλαγών στη συμπεριφορά του μοντέλου.

Οι άνθρωποι τείνουν έτσι να εξαρτώνται από τα chatbots AI όταν τους λείπουν πράγματα από την προσωπική τους ζωή. «Έτσι αναπτύσσουν τη βαθύτερη παρακοινωνική σχέση με το μοντέλο, κάτι που μπορεί να καταλήξει να γίνει λυπηρό, τρομακτικό ή ακόμα και εντελώς απρόβλεπτο».

Επίσης τείνουν να χρησιμοποιούν πιο συναισθηματική γλώσσα, όταν επικοινωνούν γραπτώς με το chatbot από ό,τι με το Advanced Voice Mod «που έχει συσχετιστεί με καλύτερη ευημερία, όταν χρησιμοποιείται για λίγο».

Εν τω μεταξύ, όσοι χρησιμοποίησαν το ChatGPT για «προσωπικούς» λόγους (συζήτηση επί συναισθημάτων και αναμνήσεων) ήταν λιγότερο συναισθηματικά εξαρτημένοι από το chatbot, από ό,τι εκείνοι που το χρησιμοποιούσαν για «μη προσωπικούς» λόγους, όπως για καταιγισμό ιδεών ή για συμβουλές.

«Φαίνεται ότι όσο περισσότερο χρησιμοποιείτε το chatbot, τόσο πιο πιθανό είναι να εξαρτηθείτε συναισθηματικά από αυτό».

Με πληροφορίες από Guardian