Παρόλο που πλέον ο Τομ Χανκς διανύει το 67ο έτος της ηλικίας του, στην τελευταία του ταινία Here – σε σκηνοθεσία Robert Zemeckis – μεταμορφώνεται αρκετά πειστικά σε έναν 18χρονο νέο και το αποτέλεσμα φαίνεται πραγματικά καλό! Φυσικά, και ο Μάρτιν Σκορσέζε είχε τολμήσει να χρησιμοποιήσει την ψηφιακή τεχνολογία νωρίτερα για να κόψει μερικές δεκαετίες από τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο στο γκανγκστερικό έπος του 2019 Ο Ιρλανδός, αλλά τα αποτελέσματα δεν ήταν και τόσο επιτυχημένα, ενώ – ας μην ξεχνάμε – πως η Τεχνητή Νοημοσύνη βοήθησε και τον Χάρισον Φορντ να γυρίσει πίσω τον χρόνο στην πέμπτη ταινία του Ιντιάνα Τζόουνς.

Η συγκεκριμένη τεχνολογία «απο-γήρανσης» ή de-aging, όπως λέγεται, έχει αρχίσει να χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο, όχι μόνο σε μεγάλες παραγωγές του Hollywood, αλλά και σε εκπομπές όπως το America’s Got Talent όπου ο Έλβις τραγούδησε στη σκηνή, αλλά και σε βίντεο κλιπ – όπως το Houdini του Έμινεμ όπου ο καλλιτέχνης χορεύει δίπλα στον νεότερο εαυτό του.

Μια χρονοβόρα και επίπονη διαδικασία

Φυσικά, προσπάθειες «απο-γήρανσης» παρατηρούνται ήδη από το 2006 – αλλά τότε οι σκηνοθέτες ακόμη πειραματίζονταν με τα ελάχιστα εργαλεία που είχαν στη διάθεσή τους – με μάλλον χαμηλό βαθμό επιτυχίας.

Για παράδειγμα, ενώ το 2D θόλωμα όταν πρωτοχρησιμοποιήθηκε έδειχνε εντυπωσιακό, η ρεαλιστική απο-γήρανση σε κίνηση απαιτούσε 3D μεθόδους: οι τεχνικοί σκάναραν το πρόσωπο του καλλιτέχνη και δημιουργούσαν ένα 3D προσωπείο στον υπολογιστή – εκεί έλεγχαν κάθε μυ του προσώπου, τις συσπάσεις, ακόμα και το πως κυκλοφορούσε το αίμα στα αγγεία για να αποτυπώσουν, όσο το δυνατόν καλύτερα, τις κινήσεις και τις εκφράσεις.

«Προσπαθούσαν να αναδημιουργήσουν την πραγματικότητα από μέσα προς τα έξω […] το πρόβλημα όμως ήταν πως επρόκειτο για μια εξαιρετικά απαιτητική και χρονοβόρα εργασία», λέει ο ειδικός στα οπτικά εφέ Kevin Baillie στο Vox.

Για παράδειγμα, στην ταινία Here η παραπάνω διαδικασία δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει και αυτό γιατί δεν μιλάμε για μία ή δύο σκηνές που οι πρωταγωνιστές πρέπει να φαίνονται νεότεροι, αλλά για πραγματικά πολλά πλάνα, ενώ τα αποτελέσματα θα ήταν εντελώς «ασυνεπή με το επίπεδο ποιότητας που επεδίωκαν οι παραγωγοί».

Σε κλάσματα δευτερολέπτου

Έτσι, η κινηματογραφική ομάδα έστρεψε αλλού την προσοχή της: στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Τροφοδοτώντας τη με μια πληθώρα εικόνων των πρωταγωνιστών Τομ Χανκς, Ρόμπιν Ράιτ, Πολ Μπέτανι και Κέλι Ράιλι, οι ειδικοί διαπίστωσαν ότι η τεχνολογία μπορούσε να δημιουργήσει εικόνες που ήταν εξαιρετικά ρεαλιστικές, απλοποιώντας την άλλοτε επίπονη διαδικασία.

Αλλά η πραγματική επανάσταση ήταν η ταχύτητα με την οποία μπορούσε αυτό να συμβεί, αφού οι εναλλαγές από ηλικία σε ηλικία των ηθοποιών ήταν δυνατές σε πραγματικό χρόνο στο ίδιο το πλατό.

Αυτό έδωσε τη δυνατότητα σε ηθοποιούς, ενδυματολόγους, μακιγιέρ, κομμωτές και άλλα μέλη του συνεργείου να διασφαλίσουν ότι κάθε εκδοχή των χαρακτήρων, σε οποιαδήποτε ηλικία, θα φαινόταν αυθεντική και πιστευτή.

Ο Baillie περιγράφει στο βίντεο τη διαδικασία αρκετά απλοποιημένα: είναι ουσιαστικά σαν να να γεμίζεις ένα άλμπουμ με φωτογραφίες του καλλιτέχνη από διαφορετικές ηλικιακές φάσεις του και να ζητάς από κάποιον να τις μελετήσει.

Εάν μιλάμε για κάποιον που έχει φωτογραφική μνήμη και είναι «αρκετά επιμελής», μετά από λίγο καιρό, το άτομο μπορεί να φανταστεί την εικόνα του καλλιτέχνη να του τραγουδά το αγαπημένο του τραγούδι έχοντας φόντο το ηλιοβασίλεμα – κι ας μην υπήρχε μέσα στο άλμπουμ κάποια αντίστοιχη φωτογραφία.

Ακριβώς έτσι λειτούργησε και η εκπαίδευση της Τεχνητής Νοημοσύνης μόνο που η διαδικασία έγινε εξαιρετικά γρήγορα, μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου.

Υπερασπιζομενοι την τεχνολογία

Ο 72χρονος Zemeckis βρισκόταν με τον Χανκς στο Λονδίνο, γυρίζοντας την ταινία Πινόκιο, όταν αποφάσισαν να διασκευάσουν κινηματογραφικά το κόμικ. Παρόλο που άλλοι σκηνοθέτες θα φοβούνταν να εφαρμόσουν την τεχνική της «απογήρανσης», προτιμώντας να χρησιμοποιήσουν διαφορετικούς ηθοποιούς για τις νεότερες εκδοχές των πρωταγωνιστών τους, ο σκηνοθέτης ήταν ανένδοτος.

«Υπήρχε πάντα μια ανησυχία στη χρήση της τεχνολογίας. Πάντα πίστευα ότι η δουλειά μας ως κινηματογραφιστές είναι να δείχνουμε στο κοινό πράγματα που δεν βλέπει στην πραγματική ζωή», ανέφερε σε συνέντευξή του στο περιοδικό Vanity Fair.

Ο Τομ Χανκς, από την πλευρά του, υπερασπίστηκε εξίσου τη δημιουργική χρήση της τεχνολογίας – κυρίως γιατί έκανε «δουλειά έξι μηνών […] μέσα σε ένα νανοδευτερόλεπτο», ενώ η συμπρωταγωνίστριά του, Ρόμπιν Ράιτ, πρόσθεσε: «Συμβαίνει ήδη. Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν την Τεχνητή Νοημοσύνη χωρίς συγκατάθεση και δημιουργούν ηθοποιούς να λένε πράγματα που δεν είπαν ποτέ. Αυτό λοιπόν δεν είναι καινούργιο. Αυτό είναι το τρομακτικό κομμάτι».

Οι καλλιτέχνες, ωστόσο, χρειάστηκε να διαμορφώσουν τη γλώσσα του σώματός του με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι σύμφωνη με την ψηφιακή ηλικία τους. «Πρέπει να σηκώνεσαι από τον καναπέ λίγο πιο γρήγορα από ό,τι το έκανες», παραδέχτηκε ο Χανκς – κάτι που, απ’ ό,τι είπε – τον δυσκόλεψε αρκετά…