icon zoom-in

Μεγέθυνση κειμένου

Α Α Α

Οι παραδοσιακές φυλακές συχνά αποτυγχάνουν στην αποτελεσματική αποκατάσταση της συμπεριφοράς των παραβατών, όπως αποδεικνύεται από τα υψηλά ποσοστά υποτροπής

Μία ταινία μικρού μήκους ανέβηκε στο διαδίκτυο στα τέλη Ιουνίου,σοκάροντας πολλούς από τους χρήστες των social media, οι οποίοι είχαν τη δυνατότητα να ρίξουν μία ματιά στις «φυλακές του μέλλοντος».

Η ψηφιακά αναπαραγόμενη «δυστοπία» περιελάμβανε τη μεταφορά παραβατών σε τελευταίας τεχνολογίας εγκαταστάσεις με θαλάμους τύπου Matrix. Εκεί, οι καταδικασθέντες, φορώντας ειδικά headsets, τροφοδοτούνταν με ροή περιεχομένου Tεχνητής Nοημοσύνης (AI) για τη δημιουργία και εμφύτευση τεχνητών αναμνήσεων απευθείας στον εγκέφαλό τους. Και κάπως έτσι, το ανατριχιαστικό Κουρδιστό Πορτοκάλι του Κιούμπρικ γίνεται πραγματικότητα.

Όπως αναφέρεται στο βίντεο, οι κρατούμενοι θα μπορούν να επιλέξουν τη συσκευή Cognify ως εναλλακτική λύση στην παραδοσιακή εκτέλεση ποινής φυλάκισης. Εάν, για παράδειγμα, ένα άτομο είναι βίαιος δράστης θα μπορούσε να αναγκαστεί να παρακολουθήσει το έγκλημά του από την οπτική γωνία του θύματος.

Εγκλήματα που σχετίζονται με ναρκωτικά θα τιμωρούνται ενδεχομένως με ψεύτικες αναμνήσεις που «προσομοιώνουν τους αγώνες του εθισμού και της απεξάρτησης». Ταυτόχρονα, συναισθηματικές καταστάσεις, όπως η μεταμέλεια και η λύπη, θα ενεργοποιούνται με τη ρύθμιση νευροδιαβιβαστών και ορμονών σε πραγματικό χρόνο.

Άμεση επανένταξη στην κοινωνία

Γιατί όμως κάποιος παραβάτης θα συμφωνούσε σε κάτι τέτοιο; Η θεραπεία θα μπορούσε δυνητικά να λάβει χώρα μέσα σε λίγα μόλις λεπτά, και στη συνέχεια οι αναμορφωμένοι παραβάτες θα είναι ελεύθεροι να επανενταχθούν στην κοινωνία, γλιτώνοντας χρόνια ή και δεκαετίες πίσω από τα κάγκελα.

Όλα αυτά μπορεί να ακούγονται σαν ταινία επιστημονικής φαντασίας αλλά, στην πραγματικότητα, βασίζονται σε πραγματική επιστήμη: Οι ειδικοί έχουν ήδη εμφυτεύσει με επιτυχία ψεύτικες αναμνήσεις σε ποντίκια και έχουν μάθει πώς να αλλάζουν τις τρομακτικές αναμνήσεις τους σε χαρούμενες.

Το 2018, εν τω μεταξύ, επιστήμονες κατάφεραν να μεταφέρουν μια μνήμη από ένα θαλάσσιο σαλιγκάρι σε ένα άλλο. Αυτή η έρευνα, μαζί με τις νέες εξελίξεις στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης, όπως το μοντέλο tex-to-video Sora της OpenAI, αποτελούν τη βάση του Cognify.

Εμπόδιο τα ηθικά όρια

Το Cognify σχεδιάστηκε από τον μοριακό βιολόγο Hashem Al-Ghaili από την Υεμένη. «Η επιστήμη υπάρχει ήδη, αλλά τα ηθικά όρια στέκονται εμπόδιο στην πραγματοποίησή του», αναφέρει ο επιστήμονας, όταν τον ρωτούν εάν μπορεί η συσκευή να εφαρμοσθεί σε μεγάλη κλίμακα.

Το Cognify εμπνεύστηκε από τους «περιορισμούς του σημερινού συστήματος ποινικής δικαιοσύνης και τον κρίσιμο ρόλο που παίζουν οι ζωντανές αναμνήσεις στη διαμόρφωση της συμπεριφοράς».

Οι αδικίες είναι εμφανείς στις φυλακές σε όλο τον κόσμο. «Οι φυλακές συχνά αποτυγχάνουν στην αποτελεσματική αποκατάσταση της συμπεριφοράς, όπως αποδεικνύεται από τα υψηλά ποσοστά υποτροπής», λέει ο Al-Ghaili.

Η ένταση και ο τύπος των τεχνητών αναμνήσεων θα προσαρμόζονται ανάλογα με το έγκλημα. Σύμφωνα με τον μοριακό βιολόγο, τα πειράματα αυτά έχουν πετύχει σε ζώα στο παρελθόν. Αυτό τον κάνει να πιστεύει ότι θα είναι εφικτό και για τους ανθρώπους. Εξάλλου, η εξατομικευμένη προσέγγιση για την ενσωμάτωση των σχετικών αναμνήσεων διασφαλίζει ότι η διαδικασία θα αλλάζει με επιτυχία τη συμπεριφορά και τη νοοτροπία του ατόμου, ακόμη και αν πρόκειται για ψυχικά διαταραγμένο άτομο.

Στην τελευταία περίπτωση, ο Al-Ghaili επισημαίνει ότι μπορεί να υπάρξει επιτυχές αποτέλεσμα εάν γίνουν μερικά επιπλέον βήματα που θα συνδυάζουν την εμφύτευση τεχνητών αναμνήσεων με άλλες μορφές θεραπείας, όπως η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία.

Σωφρονισμός σε τέσσερα βήματα

Εμβαθύνοντας περισσότερο στη διαδικασία αποκατάστασης, ο Al-Ghaili αναφέρει ότι υπάρχουν τέσσερα βήματα. Το πρώτο είναι η συγκατάθεση του κρατουμένου, ακολουθούμενη από μια σάρωση του εγκεφάλου για να καθοριστούν οι περιοχές που θα στοχεύσει το Cognify.

Στο τρίτο βήμα γίνεται η εμφύτευση της μνήμης, η οποία υποτίθεται ότι διαρκεί μόνο λίγα λεπτά και εξαρτάται από τη φύση του εγκλήματος. Τέλος, το τέταρτο βήμα περιλαμβάνει την παρακολούθηση των κρατουμένων για την καταγραφή τυχόν επιπλοκών που μπορεί να εμφανιστούν. Μετά την ολοκλήρωση των τεσσάρων βημάτων, οι παραβάτες απελευθερώνονται.

Ορισμένες από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για «τη φυλακή του μέλλοντος» είναι οι ηθικές επιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένης της διαστρεβλωμένης αίσθησης του εαυτού λόγω των τεχνητών αναμνήσεων, μαζί με άλλα προβλήματα που μπορούν να παρουσιαστούν.

Λόγω αυτών των προκλήσεων, η εφαρμογή μιας τέτοιας ιδέας είναι δύσκολη και απαιτεί πολύ περισσότερη έρευνα και ανάπτυξη. Ο Al-Ghaili, ωστόσο, παραμένει ακλόνητος στο όραμά του να μεταμορφώσει τη σωφρονιστική διαδικασία.

«Η κοινωνία δεν θα μπορέσει να το σταματήσει», λέει, «αν ξεπεράσουμε τους ηθικούς περιορισμούς που περιορίζουν τις δοκιμές μιας τέτοιας τεχνολογίας, θα μπορούσαμε να την έχουμε έτοιμη σε λιγότερο από μια δεκαετία από τώρα», καταλήγει ο μοριακός βιολόγος.

Με πληροφορίες από Dazed / Wired